De Gids. Jaargang 150

[p. 668]

Jacques Hamelink
Boek Mozes: wetgever, gunstgenoot II^*

Hand: Emunah

Doch de man Mozes was zeer zachtmoedig, meer dan alle mensen

Niet tegen
Sihon de Amoriet,
de stierkoning
Og van Bazan
met de bewaard
gebleven ijzeren
Enakietenbedstede,
noch tegen de vijf
Midianietengroten
met maantjes aan
hun voorhoofden
(toen hij aanging
Tegen Waheb
in een wervelwind
en tegen de beken
Arnon) golfde
de slag zo op en neer,
woog de hand
met de banierstandaard
zonder banier zo
zwaar, verhief zich,
door vriendenhanden
gesteund, aan het eind
van de dag de hand zo
greephebbend

* Het eerste gedeelte van deze cyclus verscheen in De Gids nummer 6/7, 1987.

[p. 669]

 

als boven het volk dat

 

dicht bij weigronden

 

de achterhoede

 

van de kudde,

 

de kolonne,

 

te grazen nam:

 

in de bittere clash

 

met het door de hoog

 

staande stijfgevloekte

 

onuitroeibare Amalek.

[p. 670]

Berg der wet

Vanaf
de arendsspreuk
aan het begin
het fokstierengebrul
gehoord hebbend trans
scribeert hij
de tien scher
pe woorden
in de twee
steenplaten,

zonder
ruggespraak
of amende honorable
de bloedheilige in ge
wettigde woede
daarna voor de ogen
van papkinderen
onder aan de
bergmassa der wet
verbrijzelend.

[p. 671]

Hoofdkwartier

Zijn spraak, kras op afstand.
De wolk wijkt uit het midden
der kinderen. Hij trekt zijn hand
van hen af. De centrale Tent,
vergadertent leiderstent tent
van de inspiratie, wordt verplaatst
tot voorbij het verste piket
van de legerplaats. Van sieraden
ontdaan in de tentdeur staand
van de rechte stenige straat
kijkt gezin na gezin, gelid
na gelid naar de grond, ziet
elk kind de steenachtige na
die passeert, onbuigzaam, onbegeleid,
zonder hulp of tegenstand nog,
alleengaand. Volgen alle ogen hem
tot hij in de Tent is ingegaan
in de verte waar het zand
waait en als op bazuinstoot
de wolk staat van de ontzagwekkend
bergachtige barmhartigheid.
En de behoede kinderen, onder hen
de kinderen van de oproerling
Korach en zijn kinderen
buigen zich.

Het staatsrechtelijk gesprek
binnen begint van de hem bij name
kennende, hem de waarheid
en niets dan die zeggende
met zijn hartsvriend, de führer
die het boekstaaft.

[p. 672]

Veertig dagen bij God

Vulkanische
rook de hellingen
langs dit keer alleen
van de grauwe
ontzaglijke
ochtendvroegte.
Schuilhut een kloof
in de steenrots
in de van ouds her
gebeukte steenwereld
van het eeuwige,
onbeklimbare, het
in het Hebreeuws
beklommene. De steile
kringen van de oude
arenden en hun jongen
hem tot voorbeeld
boven zich, schrijft hij
andermaal de tien
woorden van kracht
voorbij hun graniet,
voorbij de vergruizing
van Thebe en Akkad,
Sparta en Xanten. En aan
die steen brak de wet
van de Etna, Empedokles
en de afgezonderde,
Hölderlin. Want hun
rotssteen is niet
gelijk onze rotssteen,
de onzichtbare, met het
onuitwisbaar inschrift
uit het lied van de wetgever
die onder het oog der edelen
van zijn volk de put
sloeg bij Massa, de bron
waar men recht spreekt

[p. 673]

 

bij Meriba. Die staf

 

beproeft, die steen meet

 

van elke andere steensoort

 

de hardheid. En hieraan

 

ontspringt de bloei

 

van Aärons staf. Hieruit ook

 

vloeit mettertijd nieuw

 

Semitisch gezang voort.

[p. 674]

Uit het dal Eskol - duet van verspieders

En bezie het land, of het goed is of kwaad.

Die dagen waren die
van de eerste vruchten
der wijndruiven voordagen
die ons verspiedende mieren
zelf tot breedgeschouderde
boerenreuzen maakten toen Zon
en Maan gelijk beginnend
met ons gelijk opliepen en
ah we ons verliederende
tot hommage aan de tros
Enaks aan de draagstok langs
de dauw die op de diepte
is liggende over de oude
bergen de eeuwige heuvelen
binnen bereik van zijn o
gen krijgertje speelden.

[p. 675]

Midden

Eerste speerpunt,
voorste stambanier
der getelden. Die van
de ster, onder Nahesson,
met Issaschar, Zebulon.
Plus hun banieren. Tweede
mee opsluitende levenswil
Ruben van de dudaïm, met
Simeon, de aangegorden
van Gad. En derde kracht
opeens zonder gemurmureer
naar de reuze honingbloem
der hoogten opverend,
Efraïm. Manasse, de beminde
Benjamin. Drift vier,
Dan die jonge leeuw,
het ijzerbeslag Aser.
Stootpin Naftali. Numerieke
sterkte honderdduizend
maal op hoog bevel niet
in hun midden, een leegte
in de ogen van het goj
qadosj, mamleket
kohanim,

hart

van de roos behoed door
doornspitsen en lichtkern
van de kabod de ark
van sittimhout omstuwd
door de lichte strofe der
de stervenden zegenende
witte ongetelden
van Levi;

[p. 676]

 

bijenzwermen

 

versmeten tot aan Horma

 

achter de gezichtseinder

 

van de in het lege heilige

 

midden van de legerplaats

 

zijn masker afnemende,

 

hand aan de lege

 

goudcherubimtroon

 

houdende.

[p. 677]

Cairn in Moab

Onvergane
rotswandeenzame
rotswandgesteunde
ouderdomskracht, nog
in één lange bij God
niet verdonkerde arends
oogvlucht de ontoegankelijk
verbeurde smaragdverten
aanvangend. Van de vallei
van Jericho tot aan
de achterste zee, tot
aan Zoar, en vandaar
naar aan zijn voeten
en weer naar de
hauteur terug
van de horsten.

Als steen in handen
de woorden op
brengend ‘tot hier
werd de krielkip
omhooggevoerd door
de koningsadelaar.
Het land is goed.’
En het graniet
glimlachte zijn graf
onvindbaar want
de onoverkoepellijke
zelf stapelde over
de gunstgenoot, de man
de cairn op, wierp
het gebergte
boven hem toe.

[p. 678]

 

Daarlangs trok

 

onder het oog

 

van de nieuwe

 

gezaghebbende

 

de dansante

 

voorhoede van

 

het veldleger

 

de van melk

 

en honing

 

vloeiende

 

diepe slenk

 

Kanaän in.