De Hollandsche Lelie. Jaargang 20

Brieven uit Nizza.

I. Begin November.

Nizza la bella, o parel der Fransche Riviera met uw weelderigen plantengroei, uw palmen, uw verrukkelijke tuinen, waarin de bloemen haar zoete geuren verspreiden; waar de bittere koude van 't Noorden, ijs en sneeuw en donkere sombere regendagen onbekend zijn; waar immer de stralen van een weldoende zon uw prachtige lanen verwarmen en vroolijkheid schenken. - Waar is dat wereldberoemde Nizza met haar heerlijk klimaat, haar zonneglans, haar mooie wegen! Ach, veel is op dit oogenblik van dat alles niet te bespeuren, nu 't seizoen nog niet begonnen is. De wegen onbegaanbaar door 't bouwen van huizen en reuzenhotels, het nazien der rioolen; de straten leeg en treurig, de magazijnen gedeeltelijk gesloten. En boven dat alles welft zich niet de heerlijke zuivere blauwe lucht, doch drukt een donker, loodgrijs zwerk waaruit 't water neervalt, zoo zwaar en regelmatig of 't niet ophouden zal. Modder, overal modder en geen wonder dus dat vele vreemdelingen die, vol verwachting hierheen gekomen, dat alles nu zoo zien, zoo gauw weer wegreizen als ze gekomen zijn. Toch zijn er hier en daar wel moedige lui, die dapper door dezen naren tijd als door een rijstenbrijberg heenwerken om later hun belooning te vinden in het vroolijke, opgewekte amusante leven van de dan tot vollen luister gekomen badplaats. Casino en opera zijn nog gesloten; alleen het coquette Paleis de la Jetée Promade heeft zijn deuren geopend en geeft een armzalig café chantant te hooren aan dankbare toehoorders, die gretig iedere gelegenheid tot amusement aangrijpen om zoodoende de doodelijke verveling te ontgaan waaraan zij anders ten prooi zijn. Ook geeft het Schmuckkästchen, Olympia reeds veel te genieten. Ik was er deze week en zag: ‘Une nuit de noces’. Ik geloof niet, dat 't stuk veel succes in Holland zou hebben; velen zouden misschien 't gebouw, hoe lief en smaakvol ingericht ook, bij 't begin al verlaten hebben. Doch de Franschen hebben gaarne alles een beetje sterk gekruid en zouden zich waarschijnlijk maar half amuseeren als 't niet zoo was. Zelfs waren er kinderen van 13, 14 jaar, misschien jonger nog, die heel voldaan om half een het theater verlieten. Hopelijk krijgen we ook daar later wat beters te hooren.

Van de elegante toiletten ziet men tot nu toe ook niet veel, meest alles blouses, zijden en kanten, hoofdzakelijk witte; hoeden zijn ook in ruime mate geetaleerd; 't zijn wonderbare modellen meer vreemd dan mooi; hoeden die b.v. zeer kort van voren en heel erg gegarneerd zijn van achter met veeren en andere heerlijkheden der mode, zoodat men ieder oogenblik verwacht den hoed met alles wat erop is te zien neertuimelen. Ik was een dezer dagen bij een Russische Excellentie, die mij haar toilet liet zien, en waarbij een hoed was, dien mijn overovergrootmoeder, ik weet 't zeker, niet had willen dragen, zoo dwaas leelijk van model, iets voor een schoonmaakster op Zondag en zoo zie ik er vele; 't schijnt dus ‘le dernier cri’ te zijn. Maar laat ik niet spotten! Over smaak valt niet te twisten, ik ben in dat opzicht waarschijnlijk heel erg Hollandsch eenvoudig gebleven. Nizza is dus nog in zomerslaap gedompeld. -

Maar weldra zal dat alles veranderen. Dan zullen de magazijnen hun schatten uitspreiden voor een rijke verwende, geblazeerde menigte, dan vullen zich de boulevards en avenues met vroolijke, onbezorgde menschen die slechts geschapen schijnen voor zonneschijn en geluk; maar dan ziet men ook de lijdenden, die gretig zich koesteren in de warme stralen der zon om hun leven nog wat te verlengen of om leniging voor hun smarten te verkrijgen; of ook zij, die geen oog hebben voor de schoone natuur, de ideale omgeving, wier denken alleen gericht is op 't spel, dag en nacht in benauwde zalen doorbrengend, trillend van spanning of nù hun 't fortuin begunstigen zal. Dan zal ook de heerlijke zon van 't Zuiden weer doorbreken en over alles haar lichtglans verspreiden. Nizza herkrijgt weer haar oude aanzien en wordt weer Nizza la belle, weliswaar stad van lijden en hartstocht, maar bovenal van licht en levenslust.

[p. 565]

II.

Nu de feesten, Kerstmis en Nieuwjaar voorbij zijn, begint 't levendig hier te worden en stroomen de vreemdelingen bij duizenden aan. 't Was anders tot nu toe maar heel stil en treurig, en geen wonder! Wie brengt niet graag die heerlijke intieme huiselijke feesten in familiekring door; al schildert ook de vorst de mooiste bloemen op de ramen, al ligt de sneeuw ook duimdik in de straten, des te gezelliger is dan de huiselijke haard waar liefde en vriendschap in plaats de zon de harten verwarmt. Niet dat wij hier te klagen hebben, o neen! Des daags scheen 't zonnetje vroolijk, zoodat we niet te erg leden aan de afwezigheid van warme vriendenharten en 's avonds deden de hotels hun best 't zóó behaaglijk te maken, dat men 't gemis aan huiselijkheid bijna niet gevoelde. En werkelijk slaagden velen daarin. Wij toch dineerden in een gezelligen zaal, geheel bedekt met een warmkleurig tapijt aan kleine tafeltjes beeldig gearrangeerd met rozen uit den wonderbaren tuin waarover gekleurde lichtschalen of kelken hun zachten gloed verspreiden. Jammer dat er zoo weinig gasten waren om te genieten van het aardige geheel. Na 't diner concert in den hall, wat tegenwoordig gewoonte geworden is in bijna alle groote hotels. Velen hebben ook een kerstboom, beladen met keurige geschenken die den gasten gracieus worden aangeboden. Dit jaar echter waren de kerstboomen schaarsch wegens 't stille seizoen ongetwijfeld, nòg stiller door de staking van den tramdienst. Wat een schade voor Nizza! 14 dagen geen trams en dat in 't hoogseizoen. De stad was dan ook zóó treurig en stil als in den zomer; alleen veel rijtuigen, die, gebruik makende van den toestand, dubbele prijzen eischten. Juist den dag van de paardenrennen, de dag dat om den grand prix gestreden werd, hield alle tramverkeer op; en toch ondanks de schade, ondanks 't nadeel veroorzaakt door de vreemdelingen die vertrokken uit angst voor oproer en degenen die om dezelfde redenen niet kwamen, konden de autoriteiten niet toegeven aan de buitensporige eischen van die vijanden hunner eigen stad, die al ten derde male in enkele jaren staakten en die hun eischen hoe langer hoe hooger stelden. Gelukkig konden ze 't niet langer volhouden en hoewel de stad den eersten dag met 't uitrijden van een paar tramwagens in staat van beleg scheen door de gewapende politie en die te paard, die de stad voortdurend circuleerden, liep alles toch ordelijk en vreedzaam af en behoort dit onaangenaam incident weer tot 't verledene zonder ál te veel pecuniair nadeel berokkend en den goeden naam van Nizza in gevaar gebracht te hebben. Alles is nu weer vroolijk gelukkig; de hotels goed bezet en zelfs al vol; de straten levendig door de voetgangers van allerlei naties, automobielen die onophoudelijk voorbij snorren, équipages enz. De Promenade des Anglais is altijd 't middenpunt van de nietsdoende menigte, uitsluitend gekomen om zich door 't zonnetje te laten koesteren of zich te amuseeren. Onder 't gekout van al die vreemdelingen, hoor ik ook vaak bekende klanken en doet 't mijn hart goed mijn landgenooten hier ook vertegenwoordigd te zien. 't Is eigenlijk maar een idée, want 't is opmerkelijk hoe weinig de Hollanders zich hier aansluiten. De Engelschen, Amerikanen, Duitschers, Russen, Italianen, allen hebben hun vereenigingen, hun consuls waar zij gastvrij ontvangen worden; de jaardag van den Duitschen keizer wordt zelfs ieder jaar herdacht door de Duitschers, die dan samen komen aan een groot banket. De Hollanders daarentegen, niet alleen dat ze zich niet aansluiten, ze vermijden elkaar nog zooveel mogelijk, waarom is nu een raadsel. De theaters en comedies zijn ìn vollen gang. We verwachten de volgende week M^me Eleonore Duse, die o.a. in Magda optreden zal en in een van Ibsen's stukken; in de opera, waar ook onze landgenoot Albers als bariton eervol Nederland met zeer veel succes representeert, zal Emma Calvé in Carmen zingen. 's Morgens zijn de mooiste concerten in de coquette Jeteé Promenade waar iedereen gratis van profiteeren kan. In 't casino zijn ook dagelijksch concerten, afgewisseld door avondfestivals, waar de beste krachten van de opera aan deelnemen. Alles wordt hier gratis of voor weinig kosten aangeboden om de vreemdelingen in de cercles te lokken, waar van 's morgens tot 's avonds gespeeld wordt; waar millionnairs zich ruineeren, waar de hartstochtelijke spelers hun geld en gezondheid offeren, waar geheele families ongelukkig gemaakt worden! en toch wordt 't spel niet verboden. Nu, met 't nieuwe ministerie, wilde men vele cercles opheffen, maar zooveel hangt daarvan af dat men met veel moeite toch weer verlof tot December a.s. heeft verkregen om dit seizoen niet te bederven. 't Eenige theater waar 't hasardspel geen toegang heeft, is 't Théatre des capucines, een nieuw ingewijd heel klein gebouwtje, waar kleine geestige stukken door de beste Parijsche artisten worden voorgedragen. 't Théater des capucines bestaat al jaren in Parijs en nu voor 't eerst heeft men een branche daarom overgebracht naar Nizza, of beter zegt M Lender 't in haar openingsrede: ‘Les racines sont à Paris et les fleurs s'épanouissent maintenant à Nice.’ 't Geheel is buitengewoon elegant met recht een bonbonnière; de groote vraag is echter of 't zal blijven bestaan. De prijzen zijn zeer hoog

[p. 566]

en vele billets de faveur worden er niet gegeven. Wel is er in de opera geen plaatsje meer te krijgen als er een nieuwe opera van Massenet wordt opgevoerd zooals dezer dagen. Massenet is de lieveling van 't publiek en als 't een opera van hem geldt is 't gebouw te klein om de menschen te bevatten. De groote meester is dan ook dit jaar weer gekomen om zelf de laatste repetities bij te wonen en ‘Ariane’ dat voor 't eerst na Parijs in Nizza werd opgevoerd, had dan ook zijn welverdiend succes. Massenet schijnt wederkeerig een groote voorliefde voor Nizza te hebben. Hij is niet de eenige; de sous-secrétaire d' Etat des-Beaux-Arts Mr. Dujardin-Beaumetz was zoo verrukt over zijn verblijf te Nizza, dat hij de stad voor eenige maanden vereerde met een monument in marmer, voorstellende ‘La Poésie Pastorale’ dat sinds een paar dagen in den Jardin-Public prijkt. Nizza, hoe vereerd ook met 't schoone geschenk dat 32000 frcs. aan den staat kost, trok toch wel een beetje langen neus toen, tegelijkertijd met de pakkist, die niet minder dan 10000 KG. woog, een vrachtbrief werd afgeleverd tegen betaling van 5000 frcs. Wie zou ook niet met Nizza en haar klimaat dweepen. De telegrammen, die men van heinde en ver leest, spreken van de bitterste koude. Hier is 't verschil verbazend. 't Mag buiten de zon een beetje frisch zijn, waarvan de oorzaak hoogstwaarschijnlijk toe te schrijven is aan de sneeuwstormen in 't Noorden. Maar is 't niet vergeleken bij de Noorder koude een ideale temperatuur, waarvan wij op 't oogenblik genieten. We hebben nòch regen nòch sneeuw; de lucht is onbewolkt, intens blauw, terwijl de zon ons heerlijke warmte schenkt. Het is verrukkelijk op de Promenade des Anglais en al is de voldoening een beetje egoistisch, aangenaam is 't niettemin in onze heldere lucht te vertoeven, als de nevelen overal elders een waas van melancolie verspreiden, dubbel aangenaam nu de carnavalfeesten zullen beginnen en S.M. Carnaval XXXV zijn intocht zal houden in zijn goede oude stad Nizza.

JENNIJ VOS.