‘Johnson Molenaar’ scanderen, wat niet gerekend wordt tot ‘belediging van een bevriend staatshoofd’ en dus niet strafbaar is. ‘Op L.B.J. how many kids did you kill today?’ staan ook geen sancties.
Met de wanneer-vraag had ik het iets moeilijker. Ho Tsji Minh moet nog geleefd hebben, want na zijn dood in 1969 (Jan Wolkers schreef een eigenzinnige necrologie voor De Waarheid) werden er, voorzover ik me kan herinneren, geen portretten van oom Ho meer meegedragen. Mijn vermoeden dat het 1968 was, omdat in mijn perceptie nu eenmaal alles wat er toe deed in dat magische jaar gebeurde, bleek niet te kloppen. Het was een jaar eerder: het Vietnamese Tet-offensief dat voor een belangrijke wending in de oorlog zou zorgen en voor het eerst zicht gaf op een tot dan toe onvoorstelbare Amerikaanse nederlaag, moest nog komen.
Nu, 33 jaar later, kijkend naar die foto, valt me vooral op hoe jong Jan Wolkers was: 42 om precies te zijn. Ho Tsji Minh die hij zo fier omhoogsteekt was 75, precies even oud als de schrijver nu.
Er zijn meer overeenkomsten tussen de twee afgebeelde mannen, bijvoorbeeld dat ze op hun manier allebei verzetshelden waren, revolutionairen. Ho Tsji Minh verloste zijn land eerst van de Franse overheersing en vervolgens legde hij de basis voor de militaire overwinning van een van de armste landen ter wereld op supermacht Amerika. Op het moment dat Jan Wolkers demonstreerde tegen de Amerikaanse agressie (die twee miljoen burgers, 1,1 miljoen Noord-Vietnamese Soldaten, 224.000 Zuid-Vietnamese Soldaten en 58.000 Amerikaanse militairen het leven kostte) was de Koude Oorlog nog in volle gang. Er was moed voor nodig om als bekende schrijver in verzet te komen tegen de heersende opinie en je ook nog eens solidair te verklaren met een communistische leider als Ho Tsji Minh.
Achteraf is in allerlei onderzoeken vastgesteld dat de nederlaag van de Amerikanen in Vietnam in belangrijke mate te danken is geweest aan intellectuelen en studenten die zich, zowel in als buiten Amerika, in steeds massalere demonstraties tegen de oorlog keerden. Dit ‘langharig, werkschuw tuig’ leidde de wereldwijde opstand in tegen welk gezag dan ook en in Nederland behoorde Jan Wolkers tot de bekendste representanten van deze anti-autoritaire beweging.
De ‘revolutie’ van de jaren zestig, zowel de culturele, de seksuele als de politieke begon met een opstand tegen goden, geboden en vaders. Hier in Nederland werd die strijd ingeleid door romans als Kort Amerikaans, Serpentina's Petticoat, Een roos van Vlees en Terug naar Oegstgeest. In die boeken, fris, hartstochtelijk, woedend proza,
Auteursrechtelijk beschermd
