zij gelijke stoffen voor hunne woningen kiezen. Dat zij bewust zijn, bewijzen bovenstaande werkingen, want deze zijn ook een bewustzijn.
Dat zij herhaaldelijk gevoelend, denkend, willend, bewust werkzaam zijn, bewijst dat zij gezindheden bezitten, en dat zij onder gelijke omstandigheden verschillend werkzaam zijn, bewijst hunne keuze en hunne vrijheid.
Ook bezitten de dieren geheugen. Wanneer zij voor hun lichaam, of bij grootere ontwikkeling voor hunne woning zorgen, en herhaaldelijk daarvoor zorgen, bewijst dit, dat zij hunne werkingen in verhouding tot hun lichaam, tot hunne woning, in hun geheugen bewaard hebben.
Bovendien, ieder geregeld voortwerken bewijst, dat men bij iedere enkele werkzaamheid weet, wat men te voren deed.
Er zijn bijna of liever geene menschelijke gezindheden, of men treft ze ook aan onder de dieren.
Liefde en haat, eenvoud en praalzucht, wijsheid, dwaasheid, kunstzin worden onder de dieren aangetroffen.
De orang-oetang offert zijn leven op voor zijne jongen. De termieten offeren voortdurend hun leven op voor het algemeene welzijn.
Over de aanhankelijkheid en teederheid bij honden zou men een boekdeel kunnen vullen.
De antiloop is het beeld van vertrouwelijkheid, het geliefde huisdier in Syrië.
De bijen toonen zelfverloochening, bescheidenheid en eenvoud.
De boosheid van eenige dieren is geweldig, zij toonen hun woede door gebrul, gehuil, geknor.
Kunstzin, wijsheid toonen de mieren en de bijen en vooral ook de vogels.
Domheid vindt men bij het luidier, nieuwsgierigheid bij den lama.
In vlugheid, wilskracht, vrijheid staat het dier soms hooger dan de mensch.
De gibbon springt veertig voet ver.
In de bewegingen van den karakal erkent men wildheid en losbandigheid, in zijne oogen valschheid en wreedheid.
Wraak toont de olifant.
Hoe gevaarlijk het is op olifanten te jagen, heeft helaas een geoloog ondervonden, indertijd werkzaam bij een der petroleum-maatschappijen in het Palembangsche (Sumatra), die dan ook aan de gevolgen van de opgeloopen verwondingen is overleden. Voor zijn vertrek naar Europa wilde hij eerst nog een jacht medemaker. Hij en zijn assistent togen met eenige inlanders er op uit, en kregen een olifant onder schot, maar het beest werd niet doodelijk verwond en werd in plaats van aangevallene aanvaller.
De geoloog zette het op een loopen, de man verloor nog zijn bril in die vlucht, werd achterhaald en door het dier met Zijne pooten bewerkt, met het gevolg, dat hij twee dagen daarna kwam te overlijden. Zijn assistent verstopte zich onder een gevallen boom, maar kreeg nog een paar trappen als toegift.
Ook hebben de dieren eergevoel in hooge mate, verder ook trots.
Het beroemde paard van Alexander den Grooten, Bucephalus, wilde alleen door den heerscher bereden worden.
Vogels zijn trotsch na eene overwinning.
Na een hanengevecht, breidt de overwinnaar zijne vleugels uit, roept op trotsche wijze Kikeriki, en rekt zich bijna den hals uit.
In overeenstemming met hunne gezindheden zijn de zintuigen der dieren ingericht. De tastzin van den aap, de gehoorzin en de gezichtzin van het eekhorentje zijn fijner georganiseerd dan bij den mensch. De reukzin van den hond is verbazend groot. De gezichtzin der vogels is sterk ontwikkeld. Zij bezitten bijzondere organen, die wij menschen niet hebben.
Groot is de moederliefde der dieren. De leeuwin draagt hare jongen uren ver naar eene veilige plaats. Alle ooievaars geven den jongen onderwijs. Sterft het jong van hoogstaande apen, dan sterft van verdriet dikwijls de moeder.
Door waarneming kan men reeds veel leeren omtrent het verstand der dieren.
Een hond, die door zijn meester slecht behandeld werd, liep weg en kwam nooit terug.
Wanneer een paard zacht behandeld wordt, is het meestal gewillig, wordt het ruw en op wreede wijze geslagen, dan wordt het koppig.
In ons huis wilden een paar zwaluwen nestelen. Gedurende eene week vloog het zwaluwpaar rond in het vertrek, zich dan hier dan daar aan een balk of in een hoek aan den zolder vastklampend om eene geschikte plaats te zoeken voor het bouwen van hun nest.