De Gids. Jaargang 117

[p. 73]

Max Schuchart
Rekenschap

Er is weinig reden tot klagen in het jaar
Negen na Hitler's hellevaart voor hen
Die dit land op hun bijna laatste benen
Hebben gekend toen de hond in de pot zat
En men zijn doden niet begraven kon.

Thans leest men, weldoorvoed en goedgekleed,
Van oorlogen, strafkampen, hongersnoden
In laat-maar landen, alsof men dit al
Nooit zelf had meegemaakt, als strijdig
Met de natuurlijke orde van 't bestaan.

Want Tijd holt het geheugen hulpvol uit,
Trekt wonden saam tot littekens, stuift zand
Over de graven in geschonden duinen,
Legt de overlevenden der deportaties,
De laatste gijzelaar, het zwijgen op
Tot er niets rest dan ingeslapen feiten
Tussen de kaften van 't geschiedenisboek.

Opdat 'k niet zou vergeten nam 'k mij voor:
'k Zal in mijn hart een gedenkteken van
Herinneringen oprichten en ieder jaar
Aan de voet ervan kransen van gedachten
Neerleggen en mij weer adembenemend
Vrij voelen als toen ik die vijfde Mei
Hoopvol herboren werd; en het mijn kinderen
Proberen uit te leggen wanneer wij
In het stralende voorjaar door de straten
Lopen, hand in verwachtingsvolle hand,
Wat deze dag betekent, wat de prijs
Is waarvoor hij gekocht werd, opdat wij
Naar eigen wil en wetten zouden leven....

Maar hoe staat het met mijn en anderer
Voornemens en beloften anno
Negentienzoveel?

Is er iets veranderd?

Leggen wij dan niet ieder jaar⁺

+ G. van Bemmelen agent van politie † 20 Juli 1944

[p. 74]

 

Bloemen bij monumenten, houden

 

Wij dan geen redevoeringen om het verzet

 

Te memoreren, nemen wij

 

Niet twee minuten stilte in acht

 

Voor de gevallenen?

 

 

 

Wij doen dit alles plichtsgetrouw, maar toch,

 

Wanneer men onbewust een onbewaakte

 

Overweg naar het landschap van 't verleden

 

Passeert, waar de gedrevenen, 't Wilhelmus zingend

 

Steeds weer voor 't peloton staan, vraagt men,

 

In 't heden teruggekeerd, zich schuldig af

 

Of men niet al te opportunistisch

 

De geest die hen bezielde heeft vergeten.⁺

+ G.A. van Hamel gezantschapssecretaris † 20 Juli 1944