De Hollandsche Lelie. Jaargang 22

Berliniana.

'T Gebeurde dezer dagen, dat op een gezellige vriendensamenkomst, entre poire et fromage, 't volgende kenschetsende verhaal op 't tapijt kwam, dat niet als glosse moet worden opgevat, maar beschouwd als een document humain uit de portefeuille van het groote stadsleven. Degene die het mij vertelde, is het persoonlijk wedervaren, en ik geef het verhaal zonder commentaren terug.

Op een morgen wordt er driftig aan de voordeur van een derde etagewoning gescheld. Een stem uit de openstaande eetkamer, waarop tafel nog het half genuttigde ontbijt staat, roept het naderbij getreden dienstmeisje waarschuwend toe: ‘Hedwig, je weet, ik ben voor niemand te spreken!’

Hedwig, de gedienstige, trippelt naar de entreedeur, gluurt even door 't ronde kijkgaatje, en komt weer haastig terugloopen naar de ontbijtkamer. ‘Fräulein! 't is een keurig gekleede dame!’

‘Dat komt er niet op aan, ik ontvang niemand.’

‘Is 't niet een van onze kennissen, Hedwig?’ mengt de oude mevrouw zich in 't gesprek, die altijd bereid is bezoek aan te nemen, deels uit goedheid, deels uit nieuwsgierigheid.

‘Neen, 't is een vreemde dame maar in keurige kleeding. Die kan ik niet goed zoo wegsturen!’

‘Vraag dan haar naamkaartje en vraag waarvoor ze komt, neem jij de boodschap aan. Ik ontvang niet,’ zegt Emma beslist.

Waarop de oude mevrouw, Emma's moeder, dringend: ‘Herken je haar dan niet Hedwig? Kijk nog eens, vlug!’

Hedwig verdwijnt op nieuw naar de voordeur, om die, na even gegluurd te hebben, wijd te openen.

Een op fluistertoon gevoerd gesprek in den corridor, die minstens vijf minuten duurt. De oude mevrouw luistert scherp, met bespiedenden blik, terwijl Emma rustig verdiept blijft in couranten en tijdschriften, muziekrecensies nazoekend. Emma Schmidt is een van Berlijn's uitstekend bekende pianisten en tevens leerares aan het X sche Conservatorium.

Het fluisterduet in den corridor gaat voort. De oude mevrouw spant zich méér in iets te verstaan, geeft 't eindelijk op.

Met een ruk duwt Hedwig plotseling de eetkamerdeur open, een visitekaartje in de de hand.

‘Fräulein, de dame moet U spreken, 't is pressant, zegt ze, 't is iets over muziek, over 'n concert - 't is een echte, chique dame...’

Emma leest: ‘Frau Wittwe Rösig. Die ken ik niet!’

‘Maar zij kent U wel en moet U absoluut spreken’.

Waarop de oude mevrouw, ongeduldig: ‘Mijn hemel wat 'n geparlementeer. Heeft die dame speciaal naar Fräulein Emma gevraagd? Laat haar anders binnen,’ beslist de energieke.

Emma geërgerd, kennend haar moeders nieuwsgierigheid: ‘Maar mama... wat begint U weer!’

‘Ja, ik moet weten wat zij van je hebben wil!’

‘Ik ontvang haar niet.’

‘De dame wil niet heengaan, Fräulein!’

Een theatrale handbeweging van de oude mevrouw en Hedwig kwijt zich met een allervriendelijkst lachje van haar dienstmaagdplicht.

Ondertusschen heeft Emma met haar pak boeken en couranten het veld geruimd, mopperende dat haar moeder een onverbeterlijke vrouw is die nooit wijzer zal worden.

Een slanke elegante vrouw, niet jong meer, treedt binnen. Voor de oude mevrouw, buigend: ‘Vergeeft u 't mij, mevrouw, maar ik zou graag uw dochter willen spreken...’

‘Dat weet ik, mevrouw! Maar mijn dochter kan niemand ontvangen. Mag ik weten wat u van haar verlangt?’

‘'t Is een ernstige zaak... van bizonder gewicht... Ja! ik heb uw dochter onlangs bij Mrs. Hope getroffen, op haar jour.’

‘Werkelijk?’

‘Ik wilde haar nu over iets bijzonder gewichtigs raadplegen...’ De oude dame zéér nieuwsgierig en zéér vriendelijk.

‘Maar dan is er toch niets verloren wanneer u 't mij meedeelt, niet waar?’

‘Een hoogst delicate aangelegenheid...’

‘Ik begrijp niet recht. Is 't iets over 'n concert? Over medewerking op een weldadigheidsfeest? U moet weten dat mijn dochter reeds zóó overstelpt is... 't wás toch

[p. 92]

over een concert niet waar, dat u kwam spreken?’

‘Ja en neen - eigenlijk komt er nog iets anders bij!...’

De voorhang van de naaste kamer opent zich plots en brusk treedt Emma in eigen persoon binnen. Geïriteerd door dit onzinnige gesprek dat ze heeft toegeluisterd, vraagt ze kort en uit de hoogte: ‘Wat verlangt u mij te zeggen mevrouw?’ En wanneer zij den vragenden blik op zich voelt rusten: ‘Ik ben Emma Schmidt.’

‘Ja Pardon... ik herkende u zoo dadelijk niet weer! Ik heb u bij Mrs. Hope ontmoet, eventjes, vluchtig in de voorkamer.’

‘Werkelijk? Daaraan zal 't dan wel zijn toe te schrijven, dat die ontmoeting mij ontgaan is,’ meent Emma, met haar in de groote wereld aangenomen beminnelijkheid. ‘U hadt mij persoonlijk iets te vragen?’

De elegante dame, een beetje verlegen, Emma steeds fixeerend: ‘Ja!’

‘Welnu?’

‘'t Is een delicate kwestie... Ik kom hier eigenlijk voor een jong mensch die bij mij en pension woont en die - een vrouw zoekt!’

‘Maar ik bid U, mevrouw, dat was me toch tamelijk onverschillig...’

‘Hij is uit Halle, staat aan 't hoofd van een groote fabriek, is rijk, maar kon ginds geen passende partij vinden. Het meisje moet, behalve beschaafd en intelligent, ook zéér muzikaal zijn, klassieke muziek kunnen spelen, Chopin, Beethoven...’

‘En?’ meent Emma, tenhoogste geamuseerd door die zachte samenstelling van Chopin en Beethoven ‘Wat verwacht U nu van mij?’

Even een pauze. Weer een fixeerende blik op Emma. ‘Ja... ik dacht, U staat zoo midden in de muziekwereld, hebt overal connecties... een jong meisje van 19, 20 jaar..’

Emma is niet meer te houden. Zij barst uit in lachen, steeds luider en guller. De geschiedenis is inderdaad zeer oorspronkelijk en komiek.

‘Maar Emma!’ berispt de oude dame haar dochter. ‘Ik bid U mevrouw, neemt U mijn dochter niet kwalijk, zij heeft méér van die zenuwachtige buien... Emma!...’

Maar Emma is niet dadelijk tot bedaren te brengen. Eindelijk, zich de tranen uit de oogen wisschend: ‘Hè, wat is 't goed wanneer men den humoristischen kant van een “ernstige aangelegenheid” kan ontdekken.’

‘Humoristisch?’

‘Ja zeker, humoristisch mevrouw! ach, laat me toch naar hartelust lachen, mama, en mevrouw! wees U blij dat ik om de kwestie kan lachen.’

‘Zij is anders niet lachwekkend bedoeld,’ is 't spitse antwoord.

‘Ja, 't is waar, U sprak van een ernstige delicate, zelfs gewichtige zaak niet zoo?’

‘Zeer juist.’

‘Maar waar is dan die ernst? Ik vind of zie nergens ernst. Vertel U eens, hoe U zich die “zaak” wel gedacht had? Ik sta midden in de muziekwereld, zooals U terecht zeide en heb veel muziek-connecties. Verder?’ na een kleine pauze.

‘Ik meende zóó: Als leerares aan het X sche Conservatorium hebt U natuurlijk veel jonge meisjes-leerlingen, die prima muziekaal zijn. Wanneer U nu, bijv. op uw aanstaand concert, zulk eene in aanmerking komende jonge dame in de artiestenkamer met mijn jongen man tesamenbrengt...’

‘Een rendez-vous dus? Voor de huwelijkskwestie van dat mij onbekende heerschap, moet ik op mijn concert de honneurs waarnemen, en mij verantwoordelijk stellen om een, aan mij toevertrouwd jonge leerlinge, in aanraking te brengen met een met mij volkomen onbekend man, die trots zijn rijkdom, in eigen kring geen passende partij heeft kunnen vinden...’

De verdere bespiegelingen en inzichten der elegante pensionsdame, die hoogst verbaasd keek over Emma Schmidt's opinie, geef ik niet terug. Alleen wil ik niet verzwijgen, dat zij behoorende tot dien kring van in 't geheim werkende koppelaarsters, uiterlijk zéér chique, beschaafde vrouwen, niet kon instemmen met Emma's eerste vroolijkheid, noch kon deelen Emma's zuiver bedoelden gezonden ernst, waarmede deze haar trachtte te overtuigen hoe hoogst geváárlijk en immoreel de ‘zaak’ was, die zij met zoo kinderlijke naïveteit wilde behandelen.

Of de pensionsdame tot inzicht is gekomen, of dat zij, terwille van haar huwelijkscandidaat, zich opnieuw bij een of ander bekende muziek-dame heeft aangemeld, met dezelfde introductie-bewering van een heel ‘vluchtige’ ontmoeting bij Mrs. Hope, is Emma Schmidt nooit te weten gekomen. Maar 't verhaal op zich zelf drukt zijn duidelijken stempel op zekere toestanden in een ‘Groszstadt’.

L. VAN OOSTERZEE.

Berlijn, Juni.