De Gids. Jaargang 172

[p. 255]

Murat Kiliçarslan
Drie verhalen

Waarom?

Mijn vriendin is zó'n geweldige vrouw, ik verdien haar niet. Iedereen weet dit: haar familie, de mijne, mijn vrienden... En ze laten het me allemaal weten ook. Zelfs ik weet dat zij veel beter kan krijgen dan mij. Daarom ook dat ik elke dag bad dat zij dat niet door zou krijgen.

Groot was dan ook mijn verbazing toen ik op een dag merkte dat zij het al die tijd al doorhad.

‘Je wist het?’ vroeg ik teleurgesteld.

‘Natuurlijk,’ lachte ze. ‘Ik dacht dat het allang bekend was. Zelfs mijn vriendinnen vertellen het me.’

‘Ja,’ zei ik sip. ‘Mij ook.’

‘En, sorry hoor,’ ging ze verder, ‘maar het is nogal duidelijk.’

En ze wees naar ons twee en ik moest toegeven: het verschil was goed te zien.

‘Niet dat je geen leuke jongen bent,’ verduidelijkte ze, ‘want je bent een leuke jongen, een heel leuke jongen zelfs, maar kom op.’

En weer wees ze naar zichzelf met wat ik wist dat meer zelfkennis was dan arrogantie. Maar toch, wat meer bescheidenheid was op zijn plaats geweest.

‘Valse bescheidenheid?’ vroeg ze.

Dit was waarom ik zo dol was op die vrouw.

‘Maar,’ ik durfde het bijna niet te vragen omdat ik bang was dat ze geen antwoord had hierop, ‘waarom blijf je dan bij me?’

‘Ik heb zo mijn redenen,’ zei ze raadselachtig.

Ik vroeg door maar meer wilde ze op dat moment absoluut niet zeggen.

‘Het is iets wat je doet,’ zei ze op een ochtend.

Ik vroeg waar ze het in godsnaam over had. Ik was net wakker en lag nog in bed.

Eerlijk gezegd lag ik nog te slapen maar werd wakker omdat ze op me was gaan zitten.

[p. 256]

‘Wat ik zo leuk aan je vind,’ zei ze. ‘Je doet iets en dat is zo charmant dat ik je simpelweg niet kan verlaten.’

‘En wat is dat dan?’

‘Zeg ik niet. Als je het eenmaal weet ga je erop letten en kan je het nooit meer doen.’

Die laatste drie woorden zei ze met een spookachtige stem.

Maar ik bleef erop hameren en uiteindelijk besloot ze wat te zeggen.

‘Als je lacht,’ zei ze en ze prikte in mijn gezicht naast mijn mond, ‘krijg je hier de allerschattigste kuiltjes.’

Ik wierp haar van me af en rende naar de badkamer. In de spiegel glimlachte ik, grijnsde, grimaste ik, maar ik kon geen kuiltjes ontdekken. Ik was zo druk bezig met mijn gezicht dat ik pas na een tijdje haar in de deuropening zag, helemaal stuk gaand om mijn grimassen.

‘Er is iets anders, hè?’ vroeg ik haar via de spiegel.

‘Er is iets anders,’ beaamde ze.

‘Maar je weet ook dat ik er op een dag toch achter ga komen.’

‘Ja,’ zei ze droevig, ‘en dan zal je het nooit meer kunnen doen.’

Ze keek wat sip.

Maar toen begon ze weer te lachen alsof ze die nare gedachte wilde verjagen.

[p. 257]

Broederliefde

Ik was mezelf aan het bekijken in de spiegel.

Ik fronste. Zag ik er nadenkend genoeg uit? Ik beet op mijn onderlip. Kwam het goed over dat ik me zorgen maakte? Ik inspecteerde mijn blik. Was het duidelijk genoeg dat ik grote sommen geld nodig had?

Mijn broer en ik voerden vroeger altijd dit toneelstukje op voor mijn ouders als we geld nodig hadden. Door het vele malen uit te voeren hadden we het tot in detail geperfectioneerd. En nu, vele jaren later, hoopte ik dat het nog steeds zou lukken. Omdat ik het helaas niet bij mijn ouders kon doen, móést ik het wel bij mijn broer uitproberen. En dan hopen dat hij het toneelstukje was vergeten, of dat het zo overtuigend was dat hij alsnog zijn portefeuille trok.

Probleem was echter dat we elkaar al een paar jaar niet hadden gesproken.

Ik weet niet meer zo goed hoe dat zo gekomen was. We hadden niet echt ruzie of zo gehad, maar het contact was verwaterd. Een keer vergeet je terug te bellen, een volgende keer stel je het zo lang uit dat het niet meer hoeft en voor je het weet is het te laat. En hoe langer je dan wacht, hoe pijnlijker het wordt om weer contact op te nemen. Maar nu moest ik wel. Mijn broer had een goedverdienende baan, dus waarom zou hij niet zijn vervreemde broertje willen helpen?

Maar het bleef lastig natuurlijk en ik stelde het steeds uit om langs te gaan. Op een avond echter kon ik er niet meer tegen en sprong ik van de bank. Ik wilde meteen langsgaan, zoiets kon je niet via de telefoon bespreken.

‘Waar ga je heen?’ vroeg mijn vriendin.

‘Naar mijn broer,’ antwoordde ik.

‘Je broer? Die heb je al een paar jaar niet gesproken.’

‘Precies. Ik moet het goedmaken.’

‘Waarom per se nu?’

‘Ik heb zo mijn redenen,’ antwoordde ik.

Ik vertrok meteen. Gelukkig was mijn broer niet verhuisd, anders zou ik hem misschien niet meer hebben kunnen vinden. Zou mijn broer zijn verhuisd zonder het mij te vertellen? Ik wist het niet. Want als ik zou zijn verhuisd, zou ik het hem hebben verteld? Zelfs daar wist ik het antwoord niet op. Hij was thuis.

[p. 258]

Hij was verbaasd me te zien maar ook heel blij. En, als ik eerlijk ben, ik was ook heel blij hem weer te zien. We gingen samen in de woonkamer zitten.

‘Ik moet je wat vragen,’ besloot ik met de deur in huis te vallen. Bijkletsen kon ook later.

‘Ik jou ook,’ antwoordde mijn broer. Hij fronste. Hij begon op zijn onderlip te bijten en keek mij toen aan met een blik die ik maar al te goed kende.

[p. 259]

Laatste schooldag

Even, toen we naar de metro liepen, had ik de illusie dat Halim erover zou ophouden.

Na een discussie te hebben gehad waren we nu beiden zwijgzaam geworden. We lieten ons vervoersbewijs zien, liepen de trap af naar de perrons en wachtten daar tot onze metro kwam.

Even dacht ik dat ik gered was, maar toen onze metro was gekomen en we instapten vroeg Halim weer: ‘Waarom?’

Ik zei niets.

We gingen tegenover elkaar zitten en keken elkaar aan.

Uiteindelijk was het Halim die wegkeek. Hij schudde zijn hoofd en mompelde: ‘Ik snap jou echt niet.’

Ik glimlachte, iets wat ik veel deed in die periode.

De deuren sloten en de metro kwam in gang. Enkele haltes lang waren we weer stil, maar uiteindelijk kon Halim zich niet meer inhouden.

‘Ik snap het echt niet,’ zei hij. ‘Jij vindt Feray nu al zo lang leuk, we hebben al maanden moeten aanhoren hoe jij maar over haar doorzaagt. We werden er helemaal gek van! En nu blijkt dat zij jou ook leuk vindt ga je geen stappen ondernemen? Waarom doe je niets? Ga erachteraan!’

‘Ken je dat gevoel van de laatste schooldag?’ vroeg ik plotseling.

Hij keek me niet-begrijpend aan.

‘Waar heb je het over?’

Ik boog me voorover.

‘De laatste schooldag voor de zomervakantie begint. School is al afgelopen en de vakantie is nog niet officieel begonnen. Maar je hebt wel al vrij, en de druk, de wens om zo veel je kan uit de vakantie te halen is er niet. Nog niet. Maar je hebt wel al vrij, en de lucht is zwanger van de potentie.’

Ik raakte op dreef en begon steeds harder te praten.

‘Want je vakantie kan van alles worden! Misschien heb je al plannen, maar ook die kunnen alle kanten op. Maar op die laatste schooldag kun je achteroverleunen...’

En ik leunde achterover om mijn woorden kracht bij te zetten, terwijl ik mijn handen achter mijn hoofd vouwde.

‘... en simpelweg genieten van wat komen gaat. Zonder dat je daar iets voor hoeft te doen. Omdat de vakantie al is begonnen zonder dat hij echt écht is begonnen.’

[p. 260]

‘Oké, dat is allemaal heel leuk,’ zei Halim ongeduldig. ‘Maar wat heeft dat in godsnaam met jou en Feray te maken?’

‘Laat maar.’

Weer werden we beiden stil.

De metro kwam nu bovengronds en ik keek uit het raam. Maar het enige wat ik zag was de weerspiegeling van mijn eigen, stompzinnige grijns.

‘Ik ga wel iets doen, hoor,’ zei ik. ‘Uiteindelijk.’

‘Maar waarom wachten?’

Ik dacht weer terug aan die laatste schooldag, hoe heerlijk ik het vroeger altijd vond om die dag niets te doen en te genieten van wat komen ging. Maar zou Halim het begrijpen?

‘Ik heb zo mijn redenen,’ zei ik.