Een wonderlijk portret van Victor Hugo
WANNEER men aan een visscher vraagt: ‘wat is dat toch voor een vreemde liefhebberij van u, om zoovele uren achtereen aan den waterkant te zitten kijken naar dat bibberende dobbertje?’ dan zou hij wellicht zeggen: ‘ieder diertje zijn pleiziertje en mijn genoegen is de kans van iets te vangen!’ Al zoo zou ik als men mij vroeg: ‘waarom kan jij toch nooit een boekenstalletje voorbij gaan zonder daar je neus in te steken?’ voorzeker hetzelfde antwoord geven. De kans van iets te vangen, iets te vinden dat waarde heeft, bestaat altijd, en zóo rommelig en vies, zóo stoffig en verfomfaaid kan het boekenstalletje niet zijn of een zeker speur-verlangen doet mij haast instinctief en bijna zonder zoeken grijpen naar het een of ander bandje, dat later vaak een waardevol bezit blijkt. Om eens een voorbeeld te noemen. Op de markt te Dordrecht kocht ik een dezer dagen voor den luttelen prijs van één dubbeltje een ongeschonden en zeer fraai in leer gebonden boekje, met versiering en titel in gouddruk: ‘Chef d'Oeuvres d'Eloquence Poétique’, gedateerd 1737, waarin eene bloemlezing is vervat van de Belloy, Champfort, Chateaubrun, Corneille, Crebillon, de la Fosse, le Franc de Pompignan, de la Grange-Chancel, Gresset, Guymont de la Touche, de la Harpe, le Mierre, la Motte-Houdart, Piron, Racine, Rotrou, Saurin, Sauvigny en Voltaire.
Eilieve, wat wilt ge nog meer? Is dat geen vondst? En ziedaar dan de belooning van een wellicht vreemdsoortige maar niettemin zeer nuttige liefhebberij, waardoor mij ook het hierbij gereproduceerd portret van Victor Hugo in handen kwam. De eigenaardigheid van dit portret is, dat het een geschreven beeld is van den grooten franschen kunstenaar, gevormd door eene gecalligrapheerde levens-geschiedenis. Het is een staal van kleinschrijfkunst, welke mij deed denken aan het ‘Onze Vader’ dat ik eenmaal gezet zag in den cirkelomtrek van het thans niet meer gangbare zilveren stuiverstukje.
Er behoort voorzeker een groote dosis geduld toe niet alleen, doch ook moet de maker over eene niet geringe vaardigheid beschikken, welke slechts door oefening verkregen kan zijn. Het is natuurlijk slechts spel, en het is meer een curiositeit dan wel kunstwerk, al heeft het portret eene uitnemende gelijkenis.
Met behulp van een vergrootglas kan men dit monnikenwerk gemakkelijk ontcijferen. De regels zijn genummerd van 1-250, de biographie begint bij het linkeroor, op de teekening rechts, en zoo vindt men dan: 1 Victor Ma 2 rie Hugo 3 vicomte 4 célèbre poète et ro 5 mancier 6 français 7 et second fils du géné 8 ral Hu 9 go né à 10 Besan 11 çon en zoo voorts. De slotzin 250 luidt: ‘De siècles se perdront dans la mer de l'éternité jusqu'
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd