De Hollandsche Lelie. Jaargang 26

Geneeskundig onderzoek vóór het huwelijk door A.J. Servaas van Rooijen.

In de laatste dagen wordt eene beweging wakker geschud, die haar oorsprong vindt in eene wet, welke in een der Amerikaansche Staten sedert eenige jaren bestaat, en het geneeskundig onderzoek voor het huwelijk verplichtend stelt.

Indien ik mij niet vergis is deze zaak hier te lande voor het eerst ter sprake gebracht in eene vereeniging van pleegzusters; daardoor werd het standpunt van den inleider door de couranten bij velen bekend, en zoo kwam het dan ook dat zich een comité vormde, waarin de predikant Dr. Cramer zitting nam, en werd zelfs Maandag l.l. onder leiding van Ds. A. Klaver, Remonstrantsch predikant te Hoorn, Voorzitter van de Rein Leven-beweging eene vergadering gehouden, welke ten doel had een comité van actie te vormen, ten einde eene wijziging in de Nederlandsche huwelijkswetgeving voor te bereiden.

Zeer zeker kan ik mij voorstellen, dat de geneeskundige faculteit zich met dergelijke vraagstukken onledig houdt, maar het bevreemdt mij, dat predikanten zich in dergelijke kiesche zaken mengen, en hun ambt daarbij de stormram zal moeten zijn om velen tot eene overtuiging te doen overhellen, die toch waarlijk wel tijd van beraad en een zorgvuldig wikken en wegen vordert.

Indien ik vóór de zaak was zou ik onmiddellijk aan de zijde der geneesheeren staan, omdat zij medisch denken en voelen, maar de predikant mag alleen den moreelen kant bekijken, en dan mag bij zoo'n gewichtig vraagstuk diens ambt geen gewicht in de schaal leggen.

Wijziging in de huwelijkswetgeving heet het bij den predikant, maar dat is doekjes winden om een zaak, welke toch wel in haar geheel gekend mag worden voor dat er propaganda voor wordt gemaakt. ‘Geneeskundig onderzoek vóór het huwelijk’, dat is de ware naam, en de toepassing van het systeem haalt meteen de ideëele zijde van het huwelijk neder en brengt dat instituut tot niets meer of minder terug dan tot eene overeenkomst om het geslacht voort te planten.

Daarom bevreemdt het mij zoozeer, dat predikanten propaganda kunnen maken om het huwelijk, dat bij de Roomschen een Sacrament is, en bij vele andere Christenen toch met een kerkelijk ceremonieel, onder leiding van een predikant, wordt ingezegend, tot een louter sexueele daad te degradeeren.

Neem een voorbeeld.

Denk u de kennismaking tusschen een paar jongelieden van beiderlei kunne, hetzij door een flirt, hetzij door eene sympathie, die geheel buiten de zinnen ligt.

Er ontstaat bij beiden liefde, welke tot een huwelijk leiden zal, na een korter of langer ‘engagement’.

Er wordt allerminst aan eene nakomelingschap gedacht, maar zoodra het huwelijk bepaald is, zal volgens de wet eene keuring plaats moeten hebben, en het paar vol idealen van huiselijk geluk zal de kans loopen beiden (of een van beiden) afgekeurd te worden om te zamen het voortplantingsleven te leven. Precies gelijk de hengst gekeurd wordt, of de stier, voordat hij tot het vrouwelijke dier wordt toegelaten.

De wet doet de verbintenis, - zij kan dit op grond van de keuring - verbreken, en hetzij dat de man, hetzij dat de vrouw is afgekeurd, zal die afgekeurde als een ongelukkige eenzame in de menschenmaatschappij ronddolen.

Vóór het huwelijk! Als men iets wil doen, begin dan vóór de kennismaking, vóór de flirt. Laat ieder der beide seksen op huwbaren leeftijd keuren, evenals voor de mannen voor de militie geschiedt, en laat de goedgekeurde een merk van voldoende keuring dragen, evenals de honden een penning voor betaalde belasting.

Van de Spartanen hebben we veel gehoord; zelfs meer dan ‘Spartaansche’ dingen, maar tot een onzin als eene huwelijkskeuring zijn zij niet gèkomen. De onvoldoend levens-

[p. 320]

krachtige kinderen werden eenvoudig van kant geholpen. De voortplanting werd niet door eene keuring tegengehouden.

Ik heb de zaak onkiesch genoemd en terecht. Willen aanstaande echtparen zich geneeskundig laten onderzoeken, goed, dat moeten zij zelve weten, maar officieel, dat is openbaar, zulke paren te dwingen tot de keurkamer in te gaan, vind ik hemeltergend.

Wil zulk een wet kracht hebben dan moet zij gehandhaafd worden, en we zien nà den ambtenaar van den Burgelijken stand den predikant zich reeds blind kijken op het keuringsbriefje, - ‘dat meegebracht moet worden’, - voordat hij zijn inzegening aanvangt.

Ik zie al in mijne gedachten naast het Bureau van den Burgerlijken Stand in de Raadhuizen twee deuren, waarop Vrouwen en Mannen, en daarboven in een accolade het weidsche opschrift:

Bureau voor den Huwelijkskeuringsdienst!

Een nieuw feestje zal kunnen gegeven worden vóór den ondertrouw. Een keuringsmaaltijd. Toasten zullen geslagen worden op het flinke physiek van het aanstaande jonge paar, en op de kracht en gezondheid welke van hen zal uitstralen in hun nakomelingschap. Wat zal er gespeechd en gejubeld worden, met toespelingen op het voortplantingsleven der jongelui.

De bruiloftsgedichten van onze 17^e en 18^e eeuwsche dichters zullen er rein en onschuldig bij zijn, en dezen durfden toch al heel wat zeggen.

Ik kan mij zeer goed voorstellen, dat in sommige gevallen, het goed zou zijn, dat er geen geslachtelijke gemeenschap plaats had, voornamelijk bij geheime ziekten, tusschen een stel minnenden, maar dat zijn uitzonderingen. De regel is, dat de nakomelingschap er niet door geschaad wordt, want meisje en jongman, plus hun ouders, zijn toch wel zooveel mans om over en weêr kennis van elkaars constitutie te nemen, en waar gevaar schuilt door ziekten, in levensgedrag, enz., de verbintenis intijds te verbreken.

Ik heb eenigszins scherp deze voor ons land nieuwe beweging gecritiseerd, opdat de propaganda geen voortgang moge hebben zonder de noodige gedachtenwisseling.

's-Gravenhage, 6/11 1912.