Liederen en gedichten uit het Gruuthuse-handschrift. Deel 1: liederen

[p. 388]

tekstkritische noten

75

Het sprac een hovesch minnerlijn:¹
‘Nieuwe jaer, liefste vrauwe mijn,
Weinscic dir goet!
Al mine jaer so blivich dijn,
Des wilwi tzamen vroilic zijn,
Lief beilde zoet!
Hertze en zin, lijf, ziel ende moet
Met steider spoet⁸
In dijn behoet!
Daer tzoe dwinct mi dijn wijflic scijn,
Dat gheift mi vruecht vor alle pijn!’

Vriendelijc sprac si hem aen:

Chanson. Melodie in baarvorm (stol- tegenstol-afgezang). Ook kan men hier met Gennrich (Grundriß 244) van een ‘canzone’ spreken De finalis d′ als d′d′ gelezen.

1 minnerlijn: Verdam vermeldt deze verkleinvorm niet.

8 met steider spoet, ‘met bestendig geluk’.

[p. 389]

 

‘Mijn hoochste gher, ic bem ghevaen

 

In dijn bedwanc.

15

Dijn hertze es in de mijn ghestaen.

 

Wattu begers, dat zi ghedaen:

 

Mijn eere aenvanc!¹⁷

 

Dit jaer ende al mijn leven lanc

 

Sonder verganc,

20

Mine rouc wies danc,²⁰

 

Willic mi alre zorgen dwaen²¹

 

Ende ummer voort in trauwen gaen.’

 

 

 

Hi sprac: ‘mijn heil, mijn keyserin,

 

Die ic vor al de werelt min

25

In trauwen vast,

 

Bi dijnre duecht ic vruecht ghewin.

 

So vro en wasic nie van zinne²⁷

 

Uut zorghen last.

 

Vor di sijn in mi vrauwen gast.²⁹

30

Du blijfs ghepast,

 

Mijn hoochste rast,

 

In di allein, wes ich beghin,³²

 

Daer mach gheen ander comen in.’

 

 

 

Een vingherlin dat hi haer boot,

35

Dat soe an haren vingher sloot

 

So minnentlijch.

 

Lettel hem den tijt verdroot.

 

In sach so vriendelijch ghenoot³⁸

17 mijn eere aenvanc, ‘neem mijn eer in bezit’.

20 mine rouc wies danc, ‘het kan mij niet schelen wie het mij in dank zal afnemen’.

21 ‘wil ik mij van alle bekommernissen bevrijden’.

27 zinne, l. zin.

29 ‘naast u interesseert geen enkele vrouw mij’.

32 di, l. mi; de zin van r. 30-32 moet zijn: ‘gij, hoogste rust van mijn hart, hebt alleen een plaats in mij gekregen’; ghepast moet in dit verband ‘gevoegd, ingevoegd’ betekenen.

38 ghenoot, ‘gezellin’.

[p. 390]

 

Nie zeikerlijch.

40

Doe zanc dat beilde vruechden rijch:

 

‘Nider, zwijch,

 

Wat moystu dijch?’⁴²

 

Ende ummer louch haer mondelijn root,

 

So haer ghenoucht en vruecht gheboot.

 

 

45

Doe sonczi beide een nieuwe jaer.⁴⁵

 

Daer en was geen hertze zwaer,

 

Dat dochte mi.

 

Mochtic noch ghecomen daer,

 

Daer mi mijns hertzen wederpaer

50

Dus ware bi,⁵⁰

 

So waric alre zorghen vri.

 

Owach, owi,

 

Sone wil dat zi,

 

In canre comen niet so naer.^53-54

55

Helpt mi daer toe, mijns hertzen gaer!⁵⁵

42 ‘wat sloof je je uit?’, d.w.z. ‘je doet vergeefse moeite (om mij van mijn geliefde af te houden)’.

45 ‘toen zongen ze samen een neuwjaarswens’, of: ‘ze zongen elk voor de ander een nieuwjaarswens, ze zongen elkaar een nieuwjaarswens toe’.

50 ‘zo nabij zou zijn’.

53-54 ‘als zij niet wil dat het gebeurt, kan ik haar niet zo nabij komen’.

55 rechtstreeks tot de geliefde (Marie) gezegd.