De Hollandsche Lelie. Jaargang 25

Correspondentie van de redactie met de abonnés

De redactrice van de Holl: Lelie brengt ter kennis van de lezers van dit Blad, dat zij géén manuscripten, of brieven, haar naar aanleiding der redactie-aangelegenheden toegezonden door niet-abonnés, kan beantwoorden langs particulieren weg. De correspondentie in dit Blad dient zoowel tot de beantwoording van brieven, als tot de mededeelingen betreffende aangenomen en geweigerde bijdragen, en zij, die zelve geen abonné of abonnée zijn, kunnen dus niet verwachten langs een anderen dan den correspondentie-weg te worden beantwoord. Wanneer zij door leesgezelschapkring, of samen-lezen, of op welke wijze dan ook, gelegenheid kunnen vinden de correspondentie-rubriek te volgen, dan is de redactrice bereid hen dáárin te beantwoorden.

Op dezen regel wordt voortaan géén uitzondering meer gemaakt, en afzonderlijke nommers, correspondentie-antwoor-

[p. 543]

den aan niet-abonné's behelzend, worden niet meer toegezonden.

Alle Brieven moeten, om in de d.a.v. week omgaand te kunnen worden beantwoord, uiterlijk Zaterdag-ochtend in mijn bezit zijn.

Redactrice.

P.S. Het spreekt van zelf, dat deze regel alleen geldt voor eerstbeginnenden, èn voor briefschrijvers die in de corr: rubriek thuishooren.

Mollij. - Voor alles hartelijk dank voor Uw Nieuwjaarswenschen. - Ja, nietwaar, ik ook vind, met U, dat einde van prof. de Groot's optreden al héél jammer na zoo'n flink begin. - Ik vind het aardig, wat gij mij meedeelt omtrent dat gezegde van dien meneer aan Uw moeder; dat is al heel complimenteus. Ja, gij zijt de eenige niet, die de Lelie dóórzendt aan anderen. Er zijn er velen die dat doen, en al die belangstelling in het Blad waardeer ik steeds zeer. - Op het schandelijke van die onmenschelijke jachtpartijen kan nooit genoeg worden gewezen. Zoo juist viel weer mijn oog op een photographie van George V, den Engelsche Koning, op zijn reis in Indië; omringd van door hem vermoorde, (namelijk voor zijn plezier opgejaagde en in een afsluiting opgesloten alsdus gedooden tijgers) staat hij zijn ‘jachtbuit’ op te teekenen, terwijl zijn devote hovelingen in ‘bewondering’ om hem heen staan. Nooit komt er zoo'n sympathie in me op voor alles wat anarchist is, dan wanneer ik zulke walgelijke photo's zie, van zulke lammelingen van kruipers, die, alleen omdat zoo'n man 'n vorst is, doen alsof ze de dupe zijn van zijn quasi jacht-vaardigheid, terwijl ze ondertusschen heel goed weten, dat de heele slachterspartij vooraf met moeite en nood aldus is ingericht om te zorgen, dat hij zoo en zooveel oliphanten en tijgers onder schot moet krijgen, en ze niet, eenvoudig niet, kan missen. Bah, bah, bah!

Neen, dat ben ik evenmin met Maeterlinck eens, dat wat hij van poesen schrijft, en, dat het paard ‘dom’ zou zijn vind ik nonsens. Iedereen weet dat 'n paard 'n uiterst verstandig beest is. Wat vind ik dat van Uw vriendin allerliefst, dat van dat hondje. In Parijs heb ik zoo'n winkelruit met levende hondjes te koop gezien. Het was zóó afschuwelijk, dat het mijn ganschen dag bedierf. In allerlei kleine hokjes zaten die honden, groote en kleine, opgesloten voor 't raam, precies als doode koopwaar, met etiquetten erop. De wanhopige uitdrukking van die armzalige gezichtjes vergeet ik nóóit. Nooit heb ik zoo gewenscht rijk te zijn, om dien heelen winkel te kunnen leegkoopen. Maar, wat had het dan nog gegeven! Parijs wemelt immers van zulke winkels. Kort daarna las ik la Vagabonde van Colette Willy (een zoo ècht mooi, eerlijk boek). Daarin komt een vrouw voor, die zegt: Niets kan me meer ontroeren; alle dingen laten me koud; alleen, als ik 'n winkel zie waarin luxehonden te koop worden aangeboden, dan raakt ineens mijn bloed aan 't koken, want ik weet hoe die dieren worden gemarteld. Ik koop dan zulke stumpers dadelijk - maar ze sterven bijna zonder uitzondering tengevolge der uitgestane kwellingen om hen ‘klein’ te doen blijven.

De waarheid van dat laatste feit heeft Uw vriendin óók ondervonden. Ik, die dien vreeselijken aanblik nog zoo versch in mijn geheugen had, ik kon mij dat gevoel van die vrouw uit La Vagebonde zoo goed voorstellen. En, zóó iets straft de wet niet - ‘omdat 't maar dieren zijn.’ Is het niet godgeklaagd?

Ja, die madame Curie vind ik een valsch wijf, al is zij mijnentwege nog zoo veel waard voor de wetenschap. Ik heb een werkvrouw, die een ideaal-moeder en echtgenoote is, en al hare kinderen in armoede heeft grootgebracht tot hiertoe gelukkige, goede menschen; wel, die bescheiden onontwikkelde vrouw is in mijn oogen tien duizendmaal meer waard, óók voor de maatschappij, dan de heele mevrouw Curie. - Ja, met Kerstmis, als we thuis zijn, maken we steeds een kerstboompje. Ik vind dat je alle huiselijke feesten moet waardeeren, en maken tot gezellige herinneringsdagen. Wij echter waren ditmaal in Berlijn. Dank voor Uw beider instemming met mijn roman. En van harte het beste gewenscht; ook veel groeten aan Uw man.

Mits. - Ofschoon ik nog vroegere brieven van U heb, wil ik dezen laatsten alvast beantwoorden; zooals gij ziet heb ik dat misverstand reeds opgehelderd. Ik ook vind het van dien r.k. meneer niet netjes U niet verder te antwoorden. Maar, zou dat speciaal ‘zoo Roomsch’ zijn? Zie eens, ik-zelve heb in den laatsten tijd genoeg reden om over precies dezelfde ‘roomsche’ practijken zijdens roomsch katholieken mij te beklagen als gij. Maar toch ben ik eerlijk genoeg te erkennen, dat deze manier van gemeen-doen veel meer 'n algemeene pers-manier is dan 'n speciaal-roomsche. Zoodra men er zich niet meer kan uitredden, dan den tegenstander doodzwijgen, en de opname van alle verdere tegenspraak weigeren. Zoo zijn onze pers-manieren. Hartelijke groeten.

Nida. - Ik dank U hartelijk voor Uw lief en lang schrijven, en voor Uw warme sympathie. Hoe jammer van Uw ongesteldheid! Hartelijk hoop ik dat die bij ontvangst van dezen lang is geweken. Ja-zeker zijn wij geestverwanten daar gij-ook de dieren liefhebt. Dat kiekje dat gij mij zondt is zoo aardig. - Inderdaad, als de wereld maar méér karakters telde, zou zij er beter uitzien. Zoo pedant ben ik niet van Uw compliment aan te nemen, maar wêl neem ik het over in dien zin, dat de wereld een boel beter zou zijn, als ze bestond uit eerlijke onafhankelijke, een eigen meening, en een zuiver gevoel hebbende menschen, in plaats van uit lamzalige poppen.

Ja-wel, U kent me wèl, ik bèn geen vreemde meer voor U, als U zooveel van me gelezen hebt. Want, U hebt mij blijkbaar begrepen, en, ik geef mezelve zoo héélemaal, dat wie me begrijpt, me ook metéén kènt.

Hoe eigenaardig dat die man Uw zwager blijkt te zijn. Ja, ik hèb hem er van langs gegeven. Maar dat verdiende hij dan ook dubbel en dwars, zoo'n laffe vent! Ik ben blij dat U erom moet lachen; ik gun 't hem.

Natuurlijk, een natuur als de Uwe (ik geloof dat ik u nu óók ken uit Uw brieven) moet door 't leven teleurgesteld worden, dat kan niet anders. Maar - gij hebt toch een groot, onwaar-

[p. 544]

deerbaar geluk. Gij begrijpt wat ik bedoel? Dat waarvan gij-zelve vertelt. Weet gij wat ik zoo eerlijk in U vind? Dit, dat gij, in tegenstelling van zoovele vrouwen, volstrekt niet de rol speelt van in niets schuld te hebben, en absoluut volmaakt, en bijna een heilige te zijn. Integendeel, gij erkent zoo eerlijk dat, bij Uw natuur, gij even goed ongelukkig moest maken als het zijn onder die omstandigheden. Natuurlijk stel ik belang in 't geen U mij wilt toevertrouwen, en wacht ik Uw brief af met innig meegevoel. Voor 't groot vertrouwen dat gij mij reeds nu geeft dank Ik U hartelijk; het is een heerlijk gevoel uit zulke brieven als de Uwe te voelen, in elk woord, dat men vrienden heeft, ware vrienden. Heusch, dat helpt over zooveel heen. Daarvoor dank ik U innig, juist voor dat spontane van Uw schrijven.

Eva. - Ik kan U niet zeggen hoe het mij spijt, dat juist zulk een brief als de Uwe zoo ongelukkig lang onderweg is gebleven, doordien hij juist aankwam, toen ik reeds uit Nauheim was vertrokken. Want ik begrijp, te meer waar gij reeds ééns een brief aan mij hebt verscheurd vóór hem af te zenden, dat het U een groote teleurstelling is geweest, hem ineens weer terug te ontvangen, en ik waardeer het dubbel, dat gij hem toen niet alsnog heb vernietigd. Ik-zelve ben zoo inpulsief van natuur, dat ik wéét hoe je je dikwijls achterna verbaast: Heb ik dat geschreven, hoe is 't mogelijk, dat ik dat deed aan een onbekende, en er voor terugschikt dat gedaan te hebben! Daarom zou 't niets vreemd zijn geweest, als U hem toen weer hadt verscheurd, en dan zou ik nooit geweten hebben, dat ik, zonder dat ik 't toen vermoedde, met dat artikel, voor één bestemd, ondertusschen een ander zoo hielp. Ik kreeg bijna de tranen in de oogen om Uw brief, want het is een heerlijke gewaarwording aldus na jaren te ontdekken, dat men niet om niet heeft geschreven naar eigen innerlijkste overtuiging. Juist dat artikel heeft mij óók smaad bezorgd. En nu ineens te vernemen, dat gij er zulk een steun aan hebt gehad, dat het Uw leven een andere richting gaf, dat is een van de héérlijke momenten in mijn leven van redactrice van een Blad als dit, waarin ik eerlijk me-zelve geef, naar mijn eigene meening, momenten die opwegen tegen zoo oneindig veel onaangenaams. Hoe zal ik U echter op de rest antwoorden zonder U te verraden? Ik durf dat niet. Ik begrijp alles, juist omdat ik zulk een omgeving als de Uwe kèn. En dan wil ik U nog iets zeggen. U léést veel; U hebt daartoe óók den tijd. Zoo U dien roman nog niet kent, schaf U dan aan: La Seconde Vie de Michel Teissier, (van Edouard Tod). Ik ben overtuigd dat gij den inhoud woord voor woord zult beamen, juist omdat gij-zelve schrijft in dien zelfden geest, en als het ware vooruit voelt wat hij beschrijft, namelijk dat zulk geluk (juist bij hoogstaande karakters) geen geluk kàn zijn.

En dan ook, ik roep U toe wat ik mijn correspondente hierboven toeroep: Gij hebt een onzegbaar gróót geluk. Zoo dikwijls denk ik namelijk, dat moeders nooit genoeg erbij stilstaan wat een ongetrouwde vrouw, die houdt van kinderen, lijdt als zij moeder-geluk ziet. Mijn vriendin en ik, zijn beide hartstochtelijke kinderliefhebsters, en wij kunnen daarover menig gesprek samen houden, als wij zulke verrukkelijke kleine schepseltjes zien in de armen eener moeder of in den kinderwagen. Niemand onzer kan àlles hebben. Dat wordt zoo dikwijls vergeten. Hoe ouder wij worden, hoemeer wij leeren inzien, dat ten slotte slechts tevredenheid met ons deel de eenige weg is tot waarlijk geluk, omdat geluk-zelf is een luchtkasteel. En dat levensdeel kunnen wij ons-zelf maken in veel opzichten. Gij hebt het U gemaakt met een flinke vaste hand; ik ben zoo dankbaar, dat ik U heb kunnen helpen daarin, toenmaals. Gij zijt heel wat jonger dan ik, met de jaren zult gij mijn bovenstaande levensbeschouwing meer en meer beamen, daarvan ben ik zeker. Onnoodig U te zeggen, dat ik die ‘flinke’ opvoeding van dat kind afschuwelijk vind, en Uw opvatting ten opzichte van Uw jongen geheel deel. Dat verhaal van dat geld voor rijst aan dien armen man vind ik aandoenlijk. En ik geloof, dat het andere kind, met zoo'n opvoeding, een slecht, egoïst, wreed kind moet worden. Het leven-zelf maakt ons gauw genoeg flink en hard, maar de goede, zachte, teedere indrukken der jeugd vormen het gemoed, en blijven ons, ons geheele leven lang, weldadig bij, allermeest, waar het de herinnering geldt aan 't goede dat onze moeder ons leerde. Uw jongen, man geworden, zal U eens zegenen voor wat gij aan hem in dit opzicht liefderijks en fijngevoeligs hebt bijgebracht; zulk een opvoeding verweekelijkt niet, maar maakt fijngevoelig. En die van dat andere kind maakt niet flink, maar harteloos. Lieve mevrouw, 't lijkt me haast onnoodig nog te zeggen, dat Uw brieven me hóógst welkom zullen zijn, en dat ik 't heerlijk vind, als ik U kan raden of helpen, in wat ook. Want het is zoo prettig, dat U, na zoo dikwijls geaarzeld te hebben, nu toch eindelijk Uw besluit van schrijven hebt uitgevoerd; daarom antwoord ik U dan ook omgaand na ontvangst van dien zooveel heen en weer gereisd hebbenden brief. Wat Uw schrift betreft, inderdaad kon ik 't begin beter lezen dan 't einde, maar toch was alles heel goed leesbaar; alleen geloof ik, dat 't makkelijker nog zou zijn als U, voor 't doorvloeien, één kant slechts beschrijft voortaan.

Ten slotte maak ik U mijn compliment over die niet voor den druk bestemde verzen, die ik bijzonder goed vind. Je voelt dat die uit het hart kwamen op dat oogenblik. Ze zijn zangerig van vorm ook. Ik plaats ze dus. Met een hartelijken handdruk, en hopend spoedig opnieuw van U te zullen hooren neem ik afscheid.

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.

Sluiting red: ged: