Gezelliana. Jaargang 3

[p. 109]

Kroniek 1990

1.

Voor het voorbije jaar 1990 mogen we ons verheugen over een (vrij groot) aantal evenementen en publikaties m.b.t. de figuur en het werk van Guido Gezelle. De bibliografie is daarvoor eigenlijk al een voldoende bewijs. Nogal wat ervan hebben ‘Gezelle in de belangstelling’ gebracht en hebben ook weerklank gevonden in de pers. Voor die keer zullen we er daarom ook even aandacht aan besteden.

Op 19 mei 1990 werd te Brugge de tentoonstelling ‘Gezelle in origineel’ geopend. Op initiatief van W.P. Dezutter, conservator van het Brugse Museum voor Volkskunde, aan wie sinds 1985 ook het beheer van het Gezellemuseum (Rolweg, Brugge) is toevertrouwd, werden in het museum de nodige aanpassingen aangebracht zodat eraan gedacht kon worden om in de vorm van een tijdelijke tentoonstelling opnieuw originele stukken uit het Gezellearchief (inmiddels overgebracht naar het Historisch Fonds van de Stadsbibliotheek) in het museum ten toon te stellen. Op die manier hebben bezoekers van het Gezellemuseum na vijftien jaar nog eens originele handschriften (gedichten en brieven) a.h.w. ter plekke kunnen bekijken. De keuze uit het grote pakket werd gemaakt door Christine D'haen, beschreven en van kommentaar voorzien in de fraaie catalogus Gezelle in origineel. Wat hieruit voor de tentoonstelling zelf werd gelicht geeft in ieder geval een goed beeld van wat met handschriftmateriaal kan worden gedaan en wat voor interesse dit bij een breder publiek kan opwekken. Na de jarenlange discussies rond de inrichting kan nu ook verder worden gedacht en gewerkt aan wat het Gezellemuseum in de toekomst nog als volwaardig en interessant literair museum moet worden.

De dubbeltentoonstelling bevatte ook een tweede luik. In de stadsbibliotheek ‘De Biekorf’ werd een ruime keuze (door P. Couttenier) uit het gedrukte werk van Gezelle tentoongesteld, gecombineerd met boeken uit de zgn. Gezellebibliotheek die op een of andere manier raakpunten vertonen met het voorgelegde werk van de dichter en prozaïst. Ook hiervan verscheen een bekommentarieerde beschrijving in de catalogus. J. Boets leidde die in (zie bibliografie). Dat die tentoonstelling in ‘De Biekorf’ werd ondergebracht, is wellicht een gelukkig toeval als men weet dat in 1990 ook het honderdjarig

[p. 110]

bestaan van het gelijknamige tijdschrift werd herdacht. Op 13 mei werd in het St.-Lodewijkscollege te Brugge een academische zitting (en kleine tentoonstelling) georganiseerd, met toespraken van K. Seynaeve, directeur van het college waarvan in 1890 een aantal leden van het corps tot de stichters van het tijdschrift behoorden, C. Devyt en J. Van Iseghem, die de gelegenheidsrede hield. Biekorf deed hiervan verslag (zie bibliografie).

Ook in Kortrijk was men in 1990 aan herdenken toe. Daar onthulde men op 11 juli 1990 een nieuw Gezellemonument, d.w.z. een nieuw beeld aan de O.-L.-Vrouwkerk ter vervanging van het vroegere beeld (het oorspronkelijke werd in 1903 onthuld) dat sinds augustus 1989 verdwenen was. Bij die gelegenheid hield R. Lagrain, voorzitter van het Guido Gezellegenootschap, zowel een homilie als een gelegenheidstoespraak. Beide zijn reeds in druk verschenen (zie bibliografie) en als plaquette bijeengebracht.

2.

Op het gebied van de publikaties en de weerklank ervan in de pers, vermelden we dat de bloemlezing Mijn gedichten, mijn geliefde (samenst. P. Couttenier), die het Poëziecentrum uit de poëzie van Gezelle in 1989 (samen met K. van de Woestijne en P. van Ostaijen) publiceerde, in 1990 aanleiding gaf tot enkele boeiende kommentaren in kranten en tijdschriften: we vermelden o.a. die van Filip Rogiers in Knack (7.2.90), Herman De Coninck in De Morgen (16.2.90), R. Ekkers in Poëziekrant (sept.-okt. 90) en vooral van K. Fens onder de titel ‘Leegte’ in De Volkskrant (13.4.90). Het is voor Fens een aanleiding om een korte, maar mooie analyse van het uit 1897 daterende gedicht Goevrijdag te schrijven.

Toevallig is ditzelfde gedicht een van de reeks die in het speciale nummer van Gezelliana. Kroniek van de Gezellestudie behandeld wordt, waarin zestien bekende poëziecritici uit Vlaanderen en Nederland zich buigen over een zelf gekozen gedicht van Gezelle. Wat ze hierover vanuit hun eigen visie en verwachtingen t.o.v. poëzie schrijven, is boeiend genoeg om zeker al in Nederland tot perskommentaar aanleiding gegeven te hebben. Eind 1990 is Gezelle overigens nog meer ter sprake gekomen, en dit naar aanleiding van de lijvige biografie Mijnheer Gezelle, die Michel van der Plas, bij de Vlaamse uitgeverij Lannoo heeft gepubliceerd. Christine D'haen, zelf auteur van een dichtersbiografie bij dezelfde uitgeverij in 1987 en die o.a. nog in een interview met F. Deschoemaker in Poëziekrant (juli-augustus 1990) terugkomt op haar Gezelleboek en verbanden legt met ander

[p. 111]

en vergelijkbaar recent verschenen fragmentarisch proza van haar, heeft hierbij wel de spits afgebeten met een opgemerkte recensie in Vrij Nederland (24.11.90), waarin het negatief oordeel toch overweegt. Kort daarop is ook een vrij kritische bespreking van de ‘genietbare, maar niet onfeilbare biografie’ verschenen van J. Van Iseghem in De Standaard (31.10-1.11.90). Elders heeft de biografie bij overwegend niet-Gezellespecialisten nog vóór eind 1990 dan weer aanleiding gegeven tot gunstig, lovend kommentaar in de pers, o.a. van K. Fens (De Volkskrant, 22.10.90) M. 't Hart (nrc, 7.12.90), F. Lammers (Trouw, 18.10.90) en H. Werkman (Nederlands Dagblad, 8.12.90) om er maar enkelen te noemen.

3.

Het Guido Gezellegenootschap hield plenaire vergaderingen op 28 april en 1 december 1990. Naast lezingen van F. Berkelmans over het nagelaten gedicht In de blanke lonken (hier verschenen in nr.1 van de vorige jaargang) en Boudewijn De Leeuw over de ‘Engelse correspondentie’ van Gezelle in de eerste, en van Flor van Vinckenroye over ‘Guido Gezelle, David Traets en Hekel en Luim’ (waarvan de tekst in dit nummer verschijnt) in de tweede vergadering, kwamen ook enkele publikaties ter sprake die het Genootschap eventueel in de (nabije of verre) toekomst zou kunnen realiseren. Hierbij worden plannen overwogen i.v.m. een bundel opstellen van J.J.M. Westenbroek en een iconografie. J. Van Iseghem bracht opnieuw de idee van een kroniek ter sprake. P. Couttenier introduceerde in de vergadering van 1 december de problematiek van de volledige uitgave van Gezelles briefwisseling en de mogelijkheden die in dit verband voor teamwork bestaan.

Vermelden we nog dat de G. Gezellekring op 22 september 1990 in de Norbertijnenabdij van Tongerlo een druk bijgewoonde Gezelledag heeft georganiseerd in het teken van de vriendschap Gezelle-Van Oye.

P. Couttenier