Geuzenliedboek

[p. 283]

233.
Triumph-Liedt over de heerlicke victorie van 's Hertoghen-bosch. ⁺

Op de wijse: De fiere Nachtegale.

Komt Fama nu ter eeren
En wilt den lof vermeeren,
Roemet den Heer der Heeren
Van dees groote victory.
Speck zal syn bloedt verteeren,
Om dat hy moet passeeren
En nu moet Geusen leeren.
'tIs een eeuwigh' memory,
Dat den Prins dese stadt
Kreegh vanden Bosch zeer rat.
Hy maeckten haer zoo mat,
Zoo dat sy 't wierden zat,
Want onse stucken blaekten
En de granaten kraekten,
Dies sy haer lustich raekten,
Dat sy aldaer
Niet konden berghen haer.

Daer was kermen en stenen
Met zuchten ende wenen,
Haer ermen ende beenen
Zachmen inde lucht vliegen.
Seignoor is ons verschenen
Maer is zeer haest verdwenen.
Zommighe liepen henen
Om te stuypen en nijghen
Voor de beelden van hout
Van zilver ende gout,
Die sy hebben aenschout
Met moede alzoo stout;
De Kercken stonden open
Daer sy in ginghen loopen
Te hooren mis met hoopen,
Doch 't kon haer helpen niet:
Sy bleven int verdriet.

Wanneer men heeft gheschreven
't Jaer zesthienhondert even
Neghenentwintich neven
September veerthien daghen,
Orangien zachmen streven
Zeer aerdich na het leven,
Den Bos die zachmen beven;
't Was wel na ons behaghen.
Wy riepen over luyt:
Hier is d'Hollantsche bruyt,
Menigen spaenschen guyt
Moest daer ter poorten uyt;
Veel papen en bagijnen
Die zachmen daer verschijnen,
Maer moesten haest verdwijnen.
Ons volk couragieus
Riepen Vive le Geus.

Trompetten lietmen hooren
Tot spijt vande seignoren,
Tot lof ons Prins verkoren,
Den vromen Helt Nassouwen,
Quamen haer zoo verstooren;
't Klonck niet wel in haer ooren
Gaven den moedt verloren,
Zo wel mannen als vrouwen.
Seignoor kleyn ende groot
Kreegh alzulcken aenstoot,
Zoo dattet hem verdroot:
Want daer bleeffer veel doot.
Speck Jan die zachmen draven,
Ons soldaten als Graven
Die ginghen haer keel laven
Met koele wijn,
Speck Jan bleef inde pijn.

+ No. 233. Naar P. In geen andere oude uitgave. Bij V.L. CCII.
In de druk beginnen alleen de strophen op een nieuwe regel; de verzen zijn door = gescheiden. Interpunctie en de meeste hoofdletters zijn dus van ons.
Voor de wijs vgl. Mincoff bl. 157, waar van een lied met strophen van 8 verzen de tweede begint met Die fiere nachtegale, de vijfde met O radt van avontueren; Van Duyse III, 2158. Loman, Bouwsteenen II, 223 stelt de wijze gelijk aan die van Psalm 79. Maar geen van deze melodieën schijnt toch te passen. Wij vermoeden dus, dat er verscheidene liederen met ditzelfde begin geweest zijn.
Zeer goed daarentegen past de melodie, die wij in Den Singende Swaen (uitg. 1664) bl. 115 vinden voor een lied op S. Gregorius den Grooten, beginnende: ‘Ick groet U, Sint Gregori’. Behalve ‘De fiere Nachtegale’ worden daarbij als zangwijzen opgegeven: ‘Allemande Amourense’, ‘Rijck Vader God almachtich’ en ‘Wil yemand hem vermeyen’.

[p. 284]

 

Paep Jan die mach wel schromen,

70

Want syn macht is benomen,

 

Hy mach wel gaen na Romen

 

En doen den Paus syn klachte,

 

Die zal den Geus verdomen,

 

Dat sy haer zoo by komen;

75

't Docht haer te zijn maer dromen,

 

Dat dit Nassous geslachte

 

Quam trouwen dese maeght.

 

Sy heeft hem lang behaeght,

 

Hoewel sy was bedaeght

80

Heeft daer na niet ghevraeght,

 

Of sy out was van jaren;

 

Hy wilde met haer paren,

 

Al tot ons Lants welvaren

 

Als een Princelick Heer

85

Tot Godt en syns Naems eer,

 

 

 

Speck mach syn hooft wel krouwen,

 

Hy mach wel draghen rouwen.

 

Komt alle ghy Papouwen,

 

Laet nu rou-kleeren maken:

90

Den Geus een maeght ging trouwen

 

Dat is den Bos vol rouwen;

 

Sy begon heel te flouwen,

 

Doen haer tijt quam te naken,

 

Sy was zoo zeer belaen

95

En dorst het niet bestaen,

 

Met den Geus trouwen gaen;

 

Sy moester nochtans aen

 

Ging schier haer kap verscheuren,

 

Als dit moste ghebeuren,

100

Daerom zachmense treuren,

 

Want sy bleef liever maeght

 

Dan met den Geus gheplaeght.

 

 

 

Den Bruyd'gom wou niet wachten,

 

Hy wild' by haer vernachten,

105

Hy had haer gaen verkrachten

 

Had sy noch willen toeven;

 

Hy was zo vol gedachten,

 

Datse hem ging verachten

 

Deed van hem grote klachten,

110

Dat deed syn hert bedroeven

 

Maer hy heeft haer eer lang

 

Ghekregen in bedwang

 

En ging alzo syn gang,

 

Al zach sy noch zo bang;

115

Hy ging oock stacy houwen,

 

Het bier lagh al ghebrouwen

 

Als dese maeght moest trouwen,

 

De koele wijn planteyt

 

Die lagh ooc al bereyt.

 

 

120

Oorlof ghy Batavieren,

 

Laet ons nu gaen vercieren

 

Nassou met fray manieren,

 

Den Prince van Orangien

 

Met een Krans van Laurieren:

125

Wilt tzaem vreuchde hantieren,

 

Laet vaendels, wimpels swieren

 

Tot spijt van die van Spangien.

 

Bewaert Heer vroech en laet

 

Den Prins met synen raet

130

Al voor den vyant quaet,

 

O Heer ons doch bystaet

 

Dat alle de krijchsknechten

 

Ghetrouwich moghen vechten

 

En zoo haer wallen slechten,

135

Zoo zullen wy met vreucht

 

Al tzaem Rapen gheneucht. ^136.

136. De onbekende dichter was blijkbaar lid der Rederijkerskamer De Raapenbloem te Delft, met de zinspreuk Wij raapen geneugt.