Den gheheelen Bybel, Inhoudende het oude ende nieuwe Testament (Leuvense bijbel 1548)

Dat .vi. Capittel.

Dat wtscrift des briefs den welcken Ieremias ghesonden heeft totten gheuanghenen die wech souden gheleyt worden in Babilonien, vanden coninck van Babilonien, dat hy henlieden vercondighen soude nae dat hem beuolen was van Gode.

1

⁺OM die sonden die ghy ghesondicht hebt voor Godt soo suldi in Babilonien gheuanghen gheleydt worden van Nabugodonosor den conick van Babilonien.

+ A

2

Aldus wanneer ghy sult in Babilonien ghecomen zijn, soo suldi daer sijn veel iaren, ende langhe tijden tot seuen afcoemsten toe, maer daer nae sal ick v daer wt leyden met vrede,

3

Maer nv suldi sien datmen in Babilonien gulden ende silueren ende steenen, ende houten goden sal op die scouderen draghen toonende een vreese den Heydenen,

4

Daerom siet toe dat ghilieden ooc niet ghelijc en wordet den vreemden wercken, alsoo dat ghy vreest, ende dat v die vreese beuanghe in dese.

5

Aldus wanneer ghy die scare sult ghesien hebben van achter, ende van vore aenbiddende, soo segghet in v herten. Heere v moetmen aenbidden,

6

want mijn enghel is met v lieden, ende ick selue sal v zielen versoecken,

7

want hen tonghe is vanden constighen wercman effen ghemaect, maer si selue vergult ende versiluert zijn valsch, ende en connen niet spreken.

8

Ende ghelijc eender minnender maghet die cieraeden, alsoo hebben sij die ghesmeedt vanden goude datse ghenomen hebben,

9

Hen afgoden hebben voorwaer gulden croonen op hen hoofden, ⁺waer aff dat die priesters van hen gout ende siluer nemen, ende ghebruycken dat voor hen seluen.

+ B

10

Ende sij gheuen daer aff oock den ghemeynen vrouwen, ende sij vercieren die hoeren daer mede, ende wederom als sij dat vanden hoeren ontfanghen hebben, soo vercieren sij hen affgoden.

11

Ende dese en worden niet vrij vanden roest ende vanden motten.

12

Ende als sij die ghecleedt hebben met een purpuren cleedt, soo vaghen si hen aensichten aff om tghestubbe des huys, dwelc onder hen seer veel is.

13

Ende hy heeft eenen scepter als een mensch, als een richter des lantscaps, die den ghenen die teghen hem sondicht niet doot en slaet,

14

Hy heeft ooc in zijn hant een sweert ende een bijl, maer sij seluen en verlost hy niet vander orloghen oft van die moordenaers, waer aff dat v kenlijc sij dattet gheen goden en sijn.

15

Daerom en eertse niet. Want ghelijck eens menschs ghebroken ghereetscap onnut wort, al sulck sijn ooc hen goden.

16

Als sij int huys ghestelt sijn soo zijn hen ooghen vol ghestubs vanden voeten der gheender die daer binnen gaen.

17

Ende ghelijc die doeren alom besloten zijn, den ghenen die den coninc misdaen heeft, oft als eenen dooden ten graue ghebracht sijnde, alsoo bewaren die priesters die doeren met sloten ende grendelen, dat sij vanden roouers niet berooft en souden worden.

18

Sij ontsteken hen lampen ende dier ooc vele van die welcke sij gheen sien en moghen, maer sij sijn als balcken int huys,

19

Maer men seydt dat hen herten die serpenten die vander eerden sijn wtlecken, als sij die goden eten ende hen cleederen, ende sij en gheuoelens niet.

20

⁺Hen aensichten worden swert van den roocke die int huys ghemaect wort,

+ C

21

Op hen lichamen ende op hen hoofden vlieghen die nachtwlen, ende die swaluwen, ende die voghelen desghelijcs, ende ooc die catten,

22

Waer aen weet dat sij gheen goden en zijn. Daerom en vreestse niet.

23

Ooc het gout dat sij hebben en is maer tot een cieraet, ten sij dat iemant den roest aff vaghe, soo en sullen sij niet blincken, want oock doen sij ghegoten worden soo en gheuoelden sij dat niet.

24

Om alderhande ghelde zijn sij ghecocht in die welcke gheenen gheest en is,

25

sonder voeten worden sij op die scouderen ghedraghen, toonende hen onedelheyt den menschen. Laetse oock bescaemt worden die hen eeren,

26

Daerom ist dat sij op die eerde vallen, soo en staen sij van hen seluen niet op, noch als iemant dien recht op stelt, soo en sal hy van sij seluen niet staen maer ghelijc den dooden sullen hen gauen voor hen gheleyt worden.

27

Hen slachofferanden vercoopen hen priesters, ende sij misbruycken die, desghelijcs oock hen vrouwen affpluckende, ende si en deylen daer aff niet den crancken oft den armen bedelaren,

28

van haren sacrificien handelen die beuruchte ende maensuchtighe vrouwen. Daerom wetende hier wt datse gheen goden en zijn, en wilt hen niet vreesen,

29

Want waer wt worden sij goden ghenoemt? Om dat die vrouwen den silueren ende gulden ende houten goden gauen toe legghen,

30

ende dat die priesters in hen huysen sitten hebbende ghesneden rocken, ende ghescoren hoofden ende baerden, der welcker hoofden bloot sijn.

31

⁺Ende sij briesschen roepende teghen hen goden als inden auontmael van eenen dooden.

+ D

32

Die priesters nemen hen cleederen aff, ende cleeden hen huysvrouwen ende kinderen daer mede.

33

Ende tsij oft sij iet quaets lijden van iemanden oft iet goets, sij en moghen dat niet verghelden, noch sij en moghen gheenen coninck stellen, noch wech nemen.

34

Desghelijcs

[p. *637]

en connen sij oock gheen rijckdommen gheuen oft quaet verghelden. Ist dat iemant hen een belofte beloeft, ende niet en betaelt, dat en versoecken sij ooc niet.

35

Sij en verlossen den mensch vander doot niet, noch sij en ontrecken den crancken niet vanden ghenen die machtigher is.

36

Eenen blenden en brenghen sij niet wederom totten ghesichte, vanden noot en sullen sij den mensch niet verlossen,

37

Der weduwen en sullen sij niet ontfermen, noch den weesen en sullen sij niet wel doen.

38

Hen houten, ende steenen, ende gulden, ende silueren goden, sijn ghelijck den steenen vanden berghe. Ende die dese eeren sullen bescaemt worden,

39

Hoe is dat te meynen oft te segghen dat sij goden sijn?

40

want doen die Chaldeen selue die al noch niet en eerden, die welcke als sij hooren dat die stomme niet spreken en can, ⁺soo offeren sij dien tot Bel begherende van hem het spreken,

+ E

41

recht oft sij souden moghen gheuoelen die gheen beroerte en hebben, ende als sijt verstaen sullen hebben soo sullen sij die verlaten, want dese haer lieder goden en hebben gheen gheuoelen.

42

Ende die vrouwen met coorden omgordt sitten op die weghen verbrandende die telgheren der olijfbomen.

43

Ende als daer een van hen van iemanden voorby ghaende aenghetrocken sijnde met hem slaept, soo verwijt sij dat haerder naesten dat sij niet weerdich en is ghehouden gheweest ghelijck sij, ende dat haer seel niet ghebroken en is gheweest.

44

Ende alle dat hen ghesciet dats valsch. Hoe ist dan te meynen oft te segghen dat sij goden zijn?

45

Ende sij sijn vanden timmerlieden ende goutsmeden ghemaect. Sij en sullen anders niet wesen dan dat die priesters willen dat sij zijn,

46

Oock die goutsmeden diese maken, en sijn niet van veel tijts, Moghen dan die ghene die van hen ghemaect sijn goden wesen?

47

maer sij hebben den ghenen die na wesen sullen valsche dinghen ende versmaetheyt achterghelaten,

48

want als hen oorloghe oft quaede dinghen ouer comen, soo dencken die priesters achter hen waer dat sij hen verberghen mochten met die goden.

49

Hoe soudemen dan moghen meynen dat sij goden sijn, die noch hen seluen vander orloghen niet en verlossen, noch van die quaden hen seluen wt en trecken?

50

Want aenghesien dat sij houten zijn ende vergult ende versiluert, soo salmen naemaels weten dat sij valsch sijn van alle volcken ende coninghen, die welcken openbaer zijn datter gheen goden en sijn, ⁺maer wercken van der menschen handen, ende gheen werck Godts en is met die,

+ F

51

waer wt ist dan kenlijck dat si gheen goden en sijn, maer wercken vander menschen handen, ende datter gheen Godtswerck in hen en is?

52

Sij en verwecken den lantschap gheenen coninck, noch sij en sullen den menschen gheenen reghen gheuen,

53

Het ordeel en sullen sij oock niet ondersceyden, noch si en sullen die lantscappen niet verlossen van onrechte, want si en vermoghen niet ghelijc die cauwen tusschen het midden van hemel ende eerde,

54

want alsser vier valt in die huysen van die houten ende silueren, ende gulden goden, soo sullen hen priesters voorwaer vlieden, ende verlost worden, maer die sullen als balcken int midden verbrant worden.

55

Ende den coninc ende der orloghen en sullen sij niet wederstaen, Hoe ist dan te meynen oft te gheloouen dat sij goden zijn?

56

Die houten, ende steenen, ende vergulde, ende versiluerde goden en sullen hen seluen niet verlossen van die dieuen, noch van die moordenaers, want die boose zijn stercker dan sij.

57

Het gout ende tsiluer ende tcleedt daer sij mede ghecleedt zijn, sullen sij hen affnemen, ende wech ghaen, noch sij en sullen hen seluen gheen helpe doen.

58

Hierom ist beter te sijn een coninck die zijn macht vertoont, oft een orbaerlijck vat int huys, waer in dat hy glorieeren sal die dat besidt, oft die doere int huys, die bewaert tghene datter in vreden is, dan die valsche goden.

59

Voorwaer die sonne ende die mane ende die sterren (want si claer blinckende zijn ende wtghesonden tot orbaerlijcheden) zijn ghehoorsaem.

60

Desghelijcks oock den blixem als hy ghesien wordt, is seer doorscijnende, desghelijcs oock blaest den wint in alle lantscappen.

61

Ende die wolcken, als hen van Gode gheboden wort dat sij souden alle die werelt ouer wandelen, volbrenghen dat hen gheboden is.

62

Het vier ooc van bouen neder ghesonden om te verslinden die berghen ende bosschen, doet tgene dat hem beuolen is, maer dese en zijn noch van schoonheden, ⁺noch van crachten eenighen van desen ghelijck.

+ G

63

Waerom dat oock niet en is te meynen oft te segghen dat sij goden sijn, als sij niet en moghen noch ordeel ordeelen oft iet den menschen doen.

64

Daerom wetende dat sij gheen goden en zijn, en wiltse dan niet ontsien,

65

want sij en sullen den coninghen noch ghebenedijden noch vermalendijden.

66

Sij en toonen oock den Heydenen gheen teekenen inden hemel, noch sij en sullen niet lichten als die sonne, noch sij en sullen niet verlichten als die mane.

67

Die beesten sijn beter dan die, die onder tdack vlieden moghen, ende hen seluen helpen.

68

Aldus en eest ons in gheender manieren openbaer dat sij goden sijn, daerom en ontsiet die niet,

69

want ghelijck inden comcommer hoff, een figuere ter vreesen ghemaect niet en bewaert, alsoo zijn hen houten ende silueren ende vergulden goden.

70

Desghelijcs ooc als inden hoff is den witten dorn, waer op dat alle voghel rust. Desghelijcs sijn hen houten ende versiluerde ende vergulde goden, ghelijck een doode die in die duysternisse gheworpen is.

71

Ooc van dat purpur sijden laken, ende van den marmor steen die bouen hen sijn, suldi voorwaer weten dat sij gheen goden en sijn. Ende sij worden ten laetsten ooc gheten, ende sullen wesen tot een versmaetheyt int lant.

72

Beter is een rechtuerdich mensch die gheen affgods beelden en heeft want hy sal verre wesen van die lasteringhen.

Hier eyndet die prophetie van Baruch met Ieremias brief.