Den Gulden Winckel. Jaargang 5

[p. 64]

Snufjes

Gorki (M.). Slaven.

Dit boek is geen roman in de gewone beteekenis, slechts een aaneenschakeling van voorvallen en toestanden van het volksleven in Rusland, waar de maatschappelijke verhoudingen in vele opzichten zoo geheel anders zijn dan in Westelijk Europa. De schrijver zoekt zijn ‘slaven’ niet uitsluitend in de onderste lagen der bevolking; ook den deerniswaardigen staat van sommige winkeliers en ambtenaren wijdt hij zijn aandacht op een wijze die getuigt van scherp zien en fijn gevoelen. Niettegenstaande den veelal treurigen inhoud - echtbreuk, ontucht, dronkenschap worden ons als de meest gewone zaken in het Russische leven geschilderd - een boek dat met belangstelling zal worden gelezen.

De vertaling is naar ons oordeel goed gelukt.

D.S.

Wasserman (J.). Alexander de Groote te Babylon.

Deze historische roman bevat alleen de gebeurtenissen uit Alexanders laatste levensjaren. In een ‘voorspel’ geeft de auteur een aangrijpende beschrijving van den tocht van dien genialen, dapperen maar wreeden vorst door de woestijn, waarbij het grootste deel van zijn leger door gebrek aan water en leeftocht omkwam. Met klimmende belangstelling volgen wij Alexander naar Babylon, waar hij de lijkplechtigheid van den vriend zijner jeugd, Hephaestion, wilde bijwonen. Slechts korten tijd daarna stierf Alexander, een vorst die, trots zijn heerschzucht, tot de edelste en schitterendste figuren der oudheid behoort. In het laatste hoofdstuk geeft de schrijver ons een beeld van de enorme verwarring die er na zijn dood in Alexanders uitgestrekt rijk heerschte.

Er is veel moois in dit goed geschreven boek.

D.S.

Playne (C.E.). De roman eener eenzame vrouw.

Grace Rheinhardt, de eenzame vrouw, is eene jonge weduwe die zich na den dood van haar man, met wien zij slechts korten tijd getrouwd was, als leerares in het Westen van Engeland een ruim bestaan verschaft. Zij hecht zich bijzonder aan eene teringlijderes, een levenslustig jong meisje, dat zij op hare kosten, tot herstel van gezondheid geruimen tijd meeneemt naar Algiers, waar zij aanvankelijk wel betert, maar ten slotte door eene onverstandige levenswijze sterft. In Engeland teruggekomen groeit bij den broeder van het overleden meisje de vriendschap voor Grace aan tot liefde; uit een oogpunt van godsdienstige opvattingen - zij behoort tot de secte der Kwakers - kan zij echter niet besluiten hem te huwen. Wanneer de jonge man later met een nichtje trouwt en zijne meer intieme vriendschap dus voor Grace verloren gaat, geeft zij gehoor aan het verzoek eener vriendin om bij haar in Zwitserland te komen wonen.

Tot de beste gedeelten in dit boek behoort dat waarin het leven in het pension te Algiers wordt beschreven; overigens is het een werk vol gevoel en met veel oprechtheid en eerlijkheid in karakterteekening.

D.S.

Elkan (Sophie). Koning.

Dit boek bevat de levensgeschiedenis van Gustaf Adolf IV, koning van Zweden vanaf zijn derde levensjaar tot aan den dag dat hij na zijne vervallenverklaring van den troon, den Zweedschen bodem verliet. Getrouw aan de geschiedenis vertelt de schrijfster op aangename manier de lotgevallen van dezen koning, die een zeer rechtschapen en spaarzaam man was, maar die door zijn hoogmoed, eigenzinnigheid en zijn vasthouden aan allerlei ideeën zijn vaderland enorme nadeelen heeft berokkend. Zijn stijfhoofdigheid deed voor zijn volk Pommeren en Rügen verloren gaan; haalde het een oorlog met Rusland en Denemarken op den hals waardoor de provincie Finland aan eerstgenoemd rijk moest worden afgestaan en wikkelde zijn rijk in oorlog met het naburige Noorwegen. Teneinde verdere verwikkelingen met vreemde landen te voorkomen, werd hij van den troon vervallen verklaard en gedwongen Zweden te verlaten.

Zijne verloving met een Mecklenburgsche prinses werd door den invloed van keizerin Katharina van Rusland verbroken. Deze wenschte Gustaf te doen huwen met hare kleindochter Alexandra. Daartoe vertrok de koning in 1796 ook naar St. Petersburg, maar hoewel alles tot de huwelijksplechtigheid gereed was, weigerde Gustaf het huwelijkscontract te onderteekenen omdat het op het stuk van godsdienst concessies van hem verlangde, die hij niet met zijne overtuiging kon overeenbrengen. Daarna huwde hij met eene prinses van Baden, welk huwelijk echter niet zeer gelukkig was en dat na zijne verbanning werd ontbonden.

Wij hebben dezen historischen roman met groot genoegen gelezen.

D.S.

Ehrencron-Muller (A.). Mevrouwtje Elsebeth.

Mevrouwtje Elsebeth is een zenuwlijderes, niet in staat haar man aan zich te binden, voor hare kinderen te zorgen of zich met de huishouding te bemoeien. Alléen de muziek, waarin zij geheel opgaat, kan haar eenig genot verschaffen. Toch houdt zij zielsveel van haar man, en wanneer zij zijn liefde moet verliezen, vervalt zij gaandeweg in een toestand van geestelijke verdooving, waaruit zij door den dood wordt verlost.

Behalve het teere, gevoelige in het karakter van de hoofdpersoon, zijn ook de figuren van de liefdevolle vriendin en die der kinderen goed geteekend.

Dit boek zal vooral door dames gaarne gelezen worden.

D.S.