De Hollandsche Lelie. Jaargang 26

Overzicht van de week.

I.
Anonym-geschrijf ontmaskerd.

Eene trouwe abonnée der Holl. Lelie zendt mij een door een meneer Silvius onderteekend couranten-uitknipsel over mij, waarbij zij de volgende opmerkingen maakt, die ik woordelijk citeer uit haren brief:

Haarlem 9-2-'13.

Hooggeachte Freule Lohman.

Als trouw abonnée van de Hollandsche Lelie, die mij onder alle tijdschriften het liefst is, vooral om den toon van waarheid en onpartijdigheid in de artikelen van Uw hand, veroorloof ik mij U ingesloten een uitknipsel uit de Stads-Editie van de Opr. Haarlem. Courant van 8 Febr. te doen toekomen.

(Silvius is Bernard Canter).

Zooals U ziet slaat deze heer den bal geheel mis, maar, daar hij journalist is en nog wel een die hatelijk wilde wezen, zult U zich daarover wel niet verwonderen, noch ergeren.

Het zal U trouwens wel duidelijk wezen dat U dit artikel te danken hebt aan de ongunstige recensie in Uw blad van ‘De Sphinx’. Nietwaar, Canter is het knechtje van den Heer van Riemsdijk, auteur van ‘De Sphinx’, tevens directeurhoofdredacteur van de Opr. Haarlemmer.

Is 't niet verschrikkelijk in de journalistiek, dat, wat eerlijke critiek moest wezen vaak niet anders is dan: òf een partijdig oordeel, soms een lucht geven in de meest hatelijke en ongezouten termen aan de grieven die men heeft tegen de(n) geen wiens (wier) werk men critiseert, òf een zoo misselijk gelik, dat je den Criticus wel zoudt willen trappen.

Hierbij zij mijnerzijds het volgende opgemerkt. Ik heb nooit in de Holl. Lelie geschreven over ‘De Sphinx’, weet ook niet, dat de schrijver daarvan is de heer van Riemsdijk, zag nooit het stuk in quaestie, maar veronderstel dat mijne abonnée bedoelt eene ongunstige recensie van de hand van een anderen medewerker.

Wel echter heb ik indertijd in de Telegraaf zeer beslist afgekeurd het, naar ik mij meen te herinneren, insgelijks door den heer van Riemsdijk geschreven stuk, waarmee Bouwmeester het land afreisde voor zijn afscheidsvoorstelling.

Dat de heer van Riemsdijk eigenaar is van de bewuste Opr: Haarl: courant verneem ik eveneens voor het eerst uit den brief mijner abonnée, evenzeer als het feit, dat de zich noemende Silvius één is met Bernard Canter.

Ik herinner mij dat ik een bezoek heb gehad, voor een paar jaren, van een ouden Israëliet, die mij met alle geweld een zeer duur boek, dat hij colporteerde, wou verkoopen, waarop ik niet inging. Indien ik mij niet zéér vergis stelde deze oude man zich toen voor als de vader van Bernard Canter. Misschien is daarom ook tusschen deze weigering indertijd mijnerzijds en het

[p. 535]

anonyme geschrijf des heeren Silvius eenig verband? Overigens, onze journalisten en critici, van dit naamloos slag, komt zoo geregeld, bijna zonder uitzondering, voort uit zulke kringen, dat ik mij in den naam kan vergissen (ofschoon ik er bijkans zeker van ben).

Hoe dit zij, in elk geval is de voormelde heer, die zich in het openbaar, als hij iemand persoonlijk aanvalt, verbergt achter 't pseudoniem Silvius, en blijkt te zijn achter de schermen Bernard Canter, een besliste leugenaar opzettelijk, wanneer hij in het bewuste stukje durft schrijven:

Niet abonnés krijgen de correspondentie slechts in 't blad; betaalt men echter f 4.50 's jaars dan stuurt de freule u, ook al zijt ge haar volslagen onbekend, een particulieren brief.

Dit is een pertinente leugen, gelijk Bernard Canter zeer goed kan weten, daar de redactrice nimmer particulier antwoordt, noch aan abonnés noch aan niet-abonnés, en zichzelve het recht voorbehoudt slechts bij uitzonderings-gevallen op dien regel uitzondering te maken.

Ik zou overigens noch van dezen leugen, noch van het onbeduidende stukje notitie hebben genomen, ware het niet dat de in den begeleid-brief door mijne abonnée meegedeelde feiten een heel aardig kijkje geven op de ‘eerlijkheid’ van de pers, wanneer men haar beziet achter de schermen, en op de ware beweeggronden die tot dergelijke anonym-uitgesproken leugens aanleiding geven.

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.

II.
Auto-bandieten.

Ik pas dien naam niet toe op de beruchte Parijsche apaches, wier proces op dit oogenblik een heerlijke bladvulling is voor de Holl. couranten. Ik pas het woord toe op menschen die opzettelijk, uit lust tot woest rijden, hunne evenmenschen en viervoetige medeschepselen in levensgevaar brengen, en verwonden en dooden.

Dezer dagen is in Amsterdam weer zoo'n ten hemel schreiend ongeluk gebeurd, waardoor drie kinderen, die op het trottoir liepen, zijn aangereden, en een harer zeer ernstig verwond werd. En waarom? Omdat de bestuurder, de bekende heer C., eigenaar van Het Leven, in volle vaart reed op een zéér druk punt, daardoor verkeerd moest uitwijken, en op het trottoir te land kwam. Met het hierboven meegedeelde gevolg. De zaak is in handen der politie - zegt de Telegraaf, - die eenige verontwaardigde ingez. stukken opnam, naar aanleiding van dit feit, en de rest weigerde, gelijk de redactie meedeelt. Wij zullen dus afwachten wat het onderzoek oplevert, maar dit mag en moet reeds nu gezegd worden met allen nadruk: het is in elk geval onverantwoordelijk op zeer drukke punten in volle vaart te rijden. Daarvoor is geen enkel excuus. Het is niets anders dan verregaand rijkelui-egoïsme, dat bestuurders tot zulke lafheden drijft. (Want het is ten slotte, in den grond genomen, een lafheid het leven van oude, doove, hulpbehoevende menschen, of van niets-vermoedende kinderen en dieren, aldus moedwillig in gevaar te brengen).

Ik ben zelve geen auto-bezitster, maar wel een gróóte liefhebster van dit vervoermiddel, maar ik zal nooit van een auto gebruik maken zonder den chauffeur op het hart te drukken niet te wild te rijden, en te zorgen dat hij geen hond overrijdt. Bijna zonder uitzondering wordt een dergelijk verzoek, zoowel hier in Holland, als in Frankrijk of elders, met instemming begroet, want het zijn niet de huur-auto's, maar die van eigenaars, welke de meeste ongelukken veroorzaken. En die eigenaars rijden, bijna zonder uitzondering, zoo snel, niet omdat zij haast hebben, maar wel omdat zij er een eer in stellen een record te slaan. Op zulke laffelingen is daarom m.i. nog veel meer toepasselijk het woord ‘autobandiet’ dan op de Parijsche apaches, die in elk geval nog de verontschuldiging hebben dat zij moorden bij wijze van broodwinning, terwijl de eerste categorie, door mij bedoeld, moordt uit louter egoïsme!

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.

III.
Laffelingen!

Een lezeres zendt mij het volgende uitknipsel:

Dierenbescherming.

- Een lid van de Vereeniging tot Bescherming van Dieren zond aan de Nieuwe Ct. de volgende mededeelingen:

‘Ik verspreid gaarne goede en nuttige lectuur op de anders zoo leege tafels der 3e klasse wachtkamers aan de stations van kruispunten, zooals bijv. aan het station De Bilt, en zie ook steeds dat het publiek de verschillende blaadjes en illustraties gretig op- en meeneemt. - Met

[p. 536]

voordacht deponeerde ik nu voor eenige weken een brochure van den anti-Trekhondenbond, op de tafel der 2e klasse wachtkamer, en niet in de 3e. - Het was op een Zondag, er was dus een zeer druk verkeer van vrij gemengd publiek. Eenige uren later, op mijn terugreis, keek ik of de brochure er nog lag, en vond die - met dikke potloodstrepen doorgekrabd en van de hatelijke en verbitterde woorden als: ‘Dood aan het Dierenbeschermersgespuis!!’ voorzien. In een hoek der kamer lag onder de voeten getrapt het aardige en onschuldige blaadje ‘De Dierenvriend’!

Aan het station Biltstraat te Utrecht ondervond ik voor eenigen tijd een soortgelijke ontmoediging: voor het eerst, en voorloopig ook voor het laatst, legde ik daar eenige prentbriefkaarten van den anti-Trekhondenbond neer, in de wachtkamer 3e klasse, met het gevolg dat de stationsbeambte genoemde kaarten direct in beslag nam, en mij met zijn verachtelijke en medelijdende blikken vernietigde.

Deze en soortgelijke ondervindingen zijn nu niet juist aanmoedigend, als men de goede zaak der Dierenbescherming - ook door het verspreiden van brochures - zou wenschen te dienen, en pleit weinig voor den goeden geest en de toenemende veredeling, ontwikkeling, en beschaving van het Nederlandsche volk!!

Ik neem dit stukje gaarne over, vooral omdat het slot zoo wáár is, want, heusch, Nederland staat in dit opzicht van dierenbescherming verre ten achter bij Engeland in de eerste plaats, maar ook bij Frankrijk. Een bewijs hiervan zij hier vermeld. Ik ben abonnée van het veelgelezen fransche Blad Excelsior, dat zich, evenals the New York Herald, zeer verdienstelijk maakt ten behoeve van de dierenbescherming. Ik las daarin - het blad komt ongeveer om half 8 uur 's avonds in mijn handen, - dat een hond in Parijs, na zijn eigenaar te hebben beschermd tegen twee apaches, die voor hem op de vlucht waren geslagen, was gebracht naar de tot afmaken of tot vivisectie bestemde inrichting, omdat... niemand den bewusten eigenaar, een arme schipper, indien hij een hond meebracht, onderdak wilde geven. Zelfs rijke menschen kunnen namelijk tegenwoordig in Parijs geen woning meer vinden, indien zij een hond of een kat meebrengen, laat staan dus armen! De bewuste schipper had dien hond uit het water gered; het dier had hem zijnerzijds zijn dankbaarheid getoond door hem op zijn beurt het leven te redden tegen twee woeste aanvallers. Nu werd zijn einde - door de wreedheid der menschen - een marteling van vivisectie, veel erger dan de dood. - Dat mocht niet. Niettegenstaande wij een benedenhuisje bewonen, met vier honden, een vondeling-poes, en een papegaai, telegrafeerden wij nog dienzelfden avond naar de redactie van Excelsior, met verzoek ons den hond te doen opzenden voor onze rekening. Maar ziet - - de Franschen zijn impulsiever, goedhartiger, waar het de dieren geldt, dan de Hollanders! Want, niet alleen een redactie-lid-zelf had zich onmiddellijk met den directeur der inrichting in verbinding gesteld om het leven van ‘Moïse’ te sparen, maar ook Henri Lavedan, de beroemde Fransche auteur en académicien, Lucien Millevoye, de Comtesse da Silva, een schilder, die zijn naam niet genoemd wilde hebben, en nog vele, vele anderen, hadden zich, reeds vóór ik het bericht hier in Holland onder de oogen kreeg, onmiddellijk aangemeld met hetzelfde doel: den hond te redden. Ik citeer woordelijk uit Excelsior:

Het trouwe dier is een ontelbaar aantal malen opgevraagd in deze twee dagen. Door tallooze telefoon-gesprekken hebben medelijdende lezers ons doen weten, dat Moïse niet behoefde te wanhopen. Voor zijn eerste behoeften ontvingen we 20 francs. Bij de dierenbescherming kwamen meer dan zestig aanvragen in om hem aan te nemen.

Ik vraag U in gemoede of zoo iets in Holland denkbaar is? Welke onzer groote Bladen zou zich tot zoo iets ‘belachelijks’ leenen, van aldus voor een verlaten dier op te komen? En hoevele Hollanders zouden zich hebben aangemeld om het te redden? ‘Voor zoo iets is Holland nog niet rijp’ - zei mij een invloedrijk lid van de Dierenbescherming, toen ik hem vroeg waarom wij hier niet, evengoed als in 't buitenland, een kerkhofje kunnen hebben voor onze trouwe viervoeters. En met zoo'n lamlendig antwoord moet je het dan maar doen! Holland is inderdaad niet rijp voor de edele beschaafde gevoelens van werkelijke dierenbeschermers - den goeden niet te na gesproken!

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.