Logo DBNL
Groot Nederland. Jaargang 1 (1903)

Groot Nederland. Jaargang 1

(1903)– [tijdschrift] Groot Nederland–rechtenstatus Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Daarna.
Door Cyriel Buysse.

Proloog.

Het heele gezelschap bleef een oogenblik stil, in roerloosluisterende houding, met ondeugend-stralende oogen en lachende monden, voorovergeheld naar een ouden deftigen heer, met langen grijzen baard, die leuk en kalm een krasse grap vertelde. Toen barstten zij plotseling allen los, met heen en weer slaan van schouders en hoofden, en schril boven alles uit klonken de twee giegelende vrouwenstemmen. Dof knalde de wegspringende kurk van een champagneflesch.

Alleen Alfred bleef koel en onbewogen. Een gedwongen glimlach teekende een trek van pijn over zijn bleek gezicht met zwarten baard, en zijn ernstige oogen, waaraan 't lorgnet een uitdrukking van vroege wijsheid gaf, staarden even strak-en-stil-afkeurend vóór zich uit op 't witte tafelkleed.

‘Mais ris donc aussi, saperlotte! tu es là comme un croquemort!’ riep Maxime, onder 't schaterlachen zijn vriend een por in de zij gevend.

Alfred kón niet lachen; hij verveelde zich gruwelijk. Hij had alleen willen zijn. Hij had weg willen zijn. Hij keek zijn vriend aan met gepijnigd-saâmgetrokken wenkbrauwen, en zei dat hij aan hoofdpijn leed.

‘Drink ze weg!’ riep Maxime opgewonden. En wenkend naar den bottelier, die aan het ander eind der tafel was:

‘Hé, Charles! Charles, venez par ici. Remplissez donc le verre de monsieur!

 

Zij zaten met hun twaalven, waaronder slechts twee vrouwen, om de rijk-getooide tafel, in een der bovenzalen van het ‘Restau-

rant des Princes’. Hun voeten rustten zacht op het mollig-gladde van een dik garnaal-kleurig tapijt, en van dezelfde teere kleur was ook de lambrizeering in paneellijsten van wit met gouden biesjes. Aan 't eene uiteinde der zaal, op den wit-marmeren schoorsteen met pendule, glom in dikke gouden lijst een groote spiegel.

De tafel schitterde van bloemen en van glazen, in 't tooverachtig schijnsel van een aantal kleine kandelaars met zacht-gloeiend licht in roze kapjes, temperend de te schelle klaarheid van de gaskroon die in 't midden hing. Al de heeren waren in rok, de beide vrouwen laag-gedecolleteerd: de eene in 't wit, de andere in 't licht-roze.

Maxime was de gastheer. Hij had dit souper, - un souper d'adieu à la vie de garçon, - ingericht ter eere van zijn intiemen vriend, den schilder Alfred Melville, die op 't punt stond van te trouwen.

Eerst had Alfred er volstrekt niet van willen hooren. ‘Ik beschouw mijn huwelijk als een ernstige, diep ernstige gebeurtenis, die geen aanleiding tot losse grapjes geven mag,’ had hij zijn vriend geantwoord. Maar Maxime, die zich niet makkelijk van een eenmaal voorgenomen plan liet afbrengen, was eenvoudig Alfred's meisje gaan spreken, welke hij goed kende, en deze had zelve aangedrongen dat hij de uitnoodiging aanvaarden zou.

Het onverwacht aandringen van Florence had Alfred bedroefd.

‘Hoe is 't mogelijk dat je zoo iets wilt als je toch van me houdt?’ had hij gezegd. ‘Weet je wel dat er op zulke gelegenheden van die lichtekooien van vrouwen komen, die je anders op straat niet eens zoudt willen aankijken?’

‘O! dat zou ik nu juist aardig vinden!’ had Florence zich onbesuisd laten ontsnappen.

Verwijtend had Alfred haar aangekeken, met diep in zijn ziel een knagende pijn van onverdiende teleurstelling. Tranen waren in zijn oogen gekomen, en hij had plotseling weer dat akelig gevoel gekregen, of zij toch niet ernstig genoeg van hem hield.

Dan had ze zich over haar onbezonnen woorden verontschuldigd, maar toch weer aangedrongen dat hij gaan zou, wijl zij het zoo naar zou vinden als Maxime's vrienden, die meest allen tot haar eigen kring behoorden, moesten denken, - wat ze zeker zouden, - dat zij er hem van afhield. Zij vond het juist gewenscht dat hij nu wat meer met de menschen van háár omgeving zou omgaan. Hij had tot nog toe maar te veel afgezonderd geleefd, of te uit-

sluitend verkeerd in gezelschap van een soort artiesten, die nu toch in zijn nieuwen levenskring niet zouden passen. En zij had heimelijk Paul de Villers, - een neef van haar, die ook aan het souper zou deelnemen, - op hem afgestuurd, om zijn laatsten tegenstand te overwinnen.

Dan had hij eindelijk toegestemd, en zoo zat hij nu midden in het druk gezelschap, waarvan hij niet eens al de leden kende, gansch uit zijn sfeer en zich vervelend, met ingespannen glimlach vaag-luisterend naar de gewaagde gesprekken, elk oogenblik op zij kijkend naar de pendule, of hij nog niet haast zou durven opstaan en vertrekken.

 

Maxime was een vriend van uit de kinderjaren. Zij hadden elkaar eerst op de schoolbanken, en dan later in de wereld intiem leeren kennen. En al had Maxime een heel andere richting in 't leven gevolgd dan de zijne, door alles heen was hun vriendschap en intimiteit gebleven.

Maxime was vrij jong getrouwd geweest met een meisje uit den adel, die hem op allerlei manieren het leven ondragelijk had gemaakt: amants gehad, geld weggegooid met hoopen, schulden gemaakt, en daarbij een humeur als van een krankzinnige. Vier jaar had hij 't met haar volgehouden; dan waren zij gescheiden. De vrouw was heelemaal den verkeerden weg opgegaan, zoodat haar eigen ouders haar niet eens meer wilden zien, en hij had zijn rijke-jongeluisleven van vroeger hernomen, ‘riche aussi désormais en vraie sagesse et en expérience,’ zooals hij wel eens cynischspottend zeide.

Cynische philosoof, pessimistische philosoof, stoïcijnsche philosoof, dat alles was Maxime in hooge maat geworden. Hij zag van uit een groote hoogte op de dingen neer, en beweerde alleen nog te huldigen het zuiver en persoonlijk egoïsme, overtuigd dat alles in de wereld, onder welken dekmantel verborgen, daar ten slotte toch op neerkomt. Ook was het zijn eerste levensbeginsel geworden, deze volgens hem algemeene natuureigenschap in zichzelf tot den hoogst mogelijken graad te ontwikkelen, ten einde daardoor het maximum van genot te bereiken. Hij maakte wel eens toespelingen op zijn eigen voornaam: Maxime, die hem tot het maximum in alles voorbestemde, spotte hij. Kon dit gepaard gaan met vreugde en genot ook voor zijn medemenschen, des te beter.

Kon het niet, dan moest de strijd tusschen zijn egoïsme en het egoïsme der anderen maar worden uitgevochten, met het onvermijdelijk gevolg, dat de sterkere zou zegepralen. Zijn eigen veelzijdige levenskracht moest eerst en vooral te zijnen dienste staan; en slechts dan gaf hij aan anderen, wanneer hij zelf in overvloed van alles wat hij verlangde voorzien en verzadigd was. En dan gaf hij ook gaarne, want dan werd het hem een egoïstisch genot om te geven. Zoo was bijna ieder van zijn daden het gevolg van een door en door beredeneerd en vaak ingewikkeld gevoel, hoewel hij van een anderen kant ook soms heel sterk op zijn intuïtieve ingevingen afging. En daar hij zeer vermogend was, en zeer intelligent, en instinctief goedhartig ook ondanks al zijn voorgenomen egoïsme, dat dikwijls in conflict met zijn gevoel, hem soms de vreemdste parten speelde, had hij doorgaans ook heel veel aan anderen te geven, zoowel op stoffelijk als op moreel gebied.

Alfred, een paar jaar jonger, hield buitengewoon veel van hem. Zijn impulsieve, kinderlijk naïeve artiesten-natuur, had soms behoefte, zoowel aan praktische leiding als aan moreelen steun, behoefte aan de nuchter-koele redeneering van een zoo knaphelderen geest als dien van Maxime.

‘Ik lijd,’ kwam hij soms bij zijn vriend ontmoedigd aan. ‘Ik sta te lijden vóór mijn schilderij, vóór dat prachtige landschap dat mijn ziel en al mijn zintuigen doet trillen, en dat ik toch maar niet naar mijn zin met penseel en verf op het doek terug kan geven.’

Bedaard-glimlachend, met zijn fijne, intelligente oogen, keek Maxime hem aan.

‘Schilderen doet je lijden. Waarom geniet je van dat heerlijk landschap niet, zonder te schilderen?’ vroeg hij hem.

‘Maar dan lijd ik nog veel erger. Dan lijd ik onder mijn onmacht,’ zuchtte Alfred.

‘Dan moet je tòch maar schilderen, zonder je zelfs afte vragen of je goed dan slecht werkt,’ verzekerde Maxime. En hij verdiepte zich heel kalm in philosofische bespiegelingen, welke zijn vriend versterkt weer aan den arbeid zetten en hem mooie dingen deden maken.

Toen Alfred, door Maxime in kennis gebracht met Florence, op haar verliefd werd en er aan dacht om haar ten huwelijk te

vragen, was Maxime de eerste die zijn confidenties kreeg en wiens raad hij vorderde.

‘Ik zou het waarschijnlijk niet doen, maar jij zal het waarschijnlijk wèl doen,’ klonk Maxime's lapidair antwoord.

‘Waarom zou je 't niet doen? Vindt je haar geen geschikte vrouw voor mij?’

‘Dat weet ik niet, en dat weet jij ook niet, en dat weet overigens niemand. Alleen de toekomst kan het uitmaken. Daar is niet over te redeneeren; het is 'n kwestie van gevoel, mysterieus en intuïtief, voorloopig onoplosbaar.’

‘Jijzelf zoudt haar dus niet tot vrouw begeeren, ik meen in de veronderstelling dat je verliefd was op haar.’

‘Als vrouw!... nee; als maîtresse wel.’

Verontvaardigd had Alfred zijn vriend aangekeken.

‘Als maîtresse!’....

‘Neem me niet kwalijk,’ had Maxime heel kalm zijn krasse woorden toegelicht, ‘je weet dat ik voor gewoonte heb mijn vrienden zooveel mogelijk te zeggen wat ik voel en denk. Zet asjeblief geen zuur gezicht, want ik bedoel niet de minste geringschatting noch beleediging tegenover Florence. Ik zeg: “als maîtresse,” eenvoudig omdat ik het intuïtief zoo voel. Hoe zal ik het je duidelijker uitdrukken: zij is voor mij het type van een vrouw die mij 't gevoel inspireert of ik haar heel graag tot maîtresse en niet graag tot vrouw zou begeeren. Meer bedoel ik niet. Ik druk alleen mijn persoonlijk gevoel uit. Vraag me nu niet waaròm ik zoo denk, waaròm ik zoo voel, dat kan ik je niet verklaren, want ik weet het zelf niet. Niets heeft daartoe aanleiding gegeven. Ik herhaal het nog eens: het is louter 'n kwestie van gevoel, van intuïtief en instinctief gevoel, en dat laat zich niet gemakkelijk ontleden.’

‘Het is wellicht omdat je met je eigen vrouw zoo ongelukkig bent geweest; je vertrouwt er geen enkele meer, je bent verbitterd op de vrouwen.’

‘'t Is mogelijk; maar weet je wat nog het vreemdste van al is: met mijn eigen vrouw, vóór ons huwelijk, heb ik precies dat zelfde gevoel gehad als nu tegenover Florence; 't gevoel dat ik haar liever tot maîtresse had genomen dan tot vrouw. Hoe kon ik haar dan huwen! zal je zeggen. Welnu, dat was een vergrijp en ik ben er voor gestraft geweest.’

‘O, dat gevoel heb ik, Goddank, in 't minst niet. Anders dan als vrouw zou ik Florence niet kùnnen begeeren!’ had Alfred met bijna vrome teederheid geantwoord.

 

De aanvraag was gebeurd, de ouders hadden toegestemd. Vooral háár ouders waren zeer met dat huwelijk ingenomen. Zij pasten zoo goed bij elkaar, evenals de twee families zelven, in die groote fabriekstad waar de verarmde ouderwetsche adel en de puissantrijke industrieelen langzamerhand tot één aristocratischen kring versmolten waren. Het was een sensatie geweest in de stad, toen hun engagement publiek werd, en niemand vond dat de reeds vermaarde schilder Alfred Melville, de zoon van den schatrijken fabriekant, misplaatst zou zijn in den kring van Florence de St. Mars, de eenige dochter van baron de St. Mars, afstammeling van een der oudste adellijke families. 't Was als een soort van glorie voor de stad waar zoo iets voornaams kon gebeuren; zij was er enkele dagen mee vervuld, men sprak er van in alle kringen, op straat, in koffiehuizen en in winkels.

 

Florence was van een zeldzame schoonheid. Men zei doorgaans van haar dat zij ‘het mooiste meisje van de stad’ was. Zij was lang en slank, blond met bruine oogen en ideaal blank-rozig en frisch van gelaat. Er was een groote charme over haar, iets zachts, iets ingetogens, en toch daarbij iets pittigs in den glimlach en de oogen, dat een onweerstaanbare en verleidende bekoring uitoefende. Er lag vooral iets als een heel teer waas van ongeschonden reinheid over haar, en daarom hadden Maxime's ongemotiveerde woorden Alfred zoo diep geërgerd. ‘Tu es adorable! A te voir on éprouve le besoin irrésistible de se mettre à genoux pour t'adorer!’ sprak hij soms met tranen in de oogen. Dan zei ze niets maar glimlachte, en onder het bekorend raadsel van dien stillen glimlach zonk hij werkelijk voor haar op de knieën en aanbad haar als een jonge, ideaal-schoone godin.

Maar zou die aanbiddelijke godheid dan nooit eens in werkelijkheid van haar troon tot hem afdalen?

Hij voelde soms, in een pranging van smart, dat zij nog heel verre van hem af stond, dat hij haar nog niet goed begreep, haar nog niet kende. Zij was godin door haar schoonheid, maar nu had hij haar ook tot menschelijke vrouw willen zien worden,

door haar zintuigen, door haar ziel en hart. Hij zocht in haar den weerklank van de geestdrift voor het Schoone, die zijn eigen ziel vervulde, en kon het er niet doen ontvlammen. Hare omhelzingen waren koel, en haar woorden waren schaarsch. Hij voelde dat hij haar nog niet had doen trillen, en dat gevoel doofde soms zijn groote liefde in smart en droefheid. ‘Je houdt niet van mij!’ riep hij soms plotseling, half ernstig, half lachend, op een schertstoon die het voor hemzelf onduidelijk maakte in hoever hij schertste of ernstig sprak. En in haar verwonderd antwoord, ‘dat zij wèl veel van hem hield,’ voelde hij juist vol weemoed dat zij nìet veel, of toch niet veel genoeg van hem hield. Dan sprak hij over kunst; maar zij begreep hem niet. En soms, in oogenblikken van neerslachtige verbittering, durfde hij denken: ‘zou ze toch dom zijn?’ Leelijke veronderstelling, die hij dadelijk, met een gevoel van afkeer voor zichzelf, uit zijn geest verbande. Zij was niet dom; alleen haar opvoeding was verwaarloosd; en voor hem was nu de heerlijke taak weggelegd haar in het leven op te leiden, haar het ware leven te leeren kennen, haar te vormen en te ontwikkelen in de liefde voor het Schoone, haar in te wijden tot het illuzie-vol begrip van al zijn eigen mooie en groote levensidealen.

 

't Souper liep op zijn einde. Verward en luid galmden de gesprekken. De meeste heeren zagen rood, met blinkende, lachende oogen, en de twee vrouwen schetterden en giegelden, elk aan een uiteinde der tafel gezeten. De eene, Toison d'Or genaamd, om haar weelderige, hoog-en-recht opstaande roode haren, kronkelde zich van 't lachen om een nieuw ondeugend verhaal van den ouden deftigen heer met grijzen baard, die telkens als zij schaterend 't hoofd achterover sloeg, met begeerige oogen in de opening van haar corsage keek; de andere, Pivoine, een lange elegante blonde, aldus genoemd omdat zij bijna altijd excentrieke roode hoeden droeg, verdedigde zich giegelend tegen de vrije ondernemingen van de twee naast haar zittende jongelui, die om de beurt naar haar pakten en grabbelden, en telkens onder klinkende zoenen haar scherp-schaterend gegil en haar tegenstand smoorden. Zij hadden allen veel gedronken, en zelfs Alfred voelde nu een vage duizeling over zich komen, en raakte langzamerhand in die stemming waarin iets droevigs of vervelends minder druk-

kend werkt, en men eerder genegen is om de aangename zijde van het leven in te zien.

En hij vergat het souper en zijn drukke, banale omgeving, om stil-hartstochtelijk in zichzelf te genieten van 't ideaal geluk dat nu weldra in zijn bereik zou komen. Hij sloot zijn oogen op dat heerlijk vizioen, het drong in hem, zacht-verkwikkend als een frissche ochtenddauw, het liet hem niet meer los, het werd één met hem, één met zijn ziel en zijn lichaam, één met zijn gansche wezen. Bedwelmd trok hij zijn oogen open en staarde bevreemd om zich heen over de woelige tafel, als wist hij niet meer waar hij was. O! wat voelde hij zich ver en hoog gelukkig nu boven al die daar om hem heen zaten! Wat rees zij hoog en rein verheven boven die twee armzalige pleiziervrouwen, voor wie hij plotseling het diepste medelijden voelde! Hij zag den ouden heer die Toison d'Or wild zoende op de borst; en in verbeelding tooverde hij zich Florence voor, zacht streelend en zoenend een klein kindje aan haar boezem. Hij zag Paul de Villers, Florence's neef, die aan het ander eind der tafel plotseling onder scherp gegil Pivoine van haar stoel optilde en met haar in zijn armen wegliep; en zonder ergernis voor het geziene sloot hij weer zijn oogen, en voelde zichzelf ook vluchten met Florence, niet uit kortswijl of uit lage drift zooals Paul deed, maar uit brandende pure liefde en hartstocht met haar vluchten, zooals men vlucht met een eenigen, onwaardeerbaren schat, verre verre van de wereld weg, tot in de wijde eenzaamheid, waar hij door niemand meer geroofd kan worden - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Werktuigelijk, als een gehallucineerde, stond hij op in de lawaaiïge woeling der anderen, die ook hun plaats verlieten. Hij drukte handen en hoorde afscheidsgroeten. Hij zag nog even Paul omarmd met Pivoine, en Toison d'Or, die glimlachend door den ouden viveur aan Maxime als 't ware overhandigd werd. En dan was hij plotseling weg, door een rij van buigende garçons de kamer uit, de trappen af, met breede, haastige schreden recht vóór zich heen stappend in de eenzame duisternis der hier en daar door schaarsche glanspunten verlichte stille straat.

II.

In het begin van Maart, op een van die ellendige dagen van

modder, regen, sneeuw en wind, die je 't klimaat doen verwenschen waarin je geboren bent, had het huwelijk plaats. Er werd een groote pracht ten toon gespreid van équipages, bloemen en toiletten, en ‘heel de stad’ kwam kijken, op het stadhuis en in de hoofdkerk in twee dichte rijen op den doortocht van den bruidsstoet geschaard. Florence werd algemeen ‘superbe’ gevonden.

Alfred had graag de huwelijksreis over Algiers en Tunis willen maken, maar Florence, en ook haar ouders - vooral haar moeder - hadden dat afgeraden. Het was zoo ver en zoo vermoeiend door de zeereis, en niet eens zoo bizonder interessant of mooi, en vuil, zei men, en zelfs eenigszins gevaarlijk. Waarom niet eerst een week te Parijs doorgebracht, en dan naar de Riviera, en als ze dan nòg verder wilden naar Italië.

‘Nice is zoo snobbish, zoo banaal,’ had Alfred bedeesd tegen geworpen; maar wat kon hij anders dan 't verlangen van zijn aanstaande, aangebeden vrouw inwilligen? Hij had al spoedig toegestemd, Parijs en Nice slikkend voor wat Italië hem toch als hoogste kunstgenot beloofde.

 

Wat kon het hem trouwens ook schelen, nu ze voor altijd de zijne was geworden? Zijn geluk was volmaakt, volmaakt! Er ontbrak niets aan, het overtrof zijn hoogste en hartstochtelijkste verwachtingen. 't Was hèt geluk, het groot, uniek, volmaakt geluk.

‘Ja, o ja, alles wat je wilt, alles wat je verlangt,’ antwoordde hij onveranderlijk en onvoorwaardelijk op al haar vragen: ‘Alles, àlles, als ik jou maar heb, als ik je maar geen oogenblik verlaten moet!’

En alles wat zij verlangde gebeurde.

Evenals de meeste vrouwen vondt ze 't heerlijk in Parijs. En die heerlijkheid bestond vooral, bijna uitsluitend, in het bezoeken van winkels en bewonderen van toiletten. Zij kocht er veel, heel veel, voor 't eerst genietend van een weelde die zij in het eenigszins verarmd, ouderlijk huis niet gekend had. Van 's ochtends liepen zij op de boulevards en in de drukke winkelstraten, elk oogenblik vóór de schitterende uitstallingen stilhoudend, geduwd, gestooten, op de voeten getrapt, maar onvermoeibaar, onverveelbaar, zij ten minste.

Hij onderdrukte 't gevoel van matheid en verveling dat soms in hem opkwam, om te genieten van haar naïeve, kinderlijke

opgetogenheid en vreugd. Wat was ze prachtig en verleidend-mooi wanneer haar oogen van bewondering straalden! Wat zou het heerlijk zijn wanneer ze zich zoo voor het ware schoone van de kunst en het genie bezielde!

Hij nam geduld, eindeloos geduld. Hij dacht: als ze hier eenmaal alles goed gezien heeft zal ze wel naar iets anders gaan verlangen, en dan zal ik, langzaam aan en voorzichtig, met haar ware opvoeding, met haar hoogere vorming kunnen beginnen.

Hij bracht haar weldra in het Louvre, om haar eens op de proef te stellen.

‘Kijk daar eens naar,’ sprak hij, haar voor het beeld der Gioconda brengend.

Zij bewonderde, met vage, stille woorden. Maar hij merkte plotseling, met een soort van schrik, dat zij op een schilderij daarnaast keek.

‘Neen, daar niet, liefste, dáár, dáár,’ sprak hij ontroerd, met de hand naar het meesterstuk wijzend.

‘O, dàt!’ antwoordde zij bedeesd. En weer liet ze woorden van stille bewondering hooren.

Roerloos stonden zij beiden daar een oogenblik, de oogen op het schilderij gevestigd. Toen keek ze naar hem op, en merkte dat hij tranen in de oogen had.

‘Alfred, wat scheelt je!’ riep ze angstig uit.

‘O, het grijpt me zoo aan,’ antwoordde hij.

En in den blik waarmede hij haar aankeek, lag iets van bedroefd verwijt, alsof hij van diepe teleurstelling weende.

‘Kom,’ sprak zij, ‘laten wij verder gaan; die emotie is niet goed voor je.’

Zij drongen verder in de zalen, en af en toe hielden zij stil om te bewonderen. Zij had zijn arm genomen en vleide zich streelend tegen hem aan, met belangstelling luisterend naar zijn uitleggingen, telkens bewonderend wat hij bewonderde. En zacht doordrong hem het gevoel dat hij haar tòch zou kunnen vormen, dat zij, onder zijn streelend, beschermende inwijding, de heerlijkheid der ware kunst zou leeren kennen en waardeeren.

Hij ontweek de zaal der kostbare oude meubels en juweelen, en bracht haar in de galerij der gebeeldhouwde werken, beneden aan de trap, vóór de ‘Victoire de Samothrace.’

Daar kon hij nooit zonder trillende emotie naar zien. De boven-

menschelijke schoonheid en volmaaktheid van dat beeld ontroerde en verrukte hem telkens tot in 't diepste van zijn ziel.

‘O, kijk eens,’ sprak hij, zenuwachtig haar hand grijpend, ‘kan je je iets zuiverder, iets grootscher voorstellen? Is dat niet werkelijk het zweven, het puur ten hemel stijgen der Victorie, niet enkel in lichamelijke gedaante, hoe prachtig ook het beeld in werkelijkheid daar staat, maar ook het zweven en stijgen in geest, de geest der zegepraal die uit dat heerlijk en volmaakte vrouwenlichaam op haar nobele vleugelen ten hemel stijgt. Dat ééne been naar voren, die vleugelen naar achter, die peplum wapperend en waaiend in haar goddelijk-enthousiastisch stijgen, o, het is 'n glorie, de schepping van een bijna bovenmenschelijk genie!’

‘O ja, hoe prachtig! hoe prachtig!’ murmelde zij, zacht tegen hem aangevleid. ‘Wat jammer toch dat ze geen hoofd en geen armen meer heeft!’

Hij trilde, als onder een schok van nuchtere werkelijkheid uit het heerlijk-verhevene van zijn ideaal gerukt.

‘Kom,’ sprak hij stil, ‘laten we nu maar buiten wat gaan wandelen.’

III.

Zij reisden niet verder dan tot Nice en Monte-Carlo. Daar beviel het Florence best van al. Daar had ze de pracht der natuur vereenigd met de hoogste luxe van het leven. Nog nooit, zelfs niet in Parijs, had ze zulke schitterende toiletten gezien. O, die demimondaines, wat waren ze verbazend, wat wisten ze zich aan te kleeden! En in een der speelzalen van het Casino hadden zij plotseling een zeer onverwachte ontmoeting: Maxime en Paul, ieder naast een van die dames aan de speeltafel gezeten. Alfred schrikte haast en fronste de wenkbrauwen, toen hij in de twee cocottes Pivoine en Toison d'Or herkende. Die heeren hielden zich trouwens volkomen correct. Zij stonden dadelijk op alsof de twee dames volstrekt niet bij hen hoorden, en kwamen verrukt en verbaasd den huwelijksreizigers de handen drukken. Hoe zoo! nu nog in Monte-Carlo! Zij dachten dat ze reeds lang in Italië waren! En hun eigen onverwachte reis naar 't Zuiden expliceerden zij ongevraagd als een plotseling opgekomen plannetje, omdat het zoo

vervelend was in België, en zulk akelig weer, en meest al hun vrienden ook op reis of reeds buiten. Zij waren in Paul's automobiel gekomen, een verrukkelijke tocht door een streek die men toch anders nooit te zien kreeg, en zij waren van plan hier nog enkele dagen te blijven en hun reis dan voort te zetten over een gedeelte van Noord-Italië en Tyrol.

Maar Florence had de twee vrouwen, die haar ook met sluiksche blikken zaten op te nemen, best gezien en begrepen wat er gaande was.

‘Jullie moest ons maar meenemen op dat reisje,’ glimlachte zij ondeugend. ‘Er is toch plaats genoeg in die automobiel.

‘Mais non, mais non!’ riep Alfred verveeld, met wrevelig gefronste wenkbrauwen. En Paul en Maxime, die eventjes verlegen hadden opgekeken, beweerden ook dat het nog al bezwaren zou opleveren, daar ze toch eigenlijk maar over vier plaatsen konden beschikken, en hun chauffeur en heel wat bagage mee hadden.

‘O, foei! heeren met bagage!’ schertste Florence met een vluchtigen zij-blik naar Pivoine en Toison d'Or aan de speeltafel.

Zij namen afscheid, en gaven elkaar rendez-vous tot den aanstaanden zomer, op Far West, Alfred's buitenverblijf, dat tijdens zijn reis, door de zorgen van zijn vader, als huwelijkscadeau voor hem werd ingericht.

‘Zeg, wie zijn toch die twee vrouwen?’ vroeg nieuwsgierigfluisterend Florence, zoodra Maxime en Paul verdwenen waren.

‘Och, wat weet ik het? Een paar cocottes, natuurlijk!’ antwoordde Alfred op wreveligen toon.

‘Je weet het wèl, maar je wilt het mij niet zeggen,’ sprak zij, half boudeerend. ‘Trouwens, ik ken ze, het zijn geen Francaises, ik heb ze meer dan eens bij ons op straat gezien.’

‘Je moest dat soort maar liever niet zien?’ riep hij bits.

Geschrikt bijna, met plotselinge tranen in de oogen, keek zij hem aan.

‘O, Alfred, wat 'n toon!....

“Pardon, pardon,” smeekte hij, schielijk zacht. Maar, begrijp je, ik houd zooveel, zoo innig veel van je, ik stel je zóó hoog, dat ik het minste idee van om het even welke lage aanraking niet dulden kan.’

‘Maar daar is immers geen kwestie van aanraking. Ik vroeg je

maar eenvoudig wie het zijn, waarom weet ik zelf niet, uit gewone nieuwsgierigheid.’

Toen zei hij 't haar, met een matte stem van weerzin, alsof hij voelde dat zijn woorden iets van 't reine in haar bezoedelden.

Zij was getroost en glimlachte. Haar oogen schitterden, als van ondeugende pret.

‘O, zoo! En zou je denken dat Pivoine met Paul is, en Toison d'Or met Maxime?’

‘Ik weet het heusch niet, liefste; en och! ik smeek je, denk er nu maar niet meer over en laat de namen van die vrouwen ook maar nooit meer over je lippen komen.’

Zij zweeg maar bleef glimlachen, met iets leuks op 't gezicht als in ondeugend-vroolijke gepeinzen. Toen gaf zij hem zacht een kus op 't stroef, droevig gelaat, als tot verzoening:

‘Kom, wat kan ons dat ook schelen! Wij zijn immers met elkaar gelukkig.’

 

Alfred verlangde slechts meer om terug te keeren. Een matte moeheid, een taaie verveling, waartegen hij elken dag met toenemende inspanning moest worstelen, vergalde als een traagwerkend vergift zijn zuiverste genoegens. Hij voelde zelfs geen lust meer om nog verder naar Italië door te reizen, wat anders toch zijn grootste illuzie was. Hij had een vaag vreesachtig voorgevoel van allerlei ontgoochelingen. Hij was bang dat Florence er zich vervelen zou. Dat was voor later weggelegd. Hij zelf had eerst te zorgen dat ze kon genieten van wat hij haar wou laten bewonderen. En hij koesterde groote plannen, en in zijn hoofd had hij een gansche methode van superieure opvoeding en ontwikkeling voor haar klaar, die hij geleidelijk en zacht, na hun terugkomst van de huwelijksreis, zou beginnen toe te passen.

IV.

De zachte Meimaand bloeide en geurde over Vlaanderen toen zij eindelijk terugkwamen. Zij vertoefden slechts enkele dagen in de stad, den noodigen tijd om uit en in te pakken, en vol illuzies van rustig leven en heerlijk werken togen zij naar Far West.

Far West was als een wit-en-groen juweeltje, van uit de hooge blauwe lucht gevallen midden in de donker-uitgestrekte bosschen.

Het stond er heel alleen naast de boerderij en 't tuinmanshuisje die er bij behoorden, een uur van 't naastgelegen kleine spoorwegstation, een uur ook van het naastgelegen dorpje, waarvan de torennaald scherp uitstak in de verte, als de mast van een schip over de donkere zee der wijde bosschen. Een lange rechte beukenlaan verbond het voorhek met den steenweg. Een tweede laan, aan 't uiteinde van 't park, liep zacht met helder mos begroeid gelijk een breede lichtstraal dwars door 't woud tot aan een vijver groot als een klein meer, dat ook geheel omgeven was met bosschen, en waarvan men 't water in de verte kon zien glinsterspiegelen. Hier en daar, in een opening van 't hout, stond een laag houthakkershutje van leem en takken, gansch overlommerd door het zwaar gebladerte der hooge boomen; en af en toe was er een breeder open ruimte, met vergezichten over 't wijde, teêrgroen of teêrblonde akkerland, waar afzonderlijke groepjes boomen schraal ten hemel rezen, en waar witte huisjes met schelroode daken in de zon stonden te schitteren. En in 't bosch zelf ontmoette men slechts zeldzaam enkele wezens: een jachtopziener met zijn hond, een arme vrouw gebukt onder een bussel takkebos, of kleine kinderen die van school kwamen, hun lei onder den arm, stil-slenterend in hun eenzaamheid, als waren zij verdwaald onder die hooge, sombere kruinen, waar alleen het geluid der talrijke zingende en schreeuwende vogels eenig leven en beweging bracht.

Het park zelf was heel groot en mooi, één weelderige schat van oude, oude boomen, omlijstend de zonnig-groene grasvelden die schitterden van rijkkleurige heesters en bloemen; en 't huis was aardig uitgebouwd, met glazen kamers, veranda's en terrassen, van waar men de verrassendste uitzichten had. En ook van binnen was er alles met veel smaak naar het laatste comfort ingericht, als 't ideaal verblijf, niet te groot, niet te klein, voor twee gelukkige verliefde jonge menschen, die één zijn met elkaar en één met de Natuur.

V.

De eerste dagen waren als een roes van pret en gelukzaligheid. Kinderlijk verrast-zijn en bewonderen van de gansche inrichting, wandelingen in het park en door de bosschen, uitstapjes in den

omtrek te voet en per rijtuig, roei- en zeilpartijtjes op het water. De lange, bij uitzondering heerlijk-mooie Meidagen waren nog te kort om van alles ruim genoeg te genieten. Alfred's vader, en ook Florence's ouders, (die Far West nog niet kenden), waren mede voor de installatie overgekomen en bleven enkele dagen logeeren, ook zeer verrukt over alles wat zij zagen. Alleen mevrouw de St. Mars liet af en toe iets als een wanklank hooren:

‘Als het hier op den duur maar niet àl te eenzaam wordt.’

Die woorden klonken onaangenaam in Alfred's ooren.

‘O, waarom zou dat?’ antwoordde hij met een zweem van verwijt in de stem. ‘Hebben wij dan niet genoeg aan elkaar, en kunnen er geen vrienden komen?’

‘Het hangt er van af wèlke vrienden,’ insinueerde mevrouw de St. Mars, geheimzinnig glimlachend.

Dat was een lichte piek op Alfred, die de speldeprik wel voelde. Mevrouw de St. Mars, ouderwetsch-trotsch en hoogmoedig, hield in 't algemeen niet van Alfred's vrienden, en namelijk niet, hoewel ze die meest nooit gezien had, van zijn artiesten-vrienden. Vóór het huwelijk was daar reeds gescharrel over geweest. Mevrouw de St. Mars had Alfred gaarne zijn relaties zien beperken met wat ze ‘la bohême artistique’ noemde, om zich dichter aan te sluiten bij hùn kring, die ook de kring van zijn vader was, en dien zij nog al bescheiden met het epitheton van ‘la société distinguée’ bestempelde. Zij keurde 't wel niet heelemaal af dat Alfred aan kunst deed, maar toch had ze 't liever niet gezien, omdat het alleen dàn gedistingeerd en chic wordt als men volkomen ‘gearriveerd’ is, ontvangen aan 't hof en gedecoreerd met allerlei ordes, wat toch maar voor heel weinigen was weggelegd. En thans beschouwde zij 't, wat hem betrof vooral, als een soort ziekelijke en kinderachtige luxe, die hij zich wel permitteeren kon omdat zijn vader zeer vermogend was, maar waarbij hij toch zijn goeden naam en zijn positie in de wereld niet mocht wagen.

‘Och mama, het spijt me dat u ze niet beter kent, mijn kunstvrienden, zij zouden u zeker meevallen!’ poogde Alfred dan soms met een soort verteederde naïveteit zijn illuzies te verdedigen, als kon zijn schoonmoeder ook vatbaar worden voor wat in hem de mooie idealen op deed leven.

En mevrouw de St. Mars drong ook niet verder aan, maar glimlachte dan met een van die stil-minachtende glimlachen waar-

achter men sterkere afkeuring en onbuigzaamheid voelt dan achter 't heftigst verzet.

Na een week waren de ouders vertrokken, en voor Alfred en Florence begon nu het geregeld huwelijksleven.

VI.

Alfred, die sinds maanden niet geschilderd had, voelde een vurig verlangen om weer te beginnen. De glorie van de meesterstukken, die hij pas weer bewonderd had in het Parijsche Louvre, bleef hem als een glanslicht in de oogen schitteren, spoorde hem aan om ook iets grootsch en machtigs voort te brengen. En in den heerlijken Meimorgen liep hij met Florence en hun twee honden door de statige beukenlaan in de richting van den grooten vijver, op zoek naar een mooie impressie.

Zij voelden zich als 't ware dronken, beiden, van zalige, gezonde levenslust. Toen zij buiten de omheining van 't park kwamen, uit het zicht van tuinman en gedienstige, begonnen zij plotseling alle twee als kinderen te lachen en te hollen, in wild-uitgelaten vroolijkheid, gevolgd door de twee mee-hollende-en-springende honden. De een, Cosaque, was een mooie, groote, wit-en-bruingevlekte barzoï; de andere, Bossuet, voor de grap aldus genoemd omdat hij als 't ware bulten en knobbels had van magerte, was een heel heel kleine bij-de-hande black-and-tan. En de groote sprong en wipte rechts en links met hol geblaf en zwiependen staart over den kleine heen, die nijdig tegen blafte, en zigzagend den groote trachtte te ontwijken, in 't fijn gerinkel van het zilveren belletje, dat aan een schelblauw lintje om zijn hals hing. Florence droeg een donkerblauwe wollen sportrok en een witflanellen blouse, met fijne bruine schoentjes, en een wit-geel matelot-hoedje op haar mooi, blond-golvend haar. Hij had een lichtbruin fietspak aan, met een grijs-en-groen geruite pet en hooge grijze kousen, met grijs-en-groen geruiten rand. Het stond hem jeugdig en flink, ondanks den zwarten baard en het lorgnet, die hem steeds ouder dan zijn jaren maakten. Hij achterhaalde haar in 't rennen, sloeg haar een arm om het middel, gooide zijn schilderdoos en twee vouwstoeltjes neer om haar te omhelzen. Alle de frissche lentebloemen schitterden en geurden om hen heen, alle de vogels zongen, en door de opening tusschen de loover-

kruinen was 't licht en ijl van zachte zomerwarmte in helderen azuren hemel. De vijver glinsterspiegelde aan 't uiteinde der laan zooals de zeevlakte soms spiegelt door een tunnel, en onder hun voeten lag het goudgroen mostapijt nog hier en daar met transparente parelen bedauwd.

‘O, laten wij gaan varen, roeien!’ juichte zij.

‘Maar liefste, ik moet werken,’ sprak hij ernstig.

‘Je moet toch eerst een punt uitkiezen,’ streelde zij. ‘Kom, wij zullen 't samen zoeken.’

Hij glimlachte, verrukt. Hij voelde haar reeds in zijn eigen dierbaar ideaal, in zijn kunst, opgaan. Hartstochtelijk zoende hij haar, met tranen van zalige emotie in de oogen.

Zij kwamen aan den oever van het meer en ademden er ruim, met stralende blikken, de frissche lentebries, zacht-geurend in de zon naar warme sparrelucht en wilde kamperfoelie. Le Cygne, het lichte blanke schuitje, lag daar onder een houten afdakje, zacht-klotsend op het kristalhelder water, waarvan de bodem dicht bedekt was met een laag van bruine doode blaren. Hij maakte 't los en zij stegen er met de honden in. En onder een zachten, langen riemslag gleed het weg, over de kabbelende, korte golfjes, naar de wijdte van het meer.

Van verre leek het water blauw als het azuur des hemels, maar van dichtbij was 't grijsgroen en zóó hel doorschijnend dat men duidelijk den grijs-gelen zandbodem zag, met af en toe, als schichtige schaduwen, snel-voorbijschietende visschen. En plotseling, om den hoek van een eilandje begroeid met heesters en met hooge, donkere boomen, vloog uit het riet, in scherp-gillend geruisch en gefladder, een bende wilde eendvogels op, die allen in één lange rei met uitgerekte halzen, een breeden kring in het azuur omtrokken en zich eindelijk aan den overkant van 't water, in 't donkere der groote bosschen langzaam lieten neervallen.

‘O, kijk eens hier!’ juichte hij.

Het bootje gleed over een soort van kleine baai, een inham van het eilandje, en 't tafereel was er zoo onverwacht verrassend mooi, dat Alfred de roeispanen losliet en strak zich omkeerde om te bewonderen.

Links, achter een zachte helling van kort gras en mos, verrees, als een ondoordringbaar gordijn, het dicht in elkaar gestrengeld gewas van heesters en hooge boomen. Rechts, vlak tegenover de

glooiïng, aan den overkant van 't baaitje, liep het eilandje als een fijne scherpe tong in 't water uit, en op dat dunne lapje grond stonden slechts enkele ruige, knoestige, scheef en schots gebogen en gekromde cedersparren, tusschen welks gemskleurige stammen men het blauwe water van het meer zag glinsteren. Het baaitje zelf was bijna toegegroeid met de breede platte bladeren der waterlelies, en tegen aan den oeverkant en rondom aan de wortels van de ruige stammen was het als een golvend-gouden lichtstreep van bloeiende brems.

‘O, wat is het mooi!’ kreet Alfred, als in betoovering. En plotseling zag hij zijn schilderij in al haar heerlijkheid.

‘Florence! hier heb ik mijn impressie!’ riep hij juichend. ‘Dit hoekje bij zonsondergang. Ik zal het oogenblik kiezen als de zon ginds aan de kim der verre bosschen is. Dan wordt dit hier alles van onder verlicht. 't Zal zijn als vlammenstreepen over het goud van de bloeiende brems, tusschen de bruin-rood wordende stammen van de cedersparren. Het groen der larixen, doorschijnend teer als afhangende kanten mouwen, zal tintelen op 't zwaar gordijn der heesters en der hooge boomen, die bijna zwart zullen worden. En in het baaitje zal het stille water vaal en bruin zijn, tusschen de breede, dofgroene bladen der waterlelies, met hier en daar een vlam van purper en oranje er door of overheen, terwijl het meer zelf, tusschen de knoestige roodbruine stammen, als een groote vlakte van afwisselend vuur en licht zal glinsterspatten. Zeg, begrijp je dat het mooi zal zijn?’

‘O ja, ik geloof dat het prachtig zal zijn,’ antwoordde zij kalm.

‘Als het maar niet te romantisch wordt,’ aarzelde hij even. ‘Sapristi! wat zou me dat hinderen als het te romantisch werd. Wat denk je?’

En zenuwachtig opgewonden boog hij 't hoofd naar rechts en links om het heerlijk tafereel onder zijn verschillende aspecten op te nemen.

‘Wel nee, ik denk dat het heel mooi zal zijn,’ herhaalde zij nog eens. ‘En ook, wat zou dat schaden, als 't romantisch was?’

‘Je hebt gelijk, parbleu!’ riep hij opgetogen. ‘De natuur is immers vaak romantisch, en ik zie niet in waarom ze daardoor banaler moet worden. Aan hem die ze weergeeft, haar niet te banaliseeren!’

Zijn besluit was genomen. Hij roeide 't schuitje naar den zacht-

hellenden oever om dadelijk van daar uit een schets te nemen. Maar hij dacht plotseling dat Florence zich daar wellicht zou vervelen.

‘Kijk eens, liefste, ik wil direct 'n schets maken, maar het zal je misschien vervelen om zoo doelloos naast me te zitten. Zal ik je maar eerst naar Far-West terugroeien?’

‘Wel nee, 't zal me juist amuseeren je te zien werken,’ verzekerde zij. ‘En trouwens, heb je ook niet in je schilderdoos 'n boek voor mij meegenomen?’

‘'t Is waar! je kunt lezen!’ riep hij met van blijdschap glinsterende oogen. ‘Ach! wat vind ik het lief dat je bij mij wilt blijven!’

Hij sloot haar even in zijn armen en gaf haar een teederen zoen. En dan wipte hij op den hellenden oever, hielp haar uit het bootje, waaruit Cosaque en Bossuet al vast gesprongen waren, legde dit vast aan een struikje en zocht naar een gemakkelijk plekje, waar zij gezellig naast elkander konden zitten.

‘Van middag, of morgen, als je weer met me mee wilt komen, zullen we ons gezelliger inrichten,’ streelde hij. ‘Ik zal plaids meenemen, en kussens, en we zullen zelfs thee gebruiken als je 't aardig vindt.’

‘We zouden er zelfs kunnen dineeren, het is hier heerlijk!’ schertste zij, zich lachend op het donzig korte gras neervleiend.

Hij zag haar fijne voetjes, en haar fijne, zwartgekousde enkels, en plotseling voelde hij zich weemoedig ontroerd worden van verteedering en liefde.

‘Oh! comme je t'aime! comme je t'adore!’ sprak hij met tranen in de oogen. En heilig-zacht streelde en omhelsde hij haar weder.

‘Als je zoo voort gaat zal je schilderij voor de tentoonstelling nooit klaar zijn,’ lachte zij, hem zacht wegduwend. ‘Kom, geef me mijn boek en ga aan 't werk.’

Hij gaf haar het boek. En eensklaps heel ernstig ging hij op een korten afstand van haar zitten en begon met inspanning te teekenen.

 

Gedurende ruim een half uur werkte hij door, sprakeloos, den scherpen blik beurtelings op zijn doek en op het mooie tafereel gevestigd. Hij had zijn houten pijpje aangestoken, zooals hij altijd deed onder het schilderen, en in zijn werk verdiept hoorde hij

vaag achter zijn rug Florence af en toe de blaadjes van haar boek omkeeren. De zon werd heet, hoog rijzend in den blauwen hemel boven de donkere kruinen van het eilandje, waar onverpoosd de lentevogels zongen. Een citroengele vlinder, - de eerste dien zij zagen - kwam scheef over zijn doek gewaggeld, en waggelde verder door over het blauwe water, in 't glinsterknippen van zijn lichte vlerken, tot hij heel klein en eindelijk onzichtbaar werd, als opgelost in 't warme trillen der opale lucht. En op de neergebogen bruine kuifjes van het blonde oeverriet zaten azuren waterjuffertjes, hun glazen vleugeltjes wijd open, als uit vrees ze te verkreuken. Soms zweefden zij even op in een geritsel als van zijde, en dan weer zaten zij heel stil op 't bruine kuifje, als iets verrassend lichts en fijn, dat uit het rijk aetherisch hemelsblauw op aarde was gevallen.

‘Cristi! quelle chaleur!’ murmelde hij even; en hij drong achteruit naar de heesters, terwijl Florence, zijn voorbeeld volgend, met een ‘oui, ça pique’, haar parasol opende. En weer bleven zij sprakeloos, hij in zijn werk, zij in haar lectuur verdiept.

‘O, wat 'n vreugd, wat 'n heerlijk geluk zóó te mogen leven!’ juichte hij plotseling, na een lange stilte van halsstarrig werken zijn palet neerleggend en het kleine doek opnemend. ‘Kijk eens, Florence, ik zal nu maar staken, om van middag, tegen zonsondergang, met mijn avond-impressie te beginnen. Ik ben nog niet voluit gedecideerd wat ik schilderen zal: een plein-jour verlichting of 'n schemer-effect. 't Is toch ook zoo ontzettend rijk van kleur in 't volle daglicht!’

Plots keerde hij zich om, verwonderd geen antwoord te krijgen. Hij zag haar op het zachte mos en gras der helling uitgestrekt liggen, roerloos, het hoofd achter haar witte parasol verborgen, met rechts en links van haar Cosaque en Bossuet, die er in slaap gevallen waren.

‘Hè, Florence!’ riep hij. En daar ze nòg geen antwoord gaf, noch geen beweging maakte, sprong hij eensklaps op, als onder den vlijmsteek van een schrikgevoel.

‘Florence! qu'est-ce que tu as?....’ Maar zijn angstkreet veranderde in zachten glimlach toen hij merkte dat zij eenvoudig ook in slaap gevallen was.

Hij kroop zacht naar haar toe en stak zijn hoofd onder de parasol, om haar met een zoen te wekken. Maar hij zag 't boek

dat naast haar open uit haar handen in het gras gevallen was, en nam het op, om eens te zien wat haar zóó sterk geïnteresseerd had, dat zij er bij in slaap gevallen was.

En hij las:

‘Puis commencèrent les excursions. Ils allaient toujours deux par deux, la comtesse et Julien devant, le comte et Jeanne cent pas derrière. Ceux-ci causaient tranquillement, comme deux amis, car ils étaient devenus amis par le contact de leurs âmes droites, de leurs coeurs simples; ceux-là parlaient bas souvent, riaient parfois par éclats violents, se regardaient soudain comme si leurs yeux avaient à se dire des choses que ne prononçaient point leurs bouches; et ils partaient brusquement au galop, poussés par un désir de fuir, d'aller plus loin, très loin...’

't Was een passage uit het voortreffelijk boek Une Vie, van Maupassant, daar waar de gravin de Fourville haar ruw-rechtschapen, goedgeloovigen echtgenoot met een vriend van hem bedriegt.

Hij legde stil het boek weer neer en een uitdrukking van ernst kwam over zijn gelaat, terwijl hij haar, vol bewondering, in de kalme schoonheid van haar slaap aanschouwde. O! te denken dat zoo iets toch gebeurde! dat het niet enkel roman was, maar dat er zulke vrouwen waren, zoo mooi als zij en zoo gelukkig, die alles onder de voeten trapten, die man en kinderen verlieten om met een ander weg te vluchten. En er waren ook, - en meer nog -, mannen die vrouw en kinderen verlieten, en 't was soms of een helsche macht uit louter boosaardig genot het puurst geluk der menschen wreed vernielde.

Een diep onaangenaam gevoel kwam over hem en hij zat daar even voor haar neergeknield met saâmgefronste wenkbrauwen, als een rechter voor een schuldige. Toen werd hij 't zich bewust hoe gek hij deed, en weer helderde zijn gelaat onder een streelenden glimlach op. Hij dacht opeens een grapje uit. Hij nam haar boek en onder de gelezen bladzij plakte hij een wit papiertje, waarop hij schreef met roode verf:

‘Mais le comte s'aperçut bientôt de sa trahison, et, pour la punir, l'abandonna toute seule à son sort dans une île déserte.’

Zoo legde hij het boek naast haar weer open en kroop dan stil in 't schuitje, dat hij loshaakte en met zachten riemslag van het eiland weg deed drijven.

Daar lag ze nu op 't groen der helling als een groote stille wit-en-blauwe bloem tusschen de twee slapende honden, zoo rein en schoon, zoo verteederend in haar zachte, bijna kinderlijke rust. En vreemd was het hem weer te moede, vreemd en kwellend of hij haar nu werkelijk voor goed verliet in het onvoelbaar glijden van het bootje, dat hem, als met een fatale macht, van haar verwijderde.

Hij glimlachte, en tranen van emotie straalden in zijn oogen.

O, als dàt ooit moest gebeuren, als ooit iemand of iets hem als in dood van haar moest scheiden, dan zou het ook wel 't einde van zijn eigen leven zijn. En 't werd hem pijnlijk dat ze daar alleen lag en verlaten, hij wou de grap niet langer volhouden, hij roeide 't bootje terug naar den oever, op een plek waar hij zich achter riet en pluimgras schuil kon houden, en riep, met luider stem:

‘Florence!’

Hij zag haar wakker worden, en bewegen, en met verbazing om zich heen staren. Dan viel haar blik op het boek, en hij zag haar glimlachen onder 't lezen, en langzaam opstaan in haar rijzige gestalte, en met haar mooie glimlachende oogen zoekend kijken over den waterspiegel van het meer.

Toen liet hij 't bootje met een langen zachten riemslag weer naar 't midden van het baaitje glijden, en rechtstaande van voren op de punt, in de theatrale houding van Lohengrin met de zwaan, kwam hij, als in triomf, naar haar toe gevaren.

‘Oh! le traître!’ schaterde zij.

‘Mein lieber Schwan!’ begon hij met emphatisch uitgestrekte handen te zingen. En hij ontving haar in zijn armen, en tilde haar op, en zoende haar, en droeg haar eindelijk op het kussen van de achterbank, als een geliefkoosd en gestreeld kind.

Toen greep hij weer de spanen, en in de glorie van den lentemorgen roeiden zij terug naar den oever, waar alle de vogels zongen, waar alle de bloemen geurden, waar 't grootsche woud hoog en statig oprees onder 't hemelsblauw, als een reusachtige zuilentempel van poëzie en heerlijkheid.

VII.

‘Ga je weer mee naar 't eilandje?’ vroeg hij haar 's namiddags,

toen de zon oranjekleurig-gloeiend in het Westen begon te dalen.

Zij had een korte aarzeling.

‘Neen, blijf nu maar liever hier, twee keer per dag is te veel, je zoudt je vervelen,’ sprak hij.

‘Denk je?’

‘Ik geloof het wel. Kom liever morgen weer mee. Il ne faut pas abuser des bonnes choses.’

En hij vertrok alleen, opgetogen en gelukkig, trillend van bijna koortsachtig verlangen om nu ook de mooie schets met avondlicht te maken.

‘Heb je den tijd?’ riep zij hem nog even na. ‘Ik zal drie maal laten bellen voor 't diner. Tracht het te hooren.’

‘Best!’ riep hij, zich omkeerend. Hij zond haar een kus met de hand, en met gehaaste schreden verdween hij in de beukenlaan.

Toen hij met de invallende duisternis op het gegalm der bel terug kwam, was hij als een kind van uitgelaten verrukking.

‘Oh! ma chère, tu n'as pas idée d'une telle splendeur!’ juichte hij. ‘'t Is een droom, een betoovering! En weet je wat nog meer: ik ga er twee schilderijen van maken: een bij ochtend-verlichting en een bij avondlicht. 't Is misschien wel wat vervelend, omdat het zoo dikwijls gedaan is dat het aan 't banale grenst, maar, tant pis, 't is te mooi, je n'y résiste pas. 't Kan me niet schelen als het banaal en romantisch gevonden wordt. 't Is de schuld der Natuur zelve. Zij is soms zoo: romantisch. Ja, waarachtig. Denk maar niet dat de romantiekers enkel een vervalschte, gemaniéreerde Natuur hebben weergegeven. Zij zijn soms, in de keus van hun onderwerpen, en daar gelaten hun manier van uitvoeren, heel trouw realistisch geweest. Werpt het heerlijk zonnelicht dan niet, op één en zelfde landschap, de ideale frischheid van een morgen en de purperen glorie van een avond?’

‘Comme tu t'animes, chéri!’ glimlachte zij.

‘O! 'k ben als een gek!’ riep hij. ‘Ik ben verrukt van mijn twee schilderijen! Maar jij zelf,’ viel hij eensklaps zachter in, ‘hoe heb jij den middag doorgebracht?’

‘Wel, ik heb mijn huishouden gedaan, en ook nog 'n beetje gelezen.’

‘Haha, je hebt gelezen! Ach, je bent goed, goed, zoo goed en lief als je mooi bent!’ streelde hij verteederd. ‘O, liefste, voel je niet dat we hier gelukkig zullen zijn, ideaal gelukkig?’

VIII.

Alfred wàs gelukig. Op dat oogenblik was zijn leven precies zooals hij 't verlangde, zooals hij 't zich wenschte. Als hij soms dacht wat hij nog meer, of nog anders zou kunnen wenschen, dan was het hem onmogelijk iets uit te denken. Hij was, tijdelijk, volmaakt gelukkig.

Hij leefde, om zoo te zeggen, ginds, op 't eilandje. Na herhaalde proefschetsen had hij zijn beide schilderijen vastgesteld, de eene 't ochtendzicht, de andere 't avondzicht, en nu werkte hij aan de twee groote doeken, met zulk een hartstocht en een inspanning, of er niets anders op de wereld meer bestond. Désiré, de tuinman, had hem daar op 't eilandje een hout-en-strooien hokje opgetimmerd, waarin hij zijn schilderijen, zijn verfdoos, al zijn materialen opborg, zoodat hij die niet telkens heen en weer naar huis hoefde te sjouwen; en zóó vast kon hij daar zitten, zóó in zijn werk verdiept, dat hij soms niet de verre huisbel hoorde, en te laat kwam voor het lunch of voor 't diner. Eens zelfs, om ook zijn onderwerp in 't volle middaglicht te bestudeeren, had hij zijn lunch meegenomen, en was den heelen dag op 't eilandje gebleven.

Florence, nochtans, was na dien eersten keer op 't eilandje niet meer teruggekomen. In het begin vroeg hij haar telkens mee, maar het gebeurde ook telkens dat zij door 't een of 't ander was verhinderd, en van lieverlede nam hij de gewoonte er alleen naar toe te gaan zonder haar mee te vragen, en ook zonder de leemte harer afwezigheid te voelen. Hij was te zeer verdiept in zijn arbeid, hij werkte daar zoo heerlijk en zoo rustig in volkomen eenzaamheid, dat hij de gansche omgevende wereld vergat.

Alleen toen hij moe was, toen hij beu was, toen hij niet langer schilderen kón, dacht hij direkt en plotseling weer aan haar, als aan een zachte, teedere belooning voor al zijn hard werken, het heerlijkst en zaligst genot dat hem op aarde kon geschonken worden. Dan borg hij ijlings alles op, dan wipte hij in 't schuitje en roeide gehaast naar den oever, zich schuldig voelend dat hij haar alweer zoo lang alleen gelaten had, alsof hij haar wetens en willens verwaarloosde. En dan zoende hij haar als om haar nooit meer los te laten, en vroeg haar om vergiffenis, en beloofde haar dat hij den volgenden dag vroeger terug zou komen,

en dat zij samen zouden gaan wandelen of rijden, zoo ver, zoo lang als zij maar wilde.

Florence verweet hem niets, maar over haar kwam soms een mat gevoel van stil-droeve verlatenheid.

‘Wat zou je wel doen, als je gedwongen werd te kiezen tusschen je kunst en mij?’ vroeg zij hem eens, heel onverwacht, op een middag dat hij weer, berouw-en-liefdevol, maar te laat van 't eilandje terug kwam.

‘Maar liefste... die keus dringt zich gelukkig niet op,’ antwoordde hij ontwijkend, als om zich den tijd te geven een beter antwoord te verzinnen.

‘Neen, maar àls hij zich eenmaal opdrong?’ drong ze zelf aan.

Hij wist niet goed of zij ernstig sprak dan schertste, doch het deed hem zelfverwijtend en onaangenaam aan.

‘Ik zou zeer ongelukkig zijn als ik werkelijk zulk een keus moest maken,’ sprak hij eindelijk, heel ernstig.

Zijn antwoord bevredigde haar niet. Zij maakte een vluchtig gebaar, als van ongeduld.

‘Je durft niet zeggen wat je denkt,’ verweet zij hem. ‘Maar ik zal het je zeggen: je zoudt je kunst kiezen en mij verlaten.’

Hij merkte duidelijk nu dat zij geprikkeld en misnoegd was, en scherp voelde hij eensklaps zijn eigen schuld, dat hij haar den laatsten tijd te veel verwaarloosd had. Hij kreeg op eens een heel anderen blik over hun onderlinge verhouding en begreep dat er heel wat in haar was omgegaan, waarvan hij tot nog toe de kwelling niet vermoed had. 't Was als een vaag, nog verwijderd gevaar, dat plotseling hun jong geluk bedreigde, en hij schrikte diep in zichzelf terug voor die zoo onverwachte, onheilspellende waarschuwing.

‘O, liefste, hoe kan je zoo iets zeggen!’ kwam hij streelend naar haar toe. ‘Ik leef toch maar voor jou, en mijn geluk met jou inspireert mij al het mooie van mijn kunst. Ik werk door jou, voor jou. Als ik je niet meer had, dan zou ik ook niet meer kunnen werken, dat weet ik, dat voel ik. Je bent één geworden met mij en met mijn kunst.’

En zacht nam hij haar in zijn armen, en vleide haar met de zoetste woorden, terwijl tranen in zijn oogen kwamen.

‘Waarom verlaat je mij dan? Waarom laat je mij hier gansche dagen alleen?’ verweet zij hem. En zenuwachtig begon ze te schreien.

‘Ach, liefste,’ streelde hij nog zachter. ‘'t Is waar, ik heb je verwaarloosd, gansch ingenomen, gansch overweldigd als ik was door mijn schilderen. Vergeef me, en ik dank je dat je 't mij verweten hebt, dat je mij gewaarschuwd hebt. Ik ben egoïst geweest voor mijn kunst, maar ik beloof je, ik zweer je dat het niet meer gebeuren zal. Luister: morgen werk ik niet, en overmorgen ook niet. Wil je met mij uitgaan? Willen we samen naar Brussel gaan of naar Ostende, of waar je ook wilt? Of inviteer je hier liever 'n paar vriendinnen, of je ouders, of zal ik mijn eigen vrienden vragen? Zeg me wat je verlangt, wat je verkiest, en 't zal gebeuren?’

Zij snikte nu, als in een plotseling onbedwingbare uitbarsting van te lang opgekropt wee, dat onder zijn zachtende, stillende woorden en streelingen nog overweldigender vloeide. Hij was voor haar voeten neergezonken, hij omstrengelde haar middel met zijn beide in elkaar gesloten handen, en zoende haar knieën, steeds smeekend om vergiffenis, zelf weenend van spijt en van rouw, alsof de ramp die hij eerst slechts als een verre dreiging vreesde, nu plotseling in al haar heftigheid over hen losgebroken was, en heel hun jong en frisch geluk vernielde. Hij zelf begreep maar niet hoe of 't in eens zoo erg geworden was, waarom hij zoo in eens, zonder eenige voorafgaande gebeurtenis, van het hoogste geluk in de diepste droefheid lag gedompeld. Het was of alles plotseling uit en dood was: dood hun liefde, dood zijn kunst, dood al het lieve, en zachte, en teere van hun gansche leven.

‘Ach kom, Florence, we zijn gek elkander rampzalig te maken voor niets!’ riep hij, eensklaps opstaande, en met geweld tegen hun ongemotiveerde droefheid reageerend. ‘Kom kom, wat is dat voor 'n malligheid; laten we toch niet met eigen handen ons geluk vermorsen. Laten we nu eens ernsig, kalm en praktisch zijn. Morgen werk ik niet, en overmorgen ook niet. Wat doen we met die beide dagen?’

Toen veegde zij haar tranen weg en snikte droog, het hoofd een weinig van hem afgewend, als een kind dat zich schaamt:

‘Pardon,.... liefste.... ik heb me gek.... aangesteld.... maar.... ik voelde me zoo eenzaam.... zoo ongelukkig.... de laatste dagen.... Maar nu is 't over.... Jij zal.... voort werken.... en ik.... zal mama inviteeren.... en misschien.... 'n paar vriendinnen.’

‘Ach ja, doe dat!’ juichte hij. ‘En weet je wat: ik zal ook eens enkele van mijn vrienden inviteeren die je nog niet kent, en we zullen ons allen samen heerlijk amuzeeren. Men moet af en toe 'n beetje talrijk zijn, buiten. Edmond de Goncourt heeft het immers gezegd: ‘J'ai fait mes calculs; à la campagne il faut un invité par hectare.’

Zij glimlachte. Haar mooie oogen straalden zacht streelend door hun laatste tranen naar hem toe, als verfrischte zonnestralen door aftrekkende regenwolken. Weer was hun hemel blauw van loutere liefde, maar in hun sterk geschokt gemoed bleef de zware emotie nog een tijdlang dof natrillen, als het brommen van een verrollend onweer, dat nog dreigt terug te komen.

Daarna.
I.

Mevrouw de St. Mars, diep in haar gemakkelijken rieten stoel gezonken, met kussens in den rug en kussens tegen 't grijze achterhoofd, genoot van haar gewone middagdutje op het bordes onder de veranda. Haar borduurwerk lag verfomfaaid op haar afzakkende knieën, door een geel-zijden, om haar wijsvinger gewonden draadje, vastgehouden. 't Gelaat met dichte oogen had een strakke, trotsche uitdrukking, hoog van kleur, met lijnen van hardheid om de gesloten lippen en om de sterk afgeteekende kin. De grijze haren, dungezaaid en plat gestreken, ontblootten midden op het hoofd een kale spleet tusschen de schrale vlechten, die klam waren van warmte.

Daarbuiten, op het kort geschoren grasveld vóór de veranda, als groote vlinders midden in den wijden kring van kleurenrijke bloemperken en heesters, speelden Florence en hare gasten tennis, ondanks de heete zon: Maxime en Paul, in wit flanellen pantalons en sporthemden, Florence en Elise Loebmuller, - een harer vriendinnen, - kortgerokt, met lichte blouses an breedgerande zonnehoeden. Scherp vlogen de grijze ballen onder de doffe, matte slagen der raketten heen en weer over het net, in 't driftig

heen-en-weer-gevlieg der spelers, en ieder oogenblik was 't een gejoel van plotseling uitbarstende kreten en gelach. Alleen op een bank in de schaduw van een priëeltje, zat Marie Bagnolet, - Florence's andere vriendin -, rustig het spel op te nemen.

Mevrouw de St. Mars werd eindelijk door hun schreeuwen wakker. Zij opende bedwelmd haar oogen, vreemd licht en grijs van tint in haar hooggekleurd gelaat, en voelde naar haar horloge. Half vijf. Met inspanning richtte zij zich overeind en riep, over de leuning van klimop en bloemenranken van 't bordes:

‘Florence!’

‘Maman!’ antwoordde Florence, met opgewekt gezicht naar de veranda kijkend, even roerloos met het raket in de hoogte, klaar om te spelen.

‘Veux-tu sonner pour le thé?’

Het jonge meisje dat alleen en rustig onder het priëeltje naar het spel te kijken zat, kwam in háár plaats aangeloopen.

‘Continuez seulement!’ riep zij Florence toe. En licht rende zij in 't gewapper van haar rokken op de trappen van 't bordes, en drukte op een knop.

‘Speel jij dan niet mee, Marie?’ vroeg Mevrouw de St. Mars.

‘Ik heb gespeeld, mevrouw,’ antwoordde 't meisje met een lieven glimlach. En even bleef ze voor de oudere dame staan, wachtend of ze haar soms met iets behulpzaam kon wezen. Er was iets stralends en tevens ernstigs in haar gansche verschijning, dat dadelijk groote sympathie opwekte. En zonder bepaald mooi te zijn maakte zij grooten indruk door haar rijzige gestalte, die haar langer deed schijnen dan ze werkelijk was, en vooral door haar magnifieke donkerbruine haren, golvend rechtopstaande met een zware krul op 't voorhoofd om haar fijn-besneden, ietwat bleek en mager gelaat, met innemend-zacht-bezielde blauwe oogen. Zij was de eenige dochter van een rijk industrieel en Florence's oudste kostschoolvriendin.

‘'t Is ook veel te warm om te spelen,’ sprak de oude dame zich uit haar stoel oprichtend en puffend naar het theetafeltje gaande. En zij riep het den spelers toe:

‘Hoe is 't toch mogelijk je zoo af te sjouwen in die warmte!’

‘We komen, mama, we zijn dadelijk klaar!’ riep Florence van op het veld.

En plotseling gingen juichkreten op en werden alle vier de raketten wuivend in de hoogte gezwaaid. Het spel was op een

mooien slag uit, en rood en warm van de inspanning, lachend en babbelend onder elkaar met schitterende oogen, kwamen ook de spelers op 't bordes uitblazen.

Een dienstmeisje verscheen met een groot zilveren presenteerblad, druk met theegerei en sandwiches beladen, en allen schaarden zich om 't tafeltje, de raketten tusschen de beenen, in opgewonden nagepraat over het spel zich droogwuivend met waaiers en zakdoeken. Paul en Florence, die 't verloren hadden, namen hun kopjes aan met nog van inspanning bevende vingers en stelden voor om dadelijk een revanche te spelen.

‘Je moet het heusch niet doen,’ sprak mevrouw de St. Mars beslist. En zij schoof haar stoel naar achter, bewerend dat zij werkelijk warmte afstraalden, en dat ze 't zelve warm en benauwd kreeg van hun overdreven opgewondenheid. ‘Neen maar, kijk eens naar Elise, 't is ongepermitteerd!’

Elise Loebmuller, rond en poezelig, met vuurrood, transpireerend gezicht, proestte 't uit van lachende pret voor die bijna verontwaardigde opmerking van mevrouw de St. Mars.

‘Trouwens,’ voegde deze er bij, met plotseling iets hoogmoedigschimpends in den toon, ‘jullie moeten immers frisch zijn tegen dat onze voorname gasten aankomen!’

‘Hohóóó! 't is waar!’ riep Paul, met comisch-spottende intonatie. En hij begon in gehaaste affectatie aan zijn kleeren te scharrelen, of hij zich reeds voor de ontvangst klaar maakte.

Weer moest Elise, en ook even Florence, om 't flauwe grapje lachen. Alleen Marie bleef ernstig, met bijna iets afkeurends in de uitdrukking van haar oogen.

De voorname gasten, door mevrouw de St. Mars bedoeld, waren enkele van Alfred's artiesten-vrienden, twee heeren en drie dames, die hij op Far West ten eten had gevraagd. Hij beschouwde hun bezoek als een goede en gewenschte reactie tegen den frivolen invloed, door elementen als Paul en 't meisje Loebmuller in Florence's leven gebracht. Hij had zich even in dien zin met zijn schoonmoeder uitgelaten, hoog prijzend den levensernst en de schitterende gaven van zijn vrienden, maar was nog al teleurgesteld van het onderhoud teruggekomen.

‘Hoe zeg je ook dat ze heeten, die menschen?’ had mevrouw de St. Mars met gefronste wenkbrauwen gevraagd, alsof ze zich nooit goed hun namen kon herinneren.

‘De beroemde landschapschilder Vanlaer met zijn vrouw, en de niet minder beroemde romanschrijver Darmont, met mevrouw Darmont, die zelve een heele knappe schilderes is. Zij brengen hun logeetje mee, mademoiselle Desfeuilles, die ook al heel aardig begint te schilderen.’

‘Connais pas,’ had mevrouw de St. Mars hoofdschuddend, met koelen blik en op elkaar geknepen lippen geantwoord.

‘Ze zijn anders toch wel genoeg bekend in de wereld,’ kon Alfred niet nalaten te zeggen.

‘Van goeje familie?’

‘Dat weet ik heusch niet, mama,’ had Alfred met een begin van wreveligheid geantwoord. ‘Van artiesten als Vanlaer en Darmont vraagt men niet tot welk soort familie zij behooren. Het zijn superieure menschen, die op zichzelf en door zichzelf tot de werkelijke aristocratie gerekend worden.’

Maxime, die geen ouderwetsche vooroordeelen kende, had de woorden van Alfred krachtig beaamd, er aan toe voegend dat men het tot een groote gunst en eer mocht rekenen met zulke menschen nadere kennis te maken; doch evenmin als Alfred was hij er in geslaagd mevrouw de St. Mars' weinig verholen tegenzin te fnuiken. Zij had haar neus opgetrokken en niets meer gezeid, maar in 't geheim, met bedekt-schimpende woordspelingen, ruide zij Florence en ook de andere gasten tegen dit bezoek op.

‘Enfin, enfin, je suis curieuse de voir ca,’ besloot zij nu weer, met bijna nijdig-sissende stem, terwijl ze 't tafeltje verliet om opnieuw in den gemakkelijken rieten stoel, naast den bloemenrand van het bordes, haar peuterig borduurwerk te hervatten. Maar plotseling bleef ze roerloos stilstaan, den strakken, barschen blik gericht in het verschiet der lange beukendreef, die op den verren steenweg uitliep.

‘Wat is dat? Wat komt er dáár aan?’ vroeg zij, in de verte wijzend. En zij nam haar face-à-main, om beter te zien.

Allen keerden zich op haar uitroeping om en staarden insgelijks in 't verschiet der lange beukendreef. En wat zij daar zagen aankomen waren vijf wielrijders, drie dames en twee heeren, in kalmen rit tusschen de hoogstammige, donker opkruinende boomen, tot het buiten naderend. De schuinsche zonnestralen wierpen om de beurt een glinsterende lichtstreep of een doffe schaduwvlek over het wielerend groepje, naarmate zij in 't ijle van de open

ruimte of in 't donkere der stammen reden, en de twee mannen leken daarin klein en schraal, verloren als zij waren tusschen het gewuif der rokken en de wemelende glanzing van de lichtgekleurde blouses.

‘Cà, ma tante, ce sont nos invités!’ glimlachte Paul, vooraan op 't bordes, de linkerhand als een vizier boven zijn oogen.

Er was een algemeene kreet van ongeloovige verbazing.

‘Maar 't is niet mogelijk! Het is pas vijf uur en wij dineeren om half acht! En ook men komt toch niet dineeren in fietspak!’ sprak mevrouw de St. Mars bijna geërgerd.

‘Jawel, mevrouw, ze zijn het. Ik herken duidelijk mevrouw Darmont,’ verzekerde Maxime.

‘Mais c'est de la dernière inconvenance!’ kreet mevrouw de St. Mars, een hooge kleur van gramschap krijgend. ‘Wat moeten we toch al dien tijd met die lui gaan doen?’

‘Ik denk dat ze 'n beetje rond willen loopen,’ zei Florence gejaagd. ‘Ik zal maar spoedig Alfred laten halen.’

Zij vloog naar den hoek van de veranda, roepend in den tuin:

‘Désiré! Désiré! Kom ne kier seffens hier!

En zoodra de tuinman, haastig aanloopend, met de pet in de hand om den hoek van de villa verscheen:

‘Désiré, gij zul moet seffens naar meneer loop, en hem zeg dat de invités hier al zijn.’

‘Zit hij op 't eilandeke, mevreiwe?’

‘Joa joa, moar hoast ou, nie woar?’

Een voor een, met verhitte gezichten even naar de veranda opkijkend, kwamen de fietsers door het hek binnengereden. Florence trad met Maxime en Paul de trappen af, hen te gemoet.

‘Maxime, jij kent ze allen, niet waar? zal jij de voorstellingen doen?’ vroeg Florence bijna angstig fluisterend.

‘Jawel, wees maar gerust.’

Een tiental meters vóór het huis stegen de fietsers af en met een lieven glimlach van blij-verrast-zijn trad Florence naar hen toe.

‘Monsieur Vanlaer,’ haastte zich Maxime den eerst optredenden voor te stellen.

Het stuur van zijn fiets in de linker hand, en zijn rond bruin dophoedje in de rechter, naderde Vanlaer met levendig-schitterende oogen, als verrukt door haar schoonheid, tot Florence, en verzocht haar, hem en zijn vrienden te willen excuseeren dat ze zoo

vroeg en met hun fietsen kwamen. Zij hadden een rijtoer gemaakt door de prachtige omstreken, en wilden ook graag nog bij daglicht het oord bezoeken en bewonderen, waar hun vriend nu zijn woon- en werkplaats had gevestigd.

‘Vous avez bien fait, vous avez très bien fait, monsieur Vanlaer,’ stamelde Florence met kleurende wangen, en zij verwelkomde ook Darmont en de dames, die haar om de beurt door Maxime werden voorgesteld. Toen zetten zij hun fietsen naast elkaar tegen den klimop- en bloemenmuur der veranda, en klommen op 't bordes waar de overige voorstellingen plaats grepen, de dames ceremonieus en zwijgend voor elkaar knie-plooiend, de heeren ietwat losser, met een vluggen handdruk en een vluchtig gebrabbeld ‘enchanté de faire votre connaissance.’ Florence berichtte dat Alfred nog aan 't schilderen was, maar dadelijk zou komen; en daarop namen zij de aangeboden stoelen en zaten even als verbijsterd naast elkaar, met dat onaangenaam, onsympatiek gevoel van menschen die elkaar niet kennen en niet weten welke aanrakingspunten zij met elkander zullen hebben. Die penibele toestand duurde echter slechts een oogenblik, want dadelijk herbegonnen Vanlaer en Darmont in opgewonden geestdrift over de mooie omstreken en het zoo heerlijk gelegen Far-West te juichen, tot zij een vluggen stap over het grintpad hoorden ritselen en Alfred de trappen op geloopen kwam.

‘Ah! dat vind ik aardig, dat je wat vroeg komt!’ riep hij opgetogen. En nu werden, met verrukte uitroepingen, echt gulhartige groeten en handdrukken gewisseld. Wat zag hij er goed uit! Wat had hij hier een prettig leven! Wat moest het heerlijk zijn, in die prachtige omgeving te werken! 't Gevoel van gêne en benauwdheid was met zijn komst verdwenen, en vroolijk schalden nu de stemmen door elkaar, terwijl het dienstmeisje, door Florence teruggeroepen, met kopjes thee en glazen port rondging. En weldra ontstond tusschen Alfred en zijn vrienden een levendig gesprek, waar de anderen, Maxime uitgezonderd, zich als door een stil accoord, buiten hielden. Het duurde niet lang of zij waren, als van zelf, in twee afzonderlijke groepjes verdeeld: mevrouw de St. Mars, met Paul, Elise en Florence in gedempt, als 't ware fluisterend-intiem gesprek; de anderen luidruchtig babbelend en lachend, als goede oude vrienden, die verrukt zijn elkander na een lange afwezigheid terug te zien. Alleen Marie zat

ernstig tusschen beide groepen, een oor naar rechts en een naar links, niet goed wetend hoe zich te houden, ietwat bedeesd in 't midden dier artiesten, naar wier gesprek zij zoo graag luisterde, en van een anderen kant wat bang mevrouw de St. Mars te ergeren, indien ze zich te sterk opvallend van háár groep afzonderde.

Toen de thee gedronken was stelde Alfred voor een wandelingetje door den tuin en 't bosch te maken en dan te roeien naar het eilandje, waar hij hun zijn werk zou laten zien.

‘C'est ca, promenez-nous dans ce Paradou enchanteur!’ juichte Darmont. En na zich even te hebben geëxcuseerd stonden de bezoekers op, en verlieten zij met Alfred en Maxime de veranda, waar Paul de overige dames zou gezelschap blijven houden.

‘Is het niet onbeleefd dat niemand van ons meegaat?’ fluisterde Marie tot Florence.

‘Ik geloof het niet,.... wat denkt u, mama?’ vroeg Florence aan haar moeder.

‘Wel nee, laat ze toch gaan,’ murmelde mevrouw de St. Mars, met een gegrinnik van minachting de bewegingen volgend der korte fietsrokjes, die achter een boschje bloeiende azalea's, om den hoek van 't huis verdwenen.

Plotseling sprong Paul in de hoogte, en begon als een gek met wijd-uitslaande armen en beenen over den vloer der veranda heen en weer te dansen.

‘Qu'est-ce que tu as? Qu'est-ce qui te prend?’ riepen Florence en Elise proestlachend.

‘Rien, rien,.... je m'amuse.... je fais aussi de l'art,.... de l'art chorégraphique!.... tenez,.... en jupes courtes,.... comme une danseuse de l'Opéra!’ gilde Paul hoe langer hoe gekker doende, met de opwaaiende slippen van zijn kort wit tennis-jasje over de armen heen en weer hollend en springend.

Florence en Elise schaterden, en zelfs de deftige oude barones moest er onwillekeurig om lachen. Maar plotseling werden allen stil, terwijl Marie, die de grap smakeloos vond en niet meelachte, een dringend-vermanend stt! liet hooren.

Een der dames, mevrouw Darmont, kwam haastig op 't bordes terug, om haar zakdoek te halen, dien zij er vergeten had. Zij zag nog juist, wijl ze de stoep beklom, den jongen mal met opgeheven armen in een hoek van het bordes zijn gekheid maken,

en eventjes onthutst keek zij met verbaasde, haast verschrikte oogen op. ‘Pardon, monsieur,’ sprak ze, naar haar zakdoek grijpend, en weer holde ze weg, met een kleur als vuur, de trappen af, het boschje azaleas om, zóó gehaast, dat de kiezeltjes van het grintpad ritselend onder haar voeten opstoven. Stom en roerloos even keken de anderen elkander aan.

‘Est-ce qu'elle m'aurait vu?’ vroeg Paul, comisch-ontsteld naar voren tredend, met trage breede passen en wijd-open mond en oogen, als een clown in een circus.

‘Ah! par exemple!’ riep Elise.

‘C'est dommage, elle aura pensé qu'on se moquait d'elle,’ zei Florence onthutst, met hooge kleur.

‘Oui, c'est bien dommage,’ sprak ernstig Marie, met een uitdrukking van ware spijt.

Alleen mevrouw de St. Mars bleef spotlachen, met een air van genoegen en voldaanheid op haar strak gezicht, als bij een goed geslaagde klucht.

‘Alors, vous croyez vraiment qu'elle m'a vu!’ spotte Paul. ‘Eh bien, je continue!’ En weer begon hij als een gek te springen en te dansen.

‘Mais voyons, Paul, cesse donc!’ smeekte Florence, half boos half lachend naar hem toe vliegend om hem te doen ophouden.

Maar uitgelaten greep hij haar vast en deed haar mee rondhollen en springen.

‘Cesse! cesse, te dis-je! Tu sais qu'Alfred n'aime pas ces farces!’ En hijgend worstelde ze zich los.

Paul hield op met gekheid maken. Hij stak een sigaretje op en kwam weer kalm naast Marie en Florence zitten, die nog even, met bezorgde gezichten, het geval bespraken. De zon ging langzaam onder, achter de hooge boomen van het park, met breede gouden vlekken en vegen over het groen der gazons en het kleurengeflonker der bloembedden. De lucht was heilig-stil geworden, en in het hooge ijl azuur, waar schril-schreeuwende benden zwaluwen in wijd-scherende kringen elkaar achtervolgden, hingen lichtroze wolkenstreepjes, zoo fijn en teer-doorschijnend, als waren zij met penseeltjes van goud op 't pure hemelsblauw geschilderd. Een zacht-bedwelmende geur van azaleas en seringen zweefde bij tusschenpoozen als een onvoelbare ademtocht door de zwoele atmosfeer, en in de zware, donkere kruinen zongen de nachte-

galen, nu eens in hoog geschal van triomfante heerlijkheid, dan weer langzaam en zacht in teer-verliefde tonen, tot zij een oogenblik doodstil bleven, in de bespiegelende stilte van het avondrood. En aan het uiteinde der beukendreef verscheen weldra de maan boven de hooge zwarte toppen, een vreemde, bleeke maan in al dat tooverlicht, een wezen zonder glans in dunne paarsche nevelsluiers, een droevige verschijning als van rouw en zwakheid, week aarzelend of ze zich geheel vertoonen zou, dan wel achter haar droeve, paarsche sluiers weer terugwijken.

‘O, wat 'n mooie avond!’ sprak zacht Marie, met ernstige, strak-droomerige oogen op het verre schemerlicht der maan.

‘Ik ga binnen, ik vrees de avonddauw en raad jullie aan mijn voorbeeld te volgen,’ zei mevrouw de St. Mars, met inspanning opstaande.

‘Moeten we niet wachten tot ze terugkomen, mama?’ vroeg Florence aarzelend.

‘Ik zie niet in waarom, aangezien Alfred met hen is,’ sprak mevrouw de St. Mars uit de hoogte. ‘Ik toch ben niet van plan om voor hùn pleizier 'n verkoudheid op te doen.’ En statig verdween ze door de glazen deur naar binnen.

De anderen vroegen zich af of zij nog even zouden blijven wachten dan ook binnen gaan, toen zij Alfred met zijn vrienden achter het boschje azaleas hoorden terugkomen. Hoog-enthousiastisch klonk de stem van Darmont boven alle andere uit: ‘Ah! c'est superbe! c'est divin! divin! Ah, mais voyez cette lune! cette lune! Elle est fantastique! phénoménale!’ En even stonden zij het schouwspel te bewonderen, zoo vreemd gehuld in tooverachtig schemerlicht, met over hun ruggen den dofrooden gloed van het uitstervend daglicht, en in hun aangezichten den licht-paarschen, bijna lijkkleurigen twijfelglans der opkomende maan.

‘C'est beau, n'est-ce pas?’ riep hun Paul van uit de schaduw der veranda toe.

‘C'est féérique! C'est d'une beauté suprême et immatérielle! oui, immatérielle!’ galmde Darmont's emphatische stem.

Gejaagd, in rusteloos, geruischloos fladderen, zwierven grauwe vledermuizen heen en weer. Men zag ze scherp zigzagen in de nog bleek-glanzende open hemelsruimte, tusschen het hoog-donkere der opkruinende boomen, steeds komend en verdwijnend, in dwarsche kruisvlucht over de gazons, als de zwijgende, gepijnigde boden

van geheimzinnige gebeurtenissen. En plotseling begon weer een nachtegaal te zingen, heel dicht bij 't huis, in een reusachtiggrooten cederboom.

‘Comme c'est beau! Comme c'est beau!’ fluisterden zij.

Paul en de jonge dames kwamen met zacht-schuivende voeten tot aan den bloemenrand van de veranda luisteren. Werktuigelijk keek Alfred naar hen om, met een enthousiastisch-zwijgend handgebaar naar de donkere kruin waarin de onzichtbare, heerlijke vogel zat te zingen. Hij zag in vagen nevelglans de sierlijke gestalte van Florence, de lichte, ovale vlek van haar gezicht, de donkere vlekken van haar haar en oogen. Paul stond aan haar linkerzijde en Elise aan haar rechter, en ietwat ter zijde naar achter Marie, haast onzichtbaar in de duisternis. En in het zinsbedrog der schemering kwam het Alfred eensklaps voor alsof Paul's rechterarm om Florence's middel was geslagen, terwijl hij in zijn linkerhand haar rechterhand gedrukt hield. 't Was of hij plotseling een klap in het gezicht kreeg, zoo gek en onwaarschijnlijk kwam 't hem voor.

‘Florence!’ was hij op 't punt haar dreigend toe te roepen,.... toen hij die hand van om haar middel zag verdwijnen en even naar Elise's hoofd toe gaan. Het was Elise's eigen hand, welke hij voor die van Paul had aangezien. Paul hield eenvoudig zijn beide handen in elkaar gevouwen, en dan zag Alfred ook Florence's handen, alle twee rustig naar voren op den bloemenrand van het bordes geleund.

‘Hoe gek had ik mij daar toch kunnen aanstellen!’ dacht hij, blozende van schaamte in de halve duisternis.

 

Aan het diner heerschte een gedwongen stemming. Mevrouw Vanlaer en mademoiselle Desfeuilles hadden iets gegeneerds en verlegen over zich, en mevrouw Darmont zag er bepaald gepiqueerd uit na de gekkedoenerij van Paul op 't bordes. De huisdames en logées waren zich even, als elken dag, gaan verkleeden, en hare toiletten, hoewel niet overdreven, staken toch sterk af naast de kortgerokte, ietwat stofferige fietspakjes van de bezoeksters. Alleen Alfred had niet, als naar gewoonte, van kleeren veranderd, om de anderen meer op hun gemak te stellen, wat zijn schoonmoeder trouwens niet belette hem met vreemde afkeurende oogen aan te kijken toen hij in de eetzaal kwam, en als in verbazing uit te roepen:

‘Hè, Alfred, je bent niet gekleed voor 't diner! Hoe komt dat?’

‘Ik had geen tijd meer, mama,’ antwoordde hij met matte, ietwat korzelige stem. En plotseling vergramd over die aanmerking van zijn schoonmoeder, waarin hij zeer duidelijk de indirecte, bedekte hatelijkheid tegenover zijn vrienden voelde:

‘En ook geen zin,’ voegde hij er kortaf bij.

Zij keek hem even roerloos aan, met strakken blik en hoog kleurende wangen, en er ontstond een pijnlijk oogenblik van algemeen stilzwijgen.

‘Mevrouw, 't is ònze schuld, wij hebben den tijd vergeten in bewondering over zijn schilderijen,’ complimenteerde Vanlaer om het weer goed te maken.

‘Ah! ze zijn prachtig! prachtig! vindt u 't ook niet mevrouw?’ vroeg Darmont aan Florence, die naast hem zat.

Florence werd rood tot in den hals en haar blik ontmoette dien van Alfred, die haar als 't ware met bedroefd verwijt aankeek.

‘Ik heb er alleen het begin van gezien, ik moet er volstrekt nog eens naar gaan kijken,’ antwoordde zij bedeesd.

‘Wat! mevrouw!’ riep Darmont comisch-verbaasd, met groote oogen van haast-niet-kunnen-gelooven. ‘Wat! heeft u die wonderbare werken niet gezien, die idyllische, ideale frischheid van den ochtend, die grootsche, glansrijke apotheose van den avond, die twee heerlijke doeken van realistisch romantisme, zooals onze vriend Melville ze zoo juist noemt! Maar mevrouw!....’

‘'t Is waar, meneer, 't is ongepermitteerd, ik moet er volstrekt weer naartoe,’ herhaalde Florence gegeneerd de oogen neerslaande onder den bedroefd verwijtenden blik, dien Alfred over de tafel strak op haar gevestigd hield.

Vanlaer en de andere bezoekers hadden insgelijks met verbazing opgekeken, en weer ontstond even een algemeene drukking van gêne om de tafel. Vanlaer en zijn vrouw, die tegenover elkander zaten, wisselden een vluggen blik van diep-begrijpen, en mevrouw Darmont bleef strak-starend kijken op haar bord, in moedwillige stugheid zich buiten het gesprek houdend. Mademoiselle Desfeuilles, aan het ander eind der tafel, luisterde verstrooid naar het gebabbel van Maxime en Paul, de aandacht afgeleid door Darmont, die nu, veelpratend, in drukke, algemeene beschouwingen over kunst uitweidde. Dit bracht gelukkig wat verlichting in de pijnlijke stemming, en, daar hij mooi en vloeiend sprak, met groote vindingrijkheid van

uitdrukkingen, gelukte 't hem weldra de aandacht van allen in beslag te nemen. Hij imponeerde hen door zijn veelzijdige kennis, die onwillekeurig eerbied afdwong. Hij gooide namen in 't gesprek van groote mannen waarmee hij op intiemen voet verkeerde, waarmee hij gedineerd had, bij wie hij gelogeerd had, met wie hij allerlei interessante onderwerpen en gebeurtenissen had besproken. Hij domineerde, hij triomfeerde. Alleen mevrouw de St. Mars liet er zich niet aan vangen, bleef stroef en nurksch, met een strakmisnoegd gezicht van gruwelijk-zich-vervelen. Zij kon het overvloedig gepraat van Darmont niet uitstaan en poogde er weldra stoornis in te brengen. Elk oogenblik vroeg zij fluisterend 't een 't ander aan Florence of aan Elise, opzettelijk geen notitie nemend van de andere dames, of maakte uit de hoogte teekens naar de meid of naar den tafelknecht, hun zwijgende bevelen gevend die zij niet konden begrijpen, hen met een pstt! of hm! bij zich wenkend, en ze dan wegsturend en weer terugroepend, tot er inderdaad eindelijk stoornis kwam, en Darmont met een zijdelingschen blik op haar zijn woordenvloed staakte.

Gelukkig liep 't diner vrij spoedig af, en 't was een algemeen gevoel van verlichting toen mevrouw de St. Mars eindelijk statig van tafel opstond en aan den arm van Vanlaer, die naast haar klein en schraal leek als een jongetje in zijn fietspak, naar den salon ging, waarvan de tafelknecht de dubbele deur wijd openschoof, en waar allen haar volgden. De dames werden er alleen gelaten, terwijl de heeren in de veranda gingen rooken.

 

Toen zij in den salon terugkwamen, stonden de dames reeds klaar om afscheid te nemen. Alfred hoorde Florence zwak aandringen dat zij nog wat langer zouden blijven, maar duidelijk was ook dáár de stemming niet aangenaam geweest, en hij merkte tot zijn verwondering dat mevrouw de St. Mars bij het gezelschap niet meer was.

‘Waar.... waar is mama?’ vroeg hij met aarzeling.

‘Zij voelde zich niet heel lekker, zij heeft afscheid genomen van die dames en is naar haar kamer gegaan, je verzoekende die heeren haar excuses aan te bieden,’ antwoordde Florence gegeneerd.

Alfred kreeg een kleur van toorn en schaamte. ‘Quelle grossièreté!’ mompelde hij binnensmonds, met een verwoeden blik op Florence, of het ook háár schuld was. Hij voelde duide-

lijk de beleediging tegenover zijn vrienden, en zag geen middel meer om het nog goed te maken.

‘Ah bah! ah bah!’ herhaalde hij nog een paar keeren, gansch trillend van opgewondenheid, en hij voelde zich zóó diep gekwetst, dat hij van spijt en ergenis had kunnen huilen. En plotseling steeg het in hem tot een soort wraaklust, wijl hij, den zin van Florence's woorden verdraaiend, tot zijn vrienden zei:

‘Ik bied u wel mijn excuses aan voor het onverwacht vertrek van mijn schoonmoeder, maar het schijnt dat ze zich niet lekker voelde en naar haar kamer is gegaan.’

Zij wisselden een vreemden blik onder elkaar en uitten enkele vage woorden, terwijl Florence met stil verwijt hem even aankeek. Maar zelfs háár afkeuring kon hem op 't oogenblik niet schelen, en met nog eens dezelfde, zenuwachtig-moedwillig herhaalde excuses, vergezelde hij zijn vrienden naar buiten, om het duidelijk genoeg te laten merken hoe sterk hij tegen dat gansche, ongastvrij onthaal protest aanteekende. Dezen hielden zich trouwens heel correct, tot het einde toe vriendelijk pratend en glimlachend, doende of zij niets onaangenaams gevoeld noch gemerkt hadden, wijl Alfred wel met rouw in 't hart begreep, dat zij toch nooit meer, hoezeer zij ook persoonlijk van hem hielden, op Far West zouden terug komen. Alleen mevrouw Darmont, de meest trotsche van aard, liet bij 't vertrekken een schimpachtig haha! als van verlossing hooren, dat Alfred, hoe diep bedroefd ook, haar niet kwalijk nemen kon.

 

Buiten was de maan, ontsluierd van haar lichte nevels, hoog en helder in den wolkeloozen hemel opgerezen, en haar blanke licht viel volop op het vlakke grasveld vóór de villa, tusschen 't donkere der reusachtig hoog en zwaar opkruinende boomen. De bloemenperken stonden vreemd verkleurd, de kiezelpaden lagen wit als krijt, en heel de eene kant van den wit-en-groen geverfden villagevel was als 't ware scheef afgekapt door een helle, driehoekigblanke maanlichtstreep waarin de bovenramen glinsterden, terwijl ginds verre, buiten 't groote ingangshek, de zware donkere stammen van de lange beukendreef laag bij den grond waren gehuld in een dikke, wijde mistlaag, als stonden zij midden in een eindeloos-uitgestrekt bevroren meer of sneeuwveld.

Zij hadden allen hun lantarens mee, maar de lucht was te mooi

en te helder om door kunstmatig licht het heerlijk schijnsel van maan en sterren te storen en te schenden. De dames trokken enkel, tegen de nachtelijke kilheid, de korte manteltjes aan, die zij op de sturen van haar fietsen hadden vastgebonden, en na een laatsten groet die in Alfred's ooren klonk als een vaarwel voor altijd, wipten zij licht op hun zadels en vertrokken, zachtraderend over de ritselende kiezeltjes, in 't zangerig-gedempt-gerinkel van de aan de sturen vastgemaakte belletjes.

‘'t Is 'n schande!’ bromde Alfred tusschen zijn tanden, toen hij de laatste fiets buiten het hek had zien verdwijnen.

‘Wat dan? Wat is er 'n schande?’ vroeg kalm Maxime, die met Alfred de bezoekers tot beneden de stoep vergezeld had.

‘De manier waarop mijn schoonmoeder, en ook mijn vrouw, mijn vrienden hier ontvangen hebben,’ raasde Alfred.

Hij hield zich even in voor Paul, die op 't bordes verscheen, vragend of zij soms geen zin meer hadden nog in den maneschijn wat rond te wandelen.

‘Neen, blijf bij mij,’ fluisterde Alfred dringend tot zijn vriend.

En daar geen van beiden dadelijk een antwoord gaf, herhaalde Paul, half onzichtbaar in de schaduw der veranda, ietwat ongeduldig zijn vraag.

‘Neen, we blijven maar 'n oogenblikje meer, we komen spoedig weer binnen,’ riep Maxime.

‘Tant pis; dan ga ik het aan de dames vragen,’ besloot Paul. En hij liep weer in huis.

Zoodra hij weg was trok Afred zijn vriend in 't donkere van een kronkel-allee met zich mee.

‘Ik ben er woedend en rampzalig onder! Ik zou er om kunnen huilen!’ kreet hij.

Maxime, diep halend aan zijn sigaar, liep een oogenblik zwijgend naast Alfred, als verdiept in gedachten.

‘Je schoonmoeder, soit; en nòg kan je niet weten of ze zich werkelijk niet onlekker voelde. Het mensch eet en drinkt nog al veel, en dat bezwaart. Maar je vrouw heeft toch geen schuld daaraan,’ sprak hij eindelijk, kalm verwijtend.

‘Jawel, jawel, Florence ook,’ drong Alfred opgewonden aan. ‘Zij heeft wel niet de onbeschofte insolentie van haar moeder getoond, maar zij is niettemin onbeleefd, onverschillig, ongastvrij geweest, niet zooals de vrouw van een artiest tegenover andere

artiesten, menschen van groote waarde en vrienden van haar man, zou behooren te zijn.’

Weer liep Maxime een poos stilzwijgend in gedachten.

‘Que veux-tu, mon cher? 't Is de opvoeding,’ sprak hij eindelijk.

‘Zeg liever “het gebrek aan opvoeding”,’ beet Alfred hem toe.

‘Soit, gebrek aan opvoeding,’ hernam Maxime. ‘Maar dat heb je vooruit wel geweten, en daardoor heb je je recht verbeurd om het haar te verwijten.’

‘Maar ze zijn toch niet allen zoo. Daar heb je b.v. Marie Bagnolet. Wat 'n aardig, ernstig, ontwikkeld meisje! En hoe of ze zich voor alles interesseert! Die heeft toch ook dezelfde opvoeding gehad als Florence.’

Een lichte kleur, onzichtbaar in 't halfduistere der allee, kwam als een warme gloed over Maxime's gelaat. Sinds hij met Marie op Far-West gelogeerd was, voelde hij een toenemende genegenheid voor haar in zich opkomen. Hij bestreed in zichzelf dit gevoel, sterk-steunend op zijn pessimistische en cynische levensbespiegelingen, die hem elke liefde welke op een huwelijk kon uitloopen, als een ramp hadden leeren beschouwen. Maar in den laatsten tijd was die overtuiging wel wat aan 't wankelen gegaan, en niet zonder een geheim gevoel van jaloezie had hij de groote genegenheid en bewondering opgemerkt, die Marie voor Alfred en voor zijn kunstgewrochten scheen te koesteren.

‘Marie is eenvoudig een uitzondering die den algemeenen regel qua opvoeding in haren stand bekrachtigt,’ antwoordde hij zoo kalm mogelijk.

Op zijn beurt liep Alfred nu een lange poos stilzwijgend, als weggezonken in zijn sombere gedachten. Zij liepen sprakeloos naast elkaar, nu eens in 't donkere der lommerpaden, waar onzichtbare azaleas en seringen geurden, dan weer in het breed open maanlicht der gazons, waar hun reusachtig-lange, tegen de zachte glooiingen schuins-oploopende schaduwen, fantastisch met hen mede gingen.

‘Als ik denk,’ hernam treurig Alfred, ‘dat Florence, sinds haar eerste bezoek met mij op 't eilandje, geen enkele maal daar meer teruggekomen is om naar mijn werk te kijken, terwijl Marie, voor wie ik toch maar een vreemd-onverschillige ben, mij zoo dikwijls vergezelt, en zich interesseert voor mijn werk, dat ze liefheeft, dat ze bewondert, dat ze begrijpt, o, dan vraag ik mij

soms vol angst en wanhoop af, of ik mij niet totaal vergist heb in mijn huwelijk, en of ik niet, in plaats van Florence, een meisje als Marie tot vrouw had moeten kiezen! En toch bemin ik, aanbid ik alleen en uitsluitend Florence, en voor Marie zou ik nooit anders kunnen voelen dan een groote, innige, broederlijke vriendschap. Ah! 't is treurig, 't is wel diep treurig!’

Maxime bleef sprakeloos, zwaar halend aan zijn eindje sigaar. Maar plotseling hoorden zij gegiegel achter een boschje heesters, en in de schaduw eener donkere kronkelallee hielden zij beiden werktuigelijk stil.

‘'t Is die fatterige Paul met de anderen,’ fluisterde Alfred misnoegd. ‘Laat ons hier eventjes wachten, ik ontmoet ze liever niet.’

Zij hielden zich schuil in het donker der heesters, en een twintigtal passen verder, daar waar een dwars-allee op een breed grasveld uitliep, zagen zij de luid-lachende-en-giegelende groep in 't volle, helder manelicht voorbijgaan. Paul in 't midden, aan den eenen arm Florence en aan den anderen Elise, en een weinig op zij, eenzaam en als 't ware er niet bij hoorend, Marie. Zoo duidelijk als uitgeknipte poppetjes teekenden zich hun gestalten op den klaarlichten achtergrond af, en onder het donkere bont dat zij hadden omgeslagen kregen de bleeke japonnen van Florence en van de jonge meisjes iets irreëels en tooverachtigs in hun glanzende lichtheid, als waren zij van een onbekende, heel dunne, doorschijnende materie, als weefsels van nevel en droom.

‘Zie, dàt is haar genre, dáár kan ze zich mee amuseeren,’ murmelde Alfred verbitterd, toen zij in wegstervend gepraat en gegiegel voorbij waren: een hansworst als die jonge snob, een gansje als die dikke Elise. Ik erger mij ontzettend aan die onuitstaanbare familiariteit met haar neef. Ik heb haar herhaaldelijk en uitdrukkelijk verzocht er mee op te houden, en in mijn tegenwoordigheid durft ze 't niet meer doen; maar je ziet het: als ik er niet bij ben begint ze weer.

‘Je bent te streng voor haar,’ zei Maxime. ‘Zij toont zich immers zooals ze is. Wellicht zal ze liever een charade of een partijtje tennis spelen met dien jongen idioot, dan zich in gemaakte vervoering op te winden over je mooie schilderijen, maar wat kan je daaraan doen? Zij is nu eenmaal zoo, het is haar aard, en eigenlijk blijft ze sinceer en logisch met zichzelve.’

‘Ah! het is treurig, ik verzeker je dat 't treurig is zoo iemand lief te hebben!’ zuchtte Alfred.

‘Het is altijd treurig iemand lief te hebben,’ filosofeerde Maxime.

Plotseling galmden storende kreten in de heilige sereenheid van den zomernacht. Het waren de anderen die naar hen riepen, vragend waar zij waren, en of zij mee naar huis gingen.

‘Ja ja, we zijn hier, we komen!’ riep Alfred tegen. En zijn harde stem galmde triestig-schor, als een wanklank in de zachtharmonieuze stemming van den nacht.

‘Neen neen, niet trouwen, nooit trouwen,’ murmelde nog even Maxime, als 't ware sprekend voor zichzelf, in verbitterd terugdenken aan veel verleden smart.

 

(Wordt vervolgd).


Vorige Volgende

Over het gehele werk

titels


Over dit hoofdstuk/artikel

auteurs