De Hollandsche Lelie. Jaargang 24

[p. 846]

Correspondentie van de redactie met de abonnés

De redactrice van de Holl: Lelie brengt ter kennis van de lezers van dit Blad, dat zij géén manuscripten, of brieven, haar naar aanleiding der redactie-aangelegenheden toegezonden door niet-abonnés, kan beantwoorden langs particulieren weg. De correspondentie in dit Blad dient zoowel tot de beantwoording van brieven, als tot de mededeelingen betreffende aangenomen en geweigerde bijdragen, en zij, die zelve geen abonné of abonnée zijn, kunnen dus met verwachten langs een anderen dan den correspondentie-weg te worden beantwoord. Wanneer zij door leesgezelschapkring, of samen-lezen, of op welke wijze dan ook, gelegenheid kunnen vinden de correspondentie-rubriek te volgen, dan is de redactrice bereid hen dáárin te beantwoorden.

Op dezen regel wordt voortaan géén uitzondering meer gemaakt, en afzonderlijke nommers, correspondentie-antwoorden aan niet-abonné's behelzend, worden niet meer toegezonden.

Alle Brieven moeten, om in de d.a.v. week omgaand te kunnen worden beantwoord, uiterlijk Zaterdag-ochtend in mijn bezit zijn.

Redactrice.

P.S. Het spreekt van zelf, dat deze regel alleen geldt voor eerstbeginnenden, èn voor briefschrijvers die in de corr: rubriek thuishooren.

Mela. - Inderdaad, er is een heele tijd reeds verloopen sinds ik die gedichtjes van U aannam. Echter vergeet gij, dat ik herhaaldelijk er op wijs hoe weinig plaatsruimte er in de Lelie voor poëzie, en hoe ik bovendien aan proza-werk van U meermalen een beurt gaf. Dus, gij zijt eerder bevoorrecht boven andere medewerkers dan dat er voor U reden is tot klagen. Intusschen kan ik Uw ongeduld best begrijpen, en neem U Uw vraag dan ook niets kwalijk. Drukproeven van uw laatste artikel doe ik U toezenden door de drukkerij.

- Ja, inderdaad vind ik het prettig, ondanks mijn slechte gezondheid, dat de Lelielezers mij niet vergeten en mij hartelijk schrijven. Echter, bij zulke gelegenheden doe je zooveel menschenkennis op. Daar zijn zoovelen in deze dagen lief en attent en, al hebben ze ook wat te vragen, dan doen ze het toch nog op 'n aardige manier. Terwijl een ander weer inééns zijn waren aard vertoont. Zoo kregen we dezer dagen een kaart van een zoogenaamde ‘vriendin’, die altijd o zoo akelig lief en overdreven hartelijk doet, en van wie ik toch diens ondanks, sinds jaren al het gevoel heb: zij meent het niet, door duizend kleinigheden. Die kaart, met een bepaald particulier doel geschreven, over een particulier iets. eindigde met de mededeeling: ‘Ik maak het goed; ik geniet zoo van 't mooie weer’ (de cursiveeringen zijn van mij.) Geen woord van belangstelling, of deelneming, of zelfs vragen naar mij. Toch, als ik haar ontmoet dan stelt zij zich aan als 'n op mij teeder-verliefde bijna! Wij barsten beiden in lachen uit bij die kaart, en zeiden tegelijk hetzelfde: ‘Wat leer je sommige menschen door 'n kleinigheid in eens goed kennen omdat ze zich plotseling verraden.’

Neen, het boek dat gij bedoelt heb ik nog niet gelezen; ik denk wel dat ik het van den uitgever zal ontvangen. Gij weet, dat de schrijfster meermalen in de Lelie schreef? - Zooals gij het beschrijft, zoo zijn er vele jonge vrouwen: ‘Zij zuchten en komen niet verder’ - gelijk gij het uitdrukt. En, daar zij behoefte hebben zich in hare moedeloosheid te uiten, geven zij dan zoo'n stemming uit, gedrukt als boek. Dit zal wel het antwoord zijn, op uw vraag: Waarom gaf zij het uit? Over Ellen: Een vriendschap, door mij in de Lelie besproken, denk ik als gij: er zit veel moois in, maar het boekje bevredigt ten slotte niet. Toch is het niet een alledaagsch geval, en dat zegt al véél.

B.K. - Met vriendelijken dank voor Uw briefje deel ik U mede, dat ik steeds volkomen bereid ben Uw volgende pennevruchten even gaarne te beoordeelen als de mij vroeger toegezondene.

Mariënbad. - Ja, ik hoop dat ge uw brief vervolgt, daar ik reeds hoorde van lezers, die hem zoo interessant vonden. 't Spijt mij dat ook gij door de kuur zeer zijt aangepakt. Ik moet hier nu wat langer blijven, daar ik opnieuw heb moeten onderbreken. Ik moet heel veel liggen, en mag niet loopen, moet steeds per wagentje uit; terwijl de baden mij zeer aangrijpen, ofschoon ik voel dat zij mij goed doen. Hartelijk gegroet.

Odillon. - Hartelijk dank voor Uw lieven brief van 4 Juni. Ik kan wel begrijpen, dat iemand met zoo'n druk leven als gij leidt, eens heerlijk geniet van hare vacantie, en wel niet dadelijk tijd vindt tot schrijven. Gij doet steeds toch reeds zóóveel. Gij kunt de dingen toch zoo raak zeggen, en zoo leuk tegelijk; want over Uw uitvallen over die Tent in 't Bosch moest ik zóó lachen. - 't Is mij net zoo gegaan. Als heel jong meisje - en waar ik door de ziekte mijner moeder zoo zelden uitging toen, - vond ik, toen wij pas in den Haag woonden, die Woensdagavonden - (en ik ben er maar zoo zelden geweest om bovengenoemde reden) ‘zalig.’ -

En ach, toen ik vele jaren later opnieuw terugkwam daar! Weer 'n jeugd-herinnering, die als 'n dor blad op den grond dwarrelde, gestorven. Want, wat kwam het er me toen suf en saai en vochtig en ouderwetsch en, in een woord, ‘typisch’ voor! - Over dat van Uw gezondheid zal ik op deze plaats niet veel zeggen uit vrees U te zullen verraden; ik vind het heel merkwaardig. Zelve zou ik 't alleen in uiterste gevallen probeeren, maar dat van U vind ik zoo'n uiterste, want ik zou in Uw geval voor 'n dokter óók bang zijn. 'N dieet houd ik zelve nu al zóó lang; 't is niet prettig, maar, als 't maar helpt, dan wen je er gauw aan, vind ik.

Dat gaat mij net zooals U; ik-ook ben veel te toeschietelijk van natuur om uit de hoogte te kunnen zijn per principe. Daardoor ook ben ik met alle menschen bij wien ik in huis woonde, met kamermeisjes, met iedereen met wien ik in dagelijksche aanraking kom, gauw op 'n vriendelijken voet. Dat zou ik ook niet anders willen. Ik vind uit de hoogte zijn gek en ingebeeld. Alleen dan is het op z'n plaats als iemand je onsympathiek is. En dan kan ik het ook wel. Van gekheid maken in het dagelijksche leven houd ook-ik veel, en, ofschoon ik zooveel te bed lig, ben ik diens ondanks altijd de opgewekste van ons drieën, en mijn vriendin zegt altijd - wat ik ook wel geloof waar te zijn - dat ik haar veel vroolijker maakte in 't gewone leven dan zij 't vroeger gewoon was te zijn.

[p. 847]

- Ik-ook was al zestien jaar toen ik mazelen kreeg, en daar de dokter, sinds ik op mijn zesde jaar buitengewoon hevig roodvonk had gehad, mijn moeder steeds had vertroost met de verzekering: andere besmettelijke ziekten krijgt ze nu niet meer daardoor, was de onaangename verrassing dubbel groot. Ik heb, zooals gij weet, naderhand ook nog typhus gehad, èn diphteritis, èn gewrichtsrhumatiek, dus, die profetie, dat ik nu voor verdere hevige ziekten was gevrijwaard, is niet bepaald uitgekomen.

Dank voor de sympathie met ‘Zoo moet het gaan (zie Lelie van 31 Mei). - Op Uw vraag of ik mij hier ‘amuseer’ hebt gij uit Correspondenties aan anderen nu reeds lang antwoord ontvangen. Toen ik hierheen ging dacht ik mij te zullen amuseeren, maar ik mag niets doen, en ben nu al bijna een week liggende weer.

Ach, en lieve Odillon nu komt gij ook, evenals Mela, en vraagt naar Uw werk. Heb nog een beetje geduld. Ik zal het zoo spoedig mogelijk opzoeken, en ter drukkerij zenden. Over ‘De Kapelaan van Liestermonde’ schreef Jos: van Veen, de ex-priester, vóór eenigen tijd in de Lelie. Herinnert gij 't U niet?

Hoe ik over de Koninginne-week in Amsterdam denk hebt gij in de vorige Lelie kunnen lezen. Ik-zelve heb echter dat ‘genoegen’ ook meegemaakt, tijdens mijn Telegraaf-jaar. Trouwens, in den Haag is het geen zier beter in het Noordeinde. Bah, ik vind het volk dan altijd zoo slavenziel-achtig! En de grootheid waarin de agenten zich dan voelen!! Hartelijk gegroet.

1813. - Vergeef mij dat gij de vorige week zijt overgebleven. Ik krijg zooveel standjes van mijn dokter dat ik werk; maar ik heb hem uitgelegd dat het moet. Hartelijk dank voor Uw uiting met: ‘Zoo moet het gaan’ (zie Lelie van 31 Mei). Ik ken die uitdrukking: ‘hooge oome’ (‘grosses Tier,’ zeggen de duitschers) ook héél goed.

Mij laat het vliegen óók heel koud, en, zooals gij gezien zult hebben, het er naar gaan kijken wordt hoe langer hoe meer een wezenlijk gevaar voor het publiek. En iedereen begint het er over eens te worden, dat het veel meer is 'n sport, 'n circus-toer, dan 'n wetenschappelijk iets, omdat ook bij de bekwaamste aviators nog steeds veel te veel afhangt van het toeval.

Uit de andere correspondenties hebt gij reeds gelezen hoe ik het maak in Nauheim. Ik ben te overmoedig geweest, verleden jaar door niet te gaan; ik zie nu wel in dat ik te véél vertrouwde op mijn beterschap en dat ik altijd een voorzichtig leventje zal moeten leiden.

Dank ook voor Uw uiting met Parade gedachten en nog wat, (zie Lelie van 24 Mei). Inderdaad, de angst van Duitschers voor honden is belachelijk; een Engelschman is bijna nooit bang, een Franschman zelden, een Zwitser en een Duitscher echter munten uit in laffe hondenvrees.

Van dat door U beschreven auto-ongeluk las ik niets. Ik vind die oproeping, om er tegen te getuigen, flink.

Als gij eerst in Augustus op Scheveningen komt, dan zien we elkaar stellig wel, vooral als gij zoo in mijn buurt komt wonen ook nog. Hartelijk gegroet.

A.V. - Ik vind de gedachten van Uw schetsje hier en daar heel gevoelig, maar het slot is er geen; gij hebt niet geweten hoe Uw idee uit te werken, daardoor is het een onvoltooid, nietszeggend soort van sprookje, om dien reden tot den druk nog niet geschikt.

Moed. - Uw briefje aan den uitgever zond hij mij dóór. Ik zal trachten er aan te denken. Wat Uw brief aan mij aangaat, ik ben het met U eens omtrent die vertaling. Ik vind met U de twee laatste de meest interesante stukjes en 't allerlaatste stukje beviel mij 't best. Ik zal de andere in het oorspronkelijke nazien. Gij vindt zeker goed dat ik deze vertalingen plaats als feuilleton, daar ze anders te lang moeten wachten op opname? Lieve Moed, wat nu komt in Uw brief vind ik zóó verschrikkelijk, dat ik er U, zoodra ik eenigzins kan, particulier op wil antwoorden. Is het leven niet afschuwelijk wreed? Ik moest er den heelen dag aan denken. Ik wil U dan meteen ook particulier antwoorden op Uw zoo ware opmerking over de tactloosheid van sommige menschen inzake leelijkheid en misdeeldheid. Ik kan, wat ik daaromtrent bedoel, niet hier meedeelen, maar elk Uwer woorden is zoo wáár gevoeld; de meeste menschen zijn zoo akelig harteloos op dat punt. En juist die zelf leelijk zijn kunnen nog brutaal-grof doen ook in die dingen. Ik heb ook wel eens gedacht of gij niet in een plaats waar veel hollanders zijn een pension durft beginnen? Hier in Nauheim is een villa waar volgens de Kurliste het vol zit van Hollanders. Hebt gij véél kennissen? En invloedrijke menschen die U zouden willen aanbevelen eventueel? Wat denkt gij daarvan? In een badplaats als Nauheim zoudt gij 's winters vrij zijn. Gij kunt ook over de Riviera denken. Maar, twee dingen zijn beslist nóódig: relaties én een beetje kapitaal.

Wie weet of ik U nog niet eens kom opzoeken. Ik heb nog zoeveel reisplannetjes in mijn hoofd in ons land. En, o, wat voelde ik U weer na in die drie dingen waaraan gij niet kunt wennen; speciaal in de twee eerste. Op het derde punt is goedkoop en goed nog wel te vereenigen soms. Maar o op die andere twee voel ik precies zoo. En ik heb, evenals gij, juist op die punten zooveel onuitstaanbare medoogenloosheid ondervonden, omdat ik immers geen geld meer had! Dat ik buitengewoon rijk en verwend was grootgebracht kwam er niet op aan in de oogen van sommige mijner rijkste familieleden. Ik moest voortaan voelen en denken als 'n burgermeisje, en, zij, die 't geld nog wèl hadden, zij allen hadden 't recht zich aristocraten te voelen en zoo hoogmoedig mogelijk te doen.

Van dien assistent heb ik niet gelezen, en ik begrijp niet goed hoe die moord de schuld kan zijn van de orthodoxen? Waarschijnlijk komt dat, omdat ik niet zoo op de hoogte ben van die zaak als gij. - Wij hebben hier gloeihitte gehad, maar die is nu omgeslagen in kouder weer.

De gedichtjes die gij zondt nam ik beide aan. Het vertaalde fransche, ofschoon ik-zelve er niet naar doe noch wil doen, want ik ben 't er niet mee eens, vind ik toch bijzonder mooi. - Wat dat rijmlooze vers aangaat, ik denk dat het U veel gemakkelijker zal vallen U daaraan te houden in de vertaling, dan er zelf berijmde poezie van te maken. Echter, hier is geen questie van moeten, maar alleen van wat het best wordt

[p. 848]

als vertaling. - Ik-ook houd niet zooveel van rijmlooze poezie als van zangerige zoetvloeiende gedichten, maar dat komt m.i. omdat de eersten zoo dikwijls slecht en middelmatig zijn. Een wezenlijk mooi rijmloos vers is veel moeielijker dan een gevoelig vlot-geschreven gedichtje ‘op rijm’, evenzeer als 'n wezenlijk humoristisch boek veel moeielijker is te maken, dan een treurig afloopend, realistisch verhaal. Het boek, dat gij noemt, las ik niet. Van wien is het? - Weet gij, dat gevoel, dat gij beschrijft, (ik wil het niet nader aanduiden om U niet te verraden), dat moet gij overwinnen. Ik-ook heb dat wel gekend, lang geleden. Maar toen heb ik er mijn hoofd tegen in gezet. Overwinnen of ondergaan is het in zoo'n geval, vind ik. En, waar gij, evenals ik toen, u-zelve niets hebt te verwijten, daar is er voor U geen enkele reden aan dat gevoel toe te geven. Het is valsche schaamte. En de menschen zijn dat niet waard. Zeg dat vooral tegen U zelf: dat zij niet wáárd zijn, dat gij U-zelve kwelt door hunne laagstaande nieuwsgierigheid of onhebbelijkheid; gij zult eens zien, hoe sterk gij U dan weldra gaat gevoelen.

Dat het 'n kolossale domheid is van de geëmancipeerde vrouwen haar uiterlijk te verwaarloozen, dat zeide ik-ook onlangs nog, en het is eene domheid, waarvoor zich zoo wel de zeer elegante Engelsche suffragettes, gedecolleteerd en uiterst chic gekleed als zij in 't publiek optreden, wel wachten, evenzeer als de naar de laatste mode gekleede fransche feministen; denk maar eens aan m^lle Mirapolsky, de coquette advocate, die zich een zóó opzienbarend modetoilet liet maken voor haar conference onlangs, dat de geheele fransche pers er zich mee bemoeid heeft. Voor die domheid moet men komen bij de duitsche en de hollandsche geëmancipeerde vrouwen, ook de Russinnen en de Noorweegsche vrouwen zijn niet vrij van dezelfde kwaal. Niets is dwazer dan wanneer een leelijke vrouw zich leelijk maakt door een genegligeerd manachtig uiterlijk. Onlangs zat ik hier in de wachtkamer van mijn dokter met zoo eene; die passabel ware geweest in een vrouwelijk costuum, maar nu, dik, lomp, manachtig, dat alles nog accentueerde door met de beenen over elkaar te zitten, in een smakeloozen korten rok, met een vormlooze jacquette aan, en, op haar hoofd, een man-panama-hoed. In die uitrusting was zij gewoonweg terugstootend. Ja, de schoenen en de kapsels zijn inderdaad voor hollandsche dames de zwakste punten. Toch vallen mij hare meestal ouderwetsche hoeden óók op, en dan zijn er zoovele die geen zin of oog hebben voor goede coupe, die wel 'n dure stof en 'n dure garneering nemen, maar niet zien dat de jacquette of de rug niet goed zit, of dat de rok om de heupen leelijk valt. Hebt gij gelezen Haat van Helene Swarth; daaraan dacht ik toen ik las uw woorden over Ellen's geval (in uit Christelijke Kringen).

Nietwaar, duitschers hebben een vóórliefde voor dwaze hoedjes! Ik zeg altijd: ik zou velen onder hen achter in Afrika herkennen als duitscher, alleen aan het hoofddeksel. Voor Mariënbad neem ik over dat gij haar brief gaarne hebt gelezen.

Ik voor mij houd wel van de duitschers. Het eten in Silezie is inderdaad vreeselijk, dat weet ik uit ondervinding, maar van de menschen, het volk, heb ik veel leeren houden. Men moet echter wennen aan hen en hunne gewoonten.

Ja, onze honden zijn óók bang voor onweer, vooral Frits. Onze lieve Cassij verstopte zich altijd in onze turfschuur, herinner ik mij. Hij bleef daar dan wel een halven dag soms liggen. Maar 't vuurwerk op Scheveningen is voor hen nog veel vreeselijker. Eens heeft Frits mij, terwijl ik hem op den arm droeg, van louter angst een gouden broche afgetrapt, en Benjamin jammert zoo droevig dat iedereen hem uitlacht. Wij laten hen zoo eenigzins mogelijk maar liefst thuis. Zeg aan Uw kleine meid, dat de jasjes van onze hondjes door ons uit Parijs voor hen zijn meegebracht. Benjamin moet van den veearts altijd een jasje dragen in ruw weer, omdat hij in 't Zuiden is geboren, maar hij verslijt er zoovele, en dit nieuwe model vonden wij in 't Louvre en stond beiden doddig. Hier ook hebben zij er heel wat vriendelijke lachende opmerkingen aan te danken.

Hartelijk gegroet.

Nora. - Gij zondt mij gisteren weer twee zulke aardige kaarten. Hartelijk, hartelijk dank. Mag ik U echter een beetje kort beantwoorden, want, hoe hebt gij uit de Lelie kunnen opmaken dat ik weer ‘wandelde’? Daarvan is geen questie. Ik moet de geheele kuur blijven rijden in dat wagentje, en ik moet zoovéél liggen. De baden grijpen mij bijzonder aan, en ik heb de eerste week te veel gevergd van mij-zelve is naderhand gebleken. Neen, ik vind het wèl prettig als mijn correspondenten mij toch schrijven, want alles komt aan op de wijze wáárop zij 't doen, en een lieve brief is steeds hartelijk welkom.

Zeker, de door U bedoelde heer te H. correspondeert dikwijls met mij, en heeft reeds dikwijls mij beloofd bij mij te zullen komen eten, maar er kwam steeds iets tusschen beide. Ik mijnerzijds sprak met hem af, dat ik zijn vrouw stellig in H. zal komen opzoeken. - Heel velen onder mijn correspondenten kijken dadelijk naar 't vervolg van den roman; dat hoor ik dikwijls van hen. Nu, de vorige Lelie gaf hen weer wat op dat gebied; maar ik houd van variatie. Niet iedere week hetzelfde.

- Ja, Nauheim is een allerliefste badplaats. Zooals onze Marie opmerkte: Als je hier stervend komt, dan zou zoo'n vriendelijke mooie omgeving je weer moed geven om nog te hopen. Om den vijver is de gewone Kurpark-promenade, en, als we daar met ons wagentje heengaan, 'n heele optocht, de man die schuift, mijn vriendin, Marie, twee houden, dan komt mij de natuur zoo invredig voor, dat het is alsof zij je toeroept: Maak je bereid; sterven is heusch niet erg. Hier ademt alles vriendelijke rust.

Hartelijk blij ben ik voor U dat Uw moeder weer is hersteld. Gij schreeft onlangs zoo lief over haar. - En dus zijn wij op 't punt dieet en niet mogen klimmen lotgenooten. 't Is zooals gij zegt, zoovelen hebben 't erger. Ja, dat de hondenjongens hier zijn is heerlijk, omdat ik nu nooit in zorg ben hoe het met hen is. Uw schrift geeft heusch geen reden tot ‘excuus’ hoor; hartelijk gegroet.

Mits. - Uw brief beantwoord ik de volgende week.

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.