[Nummer 1/2]
Fotogratuur - literafie
Literatuur is de kunst om op een daarvoor geschikt oppervlak door gebruikmaking van (combinaties van) zesentwintig symbolen betekenisvolle en bij voorkeur fraaie boodschappen aan te brengen. Fotografie is precies hetzelfde, maar dan met een eindeloze hoeveelheid stippen - korrels of pixels geheten - in plaats van die zesentwintig symbolen. Een praktisch verschil is verder nog dat literatuur werkt met donkere boodschappen op een lichte ondergrond, terwijl fotografie - zoals het woord aangeeft - juist met licht in het donker schrijft.
De verschillen zijn dus te miniem om deze beide kunstvormen tegenover elkaar te plaatsen, zoals zo vaak wordt gedaan: woordcultuur versus beeldcultuur. Integendeel, van gedichten of scènes uit een verhaal of een roman wordt dikwijls de scherpte, de helderheid, het oog voor detail het meest gewaardeerd. Kwaliteiten die juist de fotograaf nastreeft. En in foto's is het de compositie, het beeldend vermogen, het gevoel voor timing die opvallen. Aspecten die een dichter of een prozaschrijver net zo goed probeert te perfectioneren.
‘Alles wat perfect is in zijn genre,’ zo schreef Thomas Mann, ‘overstijgt dat genre om iets anders te worden.’ Misschien is het in die geest wel zo dat werkelijk welgekozen woorden per definitie een beeld suggereren, terwijl bewust gerangschikte beelden automatisch een verhaal impliceren.
De combinatie - niet de tegenstelling - van literatuur en fotografie bracht de redactie van De Gids ertoe een aantal Nederlandse en Vlaamse schrijvers te vragen zich over een foto van hun keuze te ontfermen en er het gedicht, het essay of het verhaal uit te halen dat erin besloten ligt. Het Rijksmuseum, met zijn collectie van circa 75 000 foto's vormde daarbij - en ook bij de keuze van de auteurs - een logische partner, terwijl huis Marseille niet alleen meedacht over de samenstelling van het nummer, maar ook uit al deze hoogst individuele keuzes een tentoonstelling samenstelde. Deze selectie van foto's én teksten uit de Foto Gids is van 26 januari tot en met 22 april 2001, te
Auteursrechtelijk beschermd