Groot Nederland. Jaargang 15

[p. 188]

Sollicitatie
door H. van Raalte-Simons.

Nog moe en hijgend van het ongewone trappen-loopen, na een worstelen tegen feilen wind, liet ze zich plomp op een stoel neervallen, toen ze eindelijk boven gekomen, door een jong klerkje in een soort kantoortje ontvangen werd.

‘U zult even moeten wachten, juffrouw begon het ventje, “er is een andere juffrouw bij mijnheer; u bent de achtste vandaag!”

Ze gaf geen antwoord. Ze kon nog niet praten, kortademig van inspanning. En hij, met een air van gewicht tegenover zoo'n vreemde snoeshaan, die voor 't eerst een voet in zijn kantoor zette, babbelde verder:

“Ja, van daag zijn er zeven geweest. Gisteren heeft mijnheer der tien laten komen, en een brieven dat er waren! Niet te tellen meer op 't laatst. Een heel werk voor mijnheer om er daar een van uit te zoeken, dat begrijpt u!”

Ze knikte mechanisch.

Tien gisteren, vandaag zeven; zij was dus de achttiende overdacht ze moedeloos, terwijl ze, om maar eindelijk iets te zeggen het jongetje vroeg, of hij hier altijd alleen werkte.

“Ja” deed hij gewichtig, hier zit ik alleen. Het is hier half wachtkamer, half kantoortje, ziet u. Soms zit 't loopjongentje bij mij, als hij niets anders te doen heeft, maar ik houd hier de boeken bij. Binnen op het groote kantoor zit mijnheer met de juffrouw. Vandaag is de onze ondertrouwd, die is hier vier jaar geweest. Met November komt er een nieuwe, u of een ander.’

‘U of een ander’, herhaalde zij bij zich zelf.

Natuurlijk voor dat klerkje was het precies gelijk wie daar binnen zat; voor haar was het een levensquaestie! Er werden vrouwen

[p. 189]

genoeg gevraagd voor kantoorwerk, er was plaats genoeg op de arbeidsmarkt voor vrouwen, die zooals zij, wat in haar mars hadden. Maar voor haar was 't honderdmaal moeilijker dan voor een ander om een betrekking te vinden, omdat zij (en dat wist ze zelf zoo goed!) haar uiterlijk zoo sterk tegen had.

Hoe dikwijls was haar in 't oogvallende leelijkheid haar al een beletsel geweest voor een goede betrekking. Telkens, telkens was ze teruggewezen, ook als ze aan alle eischen voldeed, om redenen die niemand haar eerlijk verteld had, maar die ze voelde, neen, die ze wist, alsof men ze haar zwart op wit had voorgelegd.

Nu op dat laatste kantoor, waar ze zoo hard gewerkt had en zoo weinig verdiend, hadden twee onder haar gestelde meisjes, mooie jonge dingen, haar het leven zoo ondragelijk gemaakt, dat zij, na bij een heftige scène haar zelfbeheersching verloren te hebben, haar ontslag had moeten vragen. Ze begreep dat ze haar prestige kwijt was, en dat haar positie als chef onmogelijk was geworden.

En nu begon het zoeken weer opnieuw.

Als nu hier de patroon eens een oude man was, hoopte ze, die haar alleen als arbeidskracht zou taxeeren, die haar niet critiesch zou bekijken, uit wiens blik ze niet dadelijk het hoonende: O god wat 'n mormel! zou voelen. Niet als vrouw wilde ze beoordeeld worden! Ze zou 't wel dadelijk willen zeggen als ze binnen kwam, dat ze alleen haar werk, haar toewijding, haar kundigheden kwam aanbieden. Wat kwam het er dan voor de zaak op aan of een mooi klein handje de brieven tikte, of een groote peezige? Wat kon 't den patroon schelen of een jong frisch snuitje zich over 't papier boog om de gedikteerde brieven te stenografeeren of een groot bleek gezicht? Het werk was toch de hoofdzaak, en dat durfde ze aan!

Ja als 't hier nu eens een oude, desnoods lastige brompot was, zoo veeleischend voor zijn werk, dat hij van haar uiterlijk weinig notitie zou nemen!.... Gisteren tien, van daag zeven. Zij was dus nummero achtien, dacht ze weer. Achttien, achttien, dreunde 't door haar hoofd. Veel kans was er hier niet. Ze deed misschien nog wijzer om zich maar terug te trekken, voor dat ze straks weer in een paar manne-oogen, onuitgesproken medelijden of lichten spot met haar opvallende leelijkheid zou moeten lezen.

Maar.... als ze hier heenging, moest ze 't toch weer ergens

[p. 190]

anders probeeren want ze moest toch haar brood verdienen, en het hier gevraagde werk trok haar juist zoo aan! Neen, doorzetten en afwachten. Ze was nu eenmaal begonnen, vooruit dan maar! Ze zou zich met een dosis onverschilligheid wel pantseren.

Onwillekeurig richtte ze zich wat op.

Niemand, zelfs dat kleine klerkje niet, mocht haar aanzien, dat ze aan haar succes twijfelde. Je zelf moest je toch hoog houden tegenover een ieder, al was elk gebaar, elke beweging valsch, al voelde je je vertrapt, al hadt je je leven lang onder bespotting geleden!

Een scherp belletje onderbrak haar gedachtenloop.

Het ijverig pennende klerkje wipte vlug van zijn stoel en ging het privékantoor binnen.

‘Laat deze dame uit, Geert’ hoorde ze zeggen, ‘en laat die andere juffrouw, die je zooeven aangediend hebt, bij me binnen!’

Een slank, goed gekleed meisje met iets zelfbewusts in houding en gang, passeerde haar, en in 't rakelings voorbijgaan, lette ze direkt op, hoe mooi en gedistingeerd haar voorgangster er uit zag.

‘Dat is vast verloren,’ dacht ze bitter. ‘Ik kon 't ook al niet ongelukkiger treften!’

En terwijl ze de van haar schouder gegleden boa, die haar scheefheid nog iets maskeerde en haar vale tint wat opfleurde, vlug om hals en rug sloeg, ging ze zonder eenige verwachting het kantoor binnen.

Gaat u zitten, juffrouw.... e...!’

‘Donkers’ vulde ze aan.

‘Juist, juffrouw Donkers’ herhaalde een heer, aan een bureau ministre gezeten, dat midden in het groote vertrek stond.

Ondanks het in den laten namiddag al vervloeienden daglicht, zag ze dadelijk dat ze tegenover een knappen jongen man zat, en deze teleurstelling ontmoedigde haar zoo, dat ze zich voornam, niet veel te zeggen, en maar gauw weg te gaan. Hier was 't toch vergeefsche moeite, dat begreep ze.

De jonge man ondervroeg haar zakelijk, maar zeer welwillend.

Afgemeten en rustig, gaf ze toestemmend antwoord op alles.

Ja, ze typte vlug, en was op verschillende machines goed thuis. Ze stenografeerde ook gemakkelijk en was gewend Engelsche stenogrammen op te nemen en dadelijk te vertalen.

‘En zelfstandig werken?’ informeerde hij.

[p. 191]

Ja, dat stond immers in haar referenties!

‘En vacantie, veertien dagen per jaar, gaat u daarmee accoord?’

‘O, dat is ruim voldoende’ zei ze mat.

‘Ja, dan is alles in orde, dan heb ik op 't oogenblik niets meer te vragen’, besloot hij.

Even was er stilte. Nu kan ik wel gaan, dacht ze, maar ze wachtte tot hij wat zeggen zou.

‘Komt u eens wat dichterbij zitten juffrouw’, zei hij toen vriendelijk, ‘uw stem kinkt mij zoo ver af, zoo zacht’.

Onwillig schoof ze haar stoel wat vooruit. Ze kon er waarachtig niet bij winnen, om van dichtbij bekeken te worden! Wat wou die man dan van haar?

Ze had een scherp antwoord op de lippen, maar ze bedwong zich. Hij had immers niets onaangenaams gezegd! Hij leek haar juist een sympathieke man, een echte heer. En wat een keurig ingericht kantoor! Zelfs bij dit aarzelende licht was 't hier al gezellig, hoe mooi moest 't hier 's zomers zijn, met dat hooge ruime uitzicht over al die tuinen. Dat ze nu juist hier haar kansen nihil wist!

‘Er zijn heel wat sollicitanten geweest, juffrouw Donkers,’ begon hij weer. ‘Ik heb verscheiden dames bij mij laten komen. U is de laatste. Nu zal ik u binnen twee dagen antwoorden; maar ik wou u zeggen, dat u op alle meisjes die hier zijn geweest een voorsprong hebt!’

Onwillekeurig gleed er een lachje over haar leelijk gezicht; haar gewilde strakheid ontspande zich, en ze voelde zich iets weeker gestemd, toen ze zacht vroeg:

‘Is 't erg onbescheiden om u te vragen, wat ik boven mijn, concurrenten of collega's zooals wij ons noemen, vóór heb?’

Hij wachtte even, alsof hij zijn woorden zocht.

‘Uw capaciteiten juffrouw Donkers, zijn ongeveer gelijk met die der andere sollicitanten; trouwens ik heb in mijn annonce duidelijk omschreven wat ik eischte, maar.... ik zal wel niet de eerste zijn. die u dat zegt,.... de natuur heeft u in zeker opzicht wel zeer bevoorrecht.’

Ze verbleekte.

Het was alsof iemand haar plotseling een gevoeligen stomp tegen haar borst gaf. Moeielijk haalde ze adem.

[p. 192]

Zoo sarcastisch, zoo brutaal had haar nog nooit een man gezegd, dat ze een verschoppeling was. En ze moest zich inspannen om kalm te vragen. ‘In welk opzicht vindt u mij zoo bevoorrecht, mijnheer?’

‘Ik vind dat u een bijzonder mooie stem hebt, juffrouw, une vraie voix d'or, en ik.... ja, dat is natuurlijk iets persoonlijks, ik ben daar zeer gevoelig voor; Uw stem hebt u werkelijk voor boven ieder ander!’

Sprakeloos keek ze hem aan. Nog nooit had iemand haar dit gezegd en ze wist zoo gauw niet wat ze antwoorden moest. Maar zijn vriendelijke opmerking had haar zoo blij, zoo warm gemaakt van binnen, dat ze zich plotseling rijk voelde met iets dat al die mooiere, jongere vrouwen haar benijden konden.

‘Ik hoop dan’ zei ze eindelijk en haar stem klonk nu in lichte ontroering zeer melodieus, ‘dat mijn stem hier bij u mijn voorspraak mag zijn!’

‘Ik wil er nog eens over nadenken, juffrouw Donkers, want als ik een keuze doe, dan hoop ik dat 't een voor langen tijd zal zijn. Er zijn voor mij groote bezwaren verbonden aan het veranderen van typiste, dus ik wil op mijn gemak vergelijken, voor dat ik besluit. Maar zooals afgesproken, heeft u binnen twee dagen mijn antwoord.’

Hij was opgestaan omdat hij 't onderhoud als afgeloopen beschouwde.

Weer viel 't haar op, toen hij nu in zijn volle lengte voor haar stond, hoe knap en flink hij was. Hij greep naar een boven zijn hoofd hangend schelletje om den klerk te roepen, maar hij tastte verkeerd. Onzeker zag ze zijn hand bewegen, totdat hij toevallig het zilveren knopje beet pakte. En nog voordat de jongen bescheiden de deur had opengeduwd om haar uit te laten, wist ze met ontstellende zekerheid, dat die man daar vóór haar, totaal blind was.

Onwillekeurig ging ze een paar passen terug en keek nog eens naar het mooie regelmatige gezicht, waarvan de doode oogen haar leelijkheid niet hadden kunnen peilen.

En ze wist nu in eens, wreed-blij, dat dit noodlottige haar gelukskans was.

Opgewonden liep ze vlug het wachtkamertje door en de hooge trappen af, en in haar vreemd-gelukkige stemming voelde ze,

[p. 193]

buiten gekomen den snerpenden wind niet, gaf ze acht op modder noch regen.

Hier zag ze dan eindelijk haar toekomst zorgenvrij voor zich! O! als ze nu hier klaar kwam, bij dien blinde!.... Hoe veilig, hoe rustig te weten, dat hij je niet zag, zich niet aan je leelijkheid stooten kon!....

En zoo versteend was ze, in haar levenslange misère van bespotte, mismaakt-leelijke vrouw, dat geen zweem van medelijden ook maar één oogenblik haar vreugdevol hopen op dit groote geluk temperde.

Twee weken later dikteerde hij haar zijn eersten brief.

Met haar voix d'or las zij dien hardop over!