De Gulden Passer. Jaargang 66-67

[p. 301]

De Antwerpse zending boeken naar de beurs van Frankfurt in 1567
Guido Persoons

De karrevracht van Christoffel Plantin naar de boekenbeurs van Frankfurt in 1567 omvatte vier vaten en twee balen met boeken.¹ Uit de certificatie van 29 april 1567 voor de Antwerpse schepen leren wij dat de vrachtvoerders Bertholomeus Vander Heyden en Joris Coelt drie wagens uit Antwerpen naar Frankfurt voeren, beladen met zeventien vaten en negen balen boeken van zes Antwerpse boekverkopers, die hun merktekens op de vracht bij acte certifiëren. Samen met de genoemde boekenvracht van Plantin, zendt Anthonis Thielens één vat, terwijl Jan Bellerus drie vaten en vijf balen en Petrus Bellerus vier vaten en twee balen sturen. Op hun beurt verzenden Philippus Nuyts drie en Willem Silvius twee vaten met boeken.

De volgorde van deze merktekens op het archiefstuk is niet helemaal conform de tekstuele opsomming en geeft zeven merktekens weer voor slechts zes vermelde boekverkopers. Wellicht is het Jan Bellerus die ook het teken van zijn vennoot en medemuziekuitgever Petrus Phalesius heeft opgegeven.

Christoffel Plantyn, Anthoenis Thielens Jan Beelaert (doorschrapt: soe voir hem selven) Peeter Beelaert (doorschrapt: ende) Philips Nuyts (in margine: ende meester Willem Silvius) alle (doorschrapt: op.) boekvercoopers bynnen dese stadt oppidani juraverunt Te wetene de voirgeseide Christoffel Plantin aengaende alsulcke vier vaten (in margine: ende twee balen) met boecken gemerct metten iersten marck inde margie van dese gestelt. Item de voerscreven Anthoenis aengaende alsulcken een vat met boecken gemarct metten tweeden marcke inde margie van dese gestelt. Item de voerscreven Jan Beelaert aengaende alsulcke (doorschrapt: vyven) drye vaten ende (doorschrapt: vier) vyve balen geladen met boecken gemaerct metten derden marcke

1 Deze archieftekst wordt hier medegedeeld in aansluiting bij het voorgaande artikel van Chris Coppens, ‘Plantins fondscatalogus uit 1567’. Zie ook: R. Lauwaert, ‘De handelsbedrijvigheid van de Officina Plantiniana op de Büchermesse te Frankfurt am Main in de XVIe eeuw’, GP, 50, 1972, p. 70-105, en 51, 1973, p. 124-180.

[p. 302]

inde margie van desen gestelt. Item de voirgeseide Peeter Beelaert aengaende alsulcke vier vaten (in margine: ende twee balen) met boecken (doorschrapt: als) gemerct metten vierden merck inde margie van dese gestelt. Item de voerscreven Philips Nuyts aengaende alsukke (doorschrapt: tw) drye vaten met boecken gemerct metten vyfden mercke inde margie van desen gestelt. Ende de voirgeseide meester Willem Silvius aengaende alsulcke de twee vaten met boecken gemerct metten sesten mercke inde margie van desen gestelt als sy respective hebben doen laden gehadt tot Francfoort omme bynnen deser stadt te brengene opte drye wagenen daer voerluijden aff zijn Bertholomeus Vander Heyden Joris Coelt dat alle de goeden ende coopmanschappen toebehoiren hen affirmanten ende nyemanden anders onvercocht ende onverloeft. Sonder argelist.
Anno 1567. XXIXen aprilis.

(Antwerpen, Stadsarchief, Schepenbrieven 313, f. 46 en 46^o).

Katholieke Universiteit te Leuven

Afdeling Muziekwetenschap

Blijde-Inkomststraat 21

B-3000 Leuven

[p. 303]

Afbeelding 1. De merktekens op vaten en balen met boeken die als drie karrevrachten van Antwerpen uit naar de boekenbeurs 1567 te Frankfurt werden gevoerd. Het zijn die van de Antwerpse boekhandelaars: Christoffel Plantin, Anthonis Thielens, Jan Bellerus, Philip Nuyts, Willem Silvius, Petrus Bellerus (?) en Petrus Phalesius (?).