Golfslag. Jaargang 1

[p. 192]

Weerbaarheid

Weerbaarheid is een onbekend begrip in Zuid-Nederland. We kennen wel afbrekerij, neerhalerij, verdachtmaking, obstructie, oppositie, zelfs constructieve oppositie. Deze laatsten hebben ongetwijfeld hun nut opgeleverd. Wij zien echter naar iets positievers om. Wij willen niet de dijk zijn waar de golven razend tegen opbeuken en terugvallen, maar het schip dat snel en doel-zeker de zeeën doorklieft, sterk, tegen storm en onweer in. Dat is weerbaarheid.

Het weze mij vergund hier één aspect van die weerbaarheid wat nader te belichten. Het is geen zuiver-politiek, eerder een sociaal aspect. Want al staan op politiek gebied nog vele problemen te wachten, voelt ‘Golfslag’ zich niet geroepen het rijpe koren voor de voeten van onze volksvertegenwoordigers weg te maaien. Wij zijn wel zeer humaan, maar die heren hun jaarwedde in dolce far niente laten opstrijken, lijkt ons wat te bar. Daarom laten we hèn de politieke problemen...

Men praat de jongste tijd erg veel over reorganisatie van het leger, verjonging van het kader, inblazen van een nieuwe geest in het officierenkorps. Welnu, afgezien van het feit dat wij vrij wantrouwig staan tegenover bedoelde geest, die moeilijk anders dan anti-Nederlands kan zijn, keren wij ons beslist tegen zulk militarisme. Wij verafschuwen de kazerne, de opleiding met haar ontelbare lege uren, het vertrouwd maken van een negentienjarige jongen met wapens. Nochtans, voor hij huwt of een definitieve loopbaan kiest, moet iedereen minstens zes maanden een harde opleiding hebben doorgemaakt, om al het futloze amateurisme en alle kind-zijn eruit te jagen en hem physiek en moreel tot man te slaan. Dit echter zal het leger hem nooit brengen.

Tijdens de bezetting richtten de secretarissen-generaal een dienst op, die aanvankelijk bedoeld als vrijwilligersorganisme zeer vlug ontaardde tot een toevluchtsoord van al wie niet naar Duitsland wilde gedeporteerd worden; ik denk hier vooral aan de jonge arbeiders, bedienden en studenten. Deze Arbeidsdienst, van alle nieuwe-orde instellingen veruit de gezondste en minst collaborerende, bezat vele gebreken. Het kon ook niet anders. De geïmproviseerde oprichting greep plaats in oorlogstijd, de politieke partijen poogden er hun klauw op te leggen en hem te nazificeren, de bevolking beschouwde ieder geuniformeerde, tot de politiemannen in nieuwe kledij toe, als verrader. De kredieten werden karig toegemeten. Voor alle materiaal bezat de arbeidsman slechts zijn spade. En toch presteerde hij. Het juridisch-legaal aspect van die Arbeidsdienst moet hier niet behandeld worden. Het Belgisch Gerecht plaatste hem op de lijst van de verdachte organismen net als de N.L.V.C. en Winterhulp (al zou het land zonder deze van-naam-veranderde instellingen nu een eerder pijnlijke situatie kennen...).

[p. *25]

[p. 193]

Ik wil slechts dit vooropzetten: Waarom waagt men eens niet het experiment van een nieuwe arbeidsdienst? Ik las onlangs dat overstromingen het Waasland weer bedreigden. De regering stemt credieten; en wanneer het te laat zal zijn, zullen mooie juffertjes van het Rode Kruis met bootjes van huis tot huis de geteisterden bezoeken, dankbaar object voor het filmjournaal. Wel, men beproeve het eens in alle legaliteit nu, met de nodige overheidssteun, een organisatie op te bouwen die daadwerkelijk de sanering van het waterwezen, de versterking van de dijken, de ontginning van de heide op zich zou nemen. Privaatfirma's zijn onmachtig dit te finantiëren. Hier kan de Staat voor het gemenebest zeer nuttig werk leveren.

Dit is een eerste louter materieel aspect van de kwestie. Wat echter veel belangrijker is en essentieel om de weerbaarheid bij onze jeugd aan te kweken, is dit: zes maanden dienst zou van onze jonge mannen geen vadsige vloekende piotten gemaakt hebben, maar harde werkers met lijnen om de mond. Zij zouden geen battle-drill kennen noch het mechanisme van een ‘brem’, maar inzicht hebben gekregen in sommige vitale noden van het land, in de landbouw, en meegeleefd hebben het gezonde leven van de ruwe natuur. Ver van alle steden, in een fris-verzorgd kamp en onder een tuchtvol regime zouden ze opgroeien tot stoere verdedigers van vrede en arbeid.

Komaan, laat ons eerlijk zijn. Waartoe dienen geweren en tanks het arme België? De frontenoorlog is voorbij, en oorlogsbudgetten betalen juist de prijs van generaals en parades. Laat België een legertje opkweken, en na de eerste luchtaanval der superforteressen ligt het machteloos te suffen. Ik ben me bewust dat dit voor velen een gewaagd experiment lijkt en in sommige kringen lang in geen goede aarde zal vallen. Er is immers dat precedent van Romsee, naast de caste-geest der militairen...

Maar kunnen we nou eens niet naar de toekomst blikken? Alle kleine fouten vergeten en broederlijk opstappen om iets nieuws en goeds tot stand te brengen? De jeugd van dit land heeft een opleiding nodig, die haar tot mensen zal maken, weerbaar en uit één stuk gesneden. De komende jaren kunnen van ons veel vergen, alleen de kampers met karakter zullen overblijven en zegepralen. Strijdgedichten kunnen dwepend opzwiepen, maar karaktervorming vraagt méér dan woorden en gezang, vraagt doorbijten en gestaag wroeten. De jeugd die dit land groot en één zal maken, zal van graniet moeten zijn. Een jeugd zonder wapens maar... met hersens en vuisten!

MANU RUYS.

Wie geen bloed meer heeft, sterk genoeg om
de ruwe werkelijkheid aan te voelen, wentele
zijn leven in leugen als in zachte wol en voele
zich goed. - Slaap wel!