De Gids. Jaargang 60

[p. 598]

Bibliographie.

Jonge Ranken door Betsy Juta. Leiden 1896.

De jonge dichteres zegt het, in aansluiting aan den titel van haren bundel, in het inleidingssonnet zoo zacht bescheiden, dat het ‘teere ranken’ zijn die ‘aan de jeugdige aarde van (haar) hart ontstegen,’ zij heeft zoo het voorgevoel dat ‘het veelwijzig eischen van deez' tijd met scherp gewicht de waarde van die ranken zal wegen, en zwaar doen zijn (hare) onvolkomenheid,’ dat het haast onmenschelijk schijnt haar heel hard aan te spreken of haar anders dan ter loops er op te wijzen dat reeds in dit eerste sonnet taal en beeldspraak (‘jeugdige aarde van dit hart’, ‘scherp gewicht’, en, terwijl de ranken aangesproken worden: ‘toch zullen weten wie met liefde u lezen’) aan zuiverheid te wenschen overlaten. Maar, hoe zacht dan ook en hoe omzichtig, gezegd moet het worden dat voor de goede, teere, fijngevoelde gedachten die Betsy Juta wenscht te uiten, zij nog te vaak te vergeefs naar de eenig juiste uitdrukking heeft gezocht en, in hare onmacht om die uitdrukkiog te vinden, zich vergenoegd heeft met een half juiste, d.i. onjuiste; dat zij in menig gedicht niet gegeven heeft het beeld, dat scherp belijnd vooruitspringt, dat af is en, zonder overbodig d.i. schadelijk bijwerk, het kader geheel vult.

Als ‘teere ranken’ heen en weder zwiepend, hebben deze verzen iets onrustigs en onzekers, dat maakt dat zij u niet aangrijpen en men er, wederkeerig, geen houvast aan heeft. Het sonnet zonder fout, dat alleen tegen een lang gedicht opweegt, vinden wij slechts een enkele maal, o.a. in ‘Gele blaren’.

‘Dat 's Levens rythmus eens uit (haar) zal rijzen tot rijper ranken’ - de woorden en beelden zijn van Mej. Juta - moge zij niet ‘stil afwachten’, zooals haar voornemen schijnt, maar onder ernstigen en gestadigen arbeid.

Wereldkroniek, geïllustreerd Nieuwsblad voor iedereen. No. 33. 14 Nov. 1896. - Kerstnummer van de Wereldkroniek. 1896. Rotterdam, Nijgh en van Ditmar.

Wij zullen het maar bekennen, al mogen kwaadgezinden er ook de gevolgtrekking uit maken dat De Gids niet genoeg op de hoogte is van hetgeen er in Nederland omgaat: het was voor het eerst dat de Wereldkroniek ons onder de oogen kwam. De uitgevers van dit weekblad zijn op den oorspronkelijken - of is 't een Amerikaanschen ? - inval gekomen om elken geabonneerde te verzekeren tegen ongelukken en dit onder even oorspronkelijke, of Amerikaansche, voorwaarden. Zoo'n mementomori kan zijn nut hebben. Zoo krijgt men ƒ 1000 bij een doodelijke kwetsuur,

[p. 599]

mits het ongeluk den abonné niet met een vigelante overkome! De bepaling is voor vigelanteverhuurders, noch vleiend, noch voordeelig, - maar daar heeft een tijdschrift als het onze zich niet warm over te maken. Het grootste gedeelte van het nummer van 14 November wordt ingenomen door een verzameling vroolijke en sombere, nederige en pedante, gezonde en ziekelijke, sprekende en nietszeggende, wakkere en slaperige gezichten van sanguinische, cholerische, lymphatische en apathische landgenooten, van welke ons op den omslag van het daarbij gevoegd Kerstnummer verzekerd wordt dat het zijn ‘de voornaamste Nederlandsche letterkundigen en kunstenaren.’

Wanneer men die gezichten lang genoeg bekeken heeft, kan men het andere rijk geïllustreerde blad ter hand nemen en kennis maken met de letterkundige gewrochten en de reproductie van teekeningen en schilderijen van al die schrijvers en schilders. Zooals gezegd, het is een Kerstnummer, al verscheen het reeds 14 November, en nu is het aardig om te zien hoe snedig al die letterkundigen en kunstenaren in hun werk den winter hebben weten te pas te brengen. Zoo opent er een de rij met een opstelletje getiteld ‘De winter in onze dichtkunst’ en wanneer hij het over de staaltjes van dichtkunst had die dit nummer opluisteren, dan had die titel niet beter gekozen kunnen zijn. Zoo is er ook een reproductie van een schilderij: juffrouw met harp, op het punt om met instrument en al in een haard te vallen, en daaronder staat: ‘Winter.’ Er staat zeker nog veel meer merkwaardigs in, dat ons ontsnapt is, maar zoo bladzij aan bladzij te lezen van sneeuw en donkere dagen voor Kerstmis en winternacht en oudejaarsgedachten, en al maar door wintergezichten te bekijken van Apol en Duchatel en Nakken en Gabriël - dat houde een ander uit.

Het aardigste vonden wij het plaatje van die twee jongens, die zich aan ‘cacao en chocolaad van A. Driessen, hofleverancier, allerwege bekroond’ te goed doen, - maar toen wij op weg waren om ons daarvoor te enthousiasmeeren werd onze onuitsprekelijke onbevoegdheid tot oordeelen over zulke dingen ons duidelijk gemaakt, want dat was geen werk van een van de voornaamste Nederlandsche kunstenaren, maar eenvoudig een reclameprent, - dus geen kunst, zooals de rest.

Wonderlijk. Waar of zoo'n Wereldkroniek en zoo'n Kerstnummer toch wel voor dienen mogen?