De Hollandsche Lelie. Jaargang 24

Hoofdartikel
Godsdiensten en Godsdienststelsels
door P.J. Boonstra.

(Vervolg van No. 33.)

Dr. Baumgarten zegt hiervan: ‘Terwijl het ééne groote oorspronkelijke wezen, dat alleen door zich zelve bestaat, dat door de zintuigen niet gezien, maar alleen door den geest waargenomen kan worden, Brahma, die, uit zich zelven schitterend, als een getuigende geest de duisternis verlicht en in hem verborgen vijf elementen zichtbaar maakt, terwijl Brahma zich zóó aan de wereld openbaart, de aarde en den hemel vormt, en beiden in velerlei gedaanten met goden en genieën, menschen en dieren bevolkt en aan elk van die wezens een naam, een bepaalden aanleg en levensrichting geeft, vormt hij ook de verschillende leefregels der vier kasten. Uit zijn mond kwamen de Brahmanen de levende goddelijke woorden, uit zijn armen de machtige testrat-

[p. 546]

riyas, uit zijn dijen, de vreeselijke visas of vaisjas, en uit de onderste lichaamsdeelen, uit zijn voeten, de duivelsche soedra's.’

Voor elke kaste bestemde hij hare roeping. De Brahmanen, de kaste der priesters, leeraars, rechters en raadslieden des Konings, werd opgedragen de Veda's, de heilige boeken, te bestudeeren, heilige offers op te dragen en offeranden van anderen te leiden, gaven te geven en te ontvangen.

De krijgslieden kaste had het volk te beschermen, weldadigheid te beoefenen en de heilige schriften te lezen.

De kaste der handwerklieden en landbouwers mochten handel drijven, het land bebouwen en de heilige schriften van buiten leeren.

De vierde en laagste kaste was alleen tot dienen bestemd. De drie hoogste kasten hebben alleen deel aan de godsdienstige ontwikkeling des volks, zij mogen de gebeden en lofzangen die in de Veda's - d.i. heilige boeken - bewaard zijn, opzeggen en leeren, doch voor de laagste kaste zijn de heilige schriften gesloten.

Het offer en de leer is alleen de Brahmanen voorbehouden, de twee lagere kasten mogen wel de heilige schriften bestudeeren, doch niet onderwijzen, zij mogen wel voor zichzelven offeren, maar niet voor anderen. De heerschappij in een staat en de bescherming van het geheele volk is opgedragen aan de krijgslieden kaste, terwijl handel, veeteelt en landbouw wordt uitgeoefend door de derde kaste. Alles vermijden de hoogste kasten wat aanleiding kan geven om met de laagste in aanraking te komen, opdat zij niet verontreinigd worden. Zij meenen dat zij tweemaal zijn geboren, lichamelijk en geestelijk, terwijl de tweede geboorte bij de laagste kaste is achterwege gebleven. Een lid der laagste kaste kan niet opklimmen tot een hoogere; het is evenwel mogelijk en geoorloofd, dat iemand uit de hoogere afdaalt tot de lagere, voorzoover het voorzien in zijn levensbehoeften het hem noodzakelijk doet worden. Door zich over te geven aan bedwelmende middelen, kan zelfs een Brahmin tot de laagste kaste vervallen.

Een Brahmaan is het geoorloofd als krijgsman te dienen, desnoods om zich met handel of veeteelt bezig te houden, eerder nog dan met de landbouw, omdat de ploeg levende en vreedzame wezens doodt, wat de reinen niet geoorloofd is.

Een krijgsman en landbouwer mogen zich, als de nood dringt, als dienstknecht verhuren, doch alleen in de uiterste noodzakelijkheid, want dit alles moet zoo zorgvuldig mogelijk vermeden worden, om de kastenindeeling zoo zuiver mogelijk te houden.

Hoewel het geloof en het Wetboek der Indiërs leert dat de kastenindeeling ontstaan is uit de trapsgewijze menschwording van Brahma, en ook altijd de neiging bij het volk heeft bestaan, om een onderscheid van standen in het oog te houden, toch heeft deze kastenindeeling als zoodanig niet altijd bestaan.

Toen de Indische en Iranische Ariërs nog het zelfde vaderland bewoonden, hielden zij wel het onderscheid van standen in het oog, en die op de wijze van familiën werden voortgeplant. Waarschijnlijk hebben zich hieruit, uit dat verschil van standen, kasten ontwikkeld.

Bij de Iranische zoowel als de Indische Ariërs traden twee kasten te voorschijn.

Toen de Indische Ariërs zich uitbreidden over het Gangesgebied, geschiedde dit ten koste van de oorspronkelijke bevolking, die door de Ariërs geestelijk en lichamelijk werd overtroffen. Zij achten zich zooverre boven de oorspronkelijke bevolking verheven, door hunne blanke huidskleur in tegenstelling met de overheerschten, die donkerkleurig waren, alsmede door taal, godsdienst en beschaving, zoodat vermenging ten eenenmale was buitengesloten. Deze overheersching der donkerkleurige bewoners door de meer blanke Ariërs, deed de gedachte aan kasten in plaats van standen ontstaan. Zoo ontstond ook de verachte laagste kaste.

Personen van verschillende kasten mogen geen huwelijk aangaan, in den zin, dat zoo'n vereeniging niet ongestraft blijft. Indien er uit deze vereeniging kinderen worden geboren zijn zij het uitvaagsel der maatschappij en ontstaat die verachte kaste, die wezens welke zoozeer bekend zijn als paria's.

Geen wonder dat de opvatting der Schepping, als zou Brahma de hoogste Openbaring, een deel der menschen bestemd hebben voor lijden en dus de maatschappelijke ongelijkheid zelve in het aanschijn hebben geroepen, tot groote liefdeloosheid leidde en de paria's als een minderwaardig soort wezens, worden veracht. Geen wonder ook dat Engeland, dat ten deele de opperheerschappij in Indië bezit, weinig voor de paria's kan doen, zonder zijne heerschappij op het spel te zetten. Want zou het ingrijpen, de paria's verheffen, hen tot grondbezitters maken - een voorwaarde om een

[p. 547]

beteren toestand mogelijk te doen zijn - dan zou het de steun der andere kasten verliezen en groote ontevredenheid scheppen.

Het is dan ook zeer goed te verklaren dat de Engelschen van goede wille zijn om het lot dier ellendigen te verbeteren, maar het mag niet vergeten worden, dat zij voor een moeilijk vraagstuk staan, dat niet zóó is op te lossen. Een toestand die eeuwen heeft bestaan laat zich niet zóó-maar met eenige maatregelen opheffen.

Het leven der paria's is volgens vele schrijvers allertreurigst. Zij leven van uien en krengenvleesch en het gebruik van vaste woonplaatsen, zuiver water, koren en een menschelijke begrafenis is hen ontzegd. In afgelegen hoeken en moerassen brengen zij dikwijls hun armzalig leven door.

Hoewel het wetboek van Manu geen verplichtend voorschrift geeft, dat de weduwe eens Brahmaans zich met het lijk haars mans moet laten verbranden, heeft deze weduwenverbranding toch dikwijls plaats gehad. Het wordt beschouwd als een Gode welgevallige daad, om door volbrenging dezer afgrijselijke opofferingen, hemelsche gelukzaligheid te verkrijgen.

Een oude overlevering schrijft de oorsprong dezer weduwenverbranding aan de volgende omstandigheden toe:

Dikwijls gebeurde het dat vrouwen, die om de een of andere reden, misschien soms gewichtige, hare mannen moede waren, en hen door vergiftiging om het leven brachten. Deze middelen namen echter dusdanig toe, dat men vreesde voor geheele of gedeeltelijke verdwijning van de mannelijke bevolking. En om dat te voorkomen, stelden de Brahmanen een wet vast, die de weduwen verplichten zich met het lijk harer mannen te laten verbranden.

Ofschoon in verschillende deelen des lands, verschillend van vorm, hadden deze verbrandingen toch met allen luister en praal plaats. De weduwen werden - volgens Clavel - met juweelen en rijke kleederen getooid als op den dag harer bruiloft, vóór de deur van het sterfhuis geplaatst, onder een soort van pandal, met schoone draperiën, bloemen en gebladerte omhangen. Van af het oogenblik, waarop zij het besluit heeft genomen, zich op te offeren is alle voedsel haar ontzegd; zij mag alleen betel kauwen en moet voortdurend den naam der Godheid, tot wiens secte zij behoort, uitspreken. Gedurende dien tijd laten de speeltuigen zich onophoudelijk hooren. Als het uur daar is, vertrekt zij begeleid door hare bloedverwanten, haar vrienden en een talrijke stoet Brahmanen, die haar getrouw ter zijde blijven en haar ter belooning van de vrome daad, die zij gaat bedrijven de plechtige toezegging doen van kwijtschelding van alle zonden en een onbegrensde en eindelooze gelukzaligheid.

Priesters beijveren zich door hunne gesprekken en liefkozingen haar te versterken en hare verbeelding te verhitten, door haar bij tusschenpoozen dranken, vermengd met opium, toe te dienen.

Bij den brandstapel aangekomen zijnde zegt zij hare familieleden en vrienden vaarwel, deelt onder hen hare versierselen uit en omhelst ze voor de laatste maal. Zij neemt, na driemaal om den brandstapel te zijn heengegaan, op een verhevenheid plaats en stort zich in het vuur, dat ter versterking met licht brandbare stoffen wordt vernieuwd. Nadat alles is verbrand, worden asch en beenderen bijeen verzameld en in een gewijde rivier geworpen. Een kapel wordt opgericht als aandenken waar de offering heeft plaats gehad.

In den tegenwoordigen tijd hebben deze weduwenverbrandingen slechts zelden plaats en dan alleen door dweepzieke hindoe's, die aan de waakzaamheid der Engelsche of Mohamedaansche overheid weten te ontsnappen.

Trouwens niet alle Hindoesche weduwen toonden de onversaagdheid te bezitten, zich op te offeren. En dikwijls dragen zij zorg in hun huwelijkscontract te doen bepalen, dat zij niet genoodzaakt zijn zich aan deze gruwelijkheden te onderwerpen.

(Wordt vervolgd.)