De Hollandsche Lelie. Jaargang 24

Correspondentie van de redactie met de abonnés

De redactrice van de Holl: Lelie brengt ter kennis van de lezers van dit Blad, dat zij géén manuscripten, of brieven, haar naar aanleiding der redactie-aangelegenheden toegezonden door niet-abonnés, kan beantwoorden langs particulieren weg. De correspondentie in dit Blad dient zoowel tot de beantwoording van brieven, als tot de mededeelingen betreffende aangenomen en geweigerde bijdragen, en zij, die zelve geen abonné of abonnée zijn, kunnen dus met verwachten langs een anderen dan den correspondentie-weg te worden beantwoord. Wanneer zij door leesgezelschapkring, of samen-lezen, of op welke wijze dan ook, gelegenheid kunnen vinden de correspondentie-rubriek te volgen, dan is de redactrice bereid hen dáárin te beantwoorden.

Op dezen regel wordt voortaan géén uitzondering meer gemaakt, en afzonderlijke nommers, correspondentie-antwoorden aan niet-abonné's behelzend, worden niet meer toegezonden.

[p. 814]

Alle Brieven moeten, om in de d.a.v. week omgaand te kunnen worden beantwoord, uiterlijk Zaterdag-ochtend in mijn bezit zijn.

Redactrice.

P.S. Het spreekt van zelf, dat deze regel alleen geldt voor eerstbeginnenden, èn voor briefschrijvers die in de corr: rubriek thuishooren.

Cenina. - Om even de zaken af te handelen, vindt gij het maar niet het best, dat ik U het stukje terugstuur als gij en ik beiden weer thuis zijn? Dat lijkt mij 't gemakkelijkst. Wilt gij perse liever dat ik 't U dadelijk zend, dan kunt gij wel zoo'n postbewijs zenden.

Van de vier jonge-dames (over wier knap uiterlijk ik niet anders dan mijn eigene bewondering kan uitspreken) heb ik uitgemaakt, dat gij zijt degene op den hoek rechts, maar het is voor mij nog al moeielijk te vermoeden, enkel uit een paar brieven van U, hoe gij er uitziet, dus, als ik mij vergis, dan hoop ik op uw vergiffenis. Als gij mij weer schrijft, doe het dan s.v.p. niet op dit mail papier want het is een beetje doorgevloeid, en daardoor is uw brief, ondanks uw goed handschrift, niet heel leesbaar. - Gij vraagt mij alle probeersels te mogen zenden; doe dat, ik ben overtuigd dat gij heel goed een aardigen reisbrief kunt maken.

Ja, dat doen wij ook veel - als wij uit zijn - zoo samen op den grond, bij wijze van pic nic, thee drinken. Wij hebben een Engelschen theemand, direct uit Londen gekomen indertijd, en die ons heel wat diensten reeds bewees in de tien jaren waarin wij hem hebben. Ik ken niets gezelliger dan zoo'n theeuurtje buiten. 't Eerst heb ik dat geleerd in Schotland, als we Vrijdag- en Zaterdag-middag (het week-end in Engeland) vrijaf hadden, en dan groote wandelingen gingen maken. De een droeg de theepot, de andere de koekjes, nummer drie de kopjes, etc. En er zijn in Schotland b.v. (en in Zwitserland trouwens ook) overal van die heerlijke beekjes, die je gelegenheid geven dadelijk water bij de hand te hebben. In onzen theemand nemen we 't mee in ons keteltje.

Ja, dat begrijp ik, dat gij, hoe verrukkelijk uw leventje nu ook is, toch op den duur een geregeld bestaan wilt gaan leiden Nu, dat zal zich van zelf wel vinden, denk ik, door de omstandigheden.

Wat schrijft gij allerliefst over uw eigen vroegere dienstbode, of liever gezegd die uwer ouders, in verband met onze Marie. Ja, zulk een huiszorg is een niet genoeg te waardeeren schat. Ik ben thuis echter goddank opgevoed in een geest van liefde en vriendschap met het dienstpersoneel, want mijne moeder had drie dienstboden, een vaste werkvrouw, een vaste naaister, en een tijdlang een huisknecht ook nog, maar met dat gehééle dienstpersoneel ging zij steeds even hartelijk en belangstellend om. Natuurlijk, de een was haar sympathieker dan de ander, en ‘gesukkeld’ met 'n meid heeft ze ook wel eens, maar ze verstond zoo echt de kunst zich in de gedachten van hare ondergeschikten te verplaatsen, in al hunne zorgen en vreugden te deelen, alles voor hen gezellig te maken met feestdagen enz. In dat opzicht dank ik aan het voorbeeld en den invloed mijner beide ouders oneindig veel. En ik zou met Marie niet anders willen of kunnen omgaan dan als met een wezenlijk mij zelve liefgeworden huisgenoote. Zoo gaat het mijn vriendin ook. - Onze Marie gaat, als het om de onkosten eenigzins mogelijk is, steeds mede, want wij nemen onze hondenjongens ook zoo graag mee, en dan is Marie eenvoudig absoluut-noodzakelijk om op hen te passen. Ditmaal is zij ons nagereisd na een paar dagen (daar wij verhuisd zijn moest zij eerst achterblijven om alles in orde te brengen) met de hondenjongens. In Frankfort is zij toen door den bezitter van villa Esperanza afgehaald, want ik had er mij zoo op verheugd dat zelf te doen maar het mocht niet van den professor. - Maar het was zoo aardig dat wij, diens ondanks, bij aankomst hier, reeds weer twee leuke briefkaarten vonden, die zij, gauw, gauw, van hen had laten maken, de een met hun winterjasjes aan, welke zij steeds dragen in de koude.

't Is wáár, visites maken en ontvangen vind ik zoo stijf, als je elkaar niet kent, maar wij zullen elkaar wel eens op Scheveningen zien, denk ik! Zou het niet? Desnoods geeft ge mij dan dus maar ergens rendez-vous. - En nu, hartelijk gegroet.

Marienbad. - Gij geeft geen pseudoniem op. Ik kies daarom voor U dit. Hoe ik het maak? Ik heb, zooals ik in mijn vorige correspondentie schreef reeds, de kuur moeten onderbreken, daar zij mij zoo sterk aangreep, en ik, schijnt het, te veel had gedaan in het begin. Nu ben ik weder gedoemd tot dezelfde voorzichtigheid van twee jaar geleden, van niet mogen loopen, enz.; ik zal altijd heel voorzichtig moeten blijven leven, maar toch ondervind ik nu reeds hoezeer ook nu Bad-Nauheim mijn behoud is voor de toekomst. Het weer is hier eenvoudig prachtig, dag in dag uit, en het plaatsje is mij, als steeds, heel sympathiek, en reeds nu overvol van vreemdelingen. - Hoe jammer dat gij zelve door kouvatten Uw kuur moest onderbreken. Van harte hoop ik dat alles nu weer in orde is. -

Ja, Marie en onze hondenjongens zijn ook bij ons. Daar wij bij onze terugkomst thuis overgaan in ons nieuwe huis kwam dit nu het best uit haar mede te nemen. En het is inderdaad heerlijk mijn lievelingen bij mij te hebben, terwijl ik bovendien van Marie, al zijn wij ook in pension, toch veel dienst heb, nu ik thans mij zoo weinig mag bewegen. En, wat mijn vriendin aangaat, ja zonder haar zou ik mij geheel en al verlaten voelen; zij zorgt zoo lief voor mij, en wij beiden hebben elkaar zoo noodig. Heel alleen, zooals gij, is, als men jong is, nog niet zoo erg, maar gij ook ondervindt reeds hoe voorzichtig men moet zijn in zoo'n geval met niet te veel van zijn krachten te vergen, indien men kennis maakt met menschen die sterk zijn. Lang geleden is het mij-zelve in Bad-Nauheim ook zoo gegaan, met het gevolg dat ik zieker thuiskwam dan ik was gekomen, daar ik veel te veel had gewandeld en was uitgeweest. Pas dus maar op wat die vrienden betreft. 't Geen gij mij schrijft van dat nog niets gehoord hebben is wèl bitter hard; dat is zeker! Hoe is het toch mogelijk! - Uw stukje nam ik aan, en 't geen gij belooft te zullen vertellen in een volgenden brief, van die exploitatie, die nog na koning Edwards dood met Zijn naam wordt gemaakt, lijkt mij heel interessant. Hartelijk wensch ik U toe dat de kuur bij U een goede uitwerking

[p. 815]

moge hebben, en dat gij U niet al te eenzaam zult voelen.

C.P.L. te A. - Ik dank U vriendelijk voor de toezending Uwer brochure, die ik nog moet lezen. Ik mag hier niet meer doen dan het noodige. Wel, ik lees wel tusschen de regels door in Uw brief, dat gij zoo'n klein beetje den spot drijft met mijn ‘adoratie’ voor Frits en Benjamin, maar dat neem ik U niets kwalijk. Ik heb hen inderdaad hartstochtelijk lief, en al zult gij, als man, mij daarom blijkbaar ‘sentimenteel’ vinden, uit Uw eigen getuigenis blijkt dan toch hoe gijzelf reeds van Uw tiende jaar af honden hieldt en houdt, en hunne goede eigenschappen dus kunt waardeeren. - Ja, inderdaad, ik houd niet van jagers, wel van jachthonden, - het is hun ras nu eenmaal om wild op te sporen, maar ik kan niet begrijpen hoe een mensch voor zijn plezier (van beroepsjagers spreek ik niet) het prettig kan vinden zoo'n opgejaagd stuk wild te vermeesteren, half doodgeschoten, en in den bek van den hond tot hem gebracht. Ik vind dat beslist wreed.

- Inderdaad, dat geef ik U volkomen toe, - want ik ben er zelfs trotsch op, - dat ik mijn honden ‘magistraal bederf’, en ‘dat ze met mij doen wat ze willen’. - Kinderen, die later menschen worden, en die een goede opvoeding daarom behoeven, zoude ik beslist niet bederven, maar honden worden van zoo'n ‘bederf’-behandeling steeds liever en aanhankelijker, en ik ben inderdaad zoo week als was zoodra zij ook maar iets van mij gedaan willen hebben, zij behoeven maar een poot op mijn arm te leggen, en mij lief aan te kijken, en ik geef in alles toe. Benjamin weet ook wel, als hij iets ondeugends heeft uitgevoerd, van kapot bijten of zoo iets - Frits is nooit ondeugend - dat ik hem dadelijk en zonder voorbehoud vergeef. - Neen, ik geloof niet dat ‘de’ menschen ooit zullen vooruit gaan in zedelijken ernst en in hoogere opvatting van wat leven is, en daarom geloof ik evenmin dat de groote massa ooit iets anders zal wezen dan ruw en onhebbelijk en wreed waar het dieren geldt. Zij geniet er van over hen hun meesterschap wreed te laten voelen. - Nogmaals, ik begrijp heel goed dat Uw brief een ironische is, maar dat neemt niet weg dat ik hem toch wel aardig vind, en er U dus hartelijk voor dank. Ik kan best tegen een plagerijtje.

J.H.D. te den H. - Uw verkort stuk ontving ik in goede orde, en zal ik gaarne plaatsen. Hartelijk dank voor Uw goede wenschen aangaande mijn verblijf in Bad-Nauheim.

B.K. - Uw beide stukjes ontving ik door den uitgever. Het eene kan ik wel opnemen als hoofdartikel. Het andere, over teleurstellingen, vind ik wat onbeduidend, en vernietigde ik dus, Het komt mij voor dat Uw ideeën zeer juist zijn, maar dat gij ze nog niet volledig genoeg uitwerkt.

Mevr: Steketee. - Uw stukje vernietigde ik. Ik begrijp niet heel goed wat gij bedoelt met de bewering, dat Uw naam wel eens in de Correspondentie der Lelie wordt genoemd? Hij is alleen aangehaald in verband met Uw romans.

J.K. - Met verbazing las ik van Uw plotseling vertrek. - Ik zal het zeer aangenaam vinden ook van ginds van U te hooren, en inderdaad kunt gij, dunkt mij, juist van dáár zeer interessante ‘brieven’ schrijven. Ik zal zoeken naar het door U bedoelde artikel, doch vóór Uw vertrek kan ik het U onmogelijk meer toezenden, en waarschijnlijk is het bovendien reeds vernietigd, als het indertijd is geweigerd. Intusschen hartelijk het beste gewenscht, en spoedig hoop ik van U te hooren.

Mits. - Aan Uw verzoek is voldaan. Zoo mogelijk sta ik zooveel ruimte mogelijk af voor gedachtenwisseling. Hartelijk dank voor de instemming met ‘Paradegedachten’. Ja, dat dacht ik wel, dat gij het er mede eens zoudt zijn. Maar heusch, ik vind het duitsche volk niets slaafscher dan welk ander volk ook. Vindt gij soms de couranten berichtjes ten onzent niet ‘slaafsch’, over de prinses in het bijzonder? Ik word er gewoon wee van als ik lees wat de pennelikkers er in zetten om den lezers te believen, zooals onlangs dat ze kastanjes had opgeraapt - ‘net als 'n gewoon kind’ stond er bij. Waarom schrijven de ‘slavenziel-pennelikkers dat? Alleen omdat de abonnés met zulke walgelijke nonsenspraat gelukkig zijn. Ik heb nog méér geloof zelfs in de duitsche onafhankelijkheid dan in de onze. In onzen landaard zit heelemaal geen initiatief. Wij kunnen alleen nadoen. Toen iedereen 't deed, toen joegen wij Willem V óók weg, maar zelf een opinie hebben, die afwijkt van de gewone, dat gaat boven 't begripsvermogen van den gewonen hollander. Daarvoor denkt hij te langzaam.

Volkomen ben ik 't met U eens waar gij schrijft, naar aanleiding mijner laatste correspondentie over dien dronken franschen commandant die den soldaten beval om maar in eens drie bij den troep behoorende honden te verdrinken: 't Ware 't beste geweest als de manschappen, inplaats daarvan, dien dronken commandant-zelf hadden verdronken. God ja, wat zou dat 'n mooie nobele handeling zijn geweest! Maar wáár vindt, ge een geheele verzameling van zulke flinke onafhankelijke kerels, die zoo iets durven! Dat is juist het ongeluk in de wereld dat de groote meerderheid van 't menschdom bestaat uit lafaards, bangerds, en kruipers. Om uw bittere uitdrukking: “Wie in rechtvaardigheid wandelt, wandelt zeker in de gevangenis” - moet ik dan ook, met niet minder bittere instemming, glimlachen. Zoo is het.

J.P. - Ik heb het geen oogenblik kwalijk genomen dat gij mij niet hebt geschreven. Gij waart immers ziek. En ik weet zelve te goed wat dat zeggen wil. Vermoei U nu ook maar niet meer met antwoorden. Later, als gij beter zijt, wil ik heel graag die correspondentie, die gij aankondigt, aanvangen. Dat Indië U daarvoor te heet was begrijp ik, want ik ben immers zelve daar geweest, en ken het afmattende klimaat. Ik hoop dat de boeken U bevallen zullen. Het is eigenlijk verbazend zoo weinig amusante boeken als er bestaan. Onder die van Dickens zijn ook wel vroolijke, ofschoon ik de Pickwick-club nimmer heb kunnen apprecieeren als geestig. - Wat hebt gij een treurige thuis-reis gehad,

[p. 816]

maar het is wèl een zegen als men zoo lief en hartelijk wordt ontvangen; ook dat Uw kinderen zoo goed bezorgd zijn, moet U, dunkt mij, heel veel rust geven. - 't Geen gij mij schrijft van dien meneer, dien men te zwak vond voor Nauheim, schijnt mij onverstandig ingezien, want, als die man rijk is, kan hij een coupé afhuren, en de reis zoo kalm en gemakkelijk mogelijk doen, en dan wordt hij misschien hier veel beter. Zulke gevallen heb ik hier zoovele bijgewoond. Onder anderen van een Engelschman (twee jaar geleden) die ook zoo doodziek aankwam, die héél voorzichtig moest beginnen, eerst in het geheel niet baadde zelfs, en die na twee maanden liep als een haas! Hartelijk dank nogmaals voor Uw lief schrijven. Ik hoop zoo dat het verblijf in Z.U. recht veel goed zal doen. Ik ken de plaats; het is een heerlijke gezonde natuur.

Viool. - Uw gedichtje vernietigde ik. Het is wel vloeiend van toon, maar de natuur is al zóó duizendmaal beter en oorspronkelijker bezongen, dat ik voor zoo iets geen plaatsruimte mag afstaan, waar ik reeds zoovéél copie heb.

Hans()? - Is dit Uw pseudoniem? Ik heb Uw brief gedeeltelijk weergegeven in de gedachtenwisseling. Het meeste was daartoe te intiem, maar ik dank U recht hartelijk voor Uw vertrouwen. Ik voor mij ben het met U ééns, volkomen. Ja, doe dat toch heelemaal, U aan mij uiten zooveel gij wilt. Gij doet mij daarmede een werkelijk gróót genoegen. En ik kan best begrijpen dat gij er wel eens behoefte aan gevoelt. Maar, nietwaar, als men bedenkt hoevele ellendige en onaangename betrekkingen er zijn, dan hebt gij het toch uitstekend getroffen? Men moet altijd het beste opzoeken van zijn leven. Dat doe ik-zelve ook, hoe ouder ik word. Toen mij de professor hier onlangs zoo bedaard zeide dat ik nooit anders dan heel voorzichtig zal kunnen leven, en elk prettig uitgangetje zal moeten blijven betalen met groote vermoeienis en met thuis en in bed blijven den volgenden dag, toen was ik eerst ook wel een beetje teleurgesteld, want ik had gehoopt dat ik nog veel beter kon worden dan nu blijkt. Toen echter kwam ik dienzelfden dag terwijl ik in het ziekenwagentje werd geduwd (wat ik hier gedurende de kuur moet doen) een dame tegen met een zoo afschuwelijken uitslag in haar gezicht. En toen bedacht ik ineens hoe ontzettend dankbaar ik mij voelde, voor zóó iets te zijn gespaard. Zoo komt men, al vergelijkend, tot zooveel tevredenheid met eigen lot. Het is echter zoo jammer dat zoo weinig menschen zich verplaatsen in het lot dergenen met wien zij omgaan; indien zij dat deden, dan zouden dezer laatsten zich veel minder eenzaam voelen. Dat ziet niet alleen op dienstboden, maar op alle soorten van betrekkingen’. Zooals gij-zelve het heel goed inziet, gij hebt in den grond een magnifique taak, maar ik begrijp volkomen dat gij nog jong genoeg zijt om nogtans behoefte te hebben aan iets anders dan louter zelfopoffering. Het eenige wat ik U daaromtrent kan zeggen is: Wie weet wat het lot nog voor U heeft weggelegd, juist omdat gij jong zijt. Hoe weinig vermoedde ik-zelve eenmaal, dat ik, langs leed en beproeving en bittere levensnooden, tot zulk een vredig bestaan zou geraken en een zoo naar mijn eigen wensch leven zou leiden, wat onafhankelijkheid aangaat! Uw schrift kon ik best lezen. Hoe het met mij hier gaat, vindt gij elders in de correspondentie. - Ja, dat is waar, dat ik met mijn vriendin, de hondenjongens en onze Marie, een innig intiem leven leid, en ik zou dat dan ook niet willen missen voor een betere gezondheid, dat zeg ik dagelijks. Het is namelijk zoo heerlijk lief te hebben, en te worden liefgehad.

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.