[Commentaar]
Dit nummer van De Gids beoogt het inzicht te vergroten in de aard en in de problemen van de oppositie in Oost-Europa. Die oppositie spreekt zelf. De hoofdmoot van dit nummer wordt gevormd door een verzameling niet eerder in Nederland gepubliceerde documenten van verschillende aard, die alleen gemeen hebben dat zij niet vrijelijk in Oost-Europa kunnen worden gepubliceerd of verspreid. De documenten zijn voor De Gids geselecteerd en zo nodig van korte toelichtingen voorzien door Michel Korzec. Uit Sociological Abstracts werd nog een interview met Georg Lukács overgenomen.
Daarnaast zijn een aantal beschouwende artikelen opgenomen. Omdat de beoordeling van de betekenis van de oppositie in Oost-Europa, vooral bij de linkse oppositie in het Westen, allerminst een uitgemaakte zaak is, behandelen een aantal bijdragen dat probleem. De overige artikelen zijn geschreven als toelichting op de documenten.
Aan dit nummer hebben meegewerkt Samuel de Lange en Alexander Münninghoff. Verder wordt dank uitgesproken aan alle medewerkers van het Oost-Europa Instituut en de Alexander Herzenstichting te Amsterdam en uitgeverij Kultura in Parijs, die de in dit nummer opgenomen documenten ter beschikking van de redactie hebben gesteld.