De Gids. Jaargang 18

[p. 494]

Mozaïk.

De Tweede Kamer, die wij aan de Aprilbeweging danken, heeft deze maand weder een uitstekend bewijs geleverd, hoe zij hare parlementaire waardigheid weet te handhaven. De minister van koloniën, door de gratie van art. 59 der grondwet, alinea 2, - altijd volgens de nieuwe opvatting der ministeriële verantwoordelijkheid - Czar van Nederlandsch-Indië, vaardigt tegen hetgeen hem eene ongepaste bekendmaking van zaken het bestuur van Indië betreffende toeschijnt, eene Ukase uit, zoo algemeen en dreigend, en tevens, zeker met het doel om ze naar omstandigheden te kunnen toepassen, in zulke nevelachtige orakeltaal gesteld, dat de ambtenaar, om zich niet aan schade bloot te stellen, voorzigtigheidshalve de ruimste interpretatie zal moeten volgen; dat het morgenrood der openbaarheid in de koloniale aangelegenheden, in 1848 aangebroken, op nieuw voor stikdonkeren nacht zal plaats maken; en dat aan eene grondige beoefening der geschiedenis en instellingen van Indië, buiten den kring der ingewijden, niet meer te denken valt. De minister, door een vertegenwoordiger op de meest bescheidene wijze en na bekomen verlof der Kamer om verklaring gevraagd, antwoordt uit de hoogte, behandelt de zaak en bagatelle, weigert alle wezenlijke opheldering en ontziet zich niet eene interpellatie over eene zaak van de hoogst denkbare aangelegenheid, als gold zij subjectieve gemoedsbezwaren van den spreker en minutieuse détails van redactie, met bitteren spot te beantwoorden. De constitutionnele partij zwijgt, in de verwachting dat zelfs de meest ministeriële leden zulk een hoon, der vertegenwoordiging aangedaan, niet dulden, niet onbeantwoord laten zullen. Zij verklaart echter dadelijk, dat zij den minister niet voorbereid acht om de bedenkingen te beantwoorden, en grijpt later de eerste gelegenheid, de behandeling der Indische muntwet, aan, om hem te doen zien, hoe zeer hij de ministeriële verantwoordelijkheid miskend heeft, en, ten ware hij in den hem gelaten tijd van beraad op zijne dwaling terug mogt komen, naar alle constitutionnele beginselen het vertrouwen der Kamer zou moeten verbeurd hebben. Tot loon zijner volharding in de meest pertinente weigering om opheldering te geven, erlangt daarop de minister van twee derden der Aprilkamer een getuigschrift, dat zij van zijne bereidwilligheid tot het geven van ophelderingen volkomen overtuigd is. Met andere woorden, de minister slaat de Kamer in het aangezigt, en de Kamer zegt: ‘ik dank u, mijn gebieder! een slag van uwe hand voel ik niet, hij heeft veeleer het effect eener streelende gewaarwording. Verzuim toch niet mij bij gelegenheid de wang weder zoo aangenaam te doen gloeijen!’

T.

[p. 495]

Indien de bewering juist ware, dat Rusland in den strijd tegen de Porte alleen de bescherming der christelijke godsdienst bedoelde, en zich geene suprematie over een groot gedeelte van de onderdanen des Sultans wilde aanmatigen, dan zoude niets eenvoudiger en rationeeler zijn geweest, dan dat de Czar zich had aangesloten aan Frankrijk en Engeland om gezamentlijh de gelijkstelling van alle Christenen met de Muselmannen te vorderen. - Dat de russische politiek echter verre is van dergelijke vrome en belangelooze drijfveeren, is thans voor niemand, die oogen heeft om te zien en ooren om te hooren, een geheim meer. Achter de dikkere godsdienstige mazen, begint het fijngeweven web der moscovitische staatkunde duidelijk door te schijnen, en 't ware te veel gevergd, wanneer men wenschte ons thans nog dupe te maken van een schoon voorwendsel. - Het is niet de eerste keer, dat de godsdienst behendig wordt geëxploiteerd ter bereiking van staatkundige oogmerken; Nederland herinnert zich nog te duidelijk de Aprildagen van het vorige jaar, om zulks niet te weten. - En zoo men nog twijfelen mogt, hoe weinig welkom de bevrijders en beschermers zijn aan de stammen, ter wier redding zij aansnellen, men roepe zich de vroegere invallen der Russen in de Vorstendommen voor den geest, en het tooneel van plundering en verwoesting, dat zij er meer dan eenmaal hebben aangerigt. - Wij gelooven den Russophilen eene beleefdheid te bewijzen, door hun de volgende regelen van moritz hartmann onder de oogen te brengen:

‘Doch ein schreckliches Wort war: russische Einquartirung! -
Freilich erschien des Rurik Sohn als Freund und Alliirter;
Dennoch flehten zu Gott mit Inbrunst Städter und Landmann:
“Herr, o wende den Freund von uns; schick' lieber die Feinde!”’
‘Dennoch bebte der Mann, der Vater für Kinder und Gattinn;
Für das Gut, das Arbeit erwarb, der sorgliche Hauswirth,
Und was Mühe erspart, ward gleich wie Todte vergraben,
Denn die Kosaken, die sind, man weiss, Communisten wie Cabet,
Und der Könige Freund ist Freund nicht immer dem Volke.’

B.

Wij vernemen dat Ds. ten Kate het plan heeft eerstdaags zijne volledige dichterlijke werken uit te geven onder den titel van Vertaalde Poëzie. - Wij prijzen 't zeer in den begaafden zanger, dat hij toont doordrongen te zijn van de les: ‘Geef den keizer wat des keizers is!’ en maken alle letterkundigen opmerkzaam op dit schoone voorbeeld van literarische cerlijkheid, waartegen menigeen zondigt door het uitgeven van gedichten, die uit den vreemde vertaald zijn, doch ons als oorspronkelijk opgedischt worden.

W.