alleen Japanners wonen. Nu moet men niet denken, alsof die verschillende naties, die in Honoloeloe samenwonen, hare eigen scholen hebben.
Het mag zijn, dat eene enkele volksgroep hare kinderen naar eene bijzondere school zendt, maar in het algemeen gaan de kinderen naar de Amerikaansche scholen zonder onderscheid van ras of godsdienst. Op zekeren morgen wandelde ik eens voorbij een dier Amerikaansche schoolgebouwen en zag, hoe op de groote speelplaats naast de school Chineesche kinderen met Amerikaantjes speelden, Japannertjes met Duitsche jongens, jonge Kanaka's met Portugeesche knapen en alleen op zulk eene vreedzame wijze, dat men zich afvraagt: waarom zou de wereldvrede niet mogelijk zijn?
Juist tegenover het gerechtsgebouw in Honoloeloe staat het standbeeld van Kamehameha I, die ook wel Napoleon I van den Grooten Oceaan wordt genoemd.
Er staat een Portugees dicht bij dit standbeeld. Hij ziet Kamehameha voor Christus aan. De Portugees nu staat daar steeds te bidden van den vroegen morgen tot den laten avond. Op de vraag, waarom hij staat te bidden zoolang reeds, zeide hij, dat hij hoopte dat Jezus neer zou dalen van de rots, waarop hij zoolang reeds onbeweeglijk stond. Eens zal hij wel vermoeid worden en dan zal hij wel komen; dit was de hoop van den Portugees
Die arme stakker had zich blind gestaard op dat standbeeld en was krankzinnig geworden.
Had hij maar niet zooveel dogma's geleerd en minder uit den bijbel gelezen, dan was hij gezond gebleven.
Europa heeft zich eveneens blind gestaard op bijbel en kerk en het gevolg is, dat alle zoogenaamde christelijke natiën zich ten oorlog voorbereiden. Welke eene afdwaling van de Natuur en hare wetten?
Niemand verzuime de prachtige wandeling naar de Pali te kiezen, vanwaar men een overschoon uitzicht heeft op dal en zee. Hier was het, dat Kamehameha den vijand versloeg, die over de rots heen in de diepte neerstortte en verpletterd werd.
Ook heb ik eens een voettocht rondom het eiland Oahoe ondernomen. 's Nachts sliep ik op het strand der zee. Die wandeling was zeer schilderachtig. Eens zag ik eene familie van inboorlingen bezig met ‘Poi’ te maken. Poi is het voornaamste voedingsmiddel der Kanaka's.
Bij een anderen voettocht langs de kust kwam ik voorbij het wereldberoemde Waikiki-strand, waar men het heele jaar door van het lauwe water der zee kan genieten en zwemmen naar hartelust.
De tocht ging verder langs het strand voorbij hooge kokospalmen, totdat ik tegen den namiddag bij een visschershutje aankwam. Hier zaten een paar oudjes voor hunne hut. De vrouw las haren man de courant in de Kanaka-taal voor. Ze lieten me van de Poi proeven. Zooals reeds gezegd is, is Poi de hoofdspijs bij de inboorlingen, zooals bij ons de aardappel en bij de Oostersche bevolking de rijst.
In de nabijheid van Honoloeloe ligt een bekoorlijk park, Moana-Loa-park geheeten. De fraaiste koningspalmen en tal van andere tropische prachtplanten en struiken versieren dit park. In dit park nu kan men zich eenigszins een denkbeeld vormen, hoe Japan er uitziet. Want een gedeelte van dit park is door Japansche tuinieren ingericht. Er zijn eilandjes met kleine brugjes, en die eilandjes zijn omringd van beekjes, en elders ziet ge kleine theehuizen, in de nabijheid waarvan mooie bloemperken zijn aangelegd. Er behoeft zich maar eene Japansche moesoemé daartusschen te bewegen, en het beeld is volledig. Ook bevindt zich in dit park eene verzameling van zeldzaam mooie Orchideeën.
Een groot gedeelte van het eiland Oahoe is met suikerriet beplant. Suiker is dan ook éen van de belangrijkste exportartikelen.
De suikerplantages worden meestal door Japanners bewerkt, terwijl de rijstcultuur zich meer in handen der Chineezen bevindt. Het is interessant de Chineezen eens gade te slaan, wanneer ze hunne karbouwen voor den dag halen om de velden te beploegen, die voor de rijstcultuur in orde gebracht worden. Zelden of nooit heb ik de Chineezen hunne huisdieren zien mishandelen.
(Wordt vervolgd).
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd