Antwoord van Halbertsma
D. Hillenius
Ik neem aan dat Peter Schat precies vroeg wat hij bedoelde, omdat hij niet weten wil van feitelijke ongelijkheid, in het algemeen niets wil weten van feiten die onaangenaam zijn. Dat leid ik juist af uit zijn en blijkbaar ook Halbertsma's onwil om vergelijkingen met het verleden te maken.
Wie niet bereid is om voor verklaringen in het verleden te kijken, heeft geen materiaal voor verklaringen. Alles wat we feit noemen is al een stuk verleden.
Dit is letterlijk wat ik tegen idealisten heb, die net als Plato een minachting hebben voor wat ze met de zintuigen kunnen waarnemen, maar die menen dat ze de waarheid in hun geest kunnen aanschouwen. Het is dit oncontroleerbare revelatiegeloof, dat volgelingen kweekt niet door argumentatie - het in rekening nemen van feiten - maar door indoctrinatie, dat volgens mij de wortel is van de meeste kwaadaardigheid in onze maatschappij.
Dat hiërarchie bij dieren functioneel zou zijn en bij mensen niet, zegt niets over het al of niet voorkomen - instinctmatig - van het hiërarchisch streven bij de mens. Een instinct verdwijnt niet omdat het niet meer gunstig is of zelfs schadelijk, maar alleen doordat de dragers van deze erfelijke eigenschap het in de strijd om het bestaan afleggen tegen andere individuen, die deze eigenschap missen. De strijd om het bestaan, althans gekoppeld aan natuurlijke selectie en survival of the fittest, wordt bij de mens steeds meer uitgeschakeld. Er is geen enkele reden te bedenken waarom het hiërarchie-instinct (als ik met dit kortschrift een mogelijk complex geheel mag aanduiden) zou verdwijnen.
Ik heb het nu al bij verschillende idealisten geconstateerd, dat het vergaren van kennis van eigenschappen van de mens, o.a. door vergelijking met dieren, uitgelegd wordt als een zucht naar fatalisme. Ik begrijp hier niets van. Pas tegen de tijd dat men iets weet van de eigenschappen van bouwmaterialen b.v. kan men er mee bouwen. Het streven naar die kennis is juist het begin van het gevecht met het fatalisme. Wie niets wil weten van hoe de mens eigenlijk in elkaar zit, zal door blijven gaan met dezelfde stommiteiten: steden bouwen waar de mensen zich niet thuis voelen, gedragsregels opleggen die in strijd zijn met de natuurlijke aanleg, kinderen kapot maken door ze te onttrekken aan ouderlijk milieu, in het algemeen met mensen te manipuleren volgens hersenschimmen i.p.v. volgens door ervaring en waarneming opgedane kennis.
Dat er plaatsen op de wereld zijn waar onder moeilijke omstandigheden een kwalitatief betere hiërarchie wordt gerealiseerd dan op plaatsen waar die omstandigheden minder moeilijk zijn, is het resultaat van een algemener verschijnsel, dat ook overal in de natuur te vinden is, nl. dat onder moeilijke omstandigheden de verdraagzaamheid, de neiging tot samenwerking, de neiging om gezag te aanvaarden toeneemt. In Ardrey's The territorial Imperative is dat aardig geformuleerd: de onderlinge agressie is omgekeerd evenredig met de ongunst van de omstandigheden (hij zegt het niet letterlijk zo, maar ik heb het boek niet bij de hand).
Het is hetzelfde principe waarom landen met interne moeilijkheden zo veel baat hebben bij een kleine oorlog, en ook omgekeerd is dat andere oude staatkundige principe van Divide et impera er op gebaseerd.
Ik begrijp trouwens niet waarom N. Vietnam en Laos worden aangehaald als voorbeelden van een betere samenleving. Liever wat minder ideaal dan jarenlang door bombardementen bedreigd onder de grond. Maar sommige Verelenders moet dit wel het toppunt van kapitalistische gewetenloosheid lijken.
P.S. Overigens heb ik er begrip voor dat ook nietidealisten van tijd tot tijd tot irrationele ideeën en zelfs handelingen komen uit reactie op de zakelijke stommiteiten van Hogerhand inzakemilieu-kwesties, stedenplanning, communistische en anti-communistische onderdrukking, etc. etc.
Auteursrechtelijk beschermd