De Hollandsche Lelie. Jaargang 23

Correspondentie van de redactie met de abonnés

De redactrice van de Holl: Lelie brengt ter kennis van de lezers van dit Blad, dat zij géén manuscripten, of brieven, haar naar aanleiding der redactie-aangelegenheden toegezonden door niet-abonnés, kan beantwoorden langs particulieren weg. De correspondentie in dit Blad dient zoowel tot de beantwoording van brieven, als tot de mededeelingen betreffende aangenomen en geweigerde bijdragen, en zij, die zelve geen abonné of abonnée zijn, kunnen dus niet verwachten langs een anderen dan den correspondentie-weg te worden beantwoord. Wanneer zij door leesgezelschapkring, of samen-lezen, of op welke wijze dan ook, gelegenheid kunnen vinden de correspondentie-rubriek te volgen dan is de redactrice bereid hen dáárin te beantwoorden.

Op dezen regel wordt voortaan géén uitzondering meer gemaakt, en afzonderlijke nommers, correspondentie-antwoorden aan niet-abonné's behelzend, worden niet meer toegezonden.

Redactrice.

P.S. Het spreekt van zelf, dat deze regel alleen geldt voor eerstbeginnenden, èn voor briefschrijvers die in de corr: rubriek thuishooren.

Strijd. - Zeker wacht ik Uw langen brief met de grootste belangstelling, en met begrijpen kunnen; o zoo goed. Ik mag daarvan hier niet meer zeggen dan dit, om U niet te verraden; maar o ik kan dit alles wat gij mij vertelt zoo weten, en met U mede lijden gelijk gij terecht het zelve uitdrukt. Dit antwoord zend ik U opzettelijk omgaand, om U ermede mijn belangstelling te bewijzen. Hartelijk gegroet.

Gonda. - Uw artikel nam ik aan. - Ik kan best begrijpen dat U de gelegenheid tot mij veel schrijven ontbreekt; bij een drukken werkkring is dat natuurlijk. Indien nogtans de Lelie U blijft een trouwe vriendin, en door haar mijn persoon, dan ben ik meer dan tevreden. - Hetgeen gij bedoelt heb ik niet gelezen, ofschoon ik van het bestaan van dat tijdschrift weet. Ik kan er dus niet over oordeelen, maar wel kan ik reeds vooraf begrijpen hoe een geloovig R.K. man, zooals een priester toch, hoop ik, zal zijn, een veel meer positieven troost kan geven aan een twijfelende en zoekende ziel dan eene als ik het vermag te doen. -

Ik kan Uw schrift heel goed lezen; gij behoeft er dus heusch niet zooveel moeite op te doen; het is zeer duidelijk. Hartelijk gegroet.

Lelie Drenthe. - Ik méén wel dat dit Uw laatste pseudoniem is geweest. Gij geeft ditmaal geen op. Ik heb Uw laatste schrijven ontvangen. Zooveel excuses behoeft gij daarover niet te maken dat gij dat of dit niet deedt. De meeningen daarover zijn zoo verschillend. Ik voor mij vond er iets mystieks in; en dat trok mij aan. Nu is het reeds lang voorbij.

Mevr. A.C.F. - G. - Ja-zeker, herinner ik mij U nog, en ik erken, dat ik blij was eens weer van U te hooren. Overigens begrijp ik heel goed, dat gij ‘in Uw eigen kring ronddraaiend’ zooals gij het noemt, niet veel tijd vindt tot correspondentie, en Uw bewijs onlangs van medeleven met den Lelieinhoud stel ik daarom te meer op prijs. - Neen, gij hebt gelijk wat gij schrijft naar aanleiding van Om de Eere Gods, het is inderdaad niet benijdenswaardig in deze christelijk-orthodoxe aanzienlijke wereld te leeren kennen het: achter de schermen. Ik weet uit eigen ervaren hoe zij erin slaagt van een oprecht-geloovig menschenkind te maken een ontgoochelde en met walg van zooveel onoprechtheid zich afkeerende twijfelaarster, en, als ik vele dezer Haagsche steunpilaren van Staat en Kerk aanzie, dan moet ik altijd denken aan het woord van den Christus, dien zij heeten te belijden, dat eerder een kemelshaar ingaat in het oog van een naald, dan een rijke in het Koninkrijk des Heeren. Want, onder rijk mag men in dit geval óók verstaan aanzienlijk en hooggeplaatst en een rolletje in de voorname wereld spelend. - Ik geloof met U, dat het behooren tot één bepaald côterietje altijd iets eenzijdigs geeft, van welken aard dat côterietje ook is, maar het heeft dit eene voor, dat de menschen, die elkander onderling intiem kennen, daardoor in den omgang veel meer bij elkaar passen, dan wanneer men

[p. 815]

zoo uiteenloopende vrienden en kennissen heeft, dat ieder hunner afzonderlijk een vreemde is voor de overigen. Met mij-zelve is dat, door mijn levensloop en betrekking en omstandigheden, eenigszins het geval, en natuurlijk is het veel interessanter, veelzijdiger, en ontwikkelender, dan wanneer men steeds met één kringetje van eenzelfde gedachten en ideeën hebbende kennissen verkeert. - Ja, wij treffen tot hiertoe een buitengewonen zomer, en, ofschoon dit huisje zoo klein is, kunnen wij het bijzonder koel houden; ook bij heel warm weder. Voor mij is de bijna voortdurende wind hier een bezwaar, en, als het warm is, de zon vóór men de schaduw bereikt; echter, men kan nu eenmaal met bescheiden middelen niet alles hebben tegelijk, (zelfs bij heel ruime middelen blijft er altijd wat te wenschen over, ook op het punt woning) dus, wat ons betreft, overtreffen de voordeelen de nadeelen, en zijn wij nog steeds heel tevreden. - Zooals gij zult gezien hebben kon ik Uw stukje niet goed anders plaatsen dan als gedachtenwisseling door den vorm ervan, maar ik ben volkomen bereid óók een artikel over de questie alsnog op te nemen. - Met U ben ik het volkomen eens, dat het een gevaar is en blijft van het spiritisme, dat het zoo oppervlakkig en gedachtenloos wordt behandeld door heel velen, die toch willen doorgaan voor ‘overtuigde spiritisten’, en die daardoor heel veel kwaad stichten wat de zaak alszoodanig aangaat, en den spotters aanleiding geven tot triomf. ‘De innerlijke verandering’, die gij te vergeefs zoekt bij zoovele spiritisten, heb ik ook menigmaal bij hen gemist helaas, en dat heeft mij ook afgestooten dan; hetzelfde geldt m.i. in nog oneindig sterkere mate waar het Christian Science geldt, want ik beken volmondig, dat de mij daarvan bekende voorbeelden niet weten waar zij het moeten zoeken van aanstellerigheid, Engelsche naaperij, en modezucht en dat ik zulke weerzinwekkendwereldsche neigingen al heel weinig overeenkomstig vind met hetgeen men van Christianscientisten heeft te eischen. Juist daarom voel ik voor mij ook niet veel voor al die nieuwerwetsche phrazen, en, erken dat ik voor een godsdienst welke zich sinds eeuwen handhaafde - die welke zich grondt op den Bijbel namelijk - meer eerbied heb dan voor al deze als paddestoelen uit den grond opduikende spliksplinternieuwe uitvindingen. Zeker, ik weet wel dat het geesten-zien niets nieuws is en dateert van eeuwen her, - juist daarom geloof ik voor mij ook aan die mogelijkheid - maar ik heb het nu meer speciaal over hetgeen men als geloofszaak verstaat onder Spiritualisme. -

Voor Zonnehof neem ik nog speciaal over Uw blijdschap dat ik haar versjes heb afgedrukt. Zij zelve was heel verrast daarover, en zal dat zeker met genoegen vernemen hoe zij er Uw instemming mede verwierf. - Neen, dat boekje van Hiltij ken ik niet. Ik herinner mij wel dat ik U in de laatste correspondentie aan Uw adres boeken opgaf, doch niet meer welke, noch naar aanleiding waarvan. In elk geval ben ik blij dat gij over mijn raad tevreden waart. - Wel neen, over een waterspatje op Uw brief behoeft gij - een drukke huismoeder - toch waarlijk niet excuses te maken. Ik zag het niet eens indien gij niet zelve er de aandacht op hadt gevestigd.

Maria Petrovna. - Wat het zakelijk gedeelte aangaat hebt gij wèl gelijk. Alles is dienaangaande zooals gil schrijft, en ik heb Uw stukken in orde ontvangen. - Ik lees het Handels-blad niet, en dus ook niet de door U bedoelde stukken van Jan Feith. - Wat het Spiritisme en de artikelen van mevrouw van Rees-van Nauta Lemke aangaat, ja die vinden veel belangstelling. Maar hoe benijd ik U om Uw eigen levensstandpunt in dat opzicht, waar gij schrijft: ‘Ook dien sterken drang iets te moeten doen of nalaten heb ik sterk, en dacht daarbij ook dikwijls aan invloed van buiten. Het geeft je zoo iets rustigs-gedecideerds in je handelingen dikwijls.’ - Want, het eerste gedeelte, ja, dat beäam ik. Maar het tweede volstrekt niet. Ik vind dat je er juist zoo besluiteloos en twijfelachtig van hoe moet ik doen door wordt. Ik ook ben iemand van handelen onder den indruk van: ik kon het niet laten; ik voel dat het zoo moet. En dan denk ik later zoo dikwijls: misschien had ik toch maar beter gedaan het niet te doen. En toch kan ik niet op tegen den drang in mij, die mij drijft terstond te handelen zooals ik dan denk wat het beste is. Ik moet er echter bij zeggen dat ik volstrekt niet - zooals gij - er het gevoel bij heb van een drang van buiten die op mij inwerkt. -

Hartelijk dank voor Uw belangstelling in mij en mijn gezondheid, en vriendelijke groeten.

Mevr: A.J. van de W. (geeft geen pseudoniem op). - Waarlijk, elke brief dien ik tegenwoordig ontvang begint met een woord van belangstelling in hetgeen in de Lelie wordt geschreven over het spiritisme. Wel een bewijs hoe de geesten in dezen wakker zijn geschud, ondanks het laf willen doodzwijgen of spotten van de pers in dat opzicht van spiritistische verschijnselen; een partijdige onwil waarover ook het Toekomstig leven, het orgaan van de spiritualisten, zoo dikwijls klaagt.

Ik durf zonder Uw toestemming de zeer merkwaardige feiten, die gij meedeelt, niet hier overdrukken, te minder omdat gij geen pseudoniem aangaaft. Echter geef ik U in ernstige overweging de door U en Uw man aldus-zelf-gecontrôleerde feiten per stukje in de Lelie kenbaar te maken; onder pseudoniem of onder Uw eigen naam. Ik vind Uw berichten in dezen te geloofwaardiger voor oningewijden, omdat gij tegelijkertijd schrijft, dat gij en Uw man, om het nerveuse van de zaak, géén seances houdt, zoodat niemand U beiden van partijdigheid zal beschuldigen. Dezen brief van U vernietig ik na beantwoording; indien gij dus iets wilt zenden over Uw ondervindingen, dan verwacht ik van U een nieuw briefje. - Hartelijk dank voor Uw belangstelling in mijn honden; ik streel ze gaarne in Uwen naam. - Uw belangstelling in Om de Eere Gods zal, hoop ik, worden gevolgd door nieuwe belangstelling in het vervolg daarop. - Voor Uw vriendelijk schrijven en hartelijke groeten veel dank.

[p. 816]

G.T. - Ik dank U zeer voor Uw schrijven, en ik hoop van harte, dat Uw besluit het beste is voor U. Ingevolge Uw wensch laat ik dus de zaak rusten. Alleen om U hartelijk te danken voor Uw lieve woorden over de Lelie wil ik nog even Uw briefje beantwoorden; het is prettig te hooren, dat het Blad U zoo interesseert. Nogmaals, ik wensch U heel innig alles goeds toe.

J.J.L. te Bussum. - Uw schets is niet aangenomen. Daar uit Uw brief niet blijkt of gij abonné zijt, en gij geen postzegels insloot tot terugzending, heb ik haar vernietigd. Wegens het niet opgeven van pseudoniem koos ik Uw voorletters en adres. Ik hoop dus dat U dit antwoord onder de oogen komt.

Huisvrouw. - Ik was zóó blij weer eens van U te hooren, dat ik eigenlijk daarom den Heer van Holk moet dankbaar zijn voor zijn ingezonden stuk in de gedachtenwisseling, want waarlijk, ik had alle hoop opgegeven ooit meer iets van U te hooren. - Zooals gij zult hebben gezien vond ik het geheel onnoodig Uw naam te noemen, ofschoon ik Uw bereidwilligheid daartoe zeer eerlijk vind. - Reeds heb ik onder uw schrijven aan den heer Van Holk mijn indruk geschreven van zijn bedoelen met dat stukje, en hij zijnerzijds heeft U ook reeds geantwoord; zoodat het mij niet wenschelijk lijkt indien ik mij als het ware in zijn plaats stel door voor zijn schrijven de verantwoordelijkheid op mij te nemen, terwijl er immers uitdrukkelijk boven de gedachtewisselingen-rubriek staat dat zij is: buiten verantwoordelijkheid der redactie. Juist om die reden heeft ieder er, voor zoover eenigszins mogelijk, vrijheid zijn of hare meening te verkondigen; onafhankelijk van de mijne. Wel echter wil ik de rest van uw brief gaarne beantwoorden, en dan komt het mij voor dat gij U te veel hebt laten leiden door een partij trekken voor Amsterdam en het Amsterdamsche volk, terwijl de bedoeling van den heer Van Holk dunkt mij is geweest enkel te protesteeren tegen zulk soort volksfeesten als zoodanig, wààr ook, in welke stad. Neem nu b.v. Scheveningen. Ik woon hier nu reeds twee jaren, en ik ben er steeds over uit hoe kalm-rustig-aantrekkelijk de bevolking, ik bedoel de visschers-bevolking, zich steeds, ook des Zondags, en ook op gewone feestdagen, gedraagt. Gij ziet nooit - kan men wel zeggen - dronken menschen of zelfs slordige en vuile vrouwen. Voor mij behoort dat tot de speciale aantrekkelijkheden van Scheveningen, niet van de badplaats en haar wereldsch cosmopolitisch leven, maar van de bevolking als zoodanig, dat eenvoudig-stille-nette-kalme bestaan. Welnu, toen wij verleden jaar de Juliana-feesten hier hadden heb ik van af 's ochtends 9 uur af troepen vuile smerige, dronken mannen en wijven uit de sloppen en steegen zien opdagen, en schreeuwend zien voorbij joelen (met groote oranje-mutsen enz. enz. natuurlijk), die men anders nóóit ziet. In dat opzicht dus ben ik het met den heer Van Holk eens dat dit soort jenever-oranjelievendheid al een heel min soort van feestvieren is, en ik geloof dat hij er volstrekt niet alléén Amsterdam, maar over het algemeen elk Juliana of Koninginfeest van beschuldigt.

- Ja, de val van Kuyper is, voor wie onbewimpeld wil zien de dingen, gróót; maar hij is zóó laf in de Kamer geholpen door dezelfde christelijk-historischen, die hem bij andere gelegenheden niet kunnen luchten of zien, dat mijn walg van het politiek-christelijk-gedoe nog grooter is geworden dan hij al was. Alles wat dienaangaande is geschreven door de Kamer-verslagen-journalisten onder de liberalen is wáár. Men heeft hem willen helpen, toen men zag dat hij anders in zijn val de partij meesleepte. En wáár is in dezen de wezenlijke ‘leer van Christus’, waarom het héét te gaan bij al die vrome heeren? Bah! Bah! Bah.

Ja, zooals ik reeds aan een andere correspondent schreef, ik-ook vind de lucht en de wind hier op Scheveningen niet aangenaam, maar, men kan niet alles vereenigen nietwaar, en, alles saamgenomen, zou ik voor het oogenblik nergens in Holland beter naar mijn zin wonen dan hier.

Ten slotte veel dank voor Uw woorden over Nauheim. Ik ben altijd blij als ik hoor van anderen, die óók goede resultaten van die kuur hadden, want er schijnt bij de doktoren hier te lande dikwijls tegenwerking of onbekendheid met die kuur te bestaan, en ik heb juist nu weer berichten van een op mijn raad daarheen vertrokken, en zeer dankbaar-gestemden patiënt. Uw voorbeeld is zeker niet minder overtuigend. Natuurlijk, men kan ook te ver heen zijn, vooral waar het heeren geldt die te sterk leefden, en daardoor te veel van hun hart vergden. Overigens, waar is de badplaats ter wereld te vinden, die elken lijder zou kunnen genezen? Veel hangt, geloof ik, óók af van den arts tot wien men zich wendt, omdat de een de kuur veel voorzichtiger en veel nauwkeuriger toepast dan de ander, en vooral geloof ik, dat de goede wil van den patiënt, de hem gegeven voorschriften nauwkeurig te blijven volgen, ook in zijn dagelijksch leven, veel bijbrengt tot zijn verbetering, zoo al niet genezing. Natuurlijk, een hoofd-ding, het vermijden van emoties, ligt niet in onze eigen macht, ten minste heel dikwijls niet. Ik zal dit jaar niet gaan. Veel dank voor Uw groeten en die van Uw man, en, insgelijks.

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.

Sluiting red: ged: