met moderne protestanten rekening gehouden, en weet blijkbaar niet, hoeveel nader de geloofsbelijdenis van de orthodoxe protestanten staat aan de Roomsch-Katholieke leer dan het modernisme. Als roman is het boek niet heel veel beduidend; intrigue zit er niet in, maar het is vlug en vloeiend geschreven, en laat zich als prettige uitspanningslectuur goed lezen, ook voor hen die voor de godsdienstquestie erin niet veel voelen.
De arme vrouw, door Jeanne Reyneke van Stuwe. (L.J. Veen, Amsterdam, uitgever). Ook op dit boek hoop ik nader terug te komen, niet om den roman als zoodanig, want die is beneden nul van letterkundige waarde, maar om 't merkwaardige van den inhoud. De schrijfster legt er namelijk in een harer bij haar onvermijdelijk geworden inlichtingen vóóraf den nadruk op, dat haar boek, heel ‘objectief’, enkel werkelijkheidsvrouwen schildert, zooals ze heden ten dage zijn. Welnu, de verschillende typen, die ze ons laat zien, zijn allemaal diep-ongelukkig, verdrinken zich, worden zenuwziek, krankzinnig, loopen weg met 'n man, etc. etc. De eenige, die gewoonweg gelukkig is, is 'n ouderwetsche moeder, en de eerlijke feministe in 't verhaal, dat alles overpeinzend, erkent dan ook aan haar-zelve, dat zij-persoonlijk wel voor zich-zelve tevreden is, maar niet mag gelden toch als gewoon vrouwentype, wijl zij tot de uitzonderingen behoort, maar bovendien, dat zelfs óók háár het lot van bovengenoemde moeder het ‘ideaal-bestaan’ lijkt, vergeleken waarbij ‘alle vrouwenbestaan van anderen aard arm is.’ -
Welnu, zóó ziet dus Jeanne Reyneke van Stuwe de hedendaagsche Hilda-van-Suylenburg-vrouwenwereld. Niet als 'n tendenz-boek verzint zij, maar zij schildert objectief de werkelijkheid - verklaart zij-zelve. -
Commentaar overbodig.
Als roman is het boek minder dan keukenmeid-lectuur; noch van intrigue, noch van behoorlijk in elkaar zetten is ook maar de geringste sprake; de Betsy's, Eleonores, Marcelines, zijn allemaal in afzonderlijke hoofdstukjes neven elkaar gereid, zonder samenhang. - Treurig, zooals deze romancière daalde van de plaats der eer, om te worden veelschrijfster van rang zooveel. Elke maand zoowat geloof ik dat er hier of daar 'n ‘roman’ van haar komt opdagen in blaadjes, courantjes, etc. 't Zijn er dan ook ‘romans’ naar!
St: Wimfried, door Fred: W. Farrar. Uit het Engelsch. (Uitgever L.J. Veen, Amsterdam). Een vertaald boek, uit de Engelsche schoolwereld, met plaatjes van Wenckenbach. Onze jongens hebben er heel wat aan te lezen; de druk is wat klein. - Vertaalde jeugd-boeken bespreken wij slechts bij uitzondering.
Roswitha - Verhaal uit de 13de eeuw. - door Marie Boddaert. (Uitgever Gebr. Kluitman, Alkmaar). Een zeer mooie uitgave, geschikt tot cadeau aan de meisjes-wereld. Altijd - als zij nog zulke lectuur lezen willen heden ten dage; wat ik wel een beetje betwijfel. Ook lijkt mij de toon nu en dan meer van heden ten dage dan 13de eeuw-achtig. Het is niet gemakkelijk zich in een roman uit die dagen te verplaatsen in den gedachtengang en de gevoelens en de spreekwijze van de menschen uit dien tijd, en ik vind dat dit alles der schrijfster dan ook maar matig is gelukt.
Van het wondere ambt, door Georg Grünenwald Kz. (Uitgever L.J. Veen, Amsterdam).
‘Van het wondere ambt’ zijn schetsen uit het kerkelijk leven; van den partijdigen inhoud kan men zich een voorstelling maken, door schilderingen als onderstaande:
‘Het etiket der Belijdenis staat gedrukt op Dominees gladgeschoren half-gare-kadetje-gezicht, dat glimmend bleekt van onder zijn rouw-omfloersde hooge-zijden en boven de vette-kraagranden van zijn eeuwig zwarte kleedjas.
Op deze zelfde wijze gaat een geheele bladzijde voort de ‘Belijdenis’-geloovers belachelijk te maken. - En de rest is in denzelfden geest. - Al deze schetsen getuigen van eigen bewuste onmacht te zijn een goed predikant, indien men mist het Geloof, dat de ware roeping geeft tot dat ambt. En, daar zij litterair volstrekt onbeteekenend zijn, begrijp ik niet wáárom zij eigenlijk werden uitgegeven. -
Brochures, tijdschriften, enz., welke niet tot uitvoerige bespreking in aanmerking komen:
De nieuwe Gids. - Juni aflevering. Uitgeversmaatschappij Luctor et Emergo, den Haag.
Het huis Oud en Nieuw. - afl. Mei en afl. Juni. Uitgave van Ed. Cuypers, Amsterdam.
De Boekzaal. Uitgave van Ploegsma, te Zwolle.
Eerste aflevering van De Witte Profeet, door Hall-Caine. Uitgave van L J. Veen, Amsterdam.
Gulden Winckel. Mei-afl. - Uitgever?
De Lelie van ons Vorstenhuis. Vertaald door H.S. Kuyper. Uit het Amerikaansch 1ste afl. Uitgever D.A. Daamen, den Haag.
Wereldgeschiedenis van Dr. H.F. Helmolt. Uit het Duitsch. Afl. 14 en 15. Uitgevers-maatschappij Vivat, Amsterdam.
ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd