[Over Haruki Murakami]
De in 1949 geboren romanschrijver Haruki Murakami maakte in 1986 zijn Grand Tour naar Italië en Griekenland, iets dat men eerder van een Europeaan dan van een Japanner zou verwachten. In de jaren negentig woonde Murakami in de Verenigde Staten, waar hij eerst aan Princeton doceerde en vervolgens in Santa Ana, Californië. Tegenwoordig woont en werkt hij weer in Japan. Deze geo-culturele ongrijpbaarheid van zijn persoon komt volledig overeen met de mengeling van literaire invloeden die zijn werk kenmerkt. In zijn romans zijn invloeden van de Amerikaanse popcultuur te vinden, naast Japanse wortels in de stripliteratuur, en tegelijk heerst er in zijn werk een decadentie en levensangst van filosofische proporties, waarin overgevoeligheid en het onderbewustzijn beide hun plaats hebben.
Ondanks die bijna Europees aandoende ennui heeft Murakami's werk een grillige vaart, die soms ook de auteur zelf voor verrassingen lijkt te plaatsen. In het hier opgenomen verhaal ‘De tweede broodjesroof’, bijvoorbeeld, krijgt de lezer het vermoeden dat ook de auteur bij het schrijven verrast zal zijn geweest door de verveelde daadkracht die zijn twee hoofdpersonen plotseling vertonen.
In een zeldzaam interview aan salon.com verklaarde Murakami dat zijn bijna negenhonderd bladzijden tellende roman De opwindvogelkronieken ontstond uit het volgende idee: een man van dertig staat in de keuken spaghetti te koken en de telefoon gaat. Een schrijver wiens miniemste ideeën zo onuitputtelijk zijn en die in zijn verhalen kennelijk zo impulsief en avontuurlijk te werk gaat, die tegelijkertijd in zijn beschrijvingen en in de tekening van zijn personages ronduit perfectionistisch is, is daarmee al de moeite van het ontdekken meer dan waard. Als hij bij dat alles ook nog eens put uit een werkelijk wereldwijd register aan culturele, politieke en literaire associaties, dan is er sprake van een schrijver die gelezen moet worden. Dankzij vertaler Jacques Westerhoven kan de Nederlandse lezer dat ook, sinds de vertaling van De jacht op het verloren schaap uit 1998. Daarna volgden nog diverse andere Murakami-vertalingen, met als hoogtepunt de Nederlandse editie in 2003 van De opwindvogelkronieken.
Het verhaal ‘De tweede broodjesroof’ is alleen al door zijn omvang niet meer dan een splintertje uit Murakami's werk. Niettemin bevat dit psychologisch-politieke anti-sprookje een aantal karakteristieke elementen, die het tot een geschikte kennismaking met het werk van deze Japanse schrijver maken.
maarten asscher
Auteursrechtelijk beschermd