Nog meer dan het loutere ‘Vlaamse’ probleem werd de Groot-Nederlandse beweging door de bevrijding in een sluiër van stilzwijgen gehuld.
Men make zich niet teveel illuzies omtrent de officiële toenadering. Deze is, zeker van Belgische zijde, door loutere machts-politieke factoren ingegeven, en heeft met de zuivere ideologische beweging weinig verband. Het mislukte collaboratie avontuur en, als reaktie, de ophemeling der bestaande instellingen hebben gedeeltelijk schuld aan deze ‘samenzwering van het stilzwijgen’.
Moet en mag er daarom niet meer over Groot-Nederland gesproken worden? Het kan bezwaarlijk een aanslag op de veiligheid van de Belgische staat zijn, te durven veronderstellen dat de huidige grenzen en wetten niet volmaakt zijn en in der eeuwigheid zó zullen blijven. De Waalse separatistencongressen en de annexionisten staan er ons borg voor.
Het zou natuurlijk dom zijn een programma van 1936 op te halen. Wij leven in een andere tijd. Er moet iets nieuws groeien: een idee over België-Vlaanderen-Nederland, dat de vrucht zal zijn van alle opgedane ervaringen en tevens doeltreffend in de huidige toestand ingeschakeld kan worden. Volgende regels maken geenszins aanspraak op volledigheid. Zij zijn een poging om aan de jeugd een klare en vruchtbare kijk op het behandelde vraagstuk te geven.
Wij zijn Groot-Nederlanders. En daarmee zeggen wij dat wij ons bewust zijn van de diepe, hechte gebondenheid die alle Nederlanders in Noord en Zuid verbindt naar afkomst, wezen, taal en bestemming.
Om alle misverstand te vermijden voegen wij er onmiddellijk aan toe dat de Walen aan de drie eerste voorwaarden niet voldoen en bijgevolg geen Nederlanders zijn.
Daarmee zeggen wij tevens dat wij ons niet alleen bewust zijn, maar er tevens naar streven ons volk weer bij elkaar te brengen in een flinke, volkse staat.
De overwinning der democratie heeft ons alvast een versterking der staatsmacht gebracht. En nu staan we voor die twee, schijnbaar tegenstrijdige dingen: België-Groot-Nederland.
Revolutie maken? Onze kelen schor schreeuwen: ‘België kapot!’? Toe vriend, gebruik je verstand. Kijk liever eens rond in de wereld.
België kapot? En dan? Of meen je dat het superieure ‘Holland’ het zou willen of wagen een stelletje zuiderse rebellen onder zijn hoede te nemen? En dat de Europese toestand zich de weelde kan veroorloven van een storing in zijn meest vitale centrum? Het weze ons goed duidelijk: wij wonen in een huis dat men in twee delen verbouwd heeft. Ons deel heet België; slaan wij het stuk, dan slaan wij ons eigen huis stuk, en stukslaan heeft slechts dan een goed en duurzaam resultaat als het een afbraak is met het plan en de bouwvergunning van het nieuwe huis op zak. Dat ons enigste heil de eenheid van de Belgische staat zou zijn, verwerpen wij beslist, maar in het belang van ons Nederlandse volk zelf aanvaarden wij een bestaande toestand.
Dit is geen prijsgeven van principes, het is realistische politiek. De verwezenlijking van ons ideaal zal er nu veeleer door verhaast dan door vertraagd worden.