Colloquium Neerlandicum 1 (1961)

Verslag van het eerste colloquium van hoogleraren en lectoren in de neerlandistiek aan buitenlandse universiteiten

III. Nederlands onderwijs aan kinderen van Nederlandse afstamming in Westduitsland

Bronnen van inlichtingen:

a)	Correspondentie en besprekingen met mevrouw dra C.L. de Jong-Bauling en de heer H.A. Hoogendoorn;
b)	Verslag der jaarvergadering van de Bond in ‘Neerlandia’ 64 jg. nr. 11.

Het Nederlands onderwijs aan kinderen van Nederlandse afstamming in Westduitsland gaat uit van de Nederlandse Bond in Duitsland. De werkzaamheden van deze bond, die zich uit een soort vakvereniging heeft ontwikkeld, hebben zich in de loop der jaren zeer uitgebreid. Beperkten zijn bezigheden zich oorspronkelijk tot het verzenden van Kerst- of St. Nicolaaspakjes aan genoemde kinderen, thans omvatten de doelstellingen dezer organisatie, die een 60-tal, vrijwel alle in het noord-westen van de Bondsrepubliek gelegen afdelingen telt en over een eigen orgaan, ‘De Post van Holland’, beschikt, de volgende gebieden:

1e	Nederlands onderwijs aan kinderen van Nederlandse afstamming;
2e	het toezenden van Nederlandse boeken aan volwassenen en kinderen van Nederlandse stam. Bij deze actie wordt de Bond ondersteund door het Prins Bernhard-Fonds en door het algemeen Nederlands Verbond, waarbij de meeste afdelingen van de Bond zijn aangesloten;
3e	het onderbrengen van een 150 tot 180-tal van bovengenoemde kinderen gedurende drie weken per jaar bij Nederlandse pleegouders;
4e	het organiseren van excursies naar Nederland;
5e	bij de plaatselijke afdelingen, in de namen waarvan veelal haar doelstelling = het bewaren van de band met het moederland = tot uitdrukking komt (b.v. Dortmund = ‘Hollandia’, Emmerik = ‘Koningin Wilhelmina’, Hamborn = ‘Dapper en Trouw’) valt de nadruk uiteraard op het gezellig-heidskarakter: zij houden vergaderingen, film- en volksdansavonden, St. Nicolaasfeestjes enz.;

[p. 44]

6e

de Bond houdt telkenjare een jaarvergadering, die verleden jaar te Essen plaats vond en waaraan 500 Nederlanders uit alle delen van Duitsland - de Nederlandse kolonie telt ± 105.000 zielen en neemt elk jaar, de geboorten niet meegerekend, met 300 nieuw aangekomen landgenoten toe- deelnamen. Verscheidene Nederlandse en Duitse autoriteiten woonden de samenkomst bij, onder wie de Nederlandse Consul-Generaal te Düsseldorf en de burgemeester van Essen. Tot secretaris werd de heer F. Looijen uit Mülheim/Ruhr, tot penningmeester de heer A. de Jong uit Keulen gekozen. In 1961 zal het 40e (jubileum) congres te Oberhausen worden gehouden.

Van de Bond uitgaand Nederlands onderwijs wordt er op het ogenblik gegeven te Duisburg, Hamborn, Oberhausen en Sterkrade, waarbij de heer J. Aarse, een genaturaliseerd Duitser van Nederlandse geboorte, als cursusleider optreedt. Eveneens een Nederlandse van geboorte is mevrouw Schlösser-de Boer, die de Nederlandse lessen te Dortmund verzorgt. De cursus te Kleef wordt geleid door de heer J. Bokhoven, een Nijmeegs onderwijzer, terwijl die te Keulen is toevertrouwd aan mevrouw dra litt.class. C.L. de Jong-Bauling.

Te Düren, Emden en Gross-Büllesheim worden er cursussen voorbereid.

De cursusleiders moeten vaak onder moeilijke omstandigheden hun werk doen en er wordt vaak veel van hun idealisme gevergd. Hun honoraria zijn laag - Dm 6.-- per uur -.

In 1960 werd in de Bondsrepubliek aan ongeveer 100 kinderen (tussen 10 en 15 jaar) gedurende 900 uren onderwijs in de Nederlandse taal gegeven. Voor 1961 verwacht de Bond een aanmelding van 150 leerlingen en houdt rekening met de organisatie van 1000 lesuren.

Door het Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen is voor dit doel sinds jaren subsidie verleend, welke voorheen via het ‘Comité ter behartiging van de belangen van Nederlanders in Duitsland’ werd besteed. Inmiddels heeft het Comité besloten tot opheffing over te gaan en met ingang van 1 april 1961 zijn werkzaamheden te beëindigen.

De Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen heeft voor het onderwijs aan Nederlandse kinderen in de Bondsrepubliek in 1961 een subsidie van f. 10.000,-- toegekend.