Moord op een gouvernementsonderneming.
6/5 '12.
Men schrijft uit Langsa aan de Sum. P.:
Op 16 dezer is op de Gouvernements-caoutchouc-onderneming een Javaansche mandoer, op den eersten dag van zijn optreden als opzichter, door een Madoerees op het werk vermoord. Het slachtoffer kreeg vier messteken in den rug.
Bij zijn arrestatie wist de moordenaar geen aannemelijke reden voor zijn daad op te geven.
In het kort gezegd: overal waar met contract-koelies gewerkt wordt - het uitvaagsel der inlandsche bevolking van Java en Madura - hebben voortdurend aanvallen en moorden plaats, zonder dat de Indische Regeering in staat schijnt te zijn op afdoende wijze daaraan een eind te maken.
De thans te Deli zijnde gewapende politie blijkt geheel onvoldoende te zijn om orde te handhaven en moest onlangs wegens het veroorzaken van opstootjes gedeeltelijk in de gevangenis geïnterneerd worden, - van zulk een ongedisciplineerde bende is niets te verwachten; daar, waar men te doen heeft met contract-koelies - voor het meerendeel personen die ‘pour cause’ hun geboorteland hebben verlaten - zijn alleen goedbetaalde Europeesche politiedienaren bruikbaar en geen inlanders van welken landaard ook, daar men gerust kan aannemen, dat behoudens een enkele uitzondering, geen één inlander hetzij als contract-koelie of als politiedienaar naar Deli gaat of er is een luchtje aan. -
Wij vragen ons af of de Indische Regeering dan hoegenaamd niet begrijpt welke groote finantiëele belangen er te Deli op het spel staan, de geheele uitgebreide tabakscultuur, waar millioenen in zijn vastgelegd, loopt gevaar, wanneer eindelijk door de onmacht der Regeering om verandering te brengen in deze onhoudbare toestanden, geen een Europeaan zal te vinden zijn als assistent naar Deli te gaan. Want dààr moet het heen, gèèn Europeaan zal de kans willen loopen naar een land te gaan waar hij iederen dag in gevaar is zijn leven te verliezen, en geen een levensverzekeringmaatschappij zal de groote risico willen aanvaarden een verzekering aan te gaan op het leven van iemand die zulk een gevaarlijke betrekking heeft. -
Dat de Indische Regeering op haar eigen initiatief maatregelen zal nemen om in de onhoudbare toestanden ter Oostkust met spoed verandering ten goede te brengen, is zoo goed als ondenkbaar; de Regeering zal zich bepalen tot het vragen van consideratiën en adviezen, en wij weten allen wat dat beteekent, er zullen riemen papier worden volgeschreven, maar voorloopig - d.i. in jaren - komt er geen verbetering.
Er is maar één middel dat die wèl komt; gelukkig toch zijn de Delische belangen ook Nederlandsche; tal van invloedrijke Nederlanders, Kamerleden, enz., enz., zijn finantiëel geïnteresseerd in Delische ondernemingen, zij moeten zich en bloc tot de Tweede Kamer wenden en eischen dat de Indische Regeering direct afdoende maatregelen neme om verbetering te brengen in de treurige Delische toestanden, dàn eerst kan men verwachten dat die verbetering komt, alléén pressie uit Nederland kan die bewerken, met andere woorden: de Indische Regeering moet daartoe gedwongen worden, want uit haar eigen doet zij niets. -
Van de voorgenomen reis van den Gouverneur-Generaal naar de Molukken, zooals indertijd door het dagblad ‘de Expres’ werd bericht, om aldaar zendingsposten te inspecteeren, werd niets nader vernomen en willen wij ook hopen dat voor zulk een belachelijk doel geen 's Landsgelden zullen misbruikt worden. Dat de ‘Expres’ zulk een gerucht heeft kunnen publiceeren is alleen toe te schrijven aan des Landvoogds ijver op godsdienstig, of juister uitgedrukt op christelijk gebied, zich uitende o.a. door de publicatie
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd
