De Gids. Jaargang 129

[p. 257]

Leo Vroman
Vier manieren

Honderdjarigen, jas over been
smaken al vreselijk naar eeuwigheid
zijn al jaren over het sterven heen
hun kaken bijten vleesloos in de onbedaarlijk
op elkaar volgende verjaardagstaarten
paarse schuimbloemen roze kaarsen
en felicitatiekaarten vermalend,
hoe oud ben u nou opoe happert?
Honnerentachenteg, en morrege
ja waarachentig dan worrik tweehonderd

Niet ik zo in een rolstoel, op mijn schoot
een plankje waarop een papiertje
waarop strepen die door het beven
van mijn stompje potlood
nog op woorden lijken even
vol krieuwelende tekenen van leven
als aangewretenen, en even dood -
en dan rolstoel en roltrap afgetrapt.

De laatste tree vindt hem
nog rolpens etende
en elders al versplinterd
mij niet

De maagdelijken die bezwijken
nu de grond naar binnen zijkt
dorsten met geen borsten prijken
toen zij zelf nog konden kijken,
willen nog niet dat men kijkt.

Laat haar dungeworden blazen
volle vazen water blazen
maden zogen vol verbazen
beide jonge kazen klein
maar de rot moest niet zo razen:
eens per torso rondgetorste
zondig proestend uitgemorste
buiken moesten niet zo zijn,

opgebolde borsten dorsten
naar de zonnige woestijn
en het hete losse zand
dat waaierend voor de wind uit sist.

Hier mogen lievelingen liggen
sap zweten, gewetenloos veranderen
in een brosse kalfsleren zak
een verwrongen wrakhouten glimmende
krolboom met vier touwtakken
lucht en grond samenklimmende
straks een onvruchtbare bron van pulver

maar nu nog een ontdaan schouwspel
van haar traag en droog vergaan
waarvoor de reiziger blijft staan
als de zon laag staat
of de maan hoog.

Hoe woest het zich nog pas gedroeg,
dun hout is voor een kind genoeg.
Schreeuw dat de spijkers niet voor straf
worden geslagen maar alleen
voor zekerheid van de eerste dagen
tot het aanpersen van het graf
krak wat is daar rechtvaardig aan
een kind zo gaaf als krak hoe komt dat
moeder: het is aldoor zo moe
vader: neem het eens naar de dokter
dokter: 360 000 WBC per kubieke mm
stem: en al die blauwe plekken dan
stem: waarom doet het zo raar

[p. 258]

 

iets: het is bang ben je bang

 

ze zijn toch allemaal bij je

 

zelfs tante zzbz helemaal uit zzbz

 

 

 

o het is donker, altijd, altijd,

 

alleen het ingewikkeld pogen

 

te begrijpen geeft de ogen

 

een schijn van eeuwigheid

 

 

 

maar wie het dode kind bevreesd

 

voor herkenning in het gezicht

 

staart - het weeromgericht

 

weefsel kijkende geweest

 

en nu van bezigheid haast boos

 

voelt in het valse hersenlicht

 

mooie kleuren die nog een poos

 

mengen tot ze het wit opleveren -

 

wie in dit enge weefsel staart

En ik? vrienden? en vooral vriendinnen?
Staan jullie werkelijk om mij heen
en turen waar ik moet beginnen
te verteren, tuur dan maar naar binnen,

ik ben met sapgeluid alleen
de lente van gezwollen beken
of de betekenis van bomen
suizelt en ontstelt mijn deken
bergen die naar boven komen
zien over de verpluisde verten uit
en zinken van de stompe donder
waarvoor de twee vijfbeendere herten
door elkander vluchten, onder.

Nogmaals een landschap als dat mag,
de hete vruchtbare ravijn
woest in de langverwoeste dag
en dan aardbeving steenslag
stof en vluchten de woestijn in
hoestende en kuchende:
terug! terug

Daar dan verzameling beminden
geen schaamte is mij onbekend geweest
lach maar als jullie vinden
dat ik grappig lig, ietwat bedeesd
openscheur, het hoofd laat vallen
alsof het in mijn ribben leest,
bijna nog spreek, maar kak:
ontleding was altijd mijn vak
maar nu wel allermeest
in vrede steeds mijn ideaal
uitgeleden allemaal
en uitgegleden.

Wie de wellust van mijn dood
niet al te onrustig en te groot
blijft vinden om te delen
kom bij mij liggen voor de pret
ik maak al ruimte in dit bed
om pap met je te spelen
Dat schrijf ik nu tenminste.