De Hollandsche Lelie. Jaargang 27

Naar de Gentsche Tentoonstelling.

Hoewel ik niet bepaald veel wereldtentoonstellingen bezocht, durf ik het toch best aan de tentoonstelling van Gent te recommandeeren. Er is heel veel te zien, veel moois op allerlei gebied.

Men maakt bovendien vanzelf een reisje door het mooie Vlaanderen, dat beschenen door een heerlijke zomerzon wel niet een bizonder rijken indruk maakt. Men ziet er b.v. tusschen Antwerpen en Gent vanuit den trein geen groote boerderijen, maar niettemin een bekoorlijken indruk (maakt) met dat afwisselend glooiend land, die kleine dorpjes en 't frissche groen van wei, akker en geboomte.

Vlaanderen is een rustig land. Het doet u onmiddellijk denken aan den bekenden dichter Guido Gezelle. Tenminste zoo ging het mij. Hoe hij langs die verschillende voetpaden over de akkers zal hebben gewandeld, genietend van de heerlijke zonneweelde en de zoo rustieke omgeving. Een vlietje tusschen houtgewas roept u ‘het Schrijverke,’ 't bekende gedichtje op dat over 't waterscherende diertje, voor den geest.

Gezelle zag er iets meer in dan een ander. ‘'t Schrijft er den name van God.’

En dat andere:

‘Wind en wee en wolken
Wegelen van Gods heiligen voet’

't Land van Gezelle is mooi, maar niet rijk. Er moet gearbeid worden. Ieder huisje heeft zijn bescheiden akkertje. En over dat alles die vroolijk stemmende zon.

Vlaanderen is zoover ik het zag tusschen Antwerpen en Gent iets heel anders dan b.v. de Z.H. eilanden met de dijken met zware boomen, de vette rivierklei, de polders met prachtige boerderijen, grazend vee en golvende korenvelden.

En toch gaat er van Vlaanderen een rustige bekoring uit.

Vlaanderen is een land met toekomst. Wat een geestdrift te Ingoyghem bij de huldiging van pastor Verriest! Ik kan me die geestdrift voor een eigen taal zoo begrijpen. Want het maakt, zooals het nu nog is, een erbarmelijken indruk. Men spreekt er Fransch, terwijl 't Vlaamsch de volkstaal is, 't is zoo half. Als 't Vlaamsch meer en meer een eigen taal wordt van 't heele volk daar, als men eenmaal krijgt een Vlaamsche hoogeschool, dan gaat dat halfslachtige meer en meer weg, er groeit weer nationaliteit, er komt besef van een volk te zijn met gemeenschappelijke idealen.

Alvorens ik begin U iets van de tentoonstelling te vertellen wil ik in dit verband opmerken hoe het mij in Brussel opviel, dat de Belg toch eigenlijk weinig 't type van een apart volk vertoont. 't Is alsof mede tengevolge van het wereldverkeer de nationaliteit er vermindert.

Ik zal nu in vogelvlucht iets van de Gentsche tentoonstelling vertellen. De aanleg is grootsch en ruim, men zeide mij, dat 't terrein 40 H.A. besloeg.

Een miniatuurtrammetje met open wagens maakt het gemakkelijk voor wie van 't vele loopen vermoeid is.

De entrée is een groote koepelzaal en op 't terrein staan aan weerszijden de kapitale gebouwen, verschillend in stijl. Natuurlijk kan ik slechts vluchtig wijzen op wat bizonder de aandacht trekt. In de afdeelingen België en Frankrijk ziet men eene verzameling van de fijnste auto's, de een al mooier in bouw en afwerking dan de ander.

Ameublementen, stoffen, weefsels, borduursels, kanten, dameskleeding is er in de verschillende afdeelingen in bonte afwisseling en rijke qualiteiten.

[p. 160]

Er is een apart gebouw voor verlichting en electriciteit, dat door de kleurschakeeringen en de speling van 't licht een sprookjesachtigen indruk maakt.

Men heeft er in de afdeeling Engeland een zaal voor machinerieën, men ziet er de schoone locomotieven van reusachtigen bouw en de luxe-wagons. Een lied van den arbeid klinkt U tegen uit die zalen, waar de machines in werking zijn.

De afdeelingen Congo en Canada zijn uiterst belangwekkend om de tentoonstelling van al wat op die landen betrekking heeft: vruchten, woningbouw, gereedschappen, enz. De panorama's over landstreken van daar geven een goeden kijk op die landen.

Ja, wat zal ik nog uitvoerig melding doen van de afdeeling voor voeding, waar de uitgezochtste wijnen, likeuren, enz. te aanschouwen en te proeven zijn, van de Perzische afdeeling met de prachtige tapijten, de Italiaansche afdeeling met de schoone beelden, de Spaansche afdeeling met de mooie donkere meisjestypen, de Russische en de Japansche afdeeling respectievelijk met hun houtsnij-koperdraad-werk en 't beschilderd porselein of de borduursels?

De Nederlandsche afdeeling maakt vooral van buiten geen onaardigen indruk, terwijl van binnen ook heel wat op verschillend gebied is te zien. Een beschuitje met Friesche kaas gebruikt wel ongeveer iedereen der bezoekers. De ‘oude bol’ of oude klare wordt er eveneens nogal verschalkt, al gaf m.i. koning Albert een goed voorbeeld door er niet van te willen proeven. Sommige lui toch overschatten op dit gebied niet zelden hun krachten.

Overigens ziet men er muziekinstrumenten van Kessels; op 't gebied van zilverwerken enz., manufacturen, enz. is er een en ander te zien, een vak met Nederlandsche boeken, ofschoon 't mij trof dat juist 't katholieke element daar sterk was vertegenwoordigd. De brandkasten en kluizen van de bekende firma Lips te Dordrecht vond men niet, o wonder, in de afdeeling Nederland, maar in die van een ander land, ik meen Engeland of België, bovendien geheel schuil gegaan onder den naam van een buitenlandsch agent. Dat is toch wel een beetje kras.

Van buiten is 't gebouw van de Nederlandsche afdeeling in oud-Hollandschen trapgevel-stijl met toren en klokken. Een gezonde, blozende Hollandsche illustreert 't interieur bovendien niet onaardig.

Op 't terrein van schilderijen is er in de afdeeling Schoone Kunsten van vele landen 't mooie te bewonderen. Men zou meer tijd aan 't bezichtigen van dit gedeelte willen besteden dan gewoonlijk een vluchtig bezoek toelaat.

Waarop ik nog even terugkom is de bloemententoonstelling en de uitstalling der planten, om welken kweek Gent en omstreken bekend staat. In die nabijheid is gelegenheid in een mijn af te dalen, terwijl men er in geen geval moet verzuimen 't dorp ‘uit Bengalen’, een geïmiteerd negerdorp met strooien hutten, negers, negerinnen en negerkindertjes te gaan zien. Velen rookten sigaretten en hieruit bleek wel 't nog vrijwel ongewone van die bezigheid, dat ze geweldig spuwden. Een open tent met een 20-tal nikkertjes van 1, 2, 3 tot 4 à 5 jaar was een belangwekkend spektakel van jeugdige levendigheid. Er werd schooltje gehouden door de kleintjes, één fungeerde er met een stokje als meester, wat niet verhinderde, dat er in de achterhoede werd gebakkeleid en 't leven meer dan gonzend was. Een oude neger stond er in zijn katoenen overkleed met welgevallen evenals wij naar te kijken. Hij stelde het zeker op prijs, want toen wij hem op een ander punt ontmoetten was zijn groet in 't voorbijgaan: ‘bonjour monsieur’, bizonder hartelijk.

Op de tentoonstelling is ook nog een Vlaamsch dorp met boerderij, er zijn zoogenaamde Attractions, vermakelijkheden, waaronder een reuze-rutschbaan, waarmee, zoo ik hoorde, in 't begin al een ongeluk is gebeurd. Muziek is er eveneens veelvuldig. Wij werden aardig verrast door een gezelschap Italiaantjes met enkele Italiaansche meisjes, die heel bekoorlijk vroolijke liedjes zongen.

Belangrijk is nog het apparaat voor draadlooze telegrafie en hiermee heb ik wel in vogelvlucht gewezen op 't voornaamste, dat er te zien is. Een ontelbare menigte beweegt zich onophoudelijk over de terreinen. Leerzaam is in ieder geval een bezoek op een tentoonstelling, waar bijna ieder land heeft ingezonden.

In de verwachting eenig denkbeeld te hebben gegeven van deze wereldtentoonstelling eindig ik met een opwekking om zelf 't vele, dat niet alles in deze schets kon worden opgesomd, te gaan zien. Men kan er een uitstapje naar Brussel aan verbinden, waar men des avonds heerlijk zit aan den boulevard en overdag in bois de la Cambre of te Tervueren, enz. rijkelijk kan genieten.

J.B. NAAKTGEBOREN.