De Gids. Jaargang 159

Geachte mevrouw, geachte meneer,

Ter zake: het is uit liefde dat ik solliciteer naar de door u aangeboden functie. Uit liefde voor het cijfer, het getal, de verhoudingen daartussen, de rekenkunde in de ruimste zin van het woord. Wat zou ik graag assisteren bij uw halfjaarlijkse inventarisatie! Ik ben verkoper, misschien kent u mijn naam, ik word ook wel gezien als mysticus en trapezewerker. Terwijl ik daar helemaal geen papieren voor heb, ik ben verkoper, in hart en nieren, ik bezit drie pakhuizen, ik maak gebruik van de tijd. Die vergt aandacht en secure omgangsvormen, tijd is de spil van de rekenkunde. Als ik bij u kom inventariseren, laat ik de verkoop eventjes met rust, ik ga ook vaak een dag biljarten. Je moet de dingen nu en dan de tijd gunnen, daar zou ik u veel over kunnen vertellen, ook over mijn liefde voor de rekenkunde, vooral over mijn liefde voor de verhouding tussen aantal en artikel. De rekenkunde in de ruimste zin van het woord is bij de klant compleet onbekend, die begint met het eisen van kwaliteit.

Iemand geholpen aan een partij atlassen, altijd hetzelfde liedje: hol-

[p. 811]

len of stilstaan, een land is zo weer uit de gratie. Precies eender met fossielen en fluorescerend aas. Soms wil iedereen plotseling zo'n kalender met ruimtevaartuigen, die moet je in voorraad hebben, hoewel ze misschien vijf jaar blijven liggen. Het mooiste aan uw advertentie vind ik dat u om een assistent met zeebenen vraagt. Een fantastische grap! Geen touw aan vast te knopen! En nog wel een assistent met zeebenen, die doorgaans geweldig vloekt! Duizelingwekkend mooi vind ik dat, het kan niet anders of hier is rekenkunde in het spel. Wat zou ik u graag van dienst zijn bij de inventarisatie!

Ik heb zeebenen. Mijn overgrootvader van vaderskant had ook zeebenen, hij was schipper, een paar jaar geleden heb ik zijn huis op Vlieland nog verkocht. Inmiddels afgebroken, dat is de uitkomst van een optelsom. Sommige dingen weet ik, andere dingen niet. Ik weet dat stevig vloeken diverse klanten aan het schrikken maakt, dat is een kwestie van zien. Maar ik weet niet van tevoren wie. De ervaring leert dat in ieder mens een bedrieger schuilt.

Ik biljart nooit met andere verkopers, wel met sjouwers en timmerlieden. Ook met ambtenaren, die stoten eigenaardig, alsof ze het vervelend vinden dat ze iets niet begrijpen. Ik zit daar niet mee, ik vloek graag, geloven in God is hetzelfde als postzegels verzamelen. Dat is niet klaaglijk bedoeld. Ik ben verkoper, ik heb geen behoefte aan een slecht humeur, ik let op de tijd. Ik bedenk me opeens dat ik ook nog een oom met zeebenen heb! U zou hem eigenlijk moeten zien! Een krachtpatser die van vogeltjes houdt, maar ik weet niet of dat binnen de sollicitatieprocedure past. Mijn familie is tamelijk groot als je iedereen meerekent, ik kan er uren over vertellen. U hoeft maar twee seconden naar mijn oom te kijken en u bent zeker van mijn geschiktheid. Ik denk niet dat mensen met zeebenen zich meer dan anderen interesseren voor de rekenkunde en voor de relatie tussen getal en ding, ik wil niet te veel conclusies trekken. Klanten die meteen over kwaliteit beginnen, hebben waarschijnlijk moeite met het maken van een keuze, het is alsof ze bang zijn, voor vergelijkingen, alsof ze niet precies weten hoe ze moeten omgaan met de mogelijkheden van cijfers. Daar zijn geen regels voor. Maar het voordeel van een juist vooroordeel is tijdwinst.

Ik heb me nooit afgevraagd hoe ik aan die zeebenen kom, het lijkt me geen rekenkundige kwestie. Ik ga weleens naar Duindigt, voor de gezelligheid, daar denken ze al gauw dat ik vroeger jockey was. Ik kan er niks aan doen, ik begrijp het ook niet. Ik vraag me pas iets af wanneer het te maken zou kunnen hebben met de rekenkunde in de ruimste zin van het woord, ik ben verkoper, van bijna alles. Mensen

[p. 812]

associëren maar raak, allemaal onzin, hoewel veel associëren de kooplust aanwakkert. Sommige dingen verkoop ik niet. Ergens op de oceaan vaart een schip dat ooit van mij was, daar heb ik verdriet van.

Ik ben dol op woordenboeken, ook op boeken met schriften. Ik wil graag weten hoe ze in onbekende landen vloeken, hoe een vloek op papier staat, hoe een vloek zou kunnen klinken. Of het verstandig is om tijdens de inventarisatie onverstaanbaar te vloeken, dat weet ik niet, ik denk dat het afhangt van uw artikelen. Misschien hebt u liever dat ik verhalen vertel over klanten of familieleden. De vader van mijn moeders moeder was fruitkweker, net buiten Colijnsplaat, ik heb een tante die een boek over die fruitkweker zou kunnen volschrijven. Zelf was ze weer apothekersassistente, haar man ging nu en dan naar de Filippijnen, hij bracht eens een kokosnoot mee, die ik als spaarpot kon gebruiken. Een paar dagen geleden was hier een mevrouw die tegeltjes zocht, ze vond dat ze recht had op advies. Ik kijk wel lekker uit. Het is bekend dat voor het eenvoudigste advies hele getallenreeksen moeten worden afgebroken, reeksen die bepalen wat feit is en wat raadsel, natuurlijk in samenhang met het artikel. Ik zou graag een bezoekje brengen aan Elbassan, daar hadden ze een schrift dat verder alleen door inwoners van Berat kon worden gelezen. Toen ik dat hoorde, heb ik afschuwelijk gevloekt. Ik zou een dag op de stoep van het belastingkantoor gaan zitten, of ergens biljarten. De vader van mijn moeders moeder besteedde uit hoofde van zijn beroep veel aandacht aan vergelijkingen, ik geef vergelijkingen dikwijls weg, klanten zijn gevoelig voor attenties. Soms vloek ik bij wijze van vergelijking, maar misschien slaat u de theorie hoger aan dan de praktijk.

Ik vind het steeds gezelliger worden om naar de door u aangeboden functie te solliciteren. De afgelopen weken had ik veel last van mensen die alleen maar wilden kijken. Ik ben verkoper, geen gids. Gidsen gaan eigenaardig om met associaties, iedereen kan flauwe grappen maken, ik licht dit graag toe tijdens ons voorgesprek. Verkopen draait om gezelligheid. Ik vind grof vloeken bijzonder gezellig, net als diep zuchten. Je hebt klanten die kwaad worden van gezucht, die beginnen met deuren te slaan. Ik moet die deuren heel houden, daarom laat ik mijn gedrag bepalen door het ene en het andere. In veel talen heb je geen woord voor gezelligheid. In sommige talen is er verschil tussen gezelligheid met zijn vieren en gezelligheid met zijn vijftigen of met zijn tweehonderden. Daaraan kun je zien dat

[p. 813]

het ruwe en het secure allebei artikelen zijn, artikelen die om een eigen manier van tellen vragen. De inventarisatie lijkt me bij uitstek geschikt voor het genieten van de rekenkunde.

Hoe kan ik iets zeggen over mijn vooropleiding terwijl ik aan het telefoneren ben? Weer iemand die wil komen kijken. Het is dat ik gauw hoofdpijn krijg, anders zou ik er hard om lachen. Ik heb drie keer een hersenschudding gehad, uit liefde. Toch kan ik me goed concentreren, ik maak gebruik van de traagheid van de tijd. Voor menigeen schijnt de tijd te vliegen, daar begrijp ik niks van. De tijd gaat op een sukkeldrafje, legt omgangsvormen op een schaaltje zodat er geïnventariseerd kan worden. Soms word ik geroerd door de tijd, dan moet ik diep zuchten. Dat betekent niet dat ik moe of lui ben. Ik vroeg eens aan een meneer waarom hij zo'n lawaai maakte met zijn kunstgebit. Toen zei hij: dat is de gewoonte. Verder vraag ik niet vaak iets, dan zou ik de zaken omdraaien, ik ben verkoper, ik heb drie pakhuizen vol. Door brochures bladeren om te zien wat andere verkopers aanbieden, dat is geen wijsheid, dan vergeet je de verhouding tussen cijfer en ding. Misschien is het andersom. Vroeger werd ik uitgescholden door de biologieleraar, ik determineerde verkeerd. Zo is de natuur, zei mijn zuster. Tegenwoordig heb ik niks tegen de natuur, ik verkoop bijna alles. Het is grappig om jezelf voor de gek te houden, een verkoper moet nu en dan ergens anders aan denken. Soms probeert de tijd de natuur na te doen, met een raar gezicht dat populair is bij de klanten.

Ik kan u nu al zeggen dat ik ook graag assisteer bij alle volgende halfjaarlijkse inventarisaties. Ik geef toe dat ik me wel voortdurend afvraag wat de bedoeling van die zeebenen is, hoe ik me ook concentreer op de belangrijkste kenmerken van de rekenkunde. Die kenmerken zijn stuk voor stuk mogelijkheden, ik droom er soms van. Je hebt klanten die met hun dromen te koop lopen. Ik heb daar geen goed woord voor over, hoewel de grens van de dwaasheid bijzonder moeilijk te overschrijden is. Volgens mij is het overigens niet nodig om dit aspect van mijn profiel tijdens ons voorgesprek uitvoerig te behandelen.

Misschien wilt u van mij de toezegging dat ik op de dag van de inventarisatie niet zal proberen u iets te verkopen. Die toezegging heeft u bij dezen, op de eer van mijn familie. Ik heb nog steeds niet gevloekt! Waarmee ik wil zeggen dat ik me kan schikken naar de situatie. Er staan hier soms mensen voor de deur die me op de proef

[p. 814]

willen stellen. Ze kijken thuis in een handleiding, ze leren omgangsvormen uit hun hoofd en zijn benieuwd of ze mij op iets onreglementairs kunnen betrappen. Dat is een manier om uit te vinden of ze meer dan ik weten van de verkoop. Je moet erop rekenen dat zoiets gebeurt, je kunt erop wachten. Geduld is liefde voor de rekenkunde in de ruimste zin van het woord. Ik vind het gezellig om dingen weg te geven, een enkele keer doe ik een hele voorraad de deur uit, om rustig te kunnen slapen. Elk artikel is een wirwar van cijferreeksen die je op de raarste ogenblikken overvallen. Daar heb ik niet altijd zin in, elke overval veroorzaakt onnauwkeurigheden en misverstanden. Ik hoorde dat ook mijn overgrootvader van vaderskant niets van misverstanden moest hebben, hij zorgde ervoor dat de situatie zich naar hem schikte.

Ik heb een maatpak, gemaakt door een jongeman die maar twee lappen stof had. Hij was op de vlucht. Hij vertelde dat hij ooit in Florence was geweest om twee lifters af te zetten bij de jeugdherberg. Hij had de bagage uit zijn auto getild en was doorgereden, zonder rond te kijken in de stad. Zo'n verhaal levert mij geen voordeel op, maar aan dat pak ben ik gehecht. Inmiddels heb ik begrepen dat die jongeman eigenaar is van een goede stomerij in Houston, ik vraag me niet af waarom. Het cijfer is een kale verschijning en tegelijkertijd een enorme stapel geschiedkundige feiten die het best tot hun recht komen in een vergelijking. Toch ben ik verkoper, dat is grappig. Misschien staat u mij toe om tijdens de inventarisatie mijn favoriete maatpak te dragen.

Het is me duidelijk hoe graag ik u zou assisteren! Gesprekken over zeebenen, stevig vloeken of ermee dreigen, anekdotes die zichzelf vermenigvuldigen, van het ene pakhuis naar het andere! Uit uw advertentie maakte ik op dat u er tien hebt, dat zijn er zeven meer dan ik! Klanten leiden uit zo'n verschil direct opvattingen af, met name over kwaliteit en gezelligheid, zonder liefde voor de rekenkunde, zonder de verhoudingen tussen getal en ding in het oog te houden, zonder het vereiste invertarisatietalent. Omdat ik denk dat dit alles zo is, groet ik u beleefd, geachte mevrouw en geachte heer, in de hoop dat u mijn redeneringen geldig en van waarde vindt.

Arjen Duinker