Ik spreek hier van bekwame werkkrachten, want menschen, die slechts ten halve hun vak verstaan, zijn er altijd genoeg te vinden, doch voor hen is geen plaats; de chefs zoeken niet iemand, die bij hen op kantoor komt om nog alles te leeren, of beter te leeren, maar een flinke werkkracht, die bekwaam is in datgene waarvoor ze zich als bekwaam uitgeeft, zoodat ze zich slechts met de usances van de zaak vertrouwd behoeft te maken om geheel en al aan de eischen van den patroon te kunnen beantwoorden.
Dergelijke dames zijn er uiterst weinig, niettegenstaande ze goed betaald worden. En waarom? Omdat heel veel jonge meisjes aan iets beginnen om het, als het wat moeilijk schijnt of wat veel opoffering kost, maar spoedig weer te laten varen; omdat ze niet weten van volhouden en van doorzetten, en van werken en studeeren zóó lang, tot ze met het volste recht kunnen zeggen: ‘Nu ben ik zeker van mijn zaak.’
En omdat de toestanden zoo zijn en er onder de lezeressen van ‘De Hollandsche Lelie’ wel vele jonge meisjes zullen gevonden worden, die gaarne zelf in haar onderhoud zouden voorzien, of de zorgen harer familie zouden willen verlichten, zoo ze slechts iets wisten, dat een niet al te langen studietijd vereischte en waarvoor de kosten niet te hoog waren, heb ik gemeend ook hare aandacht eens te moeten vragen voor stenographie en machineschrijven.
Stellig zullen velen van u daar wel eens van gehoord hebben, doch voor alle zekerheid, en voor diegenen onder u die het niet mochten weten, wil ik nog even de beteekenis van beide verklaren.
Stenographie is een schrift, dat ons in staat stelt zesmaal sneller te schrijven dan met het gewone schrift, terwijl men met de schrijfmachine driemaal zoo snel schrijft. Zoowel het een als het ander dient dus tot uitsparing van tijd. Welke voordeelen daaruit voortvloeien, behoef ik zeker niet nader aan te duiden, vooral niet in den tegenwoordigen tijd, nu alles er als het ware op ingericht is om in den kortst mogelijken tijd den meest mogelijken arbeid te verrichten.
De studie van de theorie der stenographie duurt niet lang; daar gaan slechts twee à drie maanden mede heen, doch die studie moet nauwgezet, en onder goede leiding geschieden, want zonder grondige kennis der theorie komt men niet tot de practijk. Na verloop van drie maanden echter is men zoo ver, dat men alles in stenographie kan lezen en schrijven. Het verkrijgen van meerdere bekwaamheid hangt nu geheel van de leerlinge af; nu komt het aan op eigen werklust, op eigen energie, want om door te blijven werken zonder leiding, zonder aansporing of opwekking om verder te studeeren, dáártoe behoort wilskracht. Wie evenwel bezield is met ernstige voornemens, en ten volle overtuigd is van de noodzakelijkheid iets te moeten leeren, die zal daartoe de kracht vinden.
Maar nog zoo heel vaak ziet men het gebeuren, dat de meisjes, zoodra ze aan de leiding van onderwijzer of onderwijzeres ontsnapt zijn, de studie laten sleuren, er niet meer toe komen, het te druk hebben, enz. Ze lezen in de bladen eene annonce, waarbij eene dame gevraagd wordt, vertrouwd met stenographie en machineschrijven en... ze hebben toch stenographie geleerd en machineschrijven ook? Misschien zijn ze het een beetje vergeten, maar dat is niets; ze zullen het wel weer gauw bijwerken. Men oefent zich een paar dagen in stenographie, doch dat valt lang niet mee en het schrijven op de machine evenmin. Och, men zal het er toch maar eens op wagen, het zal wel beter gaan als men een poosje op kantoor is.
Maar helaas! De chef bedoelde niet in zijn dienst te nemen een beginstertje, maar een flinke werkkracht, iemand die berekend was voor hare taak, en binnen een paar dagen is de dame in kwestie dus weer van het kantoor weg, omdat ze niet voldeed aan de eischen. Een heele teleurstelling, zeker, maar als ze daar nu mede geleerd heeft en de verwaarloosde studie met betere voornemens opvat, dan is het nòg niets, dan is het een goede les geweest, doch dat is niet altijd het geval; ze zal het nu maar laten varen, want men verdient er toch nooit iets mee!
Hoe lang de studie dan wel duurt, zal men mij vragen? Welnu, ik zou u willen aanraden, neem er een jaar voor. Dat is werkelijk niet te lang. Studeer een jaar lang elken dag een à twee uur en ge zult bekwaam zijn voor uw vak, ge zult niet onbeslagen op het ijs komen.
‘En wat moet men al zoo kennen om de stenographie te kunnen leeren?’ werd mij reeds zoo dikwijls gevraagd. En even dikwijls antwoordde ik, dat daar niets anders toe noodig is dan een gewoon gezond verstand, lust tot werken en volharding. Met deze drie eigenschappen toegerust, zal men het ver brengen in het door mij bedoelde vak. Ik