|
| |
| |
| |
Varia
Le bonheur de ce monde in het Tschechisch
De Heer Otto F. Babler, van wien wij in onderhavig nummer een artikel publiceeren, heeft in 1938 de uitgave verzorgd van een mooie plaquette, getiteld: Christophe Plantin, Le Bonheur de ce Monde. Štěstí tohoto světa. Zij bevat, behalve een korte inleiding van de hand van Oldřich Menhart, den oorspronkelijken Franschen tekst van Plantin's sonnet en zes verschillende metrische vertalingen er van in het Tschechisch, respectievelijk gedicht door Oldřich Menhart, Jiří Karásek ze Lvovic, Emanuel z Lešehradu, Otto F. Babler, Bohuslav Reynek en Pavel Eisner. Een exemplaar van dit keurige boekje werd in 1945 door den uitgever aan het Museum Plantin-Moretus geschonken.
B.
| |
Archivum historicum societatis iesu
Wij ontvingen de jongste zeven jaargangen van het tijdschrift Archivum Historicum Societatis Iesu, uitgegeven door het Historisch Instituut der S.I. te Rome: jaargangen 8 (1939) 384 pp., 9 (1940) 336 pp., 10 (1941) 368 pp., 11 (1942) 212 pp., 12 (1943) 232 pp., 13 (1944) 164 pp., 14 (1945) (verschenen in 1946) 248 pp.
Dit tijdschrift, zuiver wetenschappelijk van karakter, behandelt alle aspecten der geschiedenis van de Orde: stichting, instellingen, onderricht der Jezuieten, missies, biographieën van leden der Societas, enz. Elke jaargang bevat een aantal grondige en oorspronkelijke studies (commentarii historici), tekstuitgaven van onbekende of zeldzame en moeilijk toegankelijke documenten, boekbesprekingen, aanteekeningen over recente gebeurtenissen uit het leven der Societas en personalia (Selectiores Nuntii de Historiographia S.I.); verder een zeer uitvoerige ‘Bibliographia de historia Societatis Iesu’, een jaarlijksche internationale Chroniek waarin al de nieuwe werken en tijdschrift-artikels worden vermeld, die op eenigerlei wijze in verband staan met de geschiedenis der Orde: o.m. alle biographische artikels over de talrijke Jezuieten die zich in den loop der eeuwen hebben onderscheiden op het gebied van wetenschap, literatuur en kunst. In deze voortreffelijke bibliographie, waarvan de leiding berust in handen van Edmond Lamalle S.I., worden de meeste titels gevolgd van een bondige nota, waarin de inhoud van het vermelde werk wordt samengevat en toegelicht.
De voertaal van het tijdschrift is het Latijn, maar de artikels zijn gesteld in één van de moderne talen: Fransch, Engelsch, Duitsch,
| |
| |
Italiaansch, Spaansch of Portugeesch. Elke bijdrage wordt voorafgegaan van een beknopte samenvatting in het Latijn.
Het AHSI is een tijdschrift dat alle historici geregeld moeten lezen, en niet in het minst zij die belang stellen in de geschiedenis van het boek: bijna in elke bijdrage wordt gesproken over zeldzame uitgaven, over onderricht en schoolboeken, over schrijvers, vertalers, commentators. In de onderhavige jaargangen stippen wij inzonderheid de navolgende artikels aan, die rechtstreeks in verband staan met bibliographie en bibliophilie:
8 (1939): G. Hofmann: Die Jesuiten und der Athos (handelt o.m. over de beroemde bibliotheek van het klooster op den Athos-berg). - G. Castellani: La mancata edizione delle opere ciceroniane di G. Lagomarsini S.I. - J. Schütte: Drei Unterrichtsbücher für japanische Jesuitenprediger aus dem XVI. Jahrhundert.
9 (1940). L.A. Hogue: The Direttorio Mistico of J.B. Scamarelli S.I. - J. Schütte: Christliche japanische Literatur, Bilder und Druckblätter in einem unbekannten vatikanischen Codex aus dem Jahre 1591.
11 (1942). E. Lamalle: Un livret d'instructions de 1660 pour les archives des maisons de la Compagnie.
12 (1943). G. Schurhammer: Die Anfänge des römischen Archivs der Gesellschaft Jesu (1538-1548). - F. Pelster: Zwei Verträge über Druck und Verlag der Institutiones Morales des Johannes Azor S.I. (contracten met den uitgever Ciaccone, interessant voor de kennis van de gebruiken in het boekbedrijf op het eind der xvie eeuw, en inzonderheid van het probleem der ‘honoraria’).
13 (1944). E. Lamalle: Les catalogues des provinces et des domiciles de la Compagnie de Jésus. Note de bibliographie et de statistique.
14 (1945). P. Delattre: Frères archivistes, architectes et artistes dans la province d'Aquitaine.
B.
| |
Verslagen en mededeelingen der Kon. Vlaamsche academie voor taal & letterkunde
Na de Bevrijding heeft de Academie zich ingespannen om, den benarden toestand van het drukkersbedrijf ten spijt, zoo spoedig mogelijk den achterstand in te halen, veroorzaakt door het feit dat de bezetter in Juni 1943 de publicatie der Verslagen en Mededeelingen schorste. Navolgende afleveringen werden ons toegestuurd, waarin wij enkele bijdragen aanstippen die onze lezers in het bijzonder zullen interesseeren:
Jrg. 1943, IV: Hulde, door Prof. Dr. F. Baur, aan Prof. C.G.N. de Vooys, ter gelegenheid van dezes 70sten verjaardag (op 26 Mei 1943) en een bijdrage van de Vooys zelf over: Duitse woorden in Kiliaen's Etymologicum. - V: Prof. Dr. J. Van Mierlo S.J.: Kleine Fragmenten van Der Naturen Bloeme (snippers van een oud handschrift, ontdekt in een boekband).
Jrg. 1944, I: Het grootste gedeelte van dit nummer is gewijd aan
| |
| |
de huldiging van den bestendigen secretaris der Academie, Dr. L. Goemans, ter gelegenheid van zijn 75sten verjaardag. - II: Een lijvige aflevering die de zeer uitvoerige Bibliographie van en over Emmanuel De Bom door Paul van Tichelen (p. 67-382) bevat. Bibliophielen en historici van het boek zullen deze studie met vrucht raadplegen, want E. De Bom heeft heel wat verdienstelijk werk geleverd op het gebied van de bibliographie, het boek- en het bibliotheekwezen.
Ten slotte wezen nog vermeld twee Jaarboeken, waarin levensschetsen van overledenen voorkomen: in Jaarboek 1944 deze van Prof. C. Lecoutere (door L. Grootaers), Cyriel Buysse (door L. Baekelmans) en Sir Allen Mawer (door H. van de Wyer); in Jaarboek 1945 deze van Prof. J. Salsmans S.J. (door J. van Mierlo), en van onze betreurde leden Aug. Vermeylen (door E. De Bom, Toussaint van Boelaere, F. De Backer en F. Baur) en Prof. Dr. H. Cornette (door E. De Bom en J. Muls).
B.
| |
Revue du moyen age latin
Wij hebben reeds de aandacht van onze lezers gevestigd (cf. De Gulden Passer 24, 1946, 66) op de bijzondere waarde van dit jonge tijdschrift. In de laatste twee afleveringen (Tome II, no 2, mai-juillet 1946, en nos 3-4, août-décembre 1946) wordt hetzelfde hoogstaande wetenschappelijk peil gehandhaafd. De inhoud is rijk en verscheiden. Behalve de gewone rubrieken (Bulletin critique, Notices Bibliographiques, Chronique, welke laatste berichten bevat uit Frankrijk, Engeland, België, Canada en Italië), stippen wij o.m. navolgende uitvoerige bijdragen aan: L. Musset: Un aspect de l'esprit médiéval; la ‘cacogéographie’ des Normands et de la Normandie. - J. Chatillon: L'héritage littéraire de Richard de Saint-Laurent. - H.J. Marrou: Pour la fiche Ecclesia catholica. - J.M. Déchanet: Guillaume [de Saint-Thierry] et Plotin. - A. Renard: Un opuscule théologique sur l'institution de la Fête-Dieu. - A. Combes: Gerson a-t-il loué l'humilité de Duns Scot? - G. Bardy: Le souvenir de Saint Ephrem dans le haut moyen âge latin.
B.
| |
The library
De Vereeniging der Antwerpsche Bibliophielen, die zich in een groeiende belangstelling vanwege het buitenland mag verheugen, knoopte vorig jaar betrekkingen aan met het belangrijkste onder de bibliophielengenootschappen van Groot-Britannië: The Bibliographical Society, wier zetel gevestigd is in The British Academy, Burlington Gardens te Londen.
Deze stuurde ons jaargang 1945-1946 (4e reeks, vol. XXVI) en de eerste aflevering van jaargang 1946-1947 (5e reeks, vol. I) van haar bekende tijdschrift: The Library. A Quarterly Review of Bibliography, uitgegeven onder de leiding van F.C. Francis, Hon. Secretary of the Society, en gedrukt door de Oxford University Press.
| |
| |
De eerste aflevering van 1945-46 is opgedragen aan den literatuurhistoricus Walter Wilson Greg, ter gelegenheid van zijn 70sten verjaardag en bevat de omvangrijke lijst van zijn publicaties - loopend van 1896 tot 1945 -, opgesteld door F.C. Francis. Te zijner eere werden in dit nummer een aantal bijdragen gebundeld, waarin een of ander aspect van de geschiedenis der ‘Elizabethan Stage’ wordt behandeld. Wij vermelden: John Dover Wilson: The Origins and Development of Shakespeare's Henry IV. - Joseph Quincy Adams: The Author-Plot of an early seventeenth Century Play (publicatie van een ontwerp van drama, naar een manuscript der Folger Shakespeare Library te Washington). - James G. McManaway: Latin Title-Page Mottoes as a Clue to Dramatic Authorship. - R.C. Bald: The Foul Papers of a Revision.
Voor de lezers, die belang stellen in de literatuur-geschiedenis, stippen wij in denzelfden jaargang nog aan: J.M. Nosworthy: The Marlowe Manuscript (hss. thans in de Folger Shakespeare Library te Washington en bevattend een fragment van Marlowe's Massacre at Paris). - Leo Kirschbaum: The Good and Bad Quartos of [Marlowe's] Doctor Faustus. - Paul S. Dunkin: Issues of The Fairy Queen, 1692.
Belangstelling kunnen ten onzent ook navolgende artikels wekken: F.P. Wilson: English Proverbs and Dictionaries of Proverbs. - A. Hyatt King: Recent Work in Music Bibliography. - Eloise Pafort: A Group of Early Tudor School-Books. - Ellis H. Minns: A Byzantine Silver Binding.
Op de geschiedenis van het boek in de Nederlanden heeft betrekking L.A. Sheppard: Fragments from a Binding, waarin worden besproken een aantal fragmenten van oude drukken, waaronder één Antwerpsche van Hendrik Peeterssen van Middelborgh, 1532, en een boekband afkomstig uit ‘the neighbourhood of Cambrai, Artois, or Southern Flanders’.
In het nummer van Juni 1946 troffen wij o.m. aan: G.H. Viner: The Origin and Evolution of the Book-plate (het ex-libris in Engeland). - Denis Duveen: Notes on Some Alchemical Books, en het resumé van een lezing, gehouden door A.N.L. Munby over het onderwerp: Libraries under the German Occupation.
Verder komen in The Library geregeld boekbesprekingen voor, de jaarverslagen der Society en, in den jongsten jaargang, ook een bibliographische chroniek getiteld: Recent Books and Periodicals. Elke jaargang wordt besloten met een uitvoerigen index.
B.
| |
The imprint society
The Imprint Society van Johannesburg (cf. De Gulden Passer 24, 1946, 69) stuurde ons enkele van haar publicaties toe. Het zijn keurig verzorgde en smaakvol uitgevoerde drukwerkjes. De titels luiden:
| Nr. 4. Constitution. The Imprint Society. Johannesburg, 1945. |
| Nr. 5. The Imprint Society for the advancement of the graphic arts in Southern Africa. Account of Activities for the twelve months ended 31 May 1945, together with report of proceedings at the annual general
|
| |
| |
| meeting, held on Wednesday 6 June 1945, and annual statement of accounts, to which is appended Prentice Problems, a discussion by members of the Society of some of the issues confronting those concerned with the welfare, training, and education of apprentices in the printing industry in Southern Africa. Johannesburg, 1945. |
| Nr. 7. Author & Printer in South Africa by Charles Gould M.A., Rector of St. George's, Kroonstad and Canon of Bloemfontein Cathedral. Johannesburg, The Imprint Society, 1945. |
| Nr. 8. Account of Activities for the 12 months ended 31 May 1946 together with a Report of Proceedings at the Annual General Meeting held on Wednesday 5 June 1946, the Statement of Accounts and a List of Members. Johannesburg, The Imprint Society for the Advancement of the graphic Arts in South Africa, 1946. |
| Nr. 9. An Exhibition arranged by the Imprint Society... Sixty Years of fine Book-making. Publications of the Grolier Club, New York, 1886-1946. |
| Nr. 10. Don Quixote visits a Printing-Office [Johannesburg, 1946]. |
The Imprint Society geeft verder ook een bulletin uit, getiteld ‘I.S. Newsletter’. Nummer 2 - het eenige dat wij tot nog toe ontvingen - bestaat slechts uit vier bladzijden in-8o en bevat, naast enkele berichten voor de leden der Society, twee letterproeven: de eene heet ‘Some notes on the Poliphilus Type-face’, de andere ‘Single-type Composition’.
Al deze drukwerkjes werden gedeponeerd in de bibliotheek van het Museum Plantin-Moretus, alwaar onze leden er inzage kunnen van nemen.
B.
| |
Robert Todd Lincoln collection
Op 26 Juli 1947 werd in The Library of Congress te Washington de Robert Todd Lincoln Collection plechtig ingehuldigd. Het is het particulier archief van Abraham Lincoln († 1865) bestaande uit 18.350 tot nog toe geheim gehouden documenten. Zij werden in 1923 aan de Library geschonken door den zoon van den beroemden President, Robert Todd Lincoln, die stipuleerde dat zij slechts 21 jaar na zijn dood - hij stierf op 26 Juli 1926 - voor het publiek toegankelijk mochten worden gesteld. Over den aard en de historische waarde van die documenten, deelt de Library of Congress o.m. het volgende mede: ‘The period covered by dated documents extends from May 1, 1833, to April 14, 1865 - the day of the President's murder. There are nearly 1.000 papers (including contemporary, official documents) which emanated from the pen of Mr. Lincoln himself. There are about 1100 letters from members of his cabinet, 1.200 from his generals, and more than 100 from the powerful editors and literary figures of the time. From a preliminary examination it appears that the basis of the collection is the files which were removed from the White House within ten days of the assassination of the President... It is, of course, too early to attempt a final appraisal of
| |
| |
so extensive a collection... However, the first reports of experts, trained to look for particular facts and for significant names and dates, are unanimously enthusiastic. This, they report, is the richest single collection of Lincoln material. Fears that it might prove disappointing are groundless. It will always be an indispensable mine of information for students of Lincoln and of the Civil War period. It is rich in the details of the military, political and personal aspects of Lincoln's administration’.
B.
| |
Het wetenschappelijk instituut van het boek in Polen
Van den Heer Dr. Adam Lysakowski, Directeur van genoemd Instituut (in het Poolsch: Państwowy Instytut Książki) ontvingen wij in Maart 1947 een rondschrijven, waaraan wij navolgende passussen ontleenen:
‘L'Institut Scientifique du Livre, fondé récemment après la guerre par acte législatif de l'État, est provisoirement situé à Lȯdż [adres: Ul. Narutowicza 59 a]. Il a été créé pour être un centre national de documentation et de recherches scientifiques qui est appelé à tracer le programme de ces recherches et de coordonner les diverses initiatives de documentation; il est en même temps une institution pouvant être consultée par les personnes ou institutions s'occupant du livre ou de disciplines qui font du livre le sujet de leurs investigations... Ce programme est réparti en quatre sections: 1. La section de documentation bibliologique dans laquelle on crée une bibliothèque centrale bibliologique et un musée du Livre et de bibliothéconomie... Cette section réalise aussi un catalogue collectif des oeuvres bibliologiques contenues dans toutes les bibliothèques polonaises. - 2. La Section de recherches scientifiques qui veille à la coordination de toutes les investigations individuelles, qui prend en outre l'initiative des oeuvres collectives... Cette Section a la tâche de créer la série des publications de l'Institut Scientifique du Livre. - 3. La Section des travaux appliqués qui vise au perfectionnement du Livre, des bibliothèques et des maisons d'édition par l'application des solutions théoriques aux problèmes de leur production et de leur organisation... Elle voudrait fonder une imprimerie expérimentale, un atelier semblable de photographie, de reliure et de conservation du livre. - 4. La Section d'informations bibliographiques autorisée à jouer le rôle de centre de documentation bibliographique générale... Elle est destinée à nouer des relations avec les
centres de documentation à l'étranger’.
B.
| |
Dürer's 1511 drawing of a press and printer
The Harvard Library Department of Graphic Arts takes pleasure in announcing the publication November 15 of an illustrated monograph by Professor Ray Nash of Dartmouth College on ‘Dürer's 1511 Drawing of a Press and Printer’.
| |
| |
This booklet of twelve pages contains a full size collotype reproduction of a beautiful but little-known pen drawing by Dürer which has an interesting explanation and decided technical interest.
It is printed in black and red at The Anthoensen Press and will be bound in black cloth, gold stamped, with tablet containing Dürer's famous initials and the date 1511, redrawn by Mr. Nash, which also appears on the title. The size is 9 × 12 inches in oblong format.
Pre-publication price $2.00; regular price on publication $2.50; includes postage. Please enclose a check in order to save paper correspondence since the book is being sold at cost, which does not include overhead, secretarial assistance, or any subsidy to the generous author.
Philip Hofer.
Department of Graphic Arts
Harvard College Library
Cambridge 38, Massachusetts.
| |
Erratum
Dans le résumé de l'article du Dr. M.A. Nauwelaerts: Bibliographie de Simon Verepaeus, De Gulden Passer, 25, 1947, p. 138, l. 12: lire Bellère au lieu de Plantin.
|
|
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd