Den gheheelen Bybel, Inhoudende het oude ende nieuwe Testament (Leuvense bijbel 1548)

Dat .xxix. Capittel.

1

⁺SOo wie bermherticheyt doet die leent sijnen naesten, ende die machtich in die hant, is onderhoudt die gheboden.

+ A

2

Leent uwen naesten

[p. *543]

ten tijde van sijnen noode, ende gheuet uwen naesten wederom te sijnen tijde.

3

Maket dwoort vast ende doet ghetrouwelijck met hem, ende tot allen tijden suldi vinden dat v van noode is.

4

Veel isser die dat gheleent goet hebben gheacht als eenen vont, ende sij hebben hen moeyte aenghedaen die hen gheholpen hadden.

5

Tot dat sijt ontfanghen soo cussen sij die hant vanden gheuere, ende met gheloften verootmoedighen sij hen stemme,

6

⁺ende inden tijt des wedergheuens sal hi tijt begheeren, ende sal woorden des verdriets ende der murmuratien spreken, hy sal ouer den tijt claghen,

+ B

7

maer eest dat hijt can betalen soo sal hijt weygheren, nauwelijcks en sal hy die helicht vanden principaelen wedergheuen, ende hy sal dat rekenen als eenen vont.

8

Oft anders sal hy hem bedrieghen van sijnen ghelde, ende hy sal hem tot eenen viant hebben onuerdient,

9

ende scimpeghe woorden ende vloecken sal hy hem wedergheuen, ende voor eere ende weldaet sal hy hem versmaetheyt wedergheuen.

10

Veel menschen en hebben niet gheleent (niet wt archeyt) maer want sij vreesden te vergheefs bedroghen te worden.

11

Maer nochtans ouer eenen ootmoedighen weest stercker van moede, ende om een aelmisse en vertrect hem niet.

12

Om tghebot soo neemt den armen tot v, ende om sijn armoede soo en laet hem niet ydel wech gaen.

13

Verliest v ghelt om uwen broeder ende vrint, ende en bercht dat niet onder eenen steen tot verliese.

14

Stelt uwen scadt in die gheboden des alderhoochsten, ende tsal v meer baten dan gout.

15

⁺Besluyt die almisse in therte vanden armen, ende dese sal v verbidden van alle quaet.

+ C

16

Die almisse eens mans is ghelijck een borse met hem, ende sij sal die gratie des menschen als den appel der ooghen bewaren,

17

ende naemaels sal sij weder opstaen, ende hen eenen loon wedergheuen, eenen ieghelijcken van desen op hen hooft.

18

Meer dan eenen schilt van eenen machtighen, ende meer dan een lancie sal die teghen uwen viant strijden.

19

Een goet man sal borghe blijuen voor sijnen naesten ende die sijn scaemte verliest sal hem verlaten.

20

Die gratie van den borghe en vergheet niet, want hy heeft voor v sijn ziele ghegheuen.

21

Een sondaer ende een onsuyuer vliet sijnen borghe.

22

Het goet vanden borghe scrijft die sondaer sij seluen toe, ende die ondanckbaer van sinne is verlaet den ghenen die hem verlost.

23

Een man beloeft voor sijnen naesten, ende als die sijn scaemte verloren heeft, soo sal hy van hem verlaten worden.

24

Die alderquaetste borchtocht heefter veel verdoruen die voorspoedich waren, ende heeftse beroert als die baren der zee.

25

⁺Machtighe mannen heeft sij ommekeerende doen verhuysen, ende sij hebben ghedoelt onder vreemde luyden.

+ D

26

Een sondaer ouertredende tghebodt des Heeren sal vallen in een quade borchtocht, ende die hem onderwint veel te doen sal int recht vallen.

27

Helpt uwen naesten nae v macht, maer wacht v dat ghy in gheen scult en valt.

28

Het beghinsel van eens menschen leuen is water ende broot, ende cleedinghe, ende een huys bedeckende die leelijcheyt.

29

Beter is eens arms menschs cost onder een dack van berderen, dan heerlijcke spijsen buyten slants sonder huys.

30

Laet het minste v behagen voor een groot, ende ghy en sult tverwijdt vander vreemdelincscap niet verhooren.

31

This een quaet leuen te herberghen van huys te huyse, ende waer hy gheherbercht sal sijn daer en sal hy niet vrijlijck leuen, noch sijnen mont open doen.

32

Hy sal gheherbercht worden, ende spijse ende dranck gheuen den ondancbaren, ende daer toe sal hy noch bitter woorden hooren.

33

Gaet door ghy gast, ende bereydt die tafel, ende dat ghy in v hant hebt spijst daer mede die andere.

34

Gaet wt van daenschijn der eeren van mijnen vrinden, midts nootelijcheyt mijns huys is mijn broeder te mijnder herberghen comen.

35

Dese dinghen sijn swaer eenen mensche die verstant heeft. Tberispen des huys, ende tverwijdt vanden scultheere.