Hollands Maandblad. Jaargang 1971 (278-289)

[p. 3]

[283-284]

Verschil in conceptie tussen regering en progressieve combinatie

Aan drs. J.M. den Uyl, voorzitter van de Tweede Kamer-fractie van de Partij van de Arbeid, hebben wij een paar vragen voorgelegd. Hieronder volgen eerst de vragen, daarna het antwoord, dat hij heeft geschreven op 7 juli.

1. Toekomst progressieve partij

Lijkt het u waarschijnlijk, dat PvdA en D'66 binnen afzienbare tijd, laten we zeggen binnen vier jaar, zullen samensmelten tot één progressieve volkspartij, met één programma, één bestuur en één kandidatenlijst bij de verkiezingen? Gelooft u niet, uitgaande van de ervaring in de afgelopen jaren, dat zo'n partij in een minimum van tijd weer afsplitsingen te zien zal geven? Bijvoorbeeld van een groep die bereid is, in het spoor van DS'70, tot samenwerking met andere partijen, in strijd dus met het ideaal van tweedeling en polarisatie? Of juist, wanneer de meerderheid binnen de partij weer eens wèl voor samenwerking met anderen zou voelen, een afsplitsing van de groep die daar onder geen beding aan wil meedoen?

2. Partijhervorming leidt aandacht af van bestuursproblemen

In de laatste jaren heeft men in de PvdA veel tijd besteed aan het bezweren van interne verdeeldheid en aan de vraag met welke andere partijen al dan niet zou worden samengewerkt. Het plan voor een progressieve volkspartij is weer zo iets: daar kan eindeloos over gespeculeerd en getwist worden. Bent u niet bang, dat die discussies de aandacht van de oppositie zullen afleiden van belangrijke onderwerpen die in het parlement aan de orde zullen komen, zoals milieucontrole, inflatiebestrijding en onderwijshervorming? Onderwerpen dus, waarbij het niet in de eerste plaats gaat om het talent voor speculatie over kiezersgedrag, maar om gespecialiseerde kennis en het vermogen de eigen ideologie te vertalen in praktische voorstellen.

3. Inflatiebestrijding

Het ziet er naar uit, dat de nieuwe regering inflatiebestrijding als het centrale thema van haar activiteiten heeft gekozen. Die bestrijding is nodig, daar is iedereen het over eens, maar er zijn ook andere methoden te bedenken dan de bezuinigingen die nu in het regeeraccoord worden genoemd. Kunt u in grote lijnen aangeven, welke vorm van inflatiebestrijding naar uw oordeel de voorkeur zou verdienen boven het programma van prof. Steenkamp en de vijf fractievoorzitters? En wat de bezuinigingen aangaat: gelooft u niet dat de begroting van defensie, met Navo-verplichtingen en al, zich eerder leent voor besparingen dan die van onderwijs?

4. Ideologische verschillen

De Partij van de Arbeid en D'66 zullen de komende jaren duidelijk moeten maken in welke opzichten zij als bestuurders zouden verschillen van de nieuwe regeringscombinatie. Daarbij zal het niet voldoende zijn algemene wenselijkheden te noemen in de trant van beter milieubeheer of meer en betere woningen, want daar is de tegenpartij niet tegen. Ook is het niet voldoende de eigen progressiviteit te prijzen als garantie voor een beter beleid. Wat zijn naar uw mening de voornaamste punten, waarop PvdA en D'66 zich in hun samenlevingsconceptie, en daarmee in hun programma, onderscheiden van de confessionele partijen plus VVD en DS'70?