De Hollandsche Lelie. Jaargang 26

Correspondentie van de redactie met de abonnés

De redactrice van de Holl: Lelie brengt ter kennis van de lezers van dit Blad, dat zij géén manuscripten of brieven, haar naar aanleiding der redactie-aangelegenheden toegezonden door niet-abonnés, kan beantwoorden langs particulieren weg. De correspondentie in dit Blad dient zoowel tot de beantwoording van brieven, als tot de mededeelingen betreffende aangenomen en geweigerde bijdragen, en zij, die zelve geen abonné of abonnée zijn, kunnen dus niet verwachten langs een anderen dan den correspondentie-weg te worden beantwoord. Wanneer zij door leesgezelschapkring, of samen-lezen, of op welke wijze dan ook, gelegenheid kunnen vinden de correspondentie-rubriek te volgen, dan is de redactrice bereid hen dááarin te beantwoorden.

Op dezen regel wordt voortaan géén uitzondering meer gemaakt, en afzonderlijke nummers, correspondentie-antwoorden aan niet-abonné's behelzend, worden niet meer toegezonden.

Alle brieven moeten, om in de d.a.v. week omgaand te kunnen worden beantwoord, uiterlijk Zaterdag-ochtend in mijn bezit zijn.

Redactrice.

P.S. Het spreekt vanzelf, dat deze regel alleen geldt voor eerstbeginnenden, èn voor briefschrijvers, die in de corr:-rubriek thuisbehooren.

S. - Uw bijdrage kan ook voor de herstemmingen nog dienen, want zij kwam te laat voor de eerste stemmingen. Ik plaats haar gaarne, Uw briefje erbij afdrukkend, ter verduidelijking. Vriendelijk dank.

Mevr. C.L.T. - G. - Hartelijk dank voor de toezending van het boek.

Theosophie. - Ik begin met U de verzekering te geven, dat Uw brief, wel verre van mij ook maar met een woord te hebben ‘gehinderd’, zooals gij vreest, integendeel mij heel veel plezier deed, omdat ik altijd blij en dankbaar ben wanneer mijne correspondenten mij ronduit hunne meening zeggen. Immers, daardoor heb ik de gelegenheid misverstanden op te helderen, mijne eigen bedoeling te verduidelijken, enz.. Bovendien echter is de toon van Uw schrijven zoo vriendelijk en aangenaam, dat ik wel een heelkwalijk-nemend mensch zou moeten zijn, indien ik ook maar iets daarop zou weten aan te merken. - Wat nu de zaak aangaat waarom het gaat, ik begin uitdrukkelijk met voorop te stellen, dat ik niets heb tegen de theosophie, noch tegen Mrs. Besant, noch tegen Mr. Tingsley, noch tegen Mr. Leadbeater, noch tegen Mr. Fussel. Geen theosoof zijnde, en geen lust gevoelende eene studie te maken van die richting, spreekt het vanzelven dat gij, noch wie ook, van mij kunt vergen, dat ik van al de brochures voor of tegen den een of den ander kennis neem, veel minder nog ervan eene diepzinnige persoonlijke studie maak.

Het spreekt echter van zelven dat een zoo up to date Blad, als de Holl. Lelie is geworden onder mijne redactie, geene opvallende verschijningen, op welk gebied ook, voorbij gaat, wanneer zij aanleiding geven tot openbare bespreking. Dit nu was het geval met de brochure van Mr. Fussell. Deze brochure behelst feiten. Zij is mij ter bespreking toegezonden. En ik heb die feiten zakelijk meegedeeld, er allen nadruk op leggend aan het slot (lees s.v.p. de boekbeschouwing over de brochure van J.H. Fussell, op verzoek van een abonné herdrukt in dezen jaargang), dat ik voor mij geenszins partij kies in deze zaak, doch mij enkel bepaal tot het zakelijk herhalen der met data, getuigenissen (o.a. van Mr. Leadbeater zelf) enz. gestaafde feiten uit de brochure van J.H. Fussell voornoemd. Uit Le Matin heb ik insgelijks zakelijk herhaald het door deze courant meegedeelde feit omtrent het proces tegen en de veroordeeling van Mr. Leadbeater wegens immoraliteit. Gaarne wil ik thans evenzeer Uw voorstelling van deze zelfde zaak plaats verleenen in Uw eigen woorden:

Thans het berichtje-zelf, overgenomen uit Le Matin. Dit is bezijden de waarheid. Wat toch is het geval. De heer Leadbeater heeft indertijd zich het lot aangetrokken van een paar jongens, die slecht gevoed en mishandeld werden door hun vader. De vader had namelijk Mevr. Besant schriftelijk verzocht zich het lot der jongens aan te trekken. Na eenige aarzeling hebben ze hiertoe besloten. Echter: de vader wordt jaloersch op den heer Leadbeater (omdat de jongens langzamerhand meer houden van den heer Leadbeater, terwijl ze ook niet meer mishandeld worden). Enfin, de jongens bleven bij hen; Mrs. S. Besant ging intusschen op reis, en de vader werd opgestookt tegen den Heer Leadbeater in een smaadblad: de Hindoe in Madras. Dit opstoken werd laster, en hierover ontstond een proces, dat een aanklacht inhield over onzedelijkheid betreffende den Heer L. De vader is in dat proces voor leugenaar verklaard, en werd veroordeeld de kosten te betalen. Naar aanleiding daarvan sprak de rechter zijn verwondering uit, dat de vader, kort geleden nog arm, thans in zoo goeden doen verkeerde. -

Hoe ging 't nu verder! Volgens de Engelsch-Indische Wet is 't echter niet mogelijk den vader de kinderen te ontnemen, tenzij in strafrechterlijke gevallen. Hij kreeg dus weer de zorg voor de kinderen, want, als de Heer L. wèl schuldig was geweest, dàn zouden er termen geweest zijn den vader het vaderschap te ontzeggen, aangezien hij dan al die jaren een immoreelen omgang van den Heer L. met de jongens had goedgekeurd. Nu echter kon dat niet; vandaar dat het gezag over de kinderen, den Heer L. ontnomen is. -

[p. 832]

Nu ga ik over tot het beantwoorden Uwer vragen. Inderdaad meen ik het volkomen wat ik schreef aan ‘Lot’, in de door U bedoelde correspondentie: ‘Ik veroordeel nimmer een vrouw met een verleden’. Ter verduidelijking van hetgeen ik hiermee bedoel zij thans nog hierbij gevoegd, dat ik hieronder versta: een vrouw die, om bijzondere en verschoonbare redenen, buiten-echtelijk leefde met een man. Wat nu mevrouw Besant aangaat, ook háár verleden veroordeel ik in het minst niet. Het gaat mij even weinig aan, op zichzelf beschouwd, als dat van welke andere vrouw ook. Echter, zij speelt, sinds zij te oud werd om als vrouw eene rol te spelen, plotseling die van eene heilige, eene goddelijke profetes. Zij kleedt zich op eene voor haar leeftijd en haar heiligen-rol zeer opvallende wijze Zij is voortdurend speechend, reizend, de aandacht trekkend in een woord. Gij kunt het mij - en velen met mij - niet kwalijk nemen, indien wij zeggen, - als onpartijdige niet-theosophen dit alles aanziende, - dat dit gedrag, na zulk een verleden, ons een beetje reclameachtig voorkomt, juist van deze vrouw met háár vroegeren aard. Misschien vergissen wij ons daarin, dat is heel goed mogelijk. Maar het feit dat de schijn tegen haar is, en dat de geschiedenis met Mr. Leadbeater (in de brochure van Fussell met feiten gestaafd) die schijn nog verzwaart, blijft bestaan.

Uw eerste vraag begrijp ik niet, namelijk of mij uit ‘een grondige studie der theosophie gebleken is, dat het werken en streven van mevrouw Besant en van den heer Leadbeater niets met de theosophie heeft uit te staan?’ Ik begrijp die vraag niet, omdat ik niet weet waarop zij ziet. Vermoedelijk hebt gij mijn slotzin, in het door U bedoelde ‘Overzicht van de Week’ onlangs, niet goed-begrepen? Ik zeg daar namelijk, dat de onzedelijke handelingen van den heer Leadbeater niets voor of tegen de theosophie als zoodanig bewijzen. Waarmede ik alleen wil zeggen, dat elke richting en elk kerkgenootschap hare huichelaars telt, en dat het dus niet zou aangaan de theosophie te be- of ver-oordeelen, omdat een harer leiders zich schuldig maakt aan immoraliteit. Dat mevrouw Besant leideres is van een groot aantal theosofen, en dat Mr. Leadbeater met haar samenwerkt, weet iedereen immers, ook zonder grondige studie te hebben gemaakt van de theosofie. - In antwoord op Uw tweede vraag deel ik U mede, dat ik een zeer uitvoerige, en zeer tot haar lof strekkende levensbeschrijving heb gelezen van mrs. Annie Besant, waarin haar ‘verleden’ op de meest verschoonende wijze werd behandeld, en haar tegenwoordig werken en streven uitvoerig en met groote instemming werd beschouwd.

Wat tenslotte Uw derde vraag aangaat, een twijfelachtig verleden kan men m.i. niet uitwisschen tegenover anderen. Er mogen nog zoo veel verontschuldigingen voor bestaan, de bekeering op lateren leeftijd moge nog zoo oprecht zijn, niemand kan het den buitenstaanden kwalijk nemen, indien zij twijfelender blijven staan tegenover zoo iemand dan tegenover eene vrouw die niets van dien aard achter zich heeft. Het is juist daarom dat m.i. vrouwen met zulk een twijfelachtig verleden de verplichting op zich laden, indien hare bekeering ècht is, niet noodelooze aanleiding te geven tot nieuwe praatjes, door opzichtige kleeding, door omgang met van immoraliteit verdachte mannen, enz. Zij kunnen bij dat alles heel te goeder trouw, en zonder schuld zijn, maar zij kunnen moeilijk verwachten dat het buitenstaande publiek even gemakkelijk aan deze haar onschuld gelooft dan wanneer zij geen eigenaardig verleden van coquetterie en geslachtsomgang achter zich hadden. Nogmaals geef ik U de verzekering dat er bij mij geen sprake is van voor of tegen Mrs. Besant; ik heb de zakelijke feiten meegedeeld zooals ik ze las in de brochure van Fussell. Is Mrs. Besant theosoof, Mrs. Tingsley, bij wier richting Fussell behoort, is dat harerzijds evengoed. Dus, er is in het geheele stukje geen sprake geweest van iets anders dan van eene zakelijke meedeeling. Tenslotte dank ik U hartelijk voor Uw woorden, waarmede gij Uw brief begint, en die getuigenis geven van een zeer oprecht en zeer waardeerend oordeel ten mijne opzichte. Ik neem ze in dank over:

't Is mij in al die jaren duidelijk gebleken, hoe U in uw oordeel over personen of zaken steeds een objectief standpunt tracht in te nemen, en daarin in de meeste gevallen slaagt. U durft zeggen waar 't op staat, en, wat meer is, U zegt dit steeds op goede gronden. Een lichtvaardig oordeel zonder argumenten is U ten eenenmale vreemd. Ook uit de Correspondentie spreekt altijd de hartelijke toon van meevoelen en desnoods meelijden, en ik heb dikwijls verbaasd gestaan over de juiste raadgevingen, die U in sommige gevallen wist te geven, daar waar raad geven soms onmogelijk was. -

Mocht U, na deze uiteenzetting, en nadat ik Uw eigen voorstelling van het door mij uit Le Matin overgenomen bericht woordelijk heb weergegeven, nog steeds een of ander onduidelijk zijn, of onjuist voorkomen, schrijf mij dan s.v.p. terstond. Vriendelijk dank voor Uw uitvoerigen brief.

Adriana. Ik beantwoord nimmer iemand die anonym schrijft. Uw naam blijft geheim tusschen U en mij; echter, gij moet zóóveel vertrouwen in mij hebben om aan mij persoonlijk Uw naam te durven noemen, anders kan ik niet voldoen aan Uw wensch. Ik deel U dit zoo uitvoerig mede, omdat ik uit Uw schrijven vermoed, dat gij niet weet hoe het hier geldt een vasten regel waarop geen uitzondering kan gemaakt worden.

Veritas. - Plaatsgebrek belet mij van geheelonbekenden een dergelijk artikel op te nemen. Geen postzegels waren ingesloten ter terugzending. Het is dus niet meer ter Uwer beschikking.

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.

Sluiting Red: Ged.