De Hollandsche Lelie. Jaargang 27

Een Mooi Leven.

Kent U freule Boddaert?’ - vroeg ik onlangs aan een paar dames uit Amsterdam, die veel voelen voor de vrouwen-beweging, (in den goeden zin), en dientengevolge óòk voor het goede dat de vrouw doet op allerlei gebied, speciaal op dat van maatschappelijk werk.

‘Niet-persoonlijk, maar wel door haar nobel zelf-opofferend werk.’ Aldus luidde het eenstemmig antwoord. En er volgde een enthousiaste lofspraak op deze vrouw, die haar leven en haar fortuin besteedt tot het helpen van arme verwaarloosde kinderen.

Ik-zelve ken freule Elizabeth Boddaert wel persoonlijk. Misschien is het daarom dat ik voor haar arbeid nog een bijzondere sympathie gevoel.

Het dwingt me eerbied en bewondering af, wanneer ik bedenk welk een energie en werkkracht, en welk een onbaatzuchtige liefde tot den naaste bovenal, er schuilt in deze vrouw, die ik gekend heb een tenger, niet sterk, élégant jong-meisje, en die nog steeds datzelfde uiterlijk van blanke distinctie behield, maar sinds lang getoond heeft hoe in haar woont een zeer sterke ziel. -

[p. 242]

Ik herinner me het mij nog heel goed, hoe zij mij opzocht in den Haag, in datzelfde jaar waarin zij haren arbeid in Amsterdam begon, juist terug toen van een langdurig verblijf buitenslands. Altijd uiterlijk nog dezelfde gedistingueerde, slanke verschijning, sprak zij mij vol enthousiasme van hare toekomstplannen, van arbeid onder de armen.

En... er kwam even een twijfel in mij op. Zou het gelukken, zou zij niet afstuiten op al te veel bezwaren?

- Later, toen haar éérste ‘Tehuis’ voor verwaarloosde kinderen reeds eenigen tijd had bestaan, vond ik gelegenheid met eigen oogen te aanschouwen, hoe zij inderdaad had



weten te volbrengen dat wat zij zich had voorgesteld, en hoe vele kinder-oogen vol liefde en dankbaarheid haar volgden terwijl zij zich vriendelijk tusschen hen bewoog. Ik vertelde reeds toen een en ander in de Lelie van dat eerste ‘Boddaert-thuis’, dat sinds is gevolgd door een tweede, waaraan straks een derde nog zal worden toegevoegd.

Ja, zoo is het. - Dank zij de volharding en de wilskracht en de onbezweken kinderliefde van freule Boddaert groeide en bloeide haar werk in Amsterdam van jaar tot jaar meer, zoodat het Gemeente-bestuur, na eerst tweeduizend gulden subsidie jaarlijks te hebben toegestaan, nu die bijdrage vermeerdert met nog f 1000. -, zijnde f 3000. - in het geheel. Wat zij oorspronkelijk geheel alleen ondernam heeft van lieverlede zulk een uitbreiding verkregen dat een Bestuur noodzakelijk werd, waarvan zij-zelve is voorzitster, de heer H.L. van Tets, mede te Amsterdam, secretaris, de heer Mr. H.L.A. Visser, mede te Amsterdam, penningmeester, en de heer D.W.H. Patijn, te Baarn, ondervoorzitter. Niet alleen het Gemeente-bestuur van Amsterdam toont dit werk op prijs te stellen door de bovenvermelde jaarlijksche bijdrage, maar ook de Koningin schonk onlangs een gift, en gaf bovendien, gedurende haar verblijf in Amsterdam, blijk van hare belangstelling door een persoonlijk bezoek. In tusschen, hoezeer ook uit dit alles ruimschoots blijkt dat het door freule Boddaert ondernomen liefdewerk den steun vindt dien het verdient, toch spreekt het vanzelf dat er voor een zoo veel omvattenden arbeid nooit genoeg kan worden gegeven. Er zijn nog zooveel buitenstaanders, die niet of maar weinig weten van het doel der Boddaert-tehuizen. Voor hen wil ik een en ander daarvan vertellen. Misschien wekt het hen op zich als lid te laten inschrijven, of als gave ineens iets te zenden. Het doel dan van de Boddaert-tehuizen is ‘kinderen die ten kwade neigen te behoeden voor verder verval en misdaad’. De wijze echter waarop dat doel wordt nagestreefd verdient daarom vooral nadere uitlegging, omdat het eene is die eenigszins afwijkt van de algemeen-gebruikelijke methode der opvoedings-gestichten, enz. Die inrichtingen namelijk

[p. 243]

ontnemen de kinderen aan het gezin en het familieleven, onttrekken hen daardoor tijdelijk aan de maatschappij en hare verleidingen. De Boddaert-tehuizen daarentegen beoogen het tegendeel. Zooals het luidt in de statuten: ‘De Vereeniging gaat uit van het beginsel dat de kinderen, zoo eenigszins mogelijk, niet aan hunne omgevingen, hare verleidingen, behooren te worden onttrokken, doch integendeel tegen die verleidingen moeten worden gesterkt. In verband hiermede blijven de kinderen deel uitmaken van hun gezin, bevordert de vereeniging het bezoek van de openbare en bijzondere school, en oefent er haar taak zooveel mogelijk uit in voortdurend overleg met de ouders en verdere opvoeders’.

Het wil mij voorkomen dat deze opvatting van de taak, welke rust op



hen die zich met het zoo moeielijk werk belasten der redding van verwaarloosde kinderen, een zeer juiste is. Juist in en door de verleiding héén moeten de kinderen sterk gemaakt worden voor de toekomst, die hen straks wacht temidden van het moeitevolle leven. Onttrekt men hen geheel en al aan die verleidingen, juist in de jaren waarin zij behooren daartegen gestaald te worden, dan maakt men van hen tien tegen een ongeschikten voor den werkelijken levensstrijd, onbekenden daarmede, die gevaar loopen te vallen en te bezwijken uit onmacht en onkunde. Bovendien echter schijnt het mij ongewenscht toe die kinderen, die een familiekring of ouders bezitten, daaraan geheel en al te onttrekken in het gestichts-leven, en hen daardoor te berooven van de zeer groote voordeelen verbonden aan de gezins-gemeenschap. In de Boddaert-tehuizen nu vinden de kinderen slechts gedeeltelijke opname, buiten de schooluren, overdag. ‘Bij ons’ - aldus schrijft freule Boddaert - ‘vindt het zwervende, verwaarloosde, ten kwade neigende kind vriendschap, die hem ook buiten de uren van verblijf in het tehuis vergezelt en steunt’.

‘Overwin het Kwade door het Goede’, - aldus luidt de aan den Bijbel ontleende zinspreuk van freule Boddaert's Tehuizen. En, dat haar dit menigmaal is gelukt, kunnen zij, die belangstellen in haar arbeid, vernemen in het bij den secretaris aan te vragen jaarverslag, dat verscheidene zeer bemoedigende staaltjes geeft van den goeden uitslag waarmede hare pogingen worden bekroond. B.v.

De jongen, dien wij bij den landbouwer plaatsten, was gedurende 8½ jaar in het Tehuis geweest, en een waaraan men wanhoopte, vooral zijn moeder. Hij is een van degenen, die van den beginne onder onze leiding was. Goede berichten kwamen in, bleven inkomen; kort geleden kwam de landbouwer mij opzoeken: ‘ik ben uitstekend, best tevreden over H.... en ik wil hem graag houden. Hij is als kind bij ons in huis. (Hij had hem op proef voor 3 maanden aangenomen. Thans is hij er 1½ jaar)....’ -

Van allen, door ons in de maatschappij geplaatsten kwamen min of meer goede berichten in. Een van hen wordt bijzonder geroemd, en, toen er sprake van was dat hij van baas zou verwisselen, wilde zijn tegenwoordige daar niets van weten. Deze jongen was indertijd ‘berucht’ in het van Lennep-kwartier, jarenlang, hij is ruim negen jaar onder onze hoede geweest. - -

Een jongen, die ons reden tot bezorgdheid gaf, en nu sedert 1½ jaar in betrekking is, zeide mij op een avond het volgende: ‘U behoeft heusch niet bang meer voor mij te zijn, ik zit ook niet meer op straat, ik zie wel in hoe gevaarlijk dat is, en ik heb er geen zin meer in.’ Hij behoorde tot het leger van dobbelaars en valsche spelers.

‘Heerlijk zijn deze lichtpunten’, - schrijft freule Boddaert. En ik zeg het haar van harte na. Wie wat wil doen voor de maatschappij, voor de toekomst, die beginne met

[p. 244]

het kind. Waar helaas de volwassene gewoonlijk reeds lang is verdorven, voorgoed, daar kan de voor het mooie nog ontvankelijke ziel van het kind menigmaal, door liefdevolle omgeving en vriendelijke behandeling, worden geopend voor het goede. Het zijn zoo dikwijls de omstandigheden die het kind slecht doen schijnen, het is het gebrek aan een goeden invloed, aan een goed voorbeeld, dat het tenslotte slecht maakt.

Redt, o redt het kind. Juist daarom is mij deze arbeid zoo sympathiek, omdat hij geldt het kind, dat gedeelte van het menschdom, dat onschuldig boet voor de zonden, de schuld, de dronkenschap, de erfelijke belastheid, de ziekten, de verwaarloozing dergenen die het ongevraagd in de wereld schopten, om het daarna meedoogenloos over te laten aan de namelooze afzichtelijke vreeselijke ellende van het groote-stad-leven der achterbuurten.

Redt, o redt het kind. Zie, ik begon met te zeggen, hoe ik misschien een dubbele sympathie heb voor het werk van freule Boddaert, omdat ik haar persoonlijk ken, maar toch, ook al kende ik haar niet persoonlijk, dan nog zou mij juist deze arbeid onder de verwaarloosde kinderen buitengewoon aantrekken. Want, ik heb het wel eens verteld, hoe mijn overleden vader zoo dikwijls placht te zeggen, naar aanleiding van het reddingswerk onder de kinderen door dr. Barnado in Londen: ‘Indien ik opnieuw op de wereld kwam, ik zou mijn fortuin gebruiken om de verwaarloosde kinderen van de straat te redden, en hun een liefdevol thuis te geven.’ Zoo ook denk ik er over. En daarom verdient ieder, die op dat speciale gebied werkzaam is, m.i. de grootst mogelijke aanmoediging, de meest oprechte hulde.

Jonkvrouwe Elizabeth Boddaert gaf heel hare persoonlijkheid en haar fortuin aan dit edel werk.

Komt, volgen wij haar althans van verre na, door, ieder op onze wijze, naar de kracht van ons vermogen, een steentje bij te dragen tot de tehuizen van Liefde die zij stichtte. Het adres van den penningmeester, tot wien men zich heeft te richten voor bijdragen of voor lidmaatschap, luidt: Mr. H.L.A. Visser, Keizersgracht 528, Amsterdam.

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.