De Gids. Jaargang 140(1977)– [tijdschrift] Gids, De– Auteursrechtelijk beschermd Vorige Volgende [pagina 92] [p. 92] Jaap Harten Vijf gedichten Scott Joplin (1868-1917), Master of ragtime 1 Zwarte buffel piano in Texas waarop een duitse muziekleraar de 11-jarige Scott neerpoot met etudes van simpele struktuur - Gehavende bladeren van sonates vervliegen romantisch als de geur van marasquin: melancholie toen al zijn meester? Nog niet want longen en bedgeschut gezond dus hebberig naar lucht en betere nachten waarin groei en tederheid. Hoor! in het rooie- lampendistrikt waar het vaak tocht van opwinding in stegen met visafval, kapotjes, rotte sla en vermoeide knipogen tingeltangelt de ragtime voor asfaltbloemen, bikkers en kleurende klanten gelijkelijk. [pagina 93] [p. 93] 2 Joplin kwam thuis in de honkey-tonks waar de nacht het voor het zeggen heeft: weg dreven de teutoonse zwanen, te sneeuwig en bitter. Maple Leaf Rag! Euphonic Sounds! The Entertainer? Soms, maar vooral komponeren in huurkamers bars & bed waar je huwelijk kapotging en (sob story) je baby stierf. Halleluja zongen je vrienden achter de lijkkoets. Jawel, The Entertainer. 3 Duitse bastonen verdringen het lichte schema A B C D A. Zwarte kamerhoeken worden obsederend zichtbaar. De waanzin van Schumann waarvan die oude leraar vertelde kruipt in je huid. Ballet mislukt. Opera uitgefloten. Het leven scheurt als een krant. Slechte grap: op 1 april 1917 blaas je alle ragtimes voorgoed uit. Die dag verklaart Amerika de oorlog aan de Krauts en hun akkordeons langs de Rijn. [pagina 94] [p. 94] Mag het, misschien? Papaver geborduurd geraamte de nacht versierend waar ik kniel in mijn tuin Onzegbaar vermoeid een rotte appel te oud om gegeten te worden Het is tijd voor de waarheid maar wie heeft daarvoor tijd? Ook ik overdag huiverend elegant in mijn kleren van de Society Shop, schoenen van Bally die glimmen als vis, lichaamskracht veinzend, in het park op goede voet met poedels van oude dames en soms zelfs geoliede woorden (waar háal ik ze vandaan?) om moed in te spreken Ook ik, rennend voor de uitverkoop van zeldzame muziek, kin omhoog, verward prijzend het dagelijks brood overreden door mijn eigen schaduw eer ik het weet, en dan pas gefouilleerd wie ik was [pagina 95] [p. 95] Nantes, ode aan een jiddisje vlinder en een belangrijk heer Op de ansichtkaart van Nantes die wij als souvenir kochten omdat de stad zo triest was en wij opgewonden als tekkels begint het te regenen wanneer ik op 33 toeren en alleen (publiek moest er nog maar bijkomen) luister naar ‘Il pleut sur Nantes’ Ik regen mee in het frans van de nasale Barbara verdomd cultureel, dat wel mijn ogen knielen in het sop want nu bekijk ik die foto anders dan een jaar geleden ook mijn vader tussen vier planken als in het lied van de gitten vlinder met dit verschil dat ik op tijd kwam om uit zijn al stokkende adem onder een zuurstoftent stijf van ijzel nog éen keer mijn naam te horen een akkoord waarin hij zich verslikte, als vroeger toen hij woedend was [pagina 96] [p. 96] Het lied van de menopauze Nee, óok de man opeens wat onhandig z'n tramkaartje kwijt tastend in de zware aktentas naar die haan van vroeger en dat aplomb kostelijker dan de rijkste plombière Nu soms kinderlijk bang Gek, dat hoofdkussen ligt ook al niet lekker zelfs met een aspirientje Wie zei toch: alles kan gerealiseerd worden? Zo dacht hij er ook over vroeger, vroeger het woord alleen al wordt een obsessie Hij neemt een dag vrij van dat kantoor met Lekkere Stoten die hem niet meer zien staan Omgevallen Starend op een parkbank benijdt hij het joch op zijn autoped soepel steppend over herfstbladeren het gelakte rood doet pijn aan zijn ogen [pagina 97] [p. 97] Zwerver verliefd & verdwaald, maar tenminste niet zo melig als bij Van Schendel voor Hans D. Nu zit je alleen in Parijs en schrijft me wanhopige brieven Je speelde de toffe bink totdat niemand er meer in geloofde en iedereen van je hield Je bent gezond gescheurd dwz teleurgesteld Er bestaan geen zekerheden, nee maar je weet nu wie edith piaf was daarom betreur niets meer want zij oud en kaal ook niet Zeker, je hebt weer een meid wisselaar van kutten en kloten Ze zet plastic bloemen op haar dressoir in die smorende voorstad Gagny 93220 En uitstedig heer, wat dacht je van mij? Eerst liet je me pennen met je zeppelin (padvinderssmoel van 17, het kon niet cliché- en onmatiger) Daarna, kokend van drift heb ik je het huis uitgetrapt omdat je op mijn schrijfmachine liefdesgedichten tikte voor die ander biseksuele versierder je moet vooral niet denken dat ik kwaad ben ik sterf alleen van woede, verder niks aan de hand We zijn samen even de hemel in gevallen en er weer uit, banale film-noir [pagina 98] [p. 98] Ook stuur ik geen muziekkorps naar 93220 Gagny. toch wanneer de decemberwind hier 's nachts langs de deur leurt en ik je brieven vol doodsangst herlees zou ik je willen berijden als vroeger ook al heb je een pens van het bier Zoals je me aankeek toen je klaarkwam - daar neem ik geen woord van terug Vorige Volgende
Auteursrechtelijk beschermd Auteursrechtelijk beschermd Auteursrechtelijk beschermd
Auteursrechtelijk beschermd
Auteursrechtelijk beschermd