De Hollandsche Lelie. Jaargang 25

Gedachtenwisselingen.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie).

I. Geestelijke en lichamelijke ontrouw.
door C. Arntzenius.

Heer Ego is begonnen over zinnen bevrediging, daarbij kwam lichamelijke ontrouw en onze Redactrice is geëindigd met geestelijke ontrouw in zake Madame Curie en nu kan ik niet nalaten een artikel hierover te schrijven. Mijns inziens is dit een heel moeilijk onderwerp en kan heel omslachtig worden, doch het moet mij van het hart, dat ik 't geheel en al eens ben met freule de Savornin Lohman, n.l. dat geestelijke ontrouw minder te verdragen is, dan een enkele lichamelijke afdwaling.

Want ziet, een man is ànders dan een vrouw, heeft een ander temperament dan een vrouw; terwijl deze door opvoeding enz. zich mòet bedwingen, kan de man den vrijen teugel vieren aan zijn lusten. Vanzelf is de man dus vrij om te doen en te laten, wat hij wil, terwijl de vrouw een afwachtende houding neemt, hetgeen echter niet bepaald rechtvaardig is en waar mettertijd ook wel verandering in zal komen.

Meestal is zoo'n ontrouw van lichamelijken zin van den gehuwden man een questie van bevrediging, waar geen liefde bij te pas komt, dus is 't niet zoo erg, terwijl 't van een gehuwde vrouw, die zulk een escapade pleegt, ernstiger is, aangezien een vrouw zich over 't algemeen niet gauw geeft, en àls zij dat doet, het met haar geheele ziel doet en dus van die persoon beslist moet houden.

Daar waar ‘Ego’ dus wil, dat een vrouw, hetzij gehuwd of ongehuwd, zich geeft aan een man, van wien zij houdt, of deze gehuwd is of niet, komt deze moeilijkheid, nl. dat zulk een vrouw 't geheel uit liefde doet en om een kind en dan zou het voor de wettige vrouw van dien man afschuwelijk zijn, omdat de gevolgen niet te overzien zijn. Voor dien man kan 't wel ‘een oogenblikkelijke afdwaling’ zijn, maar voor de betrokken vrouw is het een levensquestie.

Waàrom eigenlijk Madama Curie een ‘geniepend’ is volgens de Redactrice, begrijp ik echter niet. Kan er geen geestelijke kameraadschap bestaan tusschen een man en een vrouw, en vooral tusschen zùlk een vrouw en een mannelijk collega? Het is toch zeer wel mogelijk, dat de man over radium enz. niet met zijn vrouw kan praten en met Madame Curie daarover van gedachten wisselt! Het is natuurlijk onaangenaam voor de bewuste vrouw, maar dat 't voorkomt, kan ik mij best voorstellen, zonder dat 't lichaam daar part noch deel bij heeft. Wij hebben dikwijls 't onderwerp in de Lelie behandeld en naar mijn idée is vriendschap tusschen een man en vrouw zeer wel mogelijk, indien zij niet bij elkander wonen. -

Dat heeren met hun vrouwelijke assistenten elken dag op en neêr zijn en met hen verband leggen enz., dat heeren op kantoren met hun vrouwelijke secretaresjes alles bespreken, dat is toch wel heel natuurlijk en daar is niet aan te doen of de echtgenooten moeten zelf meêwerken op het arbeidsveld van den man en dán zou men komen tot het doelpunt van de sociaal-democraten dat alle vrouwen werken en dat zou toch al heel verkeerd zijn, want dat is niet de bestemming van de vrouw, niet waar? Is de Redactrice dat niet met mij eens?

Er zijn natuurlijk mannen, die alles met hun vrouwen bespreken, maar er zijn ook, die zeggen:

‘Vrouwen hebben niets met zaken te maken’, maar ze willen wèl hebben, dat ze helpen met de boeken bij te houden, als ze te veel werk hebben, daar zijn de vrouwen dan wèl goed voor!

Zulke mannen bestaan en ik ken ze van heel nabij. Er zijn óók vrouwen, die er werkelijk geen verstand van hebben en dan is 't ook natuurlijk, dat de man geen zaken met ze behandelt, en dan noem ik 't ook geen geestelijke ontrouw, als hij ze bespreekt met zijn secretaresje, niet waar?

Over dit onderwerp valt zooveel nog te zeggen, maar 't is zoo moeilijk, want elk geval van geestelijke, zoo ook van lichamelijke ontrouw, zou bijna op zich zelf moeten beschouwd worden. -

Amsterdam, 20 November 1911.

[p. 365]

II. Homo.

Zeer zeker heb ik mij tot taak gesteld het vrouwelijke geslacht te verdedigen. Ego eischt de demoralisatie van het geheele vrouwenkarakter en omdat er in het maatschappelijke leven meér van die mannen zijn, die dat zouden willen, maar om hun naam (dien Ego verzwijgt) trachten ‘de vrouw’ door alle mogelijke lasterpraatjes te beleedigen. Die mannen denken dat ‘de vrouw’ die in het bezit is van geestes- en lichaamsgave evenzoo gemeen is als hij, daárom bekladderen en bemodderen ze haar. Het duidelijkste bewijs levert deze Ego proef op de som. Doch het mooiste van alles is, dat al die hardschreeuwers niets durven! Zelfs den moed niet hebben de vrouw die zij door 't slijk gehaald hebben aan te zien, want zouden zij die brutaliteit hebben, dan ging hun...... naam!!! en O! wee! daar zijn ze nog zuiniger op, dan hun bet-over-grootmoeder op haar lodderijn-doosje was, want dit gebruikte zij alleen Zondags naar de kerk en wiens neus zij daar niet in wilde hebben hield zij er uit.

Eens zeide een heer die nog een klein beetje meér dorst te wagen dan Ego ‘Je mag álles doen als je maar oppast dat niemand het ziet,’ wat ik hier op antwoordde zal ik niet herhalen, doch 't was behalve lief en vriendelijk. Als gehuwde vrouw heb ik gezegd de man zich mijns inziens mag laten gaan, wáarom vind ik niet noodig te vermelden, als U echter 's heeren De Veer zijn betoog leest, zal U dit wel duidelijk worden en ik begrijp niet dat U met heel uw kuischheidszin op dit punt, ook nog zoo'n naamloozen held zijt. Overigens heb ik mijn betoog gevoerd tegen Ego en mannen aan hem gelijk, doch is het geenszins mijn bedoeling geweest de mannen in het algemeen te treffen, daar heb ik hoegenaamd geen reden voor.

Zeker is er reden om de mannen te verdedigen, maar heer Homo ik vraag U, dit verlangt u toch niet van ons ‘vrouwen’? Dat het u (zonder naam) ook bevreemdt dat niemand heeft gezegd, dat deze kwestie zich niet laat bespreken. Slechts de heer Hijmans heeft er iets van gevoeld. ‘De kwestie had niet opgeworpen moeten worden.’ Nu vraagt u als XX-eeuwschen man aan ons vrouwen om verdediging? maar heusch heer Homo; u ziet dat wij XX-eeuwsche-vrouwen de handen vol aan ons eigen hebben, gelooft u nimmer dat wij zóo week van harten zijn. Geen der heeren Debaters heeft er nog maar een flauw begrip van, hoe diep Ego ‘de vrouw’ heeft getroffen, hij heeft een snaar aangeroerd, die bij de minste aanraking trilt. Alleen de heer Hijmans heeft het gevoeld, daarom dank ik dien heer voor zijn fijnbesnaard voelen in ons vrouwen-leven.

Zelf ben ik begonnen te zeggen dat het een kritiek onderwerp was, maar ik voelde mij zoodanig beleedigd, dat ik mij niet kon weerhouden ook mijn meening daaromtrent te zeggen en dat werkelijk mijn eigen meening is, daarom durf ik mijn naam er onder te zetten, om dezelfde reden hebben ook de andere dames met haar naam onderteekend. Ik voor mij vind het een heerlijk teeken des tijds, dat drie vrouwen den moed hebben gehad tegen de grofste onbeschaamdheden van éen man in te gaan. Ik kan de heeren de verzekering geven, dat ons alle drie 't besluit daartoe zeer zwaar is gevallen júist om dié reden, welke (Mej. Van Lakerveld - Bisdom) in zoo'n ‘ethische’ zin beschreven heeft. Doch wij ‘moderne vrouwen’ zijn afgestapt van het deemoedig zwijgen. Wij strijden 't liefst met den man in gelijke gelederen voor vrijheid en recht, dat wij in onze tegenwoordige maatschappij noodig hebben, doch daar wij dit in ons belang noodig achten, zullen wij hem ook niet ontzien den strijd tégen hem aan te knoopen, vooral daar waar het geldt de demoralisatie van ons geslacht. Ten slotte nog een enkel woord voor den heer De Veer.

Beleedigingen is een heele moeite om iemand die onder gepermiteerde uitdrukkingen naar het hoofd te werpen, maar ik heb uitgemeten met den maat waarmede Ego heeft ingemeten. U vindt dat heer Ego zulke hatelijkheden niet verdient. Indien het U bekend is, dat Ego is... ‘een niemand’ (?) nu dan hebt gij hoogst waarschijnlijk gelijk, doch indien hij werkelijk is... ‘een iemand’, dan zult gij wanneer dit van U geen seksestrijd is, toch ook lieer Ego geen gelijk geven, want indien U den moed hadt dit met uw naam te bevestigen, dan zeg ik niets, maar geef U te denken wat ik hier nú verzwijg.

A. DE GOEIJ-BLOM.