Hollands Maandblad. Jaargang 2002 (650-661)

[p. 35]

Brazilië
door Ton Rozeman

Ik was drieëntwintig, ik kocht mijn eerste auto, en samen met Wendy nam ik een week vrij. Dat van die week vrij was het idee van Wendy, ze wilde graag iets met zijn tweeën doen. We woonden een paar maanden samen, maar zo heel veel zagen we elkaar niet. We hadden allebei ons werk, allebei onze vrienden. En dus vond Wendy het redelijk om dingen te plannen. Maar ik wilde geen plannen maken, de enige toezegging die ik wilde doen was dat ik er met de auto opuit wilde trekken: ergens ver weg in Nederland, ik wilde hem flink op zijn staart trappen. Ik zei dat een vakantie was om geen verplichtingen te hebben, en daar lieten we het bij.

De zondag voor ons weekje vrij hadden we het over Groningen, Wendy had van een collega erover gehoord, en we besloten het erop te wagen, tenminste, als de weersverwachtingen goed waren. Maar 's avonds zagen we op het journaal dat het alle kanten uit kon gaan: zon, warm, regen, onweer, koud. Het leek me beter het nog een dagje aan te kijken, en Wendy gaf me gelijk.

Die maandag bleven we thuis en zochten we op internet naar goedkope hotels. Wendy printte een lijst met adressen. Ik keek in mijn honderdduizendstratenboek hoe ver ze van het centrum lagen. Het werd die middag toch nog mooi weer, en ik ging met de auto wat rondrijden. Wendy wilde graag mee, maar ik zei dat we de rest van de week nog genoeg samen zouden doen. In mijn eentje reed ik wat door de stad en daarna richting strand. Vanuit de auto staarde ik naar zee.

Die avond herhaalde zich het gedoe met de weersverwachtingen. Opnieuw bleef het vaag wat het weer ging doen. ‘Laten we gewoon morgen vertrekken,’ zei Wendy. ‘Straks is onze vakantie voorbij en zijn we nergens geweest.’ Maar we konden het beter nog even uitstellen, zei ik, wie weet dat het later in de week beter werd, en uiteindelijk legde Wendy zich daarbij neer.

Die dinsdag liep Wendy humeurig door het huis. Het kwam door de warmte, het was zelfs te warm om op het balkon te zitten. ‘Zie je,’ zei ze, ‘had nou naar mij geluisterd.’ ‘Jij wist dit ook niet,’ zei ik, maar ze bleef erover doorgaan, ze wist van geen ophouden. Toen ging ik er maar weer met de auto vandoor.

Ik reed wat rond, zomaar, op goed geluk, om uiteindelijk uit te komen bij mijn oude studentenflat. Er stonden opengescheurde vuilniszakken op de stoep, de ruit van de voordeur was gesneuveld, en er stonden zoveel fietsen in de hal dat er nauwelijks nog iemand langs kon. De gebruikelijke dingen, ik kende het maar al te goed. Ik moest aan Jenny denken. Mooie Jenny. Lekkere Jenny. Jenny die mensen op hun rommel aansprak en zei dat ze die tyfuszooi ergens anders moesten neer flikkeren. Jenny die fietsen uit het portiek sleepte en ventielen opendraaide. Ik had wel eens iets met haar gehad, het stelde niet veel voor, het was voorbij voordat het begon.

Uit haar naamplaatje maakte ik op dat ze er nog woonde, maar ik belde niet bij haar aan. Ik ging weer zitten in de auto en keek naar boven, naar haar kamertje.

Toen liepen er twee meisjes uit de flat, twee meisjes die ik niet kende, een jaar of twintig, eenentwintig, allebei blond, ze keken naar me alsof ze zich afvroegen wat ik deed. Ik stapte uit en om mezelf een houding te geven belde ik bij Jenny aan, ze was niet thuis. Toen drukte ik op de bel van Linze, die naast Jenny woonde en een aan-uit-relatie met haar had. Ik wist niet of ik Linze wilde zien, maar misschien vond hij het aardig om mijn auto te bewonderen. Hij hield van auto's, we hadden er vaak over gepraat.

[p. 36]

Maar Linze was niet voor auto's in de stemming. Zijn bed was niet opgemaakt, de vloer lag bezaaid met kleding en serviesgoed, hij keek duf uit zijn ogen. En hij had een hoed op, nogal een raar ding, wit met een zwarte rand. Misschien had hij het artistiek bedoeld, maar het stond hem niet. Ik zei er niets van, ik zei alleen dat ik een auto had gekocht. Hij ging er niet op in.

‘Tentamens?’ vroeg ik. Hij schudde zijn hoofd. Daarna gebeurde er een tijdje niets. Toen zei ik dat hij toch echt even naar beneden moest gaan om mijn auto te bekijken. Maar hij ging niet mee naar beneden, hij deed alleen het raam open en keek naar buiten. ‘Die Toyota?’ vroeg hij. ‘Geinig wagentje. Helemaal geen miskoop.’ Toen ging hij weer zitten.

‘Misschien kom ik ongelegen?’ vroeg ik. Hij antwoordde niet, hij zette alleen zijn hoed af en draaide die tussen zijn handen rond om hem van alle kanten te bekijken. Toen vroeg ik hoe het met Jenny was. ‘Jenny,’ zei hij, en hij schudde zijn hoofd. ‘Hou op, schei uit. Ik heb vannacht geen oog dichtgedaan. Gisteravond heeft ze een feestje gehouden. Ik bedoel: we hebben een feestje voor haar georganiseerd. Het was nogal een toestand.’

Ik hoefde niet verder te vragen, hij vertelde uit zichzelf verder, het zat hem blijkbaar hoog. Hij zei dat Jenny overmorgen voor een halfjaar naar Brazilië ging en dat ze tot die tijd bij haar zus logeerde. Hij vond het belachelijk, niet alleen omdat ze geen idee had wat ze in Brazilië ging doen, maar vooral omdat ze de laatste tijd nogal de beest uithing. ‘Ze is veranderd, je herkent haar niet meer terug. Sinds ze weet dat ze naar Brazilië gaat, duikt ze met Jan en alleman in bed.’

En inderdaad, zo kende ik Jenny niet. Ze had eens een paar nachten op mijn kamer doorgebracht nadat het voor de zoveelste keer uit was met Linze. Ze kon niet tegen alleen zijn, zei ze. Ze kroop bij mij in bed, maar ik mocht haar niet aanraken. En toen ik dat wel deed, zei ze dat ze ongesteld was en dat ik ‘daar’ vanaf moest blijven. ‘Je bent helemaal niet ongesteld,’ zei ik tegen haar, want ze was het ook niet. Maar ze zei dat ze dat zelf wel uitmaakte, en ging terug naar haar kamer.

Ik bleef nog een tijdje luisteren naar wat Linze over haar te vertellen had, maar er was verder geen nieuws, hij bleef maar herhalen dat ze met iedereen de koffer indook. Toen stond ik op en zwaaide met de autosleutels. ‘Ik zie je wel weer,’ zei ik.

Terug in de auto staarde ik naar boven, naar de kamer van Jenny, maar er was nog steeds niets bijzonders te zien. Dat wil zeggen: er was niet te zien dat ze nu ineens met Jan en alleman naar bed ging. Het waren dezelfde gordijnen, en ook de planten in de vensterbank kwamen me bekend voor. Ik gaf gas en reed richting huis.

Maar het verhaal van Linze bleef door mijn hoofd spoken, ik begreep niet wat Jenny bezielde, en na een tijdje toetste ik het nummer van haar mobiel: gewoon om haar een goede reis te wensen, ik hoopte dat ze er een leuke tijd van ging maken. Maar de Jenny die ik aan de lijn kreeg, klonk niet als iemand die een leuke tijd tegemoet ging. Ze zei dingen als: ‘Wie A zegt, moet ook B zeggen’ en ‘Ja natuurlijk ga ik. Ik heb mijn ticket hier liggen. Weet je wat zoiets kost?’ Zo ging ze maar door, ik kreeg amper de gelegenheid om iets terug te zeggen.

‘Kan ik je nog even zien, voor je ervandoor gaat?’ vroeg ik uiteindelijk.

Toen werd ze stil ‘Maar ik zie er niet uit!’ riep ze. ‘Ik heb de hele dag op bed gelegen. Ik loop maar gewoon in mijn flodderkleding rond.’

Maar ik zei dat we elkaar toch goed kenden, dat het niets uit maakte hoe ze erbij liep, dat het daar niet om ging. Weer zweeg ze een tijdje. Toen noemde ze het adres van haar zus. ‘Maar ik moet het kort houden,’ zei ze. ‘Ik heb echt geen tijd. Je hebt geen idee wat er allemaal bij komt kijken.’

[p. 37]

Ze zag er mooi uit, ze droeg een wit jurkje, zomers, haar figuur kwam goed tot zijn recht. Maar ze nodigde me niet uit om binnen te komen, ze bleef maar in de deuropening staan.

Ze begon weer over Brazilië, ze had gisteravond een verhaal gehoord van iemand die daar overvallen was. ‘Een klap op zijn achterhoofd in een donker steegje. Een paar uur later werd hij wakker in een ziekenhuis: geld weg, papieren weg, horloge weg, alles weg.’ Ze had ook gehoord van een meisje dat daar was verkracht door een jongen die haar eerst een drankje had aangeboden. En er was nog veel meer, ze zei dat ze wel vijf of zes dingen had gehoord van mensen die er waren geweest en wisten waar ze over spraken. ‘Vanmorgen heb ik nog geprobeerd om de vlucht te annuleren. Maar dan heb je een medische verklaring nodig en mijn dokter wil die niet geven. Begrijp jij zo'n vent nou? Maar ja, zo'n dokter heeft makkelijk lullen. Hij is natuurlijk nog nooit verkracht.’

Intussen knielde ze om een hondje te aaien dat van haar zus was en de hele tijd rond haar benen danste. Ik ging er ook maar bij zitten, en aaide met haar mee. Ik zei tegen Jenny dat ze zich niet zo druk moest maken, dat ze beter even lekker naar buiten kon gaan, dat het zonde was van het mooie weer. ‘Ga mee naar het strand,’ zei ik. Ze keek me aan alsof ik niet goed bij mijn hoofd was. Toen zei ze: ‘Misschien heb je gelijk.’

In de auto was ze stil, ze stak een sigaret op en staarde voor zich uit. Het was nogal een verandering, die stilte, ik dacht dat ze er spijt van had dat ze mee was gegaan. Ik wist niet goed wat ik moest zeggen, ik glimlachte een paar keer. Toen zei ik maar dat Linze een hoed droeg. ‘Wat voor hoed?’ vroeg ze. Ik vertelde haar hoe hij eruit zag. Ze zei: ‘Die heeft hij vorig jaar van mij gekregen in Berlijn.’ De rest van de rit luis-

[p. 38]

terden we naar de radio. Eén keer ging mijn mobiel, maar ik zag dat het Wendy was en nam niet op.

Ook op het strand zei ze nauwelijks iets. We liepen langs de vloedlijn, ze hield haar sandalen in haar hand. Ik dacht dat ik iets moest zeggen, een verklaring moest geven waarom ik hier met haar liep, maar ik kon niets bedenken.

Het was druk voor een doordeweekse dag. De meeste mensen lagen in zwemkleding te zonnen, twee oude vrouwen lagen topless. Jenny en ik waren de enige in gewone kleding, en even dacht ik dat het daardoor kwam dat we werden nagekeken. Maar het waren vooral mannen die keken, en ze keken niet zozeer naar mij als wel naar Jenny, het had iets met haar witte jurkje te maken, met haar manier van lopen, met haar lichaam, met al die dingen die haar een vrouw maken.

Toen liepen we langs een strandtent. ‘Laten we iets drinken,’ zei ik, en even later zat ik met haar op een terras. Ik dronk een biertje, zij keek om zich heen, ze had niets willen bestellen, ze herhaalde dat ze eigenlijk nergens tijd voor had, ze bestudeerde haar nagels. Ook ik begon maar om me heen te kijken, en weer zag ik dat de mannen interesse voor haar hadden. De jongen achter de bar stond met een meisje te praten, maar zijn blik ging om de paar seconden naar de borsten van Jenny. Een oude man op het terras zette zijn stoel anders neer om haar beter te kunnen zien.

Ik vroeg me af of ik haar er iets over moest zeggen, of ik haar moest vertellen dat de mannen die hier zaten haar het liefst zonder jurkje zouden zien, maar ik was bang dat ze er iets achter zou zoeken, dat ze zou denken dat ik het was die er zo over dacht.

‘Voel je je vrij nu?’ vroeg ik toen maar.

‘Vrij?’ vroeg ze.

‘Omdat je naar Brazilië gaat.’

‘O bedoel je dat,’ zei ze. Ze schudde haar hoofd.

‘Je hoort wel eens van mensen dat ze eerst nog even de beest willen uithangen voor ze een grote reis gaan maken.’

‘Wat is dat nou weer voor onzin?’

‘Ik weet het ook niet,’ zei ik. ‘Ik zeg alleen maar wat ik wel eens heb gehoord.’

Ze kreeg een kleur, ze keek de andere kant uit. Daarna bestudeerde ze weer haar nagels.

‘Zullen we maar eens gaan?’ zei ze. ‘Als ik denk aan wat ik nog moet regelen, word ik compleet gek.’

Ik zei dat ik dat okay vond, dat ik daar uiteraard begrip voor had, maar dat ik eerst nog even naar de wc moest.

Toen ik op de wc mijn broek losknoopte merkte ik dat ik een beginnende stijve had gekregen. Het moest iets te maken hebben met de warmte en het strand. Ik ging op de bril zitten en dacht aan Jenny. Ik dacht aan al die mannen die naar haar keken, aan al die mannen die haar het liefste naakt zagen, die haar het liefst zouden grijpen. Ik had hun blikken gezien, ze waren niet mis te verstaan. Er groeide iets tussen mijn benen.

Toen zag ik voor me hoe ze zich overgaf aan die mannen, aan allemaal, hoe ze haar allemaal mochten nemen, hoe ze smeekte om meer, meer, meer. Ik streelde mijn hard geworden geslacht.

Maar dit was niet wat ik wilde. Ik had geen zin om op een wc te zitten met een stijve en aan mannen te denken die haar de kleren van het lijf scheurden. Maar die mannen waren niet te stoppen, ze deden wat ze wilden doen, ze lieten zich niet door mij tegenhouden.

Ik kwam klaar in een haastig afgescheurd stuk wc-papier.

[p. 39]

Toen ik van de wc kwam, bleef ik bij de bar naar haar staan kijken, ze zat met haar rug naar me toe.

Ze mocht dan wel een wit jurkje dragen en aandacht trekken, eigenlijk was ze niets bijzonders. Gewoon een van die duizenden meisjes die niet weten wat ze willen, niet weten of ze willen werken, of ze willen studeren, of ze een vriend willen, of ze een wereldreis willen maken, of ze wel of niet of wel met een man naar bed willen gaan. Ik kende dat soort wel.

Ik betaalde onze drankjes aan de bar en liep via een zij-uitgang het strand op. Ze zat nog steeds met haar rug naar me toe, ze zag me niet. Over het mulle zand liep ik terug naar de auto, een paar keer keek ik om naar de strandtent. Het leek erop dat ze niets in de gaten had en nog steeds op me zat te wachten.

Op de terugweg naar huis zette ik de radio aan, ik zocht wat zenders af. Toen hoorde ik de weersverwachting en zette het volume harder. De vooruitzichten waren nog steeds niet zonder meer positief. Het zou zonnig worden en achtentwintig graden, maar er was een aanzienlijke kans op onweer en regen.

Op mijn mobiel toetste ik ons nummer.

‘Ik maakte me ongerust,’ zei Wendy.

‘Ik ben onderweg,’ zei ik. Toen vroeg ik of ze de weerverwachting al had gehoord. Ik vertelde dat het schitterend weer ging worden en dat het met de buien wel zou meevallen. Ik zei dat we de volgende dag naar Groningen zouden gaan. Ik zei dat ik er zin in had.