De Hollandsche Lelie. Jaargang 28

Correspondentie van de redactie met de abonnés

De redactrice van de Holl: Lelie brengt ter kennis van de lezers van dit Blad, dat zij géén manuscripten of brieven, haar naar aanleiding der redactie-aangelegenheden toegezonden door niet-abonnés, kan beantwoorden langs particulieren weg. De correspondentie in dit Blad dient zoowel tot de beantwoording van brieven, als tot de mededeelingen betreffende aangenomen en geweigerde bijdragen, en zij, die zelve geen abonné of abonnée zijn, kunnen dus niet verwachten langs een anderen dan den correspondentie-weg te worden beantwoord. Wanneer zij door leesgezelschap kring, of samen-lezen, of op welke wijze dan ook, gelegenheid kunnen vinden de correspondentie-rubriek te volgen, dan is de redactrice bereid hen dáárin te beantwoorden.

Op dezen regel wordt voortaan géén uitzondering meer gemaakt, en afzonderlijke nummers, correspondentie-antwoorden aan niet-abonné's behelzend, worden niet meer toegezonden.

Alle brieven moeten, om in de d.a.v. week omgaand te kunnen worden beantwoord, uiterlijk Zaterdag-ochtend in mijn bezit zijn.

Redactrice.

P.S. Het spreekt vanzelf, dat deze regel alleen geldt voor eerstbeginnenden, èn voor briefschrijvers, die in de corr:-rubriek thuisbehooren.

H.M. - Particulier antwoord zend ik niet in gevallen als het Uwe. Voor Uwe bijdrage is tot mijn leedwezen geen plaats wegens de vele wachtende en steeds aangroeiende copy; het onderwerp zou Hollandschen lezers niet genoeg interesseeren.

H.F. - Gaarne heb ik aan Uw verzoek voldaan. -

Felix. - Uw artikel aangenomen. Ja, over de politiek denk ik als gij. - Zonder eenigen twijfel zijn de meeste huwelijken, helaas, vergissingen. Vooral heden ten dage nu het hoe langer hoe meer er uitgaat ook maar 't geringste plichtbesef te hebben, en de vrouw in haar trouwen niet anders ziet dan eene zinnelijke bevrediging, een soort pretje van verandering van bestaan. Valt een en ander haar dan tegen, dan is scheiden natuurlijk de geregelde uitweg, waarvan dan ook steeds meer en meer wordt gebruik gemaakt. - Dat ‘Brammetje’ een knappe kop is zeg ik U van harte na. Mijn oom, die óók een knappe kop is, kan hem in de verste verte niet aan in handigheid van tactiek. Daarover is zoowat iedereen het eens. Veel groeten.

H.V. - Vriendelijk dank voor Uw briefkaarten. Ik heb U een briefkaart gezonden naar den Haag, hopend dat gij die zult ontvangen. Zijt gij voorgoed verhuisd naar B., of woont gij daar slechts tijdelijk?

Een man. - Uw ged: is reeds geplaatst. Het spijt mij natuurlijk steeds dat inzenders hun naam niet kunnen noemen. In Uw geval echter begrijp ik dat het moeilijk ging. Op Uw andere inzending krijgt gij nog antwoord. - In vredestijd kan men natuurlijk zeer veel goeds doen, óók als militair, dat lijdt geen twijfel. Maar het vak als zoodanig vind ik verfoeilijk. Echter zijn er velen die dien stand kiezen om finantieele redenen, of die door hunne ouders in die richting worden geleid als zij nog te jong zijn om zelf te oordeelen. Beslist-onverdedigbaar vind ik de handelwijze van hen die in den vreemde dienst nemen, enkel uit eerzuchtredenen, om daar de wapens te voeren tegen hen die hun niets misdeden. Immers, het leger, het militarisme wordt steeds goedgepraat met de fraai-klinkende uitvlucht van ‘vaderlandsverdediging’. En, al is ook dat niet meer dan eene phrase omdat oorlogen gemáákt worden om geld- en politieke-redenen, nochtans wil ik aannemen dat velen zich door dit schoonschijnend beweren laten blinddoeken te goeder trouw. Geheel deze uitvlucht vervalt echter voor hen die onder een vreemden vorst gaan dienen, en dus zonder noodzaak de hand opheffen tegen hunne naasten, tegen medemenschen die strijden voor wat zij recht achten. Daarom kan ik voor mij voor de ‘heldendaad’ van den overste Thomson ook absoluut niets voelen. Indien hij werkelijk zulk een buitengewoon iemand is geweest, als de verheerlijkende couranten thans beweren, dan is het wèl jammer voor hemzelf dat hij zijn talenten niet waardiger gebruikte dan om Albaneezen, die bedanken een hun opgedrongen vreemden prins als vorst te erkennen, uit te moorden. Zijn dood is m.i. alles behalve een eer voor hem, wel het tegendeel, want hij viel voor eene onrechtvaardige zaak, omdat de prins von Wied niets geen recht, ook niet het geringste, heeft op den hem toegewezen troon. - Nog dezer dagen hoorde ik, bij den tragischen dood van den troonopvolger van Oostenrijk, - die zooals gij weet zéér oorlogzuchtig was - een Oostenrijker de zeer ware opmerking maken: ‘Nu zijn twee menschenlevens geofferd, hetgeen ongetwijfeld zeer treurig is voor henzelven en hunne kinderen, maar, - ware de man Keizer geworden dan zouden zonder twijfel duizenden en honderdduizenden door zijn schuld zijn gesneuveld of aan pestaardige krijgsziekten zijn heengegaan.’ Precies zoo denk ik-ook er over. Natuurlijk heeft men, in een geval als dezen moord, het gewone menschelijke medelijden met de slachtoffers. Maar aan den anderen kant denkt men daarbij: Waarom nemen dergelijke, met een zoo groote verantwoordelijkheid toebetrouwde personen hunne plichten ook steeds waar in dien zin, alsof het volk er ware om hen en alsof een oorlog - waarbij zijzelven buiten schot blijven - eigenlijk een zeer eervolle daad is hunner regeering! - Heerlijk vind ik wat gij

[p. 32]

schrijft van die paarden. Om U niet te verraden wil ik daarover niet verder spreken op deze plaats. Maar sta mij toe U hartelijk te danken namens de dieren. Want een man kan in dezen zoo véél doen. En juist in Uwe positie nog dubbel veel. En het voorbeeld werkt m.i. dan wonderen.

Koos. - Het spijt mij zeer uit Uw schrijven te zien dat gij zoo ongesteld zijt geweest. Dieethouden, als gij moest doen, is zeker niet aangenaam. Laat het U ten troost strekken dat gij het slechts tijdelijk hadt vol te houden, terwijl mijn hart mij steeds dwingt tot een zeer eentonig en streng dieet, waarvan het heel-weinig mogen drinken wel het allerergste is. - Ik zal mij niet opwerpen als onderwijs-specialiteit waar het U geldt. Ook geloof ik wel, dat wij het in veel opzichten met elkaar eens zijn in die zaak. Maar ik let steeds op de resultaten. En dan vind ik de hedendaagsche jongelui, de vruchten dus der door U zoo hooggeroemde stelsels, over het algemeen zoo weinig-wezenlijk-ontwikkeld, zoo eenzijdig, en, voor een héél groot deel, op hun achttiende jaar en daaromtrent reeds gebrild, bloedarmig, zenuwziek, overwerkt. Vergelijkt men hen bij het vroegere geslacht, dan vind ik dat vrij wat sterker van hersenen, veel meer weerstandsvermogen bezittend. En ziedaar waarom de hedendaagsche onderwijs-methoden mij geenszins onverdeelden eerbied afdwingen. Uwe beschouwing daarover wil ik gaarne ontvangen. Over het feuilleton zal ik de drukkerij schrijven.

Stania. - Hartelijk dank voor Uw lieven brief. Gij kunt overigens gerust alles naar den Haag zenden, wijl de post mij alle mogelijke brieven, enz., direct dóórzendt. - Ja, de kuur in Nauheim doet mij altijd heel veel goed. En ik ben zoo graag in deze lieve vriendelijke omgeving. Dank voor Uw hartelijke wenschen in zake de Lelie. - Ja, alles wat gij schrijft over de Duitschers beäam ik ten volle. Ik-ook houd van hen, om hun gemoedelijkheid, eenvoud, zin voor poëzië. Het stuit mij altijd tegen de borst dat de Hollanders zoo vleierig-fransch-gezind zijn. Wij hebben waarlijk, als men onze historie leest, van de zijde der Franschen nooit veel goeds ondervonden. En wij zijn daarenboven met de Duitschers stamverwant; met de Franschen geenszins. Zelve ben ik van vaderszijde een mengelmoes van Hugenoten- en Duitsche afkomst, en spreek dus volkomen onpartijdig. In Marseille, en die kanten uit, heb ik den naam Savornin dikwijls ontmoet. Gij hebt volkomen gelijk dat niets zoo ontwikkelt (ten minste indien men er voor vatbaar is) dan reizen. Altijd zal ik dankbaar zijn voor hetgeen het leven mij in dat opzicht bood, zelfs al was het soms niet op een plezierige manier. Maar er zijn ook Hollanders voor wien reizen alleen beteekent: schimpen op alles wat niet is als ‘bij ons,’ en naar huis gaan met de zalige gedachte: ‘Bij ons’ is het toch eigenlijk alles veel beter. Eene andere hoogst onsympathieke categorie is die, welke enkel reist om er thuis op te kunnen bluffen. Zoo ook ken ik menschen, die eigenlijk niets genieten van de reis-zelve, die op alles aanmerkingen hebben, maar die, eenmaal thuisgekomen, de wonderbaarste verhalen opdisschen van de schoonheden die zij zagen, en van de genietingen die zij doormaakten. Ik was eens met zulk een familie in Menton samen. Niets deugde daar, noch het klimaat, noch het hôtel, noch de omgeving, noch het carnaval, noch de bloemen-corso's, niets. Maar, toen ze weer terug waren heb ik diezelfde menschen hoog hooren opgeven aan anderen van de wonderen van het Zuiden, het heerlijke klimaat, de eeuwige zon, enz., enz., zoo dat je er wee van werdt. En dan is er ook nog de categorie die nooit een eigen opinie heeft, die enkel opdischt wat Baedeker zegt. Als je van zulke menschen ansichten krijgt, kan je evengoed een Baedeker opslaan. Het is alles een getrouwe napraterij van wat zij daarin lazen. - Indien Uw man de Hollanders zoo onbeleefd vindt, dan zal het te Harderwijk gebeurde hem wel in die meening bevestigd hebben. Ik-ook vind dat het Hollandsche volk, speciaal waar het geldt anderen uit te lachen om hun spraak of gewoonten, op een laag peil staat. 't Doet mij dan ook innig veel genoegen dat hij in de Lelie smaak vindt, omdat ik zulke en andere dingen durf te zeggen openlijk. Dat durven is wèl noodig in ons land, waar de pers niets durft. - Hoe heerlijk-benijdenswaardig is de wijze waarop gij schrijft over Uw huwelijk. Dat is toch een groot voorrecht. En ik ben het zoo volkomen eens met Uw opmerking: ‘Ik geloof zeker dat in het grootste percent ongelukkige huwelijken de vrouw de meeste schuld heeft, omdat ze vergeet dat hij is een man met geheel anderen aanleg dan zij, en die moet voelen de liefde, die zijn vrouw hem toedraagt.’ O, ik wenschte dat alle gehuwde vrouwen dat inzagen. Maar, integendeel. Zij willen worden liefgehad, en geven zelve zoo weinig heden ten dage. Want, natuurlijk, het spreekt vanzelven dat men de liefde van den echtgenoot als het ware dagelijks moet veroveren. Hoe weinigen echter doen dat? Hoevelen daarentegen verwaarloozen èn hare plichten van huishoudster en moeder èn zichzelve zoodra zij maar eerst getrouwd zijn. Ze geven zich eerst moeite als er een derde bij is. Ik, die zooveel reis, sla altijd gade de echtparen die alléén zitten. In 99 van 100 gevallen hebben ze dan elkaar niets te zeggen, neemt hij de courant, of zit met een zuur gezicht, en zij dito. Maar, eerst als er een derde bijkomt ontstaat er discours, gezelligheid, enz. - Uw feuilleton wil ik gaarne zoo spoedig ik kan een beurt geven. Dat moet ik met de drukkerij regelen. Honorarium ontvangt gij zeer zeker. Geef de nommers op, waarin het feuilleton verschijnt, aan den heer Veen, met Uw naam. Dan ontvangt gij aan het einde van het kwartaal het U verschuldigde. - Neen, gij vergt niets te veel van mijn tijd, integendeel ik hoor gáárne van mijne correspondenten. - Wat het portret aangaat, zoodra een goed van mij bestaat, wil ik U gaarne een zenden. De afdrukken worden steeds zoo leelijk; maar ik laat dezer dagen wel eens een nieuw maken misschien. - Van harte beterschap met Uw patiënt. Ja, laat zij maar moed houden. Zij behoeft niet eens, zooals ik, te werken. En juist rust en kalmte, die gij haar kunt geven, zijn zoo weldadig. - Hartelijk gegroet.

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.