Golfslag. Jaargang 1

[p. 297]

De laatste nacht
Vervolg en Slot.

Ha! Ha!

Geen zaak is waard, dat men er voor sterft!

- Zwijg!

- Neen! Misschien zal je vrouw 'n paar keren komen. Reken er maar niet te erg op, man.

Weldra zal zij ook die pelgrimagie ontwennen. De zon zal te heerlijk schijnen. Haar bloed zal onstuimig ontwaken onder haar zwarte rouwkleren. De vogels zullen schril roepen van lust. Het leven zal haar grijpen met gretige handen en zij zal het gebod van haar bloed volgen. Zij zal weer zin krijgen in de mensen. In de liefde. In de vreugde. In deze daverende wereld en de grootse wentel der seizoenen. In haar weke geheugen zal je lastige herinnering langzaam en behendig weggekneed worden. Op 'n zonnige dag zal ze haastig je verbleekt portret wegsluiten in 'n rommelige lade. Daar zul je nogmaals sterven en begraven worden. 'n Dode sterft nog elke dag. Meer en meer.

Hi! Hi! Hi! Haar mond zal beven op 'n andere mond. Haar handen zullen àndere schouders grijpen. Haar lach zal schallen in de straat. Uitdagend zal zij het donkere licht zoeken in de ogen van hen, die leven...

- Zwijg! Het is niet waar!

- Sukkelaar! Je bent te laf om de waarheid te zien.

- Ik ben niet laf.

- Hi! Hi! Hi! Je bent 'n held. Ik groet je diep, meneer de held. Ik zal er voor zorgen, dat je naam later gebeiteld wordt op het een of het ander monument. Ben je tevreden?

- Je spot. Maar ik heb m'n kind...

- Je kind! Het zal je niet eens kennen. Je zult 'n schim zijn. Niets meer. 'n Vage gestalte uit het nevelland. Je kind zal met de mensen leven. Niet met 'n schim.

- Luister niet naar hem, Frans. Je moogt niet zwak worden. God ziet je en wacht ongeduldig op je komst. Je moet 'n man zijn. Je moogt niet buigen. Fier en kalm zul je naar de paal schrijden. Je zult je moordenaars stout in de ogen blikken. Ze zullen hun ogen afwenden. Heel hun leven zal je laatste blik hen zeer doen. En het is niet zo erg. Laat je verbeelding niet op drift slaan. Denk liever aan de zaak. Van boven de sterren zul je ons toelachen en je zult fier zijn op je leven. Het leven is niet alles. Boven het leven staat de eeuwigheid.

- De eeuwigheid? Maar ik ben bang voor de eeuwigheid. Als ik straks in de ruimte geslingerd word, wat gebeurt er dan met mij? Waar moet ik heen?

- Je gelooft toch in God?

- Ik ben bang. Ik wil niet eeuwig alleen zijn.

- De engelen zullen je jubelend tegemoet komen.

[p. 298]

- Maar moest het nu eens niet waar zijn? Moest het nu eens niet waar zijn? Wie kan mij met zekerheid zeggen, wat er straks met mij gebeurt? Als ik zal vallen aan de paal... vallen... vallen... altijd maar vallen...

- Hi! Hi! Hi! Met 'n groot gat in je borst!

- De aalmoezenier komt seffens, Frans. Hij heeft het je beloofd. Hij laat je niet in de steek. Hij zal bij je blijven.

- Hi! Hi! Hi! Tot aan de paal. Daarna sloft hij rustig weer naar huis, stopt z'n lange meerschuimen pijp en luistert naar het zilveren stemmetje van z'n kanarie.

- De aalmoezenier. Meneer de aalmoezenier!

- Biecht vlug je zonden. Je hebt er vele bedreven. Ik weet het. Herinner je je nog die avond op de schelf? Was je reeds vergeten, hoe smerig je gekronkeld hebt om je beste vriend in het verderf te storten? Uit afgunst. Lelijke afgunst. En je hoogmoed? Je branie? Je liefdeloosheid tegenover je moeder? Je zonden kleven aan je ziel. Je zult ze alle met je meesleuren in de oneindigheid.

- Meneer de aalmoezenier!

- Nu roep je als 'n papkindje. Is dat nou de held? Waarom kruip je zo idioot op je knieën?

Het is nog nacht. Niemand ziet je. Niemand luistert naar je. De mensen slapen allemaal.

- M'n God.

- Hij slaapt.

- Vergiffenis.

- Heb jij vergeven? Wat heb je met je vijanden gedaan?

- Ik vergeef hen. Ik vergeef hen. Ik vergeef hen!

- Je haat hen.

- Neen... ik heb hen lief!

- Nu het te laat is.

- Het is nog niet te laat. Ik zal het de aalmoezenier vragen. Ik laat hem m'n boodschap achter.

- Hij slaapt. Hoor je niet, hoe goddelloos hij snurkt.

'n Wijle is alles stil. De stemmen zwijgen. Frans tast als 'n blinde.

Daar naderen weer heese, driftige fluisterstemmen.

- Frans... Frans, ga je je laten afslachten gelijk een schaap? Stel je verdomd te weer, Frans. Vecht je liever dood. Sla! Schop! Bijt! Maar niet naar de paal. Het is beter te sterven in volle actie. Dan komt de dood nog onverwachts. Maar aan die paal, Frans, daar zal je duizendmaal sterven. Duizendmaal vermoord worden. De ijzingwekkende eeuwen aan de paal, Frans. Met het gonzende licht van de ontwakende wereld in je dorstige ogen. Ik weet het, Frans. Ik heb het allemaal meegemaakt.

Neen. Je hebt nog kracht. Je vuisten zijn zwaar en hard als graniet. Je bloed zweept nog heftig door je lichaam. Je woede wordt 'n gruwelijk feest en zo sterf je in de volle glorie van je mannelijkheid.

- Ach neen, Frans. Word niet opstandig. Opstandigheid is zwakheid.

- Misschien... misschien bestaat er nog redding.

[p. 299]

Heeft de goede God vroeger geen mirakels gedaan? Waarom zou Hij jou in de steek laten? Waarom 'n ander en jij niet? Als je vrienden nou 'ns...

- Hi! Hi! Hi! Je vrienden hebben je opgegeven. Je bent 'n verloren man.

- Als er nou 'n aardbeving... 'n Vreselijke katastroof... 'n Hels bombardement... Of misschien tóch genade...

Er kan nog zooveel gebeuren. Het is nog nacht...

- God...

- Bid. Bid als 'n razende. De goede God zal zich laten vermurwen. Hij is immers barmhartig.

En Frans knielt opnieuw neer op de ruwe vloer. Hij steekt de armen ten hemel en smeekt de Almachtige om hulp en verlossing.

- Heer, red me uit deze gruwel. Verdrijf de verschrikkingen van me. Verhoor m'n gebed. Zie. Ik lig hier op m'n knieën en aanroep U. Ik smeek U. Wees niet doof voor m'n klachten. Ik aanbid U. Ik vereer U. Ik bemin U. Voortaan zal ik U dienen als 'n voorbeeldig kristen. Voortaan zal ik de zonden vluchten. Al mijn talenten zal ik te uwen dienst stellen. Ik wil 'n heraut worden van uw liefde. 'n Verkondiger van uw Woord. 'n Zielenveroveraar. Gun me nog de tijd, o Vader. Ik wil in uw naam tot de mensen gaan. M'n hele leven zal ik bidden en boeten. Ik zal m'n ongedurig lichaam geselen. Geloof me, o Heer. Gun me nog 'n laatste kans. Daarna zal ik met blij gemoed van deze wereld scheiden. Want... ik kan nog zoveel goed doen, Heer. Nu eerst weet ik, hoe ik leven moet...

Maar niemand antwoordt. Door de stilte schervelt alleen 'n medogenloos gegrinnik. 'n Gnuivend gemekker.

De luttele sterren verbleken langzaam aan de lucht. De hemel weent z'n laatste tranen.

Dat moet de morgen zijn. Het wordt frisser en door de tuin gaat 'n zacht waaien.

Frans huivert.

Dan snikt hij:

- Moeder...

En zij verschijnt hem. Hoog en statig. Hij ziet alleen haar zuivere ogen, die nu vol oneindige liefde, vol radeloze angst staan. En haar milde monkel.

Zij spreekt niet. Zij buigt zich langzaam en teder over hem. Hij voelt haar veilige lichaamswarmte als 'n stroom van sussende goedheid.

- Moeder... ach moeder...

Zo vindt hem de aalmoezenier.

- Frans, het is tijd.

De veroordeelde glimlacht.

- Ik houd woord, Frans. De ganse nacht heb ik voor jou en je makkers gebeden. Ik zie, dat m'n gebed verhoord werd.

- M'n makkers?

- Ja, Frans. Je bent niet alleen.

- Hoeveel?

- Drie.

[p. 300]

'n Wijle is alles stil. Dan waagt de gevangene.

- Meneer de aalmoezenier...

- Ja, Frans.

- Kunt u er niet voor zorgen, dat ik licht krijg?

- Licht?

- Ja, meneer de aalmoezenier. Ik zou zo graag nog 'n brief schrijven naar... naar...

Z'n stem smoort in 'n snik.

- Je weet, dat het verboden is, Frans.

- Maar...

- Vertel me liever alles, Frans. Ik zal bij haar gaan. Ik zal geen woord vergeten.

Stilte.

- Heb je geen vertrouwen in me, Frans?

- O zeker...

- Maar...

- Zeg haar... zeg haar...

De gevangene bedwingt zich met bovenmenselijke kracht. Hij worstelt. Hij slikt. Hij heeft plots zo'n eindeloos medelijden met haar... met zichzelf. Er is nu geen opstand meer in hem.

- Zeg haar, dat ze bij m'n moeder moet gaan. Dat ik haar... dat ik voor haar zal bidden daarboven... en dat ze niet mag treuren om me.

- Is dat alles, Frans?

- Zeg haar tevens... dat... als het kind 'n jongetje is, dat ze hem Frans moet heten.

- Je moogt op mij rekenen, Frans.

- O...

En de veroordeelde kust de handen van de priester en laat z'n tranen vrij lopen...

- Ween maar rustig uit, jongen. Het zal je verlichten.

Geduldig wacht de aalmoezenier.

Als Frans wat later het gelaat opheft, straalt het van 'n wondere vrede.

Dan ontvangt hij vroom uit de handen van de priester het Heilig Lichaam van onze Heer.

En is gereed.

Het heeft niet lang geduurd. De zon barstte wit open. De eerste vogelen buitelden in het grondeloze licht van de ontwakende schepping. 'n Jong meisje gooide haar raam open en reikte met haar malse armen naar de zon. Er zeilde hoog en vreedzaam 'n zilveren wolk naar het Westen.

- Vuur!

God weet, dat je offer niet nutteloos is geweest.

Geen druppel bloed vloeit verloren.

Broeder Frans, bid voor ons.

Hans RANKE.