Liederen en gedichten uit het Gruuthuse-handschrift. Deel 1: liederen

[p. 436]

tekstkritische noten

96

Sceinden, onverwinlic leit,¹
Onvruechdelijc es dijn beghin.
Dat nemic waerlic up mijn heit:
Ten brinct gheen dinc meer lidens in.
Sceiden, du dwinx herte ende zin.⁵
So langher tijt, so meer verdriet,
Sceiden, du ne ghenouchs mi niet.⁷

Lo liever lief, so liever paer,⁸
So meer verdriets den hertzen zi.
Int sceiden hets een ure een jaer,
So lanc so meer verdriets in mi.^10-11

Ballade. ONL I, 679.

1 sceiden, ‘scheiding, gescheidenheid’.

5 dwinx, ‘drukt, nijpt’.

7 du ne ghenouchs mi niet, ‘je behaagt mij in geen enkel opzicht’.

8 lo, l. so; onder de verkeerd ingevulde gekleurde initiaal L is de representant S, van de hand van de kopiist, nog te herkennen.

10-11 ‘wanneer men van elkaar gescheiden is, lijkt een uur een jaar te duren, en hoe langer de scheiding duurt, hoe meer verdriet ik in mij voel’.

[p. 437]

 

En hooptic niet om comen bi,

 

Mijns lijfs gheduer waer als .i. riet.^12-13

 

Sceiden, dune ghenouchs mi niet.

 

 

15

Al es tbeghin des sceidens zuer,

 

Tlanghe merren en es niet zoet.¹⁶

 

So langher dat de tijt gheduer,

 

Te meer verlanghens in den moet.

 

Sceyden, nye en waerstu goet,

20

Noch nie en es heil van di ghesciet.

 

Sceiden, dune ghenouchs mi niet.

 

 

 

Als ic of sciet, mi was so wee,²²

 

Mine dede nie dinc so grote pijn.

 

Nu pijnt mi .M. waerven mee

25

Dat ic so langhe van haer moet zijn.

 

So sere verlanct der hertzen mijn,

 

In weet niet wes mi es ghesciet.

 

Sceiden, dune ghenouchs mi niet.

 

 

 

Hope, nu hebt mijns levens danc:

30

Vor alle dinc ghi mi verhuecht.

 

Al dinct mi tmerren wesen lanc,

 

In dinen troost vindic ghenuecht.

 

Ic biddu, God, mi zaen bewuecht³³

 

Bi haer daer ic mijn hertze liet.

35

Sceiden, dune ghenouchs mi niet.

12-13 ‘hoopte ik niet toch weer met haar verenigd te worden, het uithoudingsvermogen van mijn lichaam zou als een riet worden’; lijfs gheduer kan hier niet goed ‘levensduur’ betekenen, want riet is een beeld van broosheid of onstevigheid, niet van kortstondigheid; is mijn vertaling juist, dan gebruikt de dichter het woord gheduer op een ongewone wijze, of liever hij vormt het opnieuw bij het ww. gheduren.

16 ‘het lange wachten is nog onaangenamer’.

22 als ic of sciet, ‘toen ik van haar wegging (omdat zij mij niet te woord wou staan)’; van een afscheid in eigenlijke zin kan in de gegeven situatie - na de dood van Egidius, begin van de ‘vierde fase’ - geen sprake zijn.

33 bewuecht, ‘breng’.